Hoe gezond is de sauna?

De sauna is een populaire plek om te ontspannen. Eén op de tien mensen gaat er jaarlijks een keer naartoe. Maar hoe gezond is dit bezoek? En wat heeft het voor effect op je hart?

Er zijn verschillende sauna’s. De bekendste zijn de Finse sauna, kruidensauna, infraroodsauna, sauna met zoutkristallen en de stoomcabine. Het belangrijkste verschil zit in de temperatuur. Waar de temperatuur in de Finse sauna tachtig tot honderd graden Celsius is, bedraagt deze in de kruidensauna en sauna met kristallen slechts zeventig. De infraroodsauna is nog minder warm. Hier ligt de temperatuur op maximaal zestig graden. De stoomcabine is slechts vijfenveertig graden. Hoe dan ook: zodra je de sauna instapt, komt een walm aan warmte je tegemoet. Je huid gaat zweten, je poriën gaan open en je bloedvaten verwijden zich. Naast vocht wordt vuil en talg afgevoerd. En aangezien de sauna zo warm is, ontspannen je spieren vanzelf. Van je rug tot aan je schouders. Ideaal! Maar is zo’n saunabezoek ook gezond?

Gezond

Ons lichaam is niet gewend aan een temperatuur van tot wel honderd graden Celsius. Het reageert heftig op deze warmte. Dat geldt ook voor de plotselinge kou, zodra je de sauna verlaat. Volgens onderzoek van de universiteitskliniek Charité in Berlijn maakt je lichaam daarom antistoffen aan. Dat is goed, want deze verbeteren je immuunsysteem. Zo word je bijvoorbeeld beter beschermd tegen een verkoudheid. Sterker nog: onderzoekers aan de Universiteit van Turku ontdekten dat mensen die een half jaar lang twee keer per week een sauna bezochten, na een maand 30 procent minder last hadden van verkoudheidsklachten. Een saunabezoek heeft een reinigende werking en versterkt de bovenste laag van je huid. Je loopt dus met een schone huid de deur uit. Ga je naar een infraroodsauna, dan kun je ook je bloeddoorstroming verbeteren. De infraroodstralers werken rechtstreeks in op je lichaam en zijn daarmee goed voor je spieren. En ook voor je hart: medisch onderzoek wijst uit dat een regelmatig saunabezoek de hartconditie kan verbeteren. Dit kan een verminderde kans op hartfalen als gevolg hebben. Goed nieuws, al zijn er voor hartpatiënten ook risico’s aan een saunabezoek verbonden. 

Veilig ontspannen 

Bij ernstig hartfalen, hartritmestoornissen en een lage bloeddruk moet je voorzichtig zijn met een saunabezoek. Dat geldt zowel voor hete sauna’s, zoals de Finse, als de mildere. Een bezoek wordt afgeraden als je last hebt van hartkrampen. Hetzelfde advies geldt als je het afgelopen half jaar een hartinfarct hebt gehad.  Als je je hartproblemen onder controle hebt, is een bezoek in principe veilig. Het blijft echter verstandig om voorafgaand te overleggen met de behandelend arts. Er zijn namelijk risico’s. Een saunabezoek is te vergelijken met lichamelijke inspanning en verlaagt je bloeddruk. Bij een te lage bloeddruk kun je flauwvallen. Let hier daarom op met medicijngebruik en bezoek de sauna niet na hevige inspanning. Ga daarnaast niet op de warmste plek in de sauna zitten en drink veel water om je vochttekort aan te vullen. Gebruik geen alcohol, daar droog je van uit. Aangeraden wordt ook om maximaal vijftien minuten in de sauna zitten. Na een kwartier kun je pijnklachten zoals hoofdpijn gaan ervaren. Het is verstandig om de laatste twee minuten rechtop te zitten. Zo bevorder je de bloedsomloop, waardoor je niet duizelig wordt bij het opstaan. Wil je de sauna verlaten? Maak dan geen gebruik van koude (dompel)baden. Je bloeddruk kan door koud water snel verhogen. Neem in plaats daarvan een lauwwarme douche en rust hier een half uurtje van uit. De beste sauna voor hartpatiënten is de infraroodcabine, daar is de temperatuur niet zo hoog. Al blijft het advies dat je de sauna direct moet verlaten als je je niet goed voelt. 

Regelmatig saunabezoek 

Een saunabezoek heeft dus een positief effect op je gezondheid, mits je de benodigde maatregelen neemt. Let echter wel op met kinderen. Zij die jonger zijn dan vier jaar kunnen vaak niet goed aangeven of ze het warm of koud hebben. Kies in dat geval voor een sauna met een milde temperatuur en verblijf hier slechts vijf minuten. Er is geen maximum aan het aantal saunabezoeken, al is het hierbij ook weer verschillend hoe vaak iemand de hitte kan verdragen. Dat verschilt van één dag in de maand tot zeven dagen per week. Raadpleeg de behandelend arts altijd om te overleggen over je toekomstige saunabezoeken. Een saunabezoek kost veel energie, dus zorg ervoor dat je na je bezoek voldoende eet. Zo kun je veilig het dagje sauna afsluiten en de sauna eventueel later opnieuw bezoeken.

Tekst: Julia Kroonen
Beeld: HPNL