Wat een wereld!

Als je, zoals ik, de 60 gepasseerd bent, moet je vaststellen dat niets is zoals het was in onze jeugd. De wereld is dan ook totáál veranderd. Zo herinner ik me dat ik ergens in 1995 door een winkelstraat liep en iemand zag bellen met een mobiele telefoon. De eerste keer dat ik zo’n ding zag! De trotse eigenaresse wilde daarbij vooral door iedereen gezien worden, gedroeg zich erg opzichtig, en ik dacht nog: nou nou, je hoeft toch niet altíjd bereikbaar te zijn. Nee, zo kon je in 1995 nog denken. Maar een of twee jaar later was dat volledig anders. In 1996 was ik zelf geabonneerd op Libertel, zoals Vodafone toen nog heette, en torste een mobieltje maatje koelkast. Omdat mijn werk als journalist dat vereiste. Vanaf dat moment was ik 24 uur per dag bereikbaar, zeven dagen per week. Ik was mijn vrijheid vanaf dat moment kwijt!

Met weemoed denk ik terug aan de jaren ‘80 van de vorige eeuw, toen ik als verslaggever voor een radiostation in mijn Lada rondreed zonder dat iemand me kon storen. Het enige lastige was het zoeken van de weg naar mijn bestemming, want een navigatiesysteem bestond toen zelfs niet in science fiction verhalen. In de auto lag dan ook een stapel kaarten van allerlei steden en regio’s. De route stippelde ik van te voren uit, zodat ik tijdens het rijden mijn aandacht op de weg kon houden.

Er was in de jaren ’60 eigenlijk maar één nationale TV-zender, waar heel het land naar keek, en iedereen het de volgende dag over had. Iedereen praatte over hetzelfde onderwerp. Kom daar nu maar eens voor. Wij keken als inwoners van het grensgebied Duitse tv, was veel leuker en spannender. Zo leerden we Duits. Wie spreekt er nu nog Duits?

Toen ik 6 was stond ik om half zeven op, om de kachel schoon te maken en een nieuwe lading cokes erin aan te steken met krantenpapier en hout, zodat de woonkamer warm werd. Op de slaapkamers stonden ’s winters ijsbloemen op de ramen. Kinderen die ik dat vertel moet ik uitleggen wat ijsbloemen zijn.

Waar het mij om gaat: ik voel me vaak ontworteld. De zekerheden die ik vanuit mijn jeugd opbouwde, zijn weggevaagd. De wereld van 50 of 60 jaar geleden lijkt wel prehistorisch in vergelijking met nu. ‘Wat dééd jij vroeger als kind eigenlijk de hele dag?’, vraagt mijn kleindochtertje. ‘Buiten spelen, in de natuur, ravotten’, zeg ik dan. ‘Heuh? Saai! Had je dan geen computer?’…. Nee, niet nodig. Toen niet! Toen waren we vrijer dan nu! Wat een wereld!

Column door: Henri Haenen