Columns
vrijdag 15 november 2024
Vergeving 2.0
Wat is Bloeddruk?
Bij het rondpompen door het hart van het bloed door het lichaam komt er druk op de vaten te staan. Deze druk wordt de bloeddruk genoemd.
Bij het rondpompen door het hart van het bloed door het lichaam komt er druk op de vaten te staan. Deze druk wordt de bloeddruk genoemd. Het zijn de bloedvaten die de bloeddruk als het ware regelen, en wel middels spiertjes rondom deze vaten. Het samentrekken van die spiertjes bepaalt de bloeddruk. Als deze spiertjes erg strak samentrekken is de bloeddruk hoog. Als de spiertjes rondom de vaten minder straks staan, kan het bloed beter doorstromen. In dat geval daalt de bloeddruk.
Bloeddruk wordt altijd gemeten in twee waarden: de boven- en de onderdruk. Deze waarden worden uitgedrukt in millimeters kwik, kortweg mmHg. Vaak wordt gesproken van een hoge bloeddruk als de bovendruk 140 mmHg of meer is en de onderdruk 90 mmHg of meer. Zo’n hoge bloeddruk wordt in medisch jargon hypertensie genoemd. Hoge bloeddruk is gevaarlijk, als deze zich langere tijd voordoet: ga dan altijd naar de arts.
De bovendruk (systole) wordt gemeten op het moment waarop het hart pompt. Dan jaagt het hart bloed door de slagaders. De onderdruk (diastole) wordt afgelezen op het moment waarop het hart niet pompt, tussen twee pompbewegingen in dus.
Het verstijven van de wanden van de bloedvaten leidt op den duur tot hoge bloeddruk. De vaten vernauwen dan. Dat kan leiden tot ernstige hart- en vaatziekten. Dat risico groeit naarmate we ouder worden. Met name roken verhoogt het risico op het verstijven van de bloedvaten.
Kan ik zelf mijn bloeddruk meten?
Ja, dat kan. Er zijn goede bloeddrukmeters in de handel waarmee u thuis uw eigen bloeddruk kunt meten. Het voordeel daarvan is, dat de bloeddruk bij de dokter gemeten, vaak hoger is dan thuis gemeten. Dat komt door het zogenoemde witte-jassen-syndroom: mensen schieten in de stress als ze bij de dokter zitten. Door die spanning stijgt de bloeddruk, waardoor een vertekend beeld kan ontstaan. Wanneer u thuis uw bloeddruk meet, kunt u dat het beste meerdere keren per dag en in rust doen. Een eenmalige meting is minder zinvol, omdat het resultaat van allerlei factoren afhankelijk kan zijn. Meermaals meten geeft een gemiddelde, en dat is betrouwbaarder.
Als de thuis gemeten bloeddruk veel afwijkt van de meting bij de dokter, kan het ook zijn dat uw bloeddrukmeter niet voldoet. Informeer daarom goed welke bloeddrukmeters al dan niet betrouwbaar zijn!
Wat betekent hypertensie eigenlijk?
Hypertensie is de medische vakterm voor hoge bloeddruk. De bovendruk is dan hoger dan 140 mmHg, de onderdruk stijgt in dat geval boven de 90 mmHg. De term mmHg betekent millimeter kwik, de maat waarin de bloeddruk wordt uitgedrukt. Is de bloeddruk hoger dan de waarden 90-140 mmHg, dan zal de dokter vaak spreken over hypertensie. Hoge bloeddruk kan gevaarlijk zijn en moet behandeld worden. Hoge bloeddruk ontstaat doordat de vaatwanden samenknijpen of verstijven, waardoor het hart meer moeite moet doen om het bloed door het lichaam rond te pompen.
Wanneer heb ik hoge bloeddruk?
Hoge bloeddruk betekent dat de onderwaarde hoger is dan 90 mmHg, en de bovenwaarde hoger dan 140 mmHg. Deze waarden gelden als ze bij de dokter worden gemeten. Bij eigen thuismeting mogen de waarden liggen de 135 en 85 mmHg. Dit omdat de uitkomst van een meting bij een dokter meestal hoger is dan thuis als gevolg van het witte-jassen-syndroom. Bij mensen boven de 80 jaar mag de bovenwaarde boven de 150 of 160 mmHg liggen.
Wat betekent dit? De afkorting mmHg staat voor millimeters kwik, een oude manier van controleren van de bloeddruk met een kwikmeter. Bloeddruk wordt uitgedrukt in twee waarden: een onder- en een bovendruk. Als het hart een pompbeweging maakt, wordt de bovendruk gemeten. De onderdruk kan worden vastgesteld op het moment waarop het hart niet pompt (oftewel tussen twee pompbewegingen in). Hoge bloeddruk kan gevaarlijk zijn: raadpleeg in dat geval altijd uw arts!
Wat er gebeurt is dat de vaatwanden bij hoge bloeddruk te nauw zijn, waardoor de druk van het bloed toeneemt. Het hart moet dan harder pompen. De vaatwanden kunnen te nauw zijn door te langdurige samentrekking, of door verstijving. Dat laatste kan een gevolg zijn van ouderdom, maar ook van roken. Het beste wat u in dat geval kunt doen is stoppen met roken, en wel direct.
Bij mensen boven de 80 jaar komt een stijvere vaatwand vaak voor: in dat geval mag de bovendruk boven de 150 of 160 mmHg liggen.
Mijn bloeddruk is laag. Wat betekent dat?
Lage bloeddruk hoeft niet gevaarlijk te zijn. Wel als u er last van heeft, natuurlijk. Meestal is lage bloeddruk tijdelijk: bij het slapen of wanneer iemand snel opstaat. Zeker oudere mensen kunnen zich beter de tijd nemen bij het opstaan uit bed of uit een stoel: het lichaam heeft even nodig om de bloeddruk aan de nieuwe situatie aan te passen.
Als de bloeddruk langdurig laag is, zou een advies van de dokter kunnen helpen. Dan nog is er niet altijd een duidelijke oorzaak aan te wijzen. Klachten als gevolg van lage bloeddruk kunnen wel vervelend zijn, toch is er vaak weinig aan te doen. De dokter kan bekijken of de klachten samenhangen met het gebruik van bepaalde medicijnen. In dat geval moet de medicatie worden aangepast.
Geef een reactie
Meer nieuws
Columns
vrijdag 15 november 2024
Vergeving 2.0
