Het belang van de context

Het blijft een heikel onderwerp: praten over iemands gewicht. Toch heb ik vandaag weer eens ervaren hoe belangrijk dat is. Een mevrouw met flinke klachten van atriumfibrilleren had van mijn collega niet het advies gekregen om meer pillen of een ablatie te krijgen, maar het advies om ‘elke maand een kilo af te vallen’ en dan zou hij haar weer zien. Nu, 12 maanden later, zat ze tegenover mij. En warempel: ze was 10 kg afgevallen. Toen ik haar daarmee complimenteerde zei ze: “ik heb het niet alleen gedaan, m’n man doet ook mee en hij is ook 10 kg afgevallen.”

Haar man zat naast haar. Nog steeds iets te zwaar en breed lachend. Toen ik hem aankeek zei hij: “vorige keer heb ik tegen de dokter gezegd dat ik 80 jaar oud wil worden (hij was destijds 65). Daarop had mijn collega blijkbaar geantwoord: ‘nou dan weegt u tegen die tijd nog ongeveer 1 kg.’ Hierbij schateren ze het beiden uit en vertellen ze tegelijk: ‘maar we hebben het wel direct ter harte genomen, als iemand met een witte jas dat zegt.’ En of ze nog last heeft van boezemfibrilleren: ‘ook niet’ antwoordt de vrouw.

Deze casus illustreert wat mij betreft heel mooi hoe geneeskunde (ook) bedreven kan worden. Mijn collega heeft geen paternalistische opdrachten gegeven, maar heeft met een vrolijke draai aan het verhaal zijn patiënt zeer kosten-efficiënt en patiëntvriendelijk van haar boezemfibrilleren afgeholpen, door haar (dure) pillen en een operatie te besparen. Maar bovendien, het afvallen heeft in tegenstelling tot pillen en een operatie alleen maar gunstige bijwerkingen: ook zijn haar triglyceriden gedaald, is haar HDL gestegen, heeft ze minder medicatie voor haar suikerziekte nodig, minder medicatie voor haar hypertensie, en heeft ze geen klachten van jicht meer gehad, nadat ze in overleg met de diëtist van de huisarts gestopt was met het drinken van frisdrank.

En dat niet alleen: ook haar man, helemaal geen patiënt bij mijn collega, had niet alleen ‘gratis’ meegelift op zijn advies (eigenbelang), maar -veel belangrijker- had door ‘mee te doen’ voor zijn vrouw de ‘context’ gecreëerd waardoor het voor hen beide mogelijk werd om in een jaar elk 10 kg af te vallen: zonder hulp van dure pillen of prikjes!

Remko Kuipers

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.