Meldingsplicht bijverdiensten artsen

Artsen die geld krijgen van onder meer de farmaceutische industrie, moeten dat voortaan verplicht melden. Demissionair zorgminister Pia Dijkstra (D66) voert een wettelijk verplicht register in omdat veel zorgverleners en medische bedrijven zich niet houden aan eerder gemaakte afspraken. Het blijkt dat artsen en de industrie lang niet alles melden in het zogenaamde Transparantieregister.

Twee jaar geleden werd bekend dat onder meer tientallen cardiologen miljoenen bijverdienden. Dat mag slechts onder strikte voorwaarden: het bestuur van hun ziekenhuis moet ervan weten en toestemming hebben gegeven (wat vaak niet het geval bleek te zijn), en de betalingen moeten openbaar worden gemaakt via www.transparantieregister.nl. Ondanks dat dit register al twaalf jaar bestaat, ontbreken helaas nogal wat registraties of zijn die niet te vinden.

Wat is er aan de hand?

Onder meer farmaceutische bedrijven vragen vooraanstaande specialisten en hoogleraren geregeld om onderzoek te doen. De daarvoor rijkelijk betaalde arts wordt verplicht de resultaten van dat onderzoek geheim te houden. De industrie zit immers niet te wachten op negatieve resultaten, waarbij het eigen product er slecht uit komt. Alleen juichverhalen worden gepubliceerd, de rest belandt achter slot en grendel.

Artsen krijgen vaak min of meer enorme bedragen toegeschoven door de industrie. De bedoeling kan zijn om via de betreffende specialist reclame te kunnen maken voor het specifieke medicijn of product. Voor vakgenoten en ook voor patiënten is het nu niet duidelijk of een product of middel geadviseerd wordt omdat het de beste oplossing is, of dat er sprake is van mogelijk conflicterende belangen. En dat gebeurt niet alleen op het gebied van medicijnen. Maar bijvoorbeeld ook bij hartkleppen, pacemakers, ICD’s, kunstknieën, heupen etc.

Wie kun je vertrouwen?

Het Transparantieregister is bedoeld om iedereen de gelegenheid te geven te controleren of en door wie een specialist betaald of gesponsord wordt. Dan weet je of je iemand kunt vertrouwen (of juist niet) qua advies. Alleen, veel artsen melden dit soort neveninkomsten niet, of ze zijn onvindbaar. Bijvoorbeeld omdat het geld via een PR-bureau binnenkomt of op de rekening van een of andere BV wordt gestort, waarvan niemand de naam kent. Accountants verdienen er goud geld aan om een dusdanige constructie op te zetten zodat betalingen niet of nauwelijks traceerbaar zijn en dus onopgemerkt blijven. Maar dat is binnenkort verleden tijd.

Al jaren pleiten wij ervoor om het melden van neveninkomsten wettelijk verplicht te stellen. We vonden tot nu toe echter geen gehoor bij de politiek en beleidsbepalende instanties en alles bleef jarenlang bij het oude. Tot nu, want eindelijk is de minister het zat en gaat registratie eindelijk verplichten.

Terecht, vind ik. Want elke patiënt moet kunnen nagaan of zijn of haar behandelend arts wellicht mogelijk conflicterende belangen heeft of dat de arts puur uit patiëntenbelang handelt. Tenslotte verheugt het mij dat de beroepsvereniging van cardiologen, de NVVC, het ook met ons eens is en het plan van de minister onderschrijft.

HARTelijke groet,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine