Wij gaan de eindstrijd met de tabaksindustrie aan

Tabaksfabrikanten draaien elk jaar een gigantische omzet en winst. En dat terwijl nicotine een slechte invloed heeft op je gezondheid: het verhoogt je hartslag en bloeddruk, wat onder meer een hartinfarct kan veroorzaken. Dat moet anders, vindt de beweging Doei Tabaksindustrie. Woordvoerder Dave Krajenbrink: “Het is een abnormale industrie.”

Doei Tabaksindustrie

Voor een gezond hart is het beter om niet te beginnen met roken. Rook je al? Dan is het beter om te stoppen, ook al kan dat moeilijk zijn. Volgens woordvoerder Krajenbrink schuilt er een hoop narigheid achter de tabaksindustrie. “Met Doei Tabaksindustrie willen we jongeren laten zien dat ze misleid worden door deze industrie: de smaakjes maken de producten niet gezonder. En wist je dat er voor die producten in de tabaksteelt kinderen op plantages werken?”

Verslavend en dodelijk

Wat is het gevaar van nicotine? “Het veroorzaakt maar liefst 20.000 doden per jaar, dat aantal kan voorkomen worden”, vertelt Krajenbrink. “Als de stof nu wordt uitgevonden, zou het waarschijnlijk verboden worden.” Stoppen met roken is moeilijk, dat weet Krajenbrink ook. “Roken is ontzettend verslavend. Gemiddeld zijn er zes pogingen nodig om te kunnen stoppen. Omdat we bij Doei Tabaksindustrie de verslaving zo goed begrijpen, nemen we het de industrie zo kwalijk. Er komen steeds meer producten op de markt waarvan ze claimen dat ze gezonder zijn, denk aan vapes en snus. Maar ook daar zitten de meest giftige en kankerverwekkende stoffen in.”

Misleiding

De vele advertenties en de populariteit van roken zorgden rond de jaren 60 en 70 voor een piek in de tabaksindustrie. In Nederland rookte destijds 90% van de mannen en 42% van de vrouwen. “De industrie is zeer machtig geworden”, vertelt Krajenbrink. “De regelgeving wordt strenger, maar ze blijven nieuwe trucs bedenken om staande te blijven.” Hij haalt het verbod op de verkoop van tabak in supermarkten aan. “Supermarkten houden zich aan deze wetgeving, maar er ontstaat tegelijkertijd een nieuwe markt. Zo opende een franchisenemer van Jumbo in hetzelfde pand een tabakszaak. Steeds meer ondernemers zien een gat in de markt. Tabaksproducent Philip Morris sponsort deze winkels vaak met als voorwaarde dat ze hun producten verkopen.” Een ander voorbeeld is volgens Krajenbrink het nieuwe product LEVIA. “Deze sticks zijn grotendeels gemaakt van kruiden en lijken daarom niet schadelijk. Echter zijn hier ook nicotine en smaakstoffen aan toegevoegd, wat de sticks toch verslavend maken én gevaarlijk voor je gezondheid. Wij vinden het tijd voor actie.”

Strijd tegen de tabaksindustrie

In Artikel 5.3 van het WHO-verdrag over tabaksontmoediging staat dat overheden bij vaststelling en uitvoering van hun beleid zich niet laten beïnvloeden door de commerciële en andere gevestigde belangen van de tabaksindustrie. Krajenbrink: “Wat zien we? De tabaksindustrie probeert tóch de lijnen met de politiek open te houden. Dit verbod geldt namelijk niet voor leden van de Tweede Kamer. In deze acties blijven wij ze tegenwerken.” Hij benoemt als voorbeeld een evenement in perscentrum Nieuwspoort over de regelgeving voor alternatieve rookwaren. “Leden van de Tweede Kamer waren uitgenodigd, maar de vertegenwoordigers van de tabaksindustrie waren ook aanwezig. Wij overtuigden politici om hier niet heen te gaan, om zo een statement te maken tegen de tabaksindustrie. Met succes: er kwam niemand opdagen.” Ook kwam Doei Tabaksindustrie in actie toen het Formule 1-team van McLaren reclame maakte voor Velo, een in Nederland verboden merk voor nicotinezakjes. “We dienden een klacht in bij de Reclame Code Commissie. Om de tabaksindustrie verder tegen te werken, voeren we campagnes en ondersteunen we rokers via onze online platformen bij hun pogingen om van hun verslaving af te komen.”

Toekomst van roken

Doei Tabaksindustrie krijgt volgens Krajenbrink veel steun op hun campagnes. “Onze missie is om de eindstrijd met de tabaksindustrie te voeren”, vertelt hij. “We zijn in de goede richting: er is een verbod op de verkoop van tabak in supermarkten, een toename in rookvrije omgevingen (denk aan terrassen), er is vanuit de samenleving veel draagvlak en de accijnsverhogingen zijn effectief.” Hoe gaat de toekomst van de tabaksindustrie er uitzien? Krajenbrink: “We willen dat het aangekondigde verkoopverbod in tankstations en gemakszaken zoals Primera in 2030 en 2032 al veel eerder ingaat en dat er meer mogelijkheden komen om te stoppen met roken. Momenteel wordt bijvoorbeeld slechts één training vanuit de basisverzekering vergoed die je hierbij helpt. Waarom niet meerdere?” Krajenbrink vraagt iedereen om scherp te zijn op bedrijven die zaken doen met de tabaksindustrie. “Als we met zijn allen besluiten dat er géén plek meer is voor deze industrie, is er geen industrie meer.”

Tekst: Julia Kroonen
Foto: Dave Krajenbrink

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.