Zonnebloemen voor reizigers met een verborgen beperking

Een groen keycord met zonnebloemetjes wordt steeds populairder in de reiswereld. Het is een signaal dat de drager een onzichtbare beperking heeft en graag wat extra tijd en aandacht krijgt. Het keycord kan ook voor hartpatiënten een handig hulpmiddel voor onderweg zijn.

Het verhaal over het vrolijke sleutelkoord met zonnebloemen begint in 2016 op het vliegveld van Londen Gatwick. Net als ons eigen Schiphol is het groot en doorgaans erg druk. Voor nogal wat mensen is het lastig om zich te midden van deze wereld vol prikkels, herrie en informatie op hun gemak te voelen, laat staan zich er hun weg in te vinden. Denk aan reizigers met autisme, Alzheimer of ADHD. Anders dan bij reizigers met een zichtbare beperking – neem rolstoelgebruikers – is niet direct duidelijk dat ze ondersteuning kunnen gebruiken. Daardoor stuiten ze op onbegrip en moeten ze zichzelf almaar verklaren. Dat moest anders, vonden ze op Gatwick. Vliegen moet voor iedereen prettig te doen zijn. Een adviesgroep voor luchthavenpassagiers en enkele lokale en nationale liefdadigheidsinstellingen besloten samen tot het Hidden Disabilities Sunflower keycord. Die kan iedereen dragen die een helpende hand, begrip of wat meer tijd of uitleg behoeft. Hij is opvallend en toch discreet. Hij maakt het onzichtbare zichtbaar. Da’s fijn voor iedereen, óók voor het dienstdoende personeel ter plekke. Dat kan adequater reageren en handelen. Het keycord werd een succes, niet alleen in Londen, maar wereldwijd.

Hartfalen

In eerste instantie mede bedacht door organisaties van mensen met Alzheimer en autisme was het wel de bedoeling dat meer mensen met een onzichtbare beperking het zonnebloemkoord gingen gebruiken. Om een idee te krijgen van de beperkingen staan vele expliciet genoemd op de website van het Hidden Disabilities Sunflower-netwerk, maar de lijst breidt zich nog altijd gestaag uit.
Verborgen beperkingen kunnen situationeel zijn, bijvoorbeeld een notenallergie, sommige zijn tijdelijk, bijvoorbeeld door een heupoperatie, andere zijn permanent maar niet altijd aanwezig, bijvoorbeeld als gevolg van migraine of de ziekte van Crohn. Het kunnen aandoeningen aan het gehoor of de ogen zijn, maar ook chronische gezondheidsproblemen zoals artritis, astma en slaapstoornissen als deze het dagelijks leven aanzienlijk beïnvloeden.
Hartfalen, regelmatig in combinatie met diabetes, is ook zo’n beperking die verborgen is. Bij Hartpatiënten Nederland weten ze alles van de gevolgen: het maakt vaak onzeker op reis. Daarbij komt dat na een operatie de conditie opnieuw opgebouwd moet worden. Dan wil je niet een opgejaagd gevoel krijgen, nooit en nergens, maar zeker niet op vakantie. Voor partners of andere begeleiders geldt dat net zo goed.

Zelf hebben

Hoe u aan zo’n zonnig keycord komt? Op Schiphol is hij op de dag van vertrek op te halen bij de Assistancebalie in de vertrekhal (u vindt de balie na het inchecken), maar hij kan ook online besteld worden. De organisatie Hidden Disabilities heeft inmiddels afdelingen in vele landen en ook een Nederlandstalig stuk website met winkel. Zelf uw eigen keycord hebben is zonder meer aan te bevelen. Hij is namelijk behalve op vliegvelden ook elders te gebruiken. In andere vervoersmiddelen dan het vliegtuig zoals trein en bus bijvoorbeeld, maar ook in winkels, pretparken, dierentuinen, theaters en andere openbare ruimtes. Op genoemde website kun u daarover details vinden.
Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat u met de keycord speciale assistentie zoals vervoer per caddy naar het vliegtuig of voorrang krijgt. U wordt simpelweg met meer zorg en begrip benaderd en kunt op eigen tempo door de veiligheids- en paspoortcontrole, samen met uw reisgezelschap. Verder hoeft u helemaal niet te zeggen ‘wat eraan mankeert’. Dat doet niet ter zake. De zonnebloem moet simpelweg de vraag ‘hoe kan ik u helpen?’ oproepen. Wilt u wel graag dat personeel weet wat u scheelt, kan dat ook, maar dat is dan eigen keuze. U vertelt het ter plekke of u bestelt voor aan het keycord een extra pasje met pasfoto en informatie over uw beperking plus maximaal vijf pictogrammen die duidelijk maken wat u nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan (extra) toiletbezoek. Verder kan ieder voor zich bepalen wanneer hij de keycord draagt.

Betekenis van de zonnebloem

Waarom voor de zonnebloem op de Hidden Disabilities (verborgen beperkingen) keycord is gekozen? Tegen de heldergroene achtergrond is de gele bloem op afstand duidelijk zichtbaar. Wereldwijd kennen mensen hem en hebben er positieve associaties bij. Hij onderscheidt op een vrolijke manier en suggereert vertrouwen, groei, kracht en geluk. Zelfs zonder reis stemt het keycord al opgeruimd. Nu de zonnebloem ook inclusiviteit, acceptatie en begrip voor mensen met een onzichtbare beperking aanmoedigt nog meer.

Informatie en bestellingen

Tekst: Mariëtte van Beek
Beeld: Canva