Non-dualiteit nader bekeken

Ik heb het al vaker gehad over non-dualiteit of Advaita (A=niet, Dvaita=twee), maar meer in de vorm van “alles is één”, niet oordelen, acceptatie van al-wat-is, et cetera. Uiteraard is de betekenis veel diepgaander. Eigenlijk vraagt het zelfs een totale andere manier van denken, dan wij gewoon zijn.

Strikt genomen is de term “non-dualiteit” al fout, omdat het suggereert dat er naast non-dualiteit ook nog iets anders is, namelijk “dualiteit”. Daarmee lijk ik te bevestigen dat dualiteit bestaat. Dualiteit gaat ervan uit dat er naast “ik” ook iets anders is. Dit kan een persoon zijn, een ding of een verschijnsel. Er wordt daarbij geloofd dat de basis van de dingen om ons heen uit materie bestaan en onafhankelijk van onszelf zijn. Dit is dan onze buitenwereld.

Onze binnenwereld bestaat uit ons lichaam en onze geest. Volgens dit uitgangspunt is de basis van alles Materie en is ons bewustzijn daarvan afkomstig, dit komt namelijk doordat wij hersenen hebben. Bewustzijn is dan soms wel en soms ook niet aanwezig. Als we wakker zijn, zijn we bewust, in diepe slaap zouden we dan onbewust zijn.

Onze wetenschap kan alleen onderzoek doen naar materie. We onderzoeken organen in het lichaam, de lichaamscellen en zelfs DNA. We onderzoeken de natuur, de aarde, de andere planeten et cetera. Maar wáar bewustzijn zit weten we niet en zullen we ook niet ontdekken, als we ervan uitgaan dat alles bestaat uit materie.

Als ik het over non-dualiteit wil hebben, ontkom ik niet aan dualiteit. Simpelweg omdat ik gedachten in tekst moet uitdrukken. Zowel onze gedachten als ons taalgebruik zijn gebaseerd op dualiteit. Gedachten maken altijd onderscheid en taal beschrijft deze gedachten. Toch ga ik proberen, door middel van taal, dieper door te dringen in de ware betekenis van non-dualiteit.

Zoals gezegd gaat non-dualiteit ervan uit dat alles één is. Dat ene (of voor de religieuzen onder ons: Die Ene) is Oneindig Bewustzijn. Alles is Bewustzijn. Dat betekent dat wij allen Bewustzijn zijn. Ons lichaam komt voort uit Bewustzijn, en dus ook onze hersenen. Onze gedachten ontstaan vanuit Bewustzijn, maar ook alles wat wij zien van de buitenwereld maakt deel uit van Bewustzijn. Alles is één betekent dus eigenlijk alles is één Bewustzijn.

Dit Bewustzijn is nooit geboren en sterft ook niet. Alles wat wij ervaren, zijn ervaringen van het eeuwige Bewustzijn. Overigens heeft Bewustzijn ons daarbij nodig. Wij zijn Bewustzijn, maar dan in een gefocuste vorm. Oneindig Bewustzijn kent alles als zichzelf. Het ziet geen vorm, kent geen objecten en heeft geen ervaringen. Het is alleen maar. Het is Vrede en Liefde.

Als er een vorm ontstaat in dit oneindige bewustzijn, wordt het niet ervaren als iets anders. Het is als een filmcamera die gericht is op veel objecten, maar volledig uit focus is, waardoor er alleen een stilstaand wazig beeld wordt gezien. Als Bewustzijn objecten wil ervaren, moet het zich focussen. Wij mensen zijn de gefocuste, ervarende staat van Bewustzijn. Dit focussen zorgt er echter voor dat Bewustzijn tijdelijk “vergeet” wie het werkelijk is. Het vergeet zijn/haar oneindigheid en denkt een eindige geest te zijn. Het ziet in die vorm objecten en ziet zichzelf als het subject, datgene dat de objecten ziet/hoort/ruikt/voelt en proeft. Met de 5 zintuigen ervaart het een wereld die buiten zichzelf lijkt te bestaan. Daar ontstaat dualiteit.

Het lijkt alsof die ervaringen op afstand plaatsvinden, maar in werkelijkheid zit alles wat wij ervaren in onszelf. Als een hond op drie meter afstand naar ons blaft, lijkt het alsof deze op drie meter afstand gezien en gehoord wordt, maar in werkelijkheid zijn wij het die zien en horen en dat doen wij in onszelf. In “ons” Bewustzijn. Die hond wordt ervaren door Bewustzijn, maar is ook ontstaan uit ditzelfde Bewustzijn. De ervaring is levensecht en wordt door onze eindige geest buiten ons geplaatst. Dit verschijnsel wordt onwetendheid (sanskriet: Maya) genoemd. De ervaring wordt verkeerd geïnterpreteerd. Het krijgt een naam en wordt gezien alsof het buiten Bewustzijn bestaat. We hebben gezien dat dit een uiting van dualisme is.

Als we tot in onze diepste kern weten dat alles Bewustzijn is en dat alle objecten en ervaringen ontstaan uit, en alleen gekend worden door ditzelfde ene Bewustzijn, dan ervaren we rust, vrede en geluk. Dit is meestal niet direct een continue staat. We zitten vol oude conditioneringen, die aanvankelijk nog regelmatig getriggerd zullen worden. We zullen echter steeds sneller uit de oude gewoonten raken en ze uiteindelijk ook kwijtraken. Dit is een geleidelijk proces.

Wees je bewust van Bewustzijn.

HARTegroet,

Jan Chin