Het onderbelichte risico van slechte mondhygiëne

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNL Magazine houdt ze ons op de hoogte van haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over de risico’s van slechte mondhygiëne.

Wat is het verband tussen mondhygiëne en hart- en vaatziekten?

“Veel hartpatiënten weten wel dat ze voorzichtig moeten zijn met wondjes, vooral als ze een prothese hebben. Een wondje op je huid kan gaan infecteren en die infectie kan ook op de prothese terechtkomen. In de mond zitten echter ook heel veel bacteriën: zo’n 10 miljard zelfs! De samenstelling van bacteriën noemen we een microbioom, zoals zich ook op de huid en in de darmen bevindt, en is voor elke persoon uniek. Als je een wondje in je mond hebt, kunnen die bacteriën heel makkelijk in je bloedbaan terechtkomen en dat is potentieel gevaarlijk. Iemand die een stent heeft en een behandeling bij de tandarts ondergaat, wordt om die reden vaak gevraagd om preventief antibiotica te nemen. Wat veel mensen helaas niet weten, is dat alleen al slecht poetsen óók een risico kan vormen. Vandaar dat goede mondhygiëne voor iedereen, maar voor hartpatiënten extra belangrijk is.”

Wat houdt dat in, een goede mondhygiëne?

“Ik ben natuurlijk geen tandarts, maar in het algemeen kan ik zeggen dat het belangrijk is om goed te poetsen en met regelmatig naar de tandarts en mondhygiënist te gaan. En als je veel tandplak hebt of last van rood of bloedend tandvlees, is dat een reden om extra alert te zijn. We weten namelijk dat dit soort klachten kunnen zorgen voor low grade inflammation, oftewel een chronische ontstekingsreactie in het lichaam. Daardoor kan een prothese uiteindelijk geïnfecteerd raken. Als een patiënt een geïnfecteerde stent heeft, kijken we altijd eerst waar die infectie vandaan kan komen. Heeft die persoon bijvoorbeeld recent de griep gehad, is hij of zij gevallen, is er een wondje te zien op de huid? We kijken dan ook altijd even in de mond om te zien of er wellicht een ontstoken kies te zien is. Een paar jaar geleden had ik een patiënte met een geïnfecteerde aorta. Ze had ook een slechte tand en dat bleek uiteindelijk de oorzaak. Heel vervelend, want zo’n infectie is heel schadelijk en had misschien voorkomen kunnen worden door betere mondverzorging en controle bij de tandarts.”

Denk je dat hart- en vaatziekten voorkomen kunnen worden als de tandarts in het basispakket van de zorgverzekering zou zitten?

“Dat is mogelijk, maar dat is niet onderzocht. In het algemeen weten we dat slechte mondhygiëne 20% meer kans geeft op hart- en vaatziekten. Maar in hoeverre hart- en vaatziekten direct veroorzaakt worden door slechte mondverzorging en of die kans kleiner wordt als mensen vaker naar de tandarts gaan, weten we niet. Er is heel veel wat we nog niet weten. Ik ben natuurlijk continu bezig met ideeën voor onderzoek en momenteel doe ik research voor het opzetten van een groot onderzoek naar het microbioom in de mond en het verband tussen mondhygiëne en hart- en vaatziekten. Het is altijd lastig om een onderzoek gefinancierd te krijgen, dus ik ben begonnen om contacten te leggen met kaakchirurgen en tandartspraktijken om te kijken of er behoefte is aan meer kennis over dit onderwerp. Het lijkt erop van wel, want te weinig mensen zijn goed op de hoogte van het verband tussen goed poetsen en hart- en vaatziekten. Als ik iemand vertel dat een slechte kies de oorzaak kan zijn van een infectie op de stent, schrikken ze vaak – ik denk dat veel mensen zich dit niet realiseren. Het risico is echt nog onderbelicht!”

Wat kunnen we, naast onderzoek, doen om dit te veranderen?

“Ik probeer mijn patiënten erop te wijzen hoe belangrijk mondhygiëne is, maar eerlijk gezegd vergeet ik dit ook weleens te zeggen in de spreekkamer. Ik wil hier meer op gaan letten, zeker als mensen een stent hebben. Ik heb het wel altijd met ze over het belang van leefstijl in het algemeen: alles is immers met elkaar verbonden. Iedereen weet bijvoorbeeld wel dat roken niet gezond is voor een hartpatiënt, maar rokers hebben ook vaak een slechter gebit. En ook ongezonde voeding, zoals het eten van veel suiker, is niet goed voor je tanden. Uiteindelijk is het dus altijd van levensbelang om goed voor jezelf te zorgen: gezond eten, voldoende bewegen, niet roken én een goede mondhygiëne! Onderzoek kan er niet alleen voor zorgen dat daar meer aandacht en bewustzijn voor komt, maar ook kan het de vragen beantwoorden die we nu nog hebben. En als we meer kennis hebben, kunnen we hopelijk in de toekomst gezondheidsproblemen voorkomen.”

Tekst: Marion van Es
Beeld: Amsterdam MUMC

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.