UMCG krijgt grote Europese subsidie

Hierdoor krijgt het onderzoek naar chronische ouderdomsziekten een nieuwe impuls. In de toekomst zijn door deze studies meer op het individu toegespitste acties uit te voeren voor preventie en behandeling.

Chronische ziekten als slagaderverkalking, suikerziekte en depressie nemen in onze vergrijzende samenleving een steeds belangrijker plaats in. Kennis over de oorzaken van deze ziekten is belangrijk voor betere preventie en behandeling. De afgelopen decennia zijn veel factoren gevonden die deze aandoeningen veroorzaken. Dit betreft zowel genetische factoren, als persoonlijke factoren zoals hoge bloeddruk, roken, opleiding, stress of juist combinaties hiervan. Als deze combinaties van oorzaken zijn ontrafeld, is individueel te bepalen welk risico iemand loopt en welke preventieve maatregel of behandeling het meeste effect heeft.

Onderzoek naar combinaties van risicofactoren vereist grote aantallen deelnemers die langere tijd gevolgd worden. Daarom zijn in verschillende Europese landen grootschalige populatieonderzoeken opgezet. In Nederland is dit ondermeer het LifeLines-project, een onderzoek onder uiteindelijk 165.000 inwoners van Noord-Nederland. Onderzoekers willen de gegevens uit verschillende onderzoeken samenvoegen, omdat dit meer en sneller wetenschappelijke resultaten oplevert.

De gegevens uit de verschillende Europese projecten zijn niet zonder meer samen te voegen. De metingen en procedures in de verschillende landen zijn niet gelijk. Daarnaast zijn er verschillen tussen de deelnemers waar in de berekeningen van de oorzaken van ziekte rekening mee gehouden moet worden. Tot slot zijn er verschillen in Europa rond ethiek en regelgeving die het samenvoegen van onderzoeksgegevens belemmeren.

Het UMCG coÃördineert het nu gefinancierde BioSHaRE-EU project (Biobank Standardisation and Harmonisation for Research Excellence in the European Union). Het doel hiervan is om gezamenlijk onderzoek naar chronische ziekten in Europa mogelijk te maken. Dit gebeurt door methoden en technieken te ontwikkelen voor het harmoniseren en standaardiseren van de bestaande populatieonderzoeken. Er wordt afzonderlijk gewerkt aan genetische-, medische-, laboratorium- en sociale gegevens. Ook is er aandacht voor de ethische en juridische aspecten.

Het UMCG maakt in eerste instantie gebruik van vijf grote populatieonderzoeken: LifeLines (Nederland), Hunt (Noorwegen), Lifegene (Zweden), KORA (Duitsland), UK Biobank (Engeland). Bij elkaar hebben deze projecten bijna 1,5 miljoen deelnemers. De gevonden methoden zullen daarna toegepast worden bij andere populatieonderzoeken. BioSHaRE wordt uitgevoerd binnen het Europese verband van populatieonderzoeken BBMRI (Biobanking and Bio-molecular Resources Research Infrastructure, bbmri.eu), in nauwe samenwerking met het wereldwijde consortium op dit terrein P3G (Public Population Project in Genomics, p3g.org).

Onderzoek naar chronische en multifactoriële ziekten is een belangrijk onderdeel is van het UMCG-speerpunt “Healthy Ageing”. Immers, het voorkomen van chronische ziekten draagt bij aan gezond ouder worden. Er zijn verschillende afdelingen van het UMCG betrokken bij BioSHaRE, met name de afdelingen Epidemiologie en Genetica.

Bron: UMCG