Periodiek vasten

Steeds meer mensen zijn aan het vasten om af te vallen. Als je googelt op ‘intermittent fasting’ vind je 6 miljoen zoekresultaten. Heel populair dus! Bij periodiek vasten worden een of meer dagen vasten of minder eten afgewisseld met dagen normaal eten. Is deze vorm van eten gezond, ook voor hartpatiënten?

Niets nieuws

Allereerst: dit eetpatroon gaat er niet vanuit dat je op een vastendag niets eet. Op een vastendag mag je namelijk meestal nog wel iets eten, maar heel veel minder dan normaal. Daarom is periodiek vasten niets nieuws. Onze verre voorouders, de jagers en verzamelaars, aten zo ook. Zij hadden geen dagelijks ritme van 3 hoofdmaaltijden en eventueel iets tussendoor. Ze waren afhankelijk van dat wat ze vonden en aten soms over een langere periode weinig of niets.

Er zijn verschillende vormen van periodiek vasten. We zetten een aantal vaak gebruikte methoden op een rijtje:

• alternate-day fasting. Hierbij wordt een dag waarop je ongeveer een kwart eet van wat je nodig hebt, afgewisseld met een dag waarop je alles eet
• 5-2 intermittent fasting. Hierbij eet je 2 dagen per week heel weinig en 5 dagen per week normaal
• gemodificeerd vasten. Hierbij vast je 4-5 dagen achter elkaar gedurende een aantal keer per jaar
• 16/8-methode. Hierbij eet je 8 uur per dag wel en de overige 16 uur niet.

Wat overeenkomt bij alle methodes is dat je op een vastendag toch altijd iets eet. De nadruk ligt op veel groenten en eiwitrijke voedingsmiddelen en weinig koolhydraten. Zo’n vastendag is goed voor 500-600 calorieën.

Is het effectief?

Tijdens die tijden van ‘schaarste’ hebben de lichaamscellen een tekort aan energie. Ze richten zich dan vooral op bescherming en minder op groei. Daarnaast gebruiken de cellen hun afval als energiebron.

Heel veel goede studies bij mensen naar het effect van intermittent fasting zijn er nog niet gedaan. Wel bij muizen, de uitkomsten daarvan waren veelbelovend. Maar muizen zijn geen mensen. Die veelbelovende resultaten zijn dus niet zomaar te vertalen naar effecten bij ons.

Het beetje onderzoek dat er gedaan is bij mensen laat wel zien dat het gewicht net zo daalt als bij een gewoon afslankdieet. Maar daarnaast zijn er aanwijzingen dat het vasten op zich nog wat extra voordelen biedt. In theorie gaat vasten gepaard met lagere gehaltes aan glucose (bloedsuiker), triglyceriden en ontstekingsfactoren, een lagere bloeddruk en een hogere insulinegevoeligheid. Hoe zit het in de praktijk? Bij mensen zijn er maar enkele studies naar gedaan. En die studies zijn bij weinig mensen uitgevoerd en duurden niet zo lang. Eigenlijk zijn er meer onderzoeken nodig om echt goede conclusies te trekken voor wat het voor jou kan betekenen.

Hart en vaten

Inzoomend op het hart en de bloedvaten zegt het Voedingscentrum op haar site: ‘Het lijkt erop dat intermittent fasting een gunstig effect kan hebben op sommige waarden in het bloed. De triglyceridenconcentratie daalt in veel studies en hangt samen met de hoeveelheid gewichtsverlies. Een daling in totaal cholesterol en LDL-cholesterol wordt in sommige onderzoeken wel gevonden en in andere niet. Mogelijk is dit afhankelijk van het cholesterolgehalte aan het begin van de studie. De bloeddruk lijkt te verlagen als er ook voldoende gewichtsafname plaatsvindt.’ Zo maken ze zichzelf en het lichaam schoon. Deze vorm van opschonen wordt ook wel autofagie genoemd.

Voor meer artikelen over o.a leefstijl klik hier