Intensive care-patiënt op celniveau in de gaten houden

Het kan sinds kort met een nieuwe techniek die het zuurstofgehalte in de cellen meet. Met deze uitvinding gaan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Erasmus MC in Rotterdam en het AMC in Amsterdam experimenteren. Het betreft hier een onderzoek dat de ziekenhuizen samen met Sanquin uitvoeren.

“Op de intensive care liggen de ziekste mensen van het ziekenhuis. Ze krijgen vaak een heftige reactie na bijvoorbeeld een operatie, waardoor al hun organen kunnen uitvallen. Juist bij hen moet je goed in de gaten houden of ze genoeg zuurstof in hun lichaamscellen hebben”, legt Sesmu Arbous uit. Zij werkt als senior medisch specialist op de intensive care van het LUMC en leidt dit project met prof. Anske van der Bom van zowel Sanquin als de afdeling Klinische Epidemiologie van het LUMC. “Nu kijken we onder meer naar de bloeddruk bij patiënten, maar dat zijn grove metingen.”

Behoefte aan bloedtransfusie

Het zou ideaal zijn om te meten of de cellen genoeg zuurstof hebben. Dat is een stuk preciezer, aldus Arbous. “Stel: bij een patiënt is de bloeddruk erg laag. Dan weet je dat het lichaam het moeilijk heeft. Wij dienen dan bijvoorbeeld twee liter vocht toe. Het kan zijn dat het met de cellen van die patiënt dan al een stuk beter gaat, maar dat bijvoorbeeld de bloeddruk nog laag blijft. Hierdoor zetten wij misschien een behandeling voort die op dat moment niet meer het beste is voor de patiënt.” Van der Bom vult aan dat het ook invloed heeft op bloedtransfusies. “Met deze nieuwe methode kunnen we beter bepalen of een patiënt behoefte heeft aan een bloedtransfusie, om zo de zuurstofbalans in de lichaamscellen te herstellen.”

Zuurstof in energiecentrales

Het meten op celniveau was altijd onmogelijk. “Tenminste, tot nu toe", zegt anesthesioloog Bert Mik van het Erasmus MC die een techniek heeft ontwikkeld waarmee met behulp van een stofje te zien is hoeveel zuurstof in de energiecentrales van de cellen zit. "Als deze mitochondriën weinig zuurstof hebben, licht dit stofje anders op dan bij een hoog zuurstofgehalte.” Het Erasmus MC heeft samen met Photonics Healthcare deze techniek nu voor klinische toepassing geschikt gemaakt.

Deze techniek wordt binnenkort getest op de intensive care van het LUMC. Daar start een proef met een handvol patiënten, die met behulp van de nieuwe meetmethode in de gaten worden gehouden. De test wordt uitgevoerd in het kader van een gepland multicenteronderzoek. Als dit een succes is, wordt het onderzoek uitgebreid naar het AMC en het Erasmus MC.

Bron: LUMC