Hartpatiënten Nederland bezorgd na berichtgeving over cardiologen

Hartpatiënten Nederland is bezorgd na berichtgeving over cardiologen die zouden worden betaald door de medische industrie, zonder dat ziekenhuizen daarvan afweten. De NOS maakte dat afgelopen week bekend. “Tientallen cardiologen ontvangen miljoenen euro’s van de medische industrie, achter de rug van ziekenhuizen om. Voor die betalingen moeten ze vooraf toestemming vragen aan hun ziekenhuisbestuur, om belangenverstrengeling te voorkomen. Maar dat gebeurt in veel gevallen niet”, aldus de NOS.

De NOS en Nieuwsuur analyseerden honderden betalingen uit de medische industrie aan specialisten. Daaruit bleek volgens de NOS dat cardiologen in niet-academische ziekenhuizen in vergelijking met andere specialisten en ziekenhuizen veel geld krijgen gestort op hun bv’s en stichtingen.

Strenge voorwaarden

“Medische bedrijven sponsoren regelmatig specialisten om bijvoorbeeld wetenschappelijke onderzoeken uit te voeren”, aldus de NOS. “Dat is alleen toegestaan onder strenge voorwaarden, om het risico op beïnvloeding of zelfs omkoping zo klein mogelijk te maken.

Zo moet iedere betaling van een leverancier van medische hulpmiddelen vooraf goedgekeurd worden door het ziekenhuis waar de specialist werkt. Dat is belangrijk, omdat artsen ook meebeslissen over bijvoorbeeld pacemakers en stents die ze bij patiënten gebruiken. Bij de voorkeuren van de arts mogen sponsorbetalingen van bedrijven geen rol spelen.”

Ontbrekende toestemming

De NOS deed navraag bij negen ziekenhuizen, waaruit bleek dat tenminste zeven besturen niet voor alle betalingen vooraf toestemming gaven. Drie besturen wisten zelfs geeneens dat hun cardiologen de bv’s of stichtingen hadden. Het gaat om het Amphia Ziekenhuis in Breda, het Albert Schweitzer-ziekenhuis in Dordrecht en het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen.

Volgens Omroep Brabant kregen cardiologen van het Amphia in Breda achter de rug van het bestuur om 1,8 miljoen euro in drie jaar tijd.

Sponsoring

Hartpatiënten Nederland vindt het al decennia een probleem dat specialisten worden gesponsord door medische bedrijven, bijvoorbeeld om de inkoop van bepaalde producten voorrang te geven. “Het risico is dat er omkoping ontstaat”, zegt Rob van Eijbergen, hoogleraar integriteit en kwaliteit van organisaties aan de NOS. “De vraag is of cardiologen vrij en onafhankelijk hun mening konden geven over welke middelen er nodig zijn, of dat zij zich door andere motieven lieten inspireren. Het ziekenhuis moet daarom als derde partij meekijken naar de gelden die worden ontvangen.”

Wetenschappelijk onderzoek

“De cardiologen van de drie ziekenhuizen uit Dordrecht, Breda en Nijmegen laten weten het geld voornamelijk te hebben besteed aan wetenschappelijk onderzoek en onderwijs”, aldus de NOS. “Ze betaalden bijvoorbeeld zichzelf om onderzoek te doen, financierden er promovendi mee en organiseerden symposia. Volgens hen is er geen sprake van omkoping.

Wel geven ze toe dat de regels niet goed zijn gevolgd. “We moeten vaststellen dat we er onvoldoende bij hebben stilgestaan om toestemming te vragen aan de raad van bestuur voor het aangaan van overeenkomsten”, zeggen bijvoorbeeld de cardiologen van het Amphia Ziekenhuis.”

Inspectie

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd laat aan de NOS weten controles via zelfregulering over te laten aan de Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH). Hierin zitten brancheorganisaties van artsen, ziekenhuizen en leveranciers van medische hulpmiddelen. Deze GMH hield naar eigen zeggen onlangs een steekproef bij 19 contracten. Daaruit zou zijn gebleken dat bij vijf contracten de goedkeuring door het ziekenhuisbestuur ontbrak. De GMH deelde in die tijd echter geen waarschuwingen uit.

Onze reactie op de berichtgeving

Hartpatiënten Nederland vindt dat de verschenen mediaberichten aanleiding zijn tot nader onderzoek. De berichtgeving doet het ergste vrezen. Dat maakt het nodig dat een en ander tot op de bodem wordt uitgezocht door de bevoegde instanties. Hartpatiënten Nederland zal dit proces op de voet volgen.