Verantwoordelijkheid

Het zijn moeilijke tijden voor mensen die gewend zijn dat het rode lopertje uitligt en het bedje gespreid is. Dat was vroeger zo. We zorgden toen allemaal goed voor elkaar, hadden een verzorgingsstaat die als een warme deken om ons allemaal heen zat. Maar tijden veranderen. De maatschappij individualiseert. En solidariteit is een woord waarvan velen niet eens meer weten hoe dat geschreven wordt.

Geld gaat tegenwoordig niet meer zitten in zorg voor elkaar en het helpen van zwakkeren en zieken. Geld gaat tegenwoordig vooral naar topsalarissen en bonussen. Lees: naar zeewaardige zeiljachten van de machtigen van multinationals en banken. Het gewone volk, wij dus, moet het doen met de boodschap dat we vooral zelfredzaam moeten zijn.

Zelfredzaamheid is daarmee de ideologie van het nieuwe kapitalisme geworden. Zoek het je maar uit, anders gezegd. Ieder voor zich en God voor ons allen. Ware het niet dat steeds meer mensen ook het bestaan van die God niet meer voor waar aannemen.

En zo zijn wij ieder voor zich dus helemaal op ons zelf aangewezen. Als we dan voor de dokter zitten, is het aan ons om te beslissen voor welke behandeling en voor welk medicijn wij kiezen. De dokter bepaalt niet langer. De dokter adviseert.

Ik vind dit bijzonder lastig moet ik erkennen. Ik ben opgegroeid in een tijd dat de dokter simpelweg alles wist. De arts wist wat het beste voor me was. En daarover bestond geen twijfel. Nu zit ik tegenover mijn dokter en moet vooral kritisch luisteren. En me vooraf al informeren, bijvoorbeeld via internet of via een patiëntenorganisatie.

We worden zelf verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid. We kunnen niet langer alles afschuiven op de dokter. En als we vinden dat die het slecht doet, moeten we zelf de verantwoording ervoor nemen naar een ander te gaan. Het begrip ‘second opinion’ raakt steeds meer ingeburgerd.

Die eigen verantwoordelijkheid maakt het ook nodig om niet (meer) te roken en niet teveel en te vet te eten. Want daarmee ondermijnen we onze gezondheid ernstig, en worden we langer afhankelijk van de medische industrie. En dat kost scheppen geld. Geld dat de maatschappij op den duur niet meer op kan brengen. Omdat geld nu eenmaal naar topsalarissen en bonussen gaat.

In zo’n wereld leven wij. Een wereld waarin de bazen en bonzen van banken en multinationals zich onverantwoordelijk mogen blijven gedragen, terwijl wij, burgers, gewezen worden op onze eigen verantwoordelijkheid.

Column door: Henri Haenen