Rijk leven

Als de dag van gisteren herinner ik me de poging van Linda McCarty om haar vegetarische nepvleesproducten in de markt te zetten. Ze zwoor dat het volledig haar recepten waren, maar dat de fabriek die het uitvoerde, smaakversterker toevoegde, wist ze niet. Het schokte haar zo tijdens de introductie, dat de woordvoerder van de fabriek haar het woord ontnam. Het werd geen succes.

Inmiddels is die markt aanzienlijk gegroeid, maar wat je aan vleesvervangende producten ziet, kan een gastronoom niet bekoren. De diverse fabrieken putten zich uit allerlei smaakjes toe te voegen aan de op zich vrij smakeloze sojaproducten die de hoofdmoot uitmaken, en dat zijn per definitie gastronomische gruwels.

Door de arts daar toe aangezet, heb ik mijn eiwitconsumptie drastisch terug moeten brengen. Een overdaad aan eiwitten is een belemmering voor de nieren. Weinig vlees en vis dus. Maar betekent dat dat je wel vrijelijk die sojaproducten kunt eten? Neem bijvoorbeeld de gerookte tempeh van De Hobbit, van alleen soja, zout en schimmelferment. Die bevat 21,7 % eiwit. Dat is meer dan een lamskarbonade of een bal rundergehakt. Dat zou dus zoiets zijn als de duivel uitdrijven met Beëlzebub.

Het zijn overigens niet alleen de eiwitten die in sommige gevallen schadelijk kunnen zijn. Ook de hoeveelheid kalium moet voor sommige patiënten geminimaliseerd worden. Tempeh bevat 150 mg kalium per 100 gram maar er zijn vleesvervangers, bijv. op melkeiwit basis, waarin gemiddeld 370 – 420 mg/100 gram zit. Dat zijn dus geen alternatieven, medisch noch gastronomisch.

Gelukkig is er meer op de markt dan wat onze supermarkten en alternatieve winkels voeren. In een recent vegetarisch kookboek (Oosters Vegetarisch van Jolande Burg) wordt, bij ontstentenis van een voldoende gesorteerd Nederlands adres, verwezen naar een Duitse website, (www.alles-vegetarisch.de), die weliswaar ook de ellende verkoopt die je hier overal vindt, maar die daarnaast een gigantisch assortiment van allerlei vleesvervangers biedt. En toch weer zijn de meeste van soja gemaakt.

Wanneer je op zoek gaat naar eiwitarme producten, dan heb je, merkwaardigerwijs, het wit van ei. In eiwit zit relatief weinig eiwit: 11,1%. In de dooier zit zelfs meer eiwit (16,2%), in het ei als geheel 12,5%. Eieren koken of pocheren is dus geen gek alternatief.

Overigens heeft gelukkig niet iedereen te kampen met een voorschrift om de hoeveelheid eiwitten te minderen, maar het blijft een feit dat we in deze westerse maatschappij al gauw te veel eiwitten binnenkrijgen.

Wie ooit zijn oude kat na een leven van te overvloedige eiwitten ziet wegkwijnen aan een onomkeerbare nierziekte, is gewaarschuwd. Mijn kat kon ik het leven rekken door het goedkoopste kattenvoer (met het laagste eiwitgehalte) te geven. Dat ging nog vrij lang goed. Misschien is wat minder rijk leven ook voor mensen een goede oplossing.

Column door: Johannes van Dam †