Als een hart niet meer zelf in staat is om in een normaal ritme te kloppen, kan een pacemaker uitkomst bieden. De pacemaker helpt het hart in het juiste ritme te kloppen. Met behulp van een sensor bewaakt de pacemaker het juiste ritme van het hart. Als het hart hapert, geeft de pacemaker stroomstootjes af om het hart weer in het juiste ritme te krijgen. Dat gebeurt bij inspanning in een snellere opeenvolging dan bij rust.

De pacemaker is een apparaat dat onder de huid wordt geplaatst. Vanuit dat kleine apparaatje lopen elektrodedraden naar het hart. Die monden meestal uit aan de binnenkant van de hartwand. Het plaatsen van zo’n pacemaker door een cardioloog duurt over het algemeen zo’n anderhalf tot twee uur. Dat gebeurt met een plaatselijke verdoving en met rustgevende medicijnen. In sommige gevallen wordt de elektrode aan de buitenkant van het hart geplaatst. In dat geval is een hartoperatie onder narcose nodig.

In het geval van een hartritmestoornis zorgt het apparaatje ervoor dat de hartkamers in het juiste ritme blijven samentrekken. Pacemakers worden steeds kleiner en slimmer. De cardioloog kan advies geven over welke pacemaker het beste is voor jou.

Wanneer de pacemaker eenmaal geplaatst is, moeten de elektroden zo’n zes weken de tijd krijgen om vast te groeien in het hart. De cardioloog geeft aanwijzingen welke bewegingen je in deze periode moet vermijden, zoals het strekken en ronddraaien van de bovenarmen boven schouderhoogte (zwemmen!), het tillen van zware dingen en het verrichten van zwaar werk. Doe ook geen knellende kleding aan. De cardioloog en een specialist controleren regelmatig of de pacemaker bijgesteld moet worden. Tegenwoordig is er vaak sprake van monitoring op afstand, zodat je minder vaak naar het ziekenhuis hoeft.

De batterij gaat tussen de vijf en tien jaar mee. De cardioloog controleert of de batterij leeg dreigt te raken. Vervangen van de batterij is dan nodig: het gaat hierbij om een kleine ingreep.

Laat je ook goed informeren over storingsbronnen: sterke elektromagnetische velden kunnen de pacemaker storen. In dat geval helpt weglopen bij de storingsbron. Laat je adviseren door de cardioloog en/of de pacemakertechnicus. Desgewenst kan een onderzoek op de werkplek uitgevoerd worden.