Hartchirurg Ehsan Natour waarschuwt voor verpieteren patiënt na herstel van operatie

In de vorige magazines heeft hartchirurg Ehsan Natour samen met enkele van zijn patiënten een beeld geschetst van wat er rond een hart- of longoperatie gebeurt. Daarin schetste Ehsan een beeld van een curve, die begint bij een nog gezond ogend mens, die opeens ziek wordt en dringend geopereerd moet worden. Wat er gebeurt tijdens de curve vanaf de eerste ziekmelding tot aan diens herstel na de operatie? Deze vraag is door de chirurg in samenhang met enkele van zijn patiënten uitvoerig uit de doeken gegaan. Wie het nog eens wil nalezen, bladerd dan de vorige magazines. In deze aflevering gaat het om de vraag: hersteld, en wat nu? Een vraag waarop Natour[1] antwoord probeert te geven, evenals zijn nog jonge patiënt Rutger Meij, voormalig jurist, die werd getroffen door ernstige hartproblemen.

Ehsan Natour draait als we hem spreken dienst in zijn ziekenhuis, het Maastrichtse Universitair Medisch Centrum (MUMC+), met de kerst. Het is er even rustig, tijd voor een gesprek met het magazine is er. We moeten voorkomen dat iemand die is hersteld van een operatie, weer gaat verpieteren door gebrek aan steun en waardering, is zijn voornaamste boodschap. “Vergelijk het met de Formule 1, Max Verstappen”, vertelt Ehsan. “Kampioen worden is één ding, kampioen blijven is veel moeilijker. Net zo kan het gaan met herstelde patiënten. Als ze onvoldoende steun krijgen uit hun omgeving, hun familie of op de werkvloer, kan het misgaan en vallen ze terug in oud gedrag.”

Angst

“Als we kijken naar de vorige afleveringen van mijn verhaal, zien we dat we beginnen in fase 0, als het ware: we voelen ons gezond, maar we hebben wel al een vaag idee van wat hart- en vaatziekten zijn. We hebben daarover veel informatie uit de samenleving gekregen, maar weten niet wat deze informatie voor ons betekent. Als het dan zover is, slaat de angst ons om het hart. Dan duiken er allerlei vragen op, zoals: wat heb ik? Is behandeling mogelijk? Wat houdt de operatie in? Is herstel mogelijk? Welke toekomst heb ik?

De nieuwe ik

Die laatste vraag stelt ons nieuwe ik, na de operatie. Wat betekent het? De racefietser zal nog steeds blijven fietsen, alleen geen races meer. De wedstrijdzwemmer zal blijven zwemmen, maar geen wedstrijden meer. Een andere vraag: Welke voorstelling heeft mijn omgeving, werkvloer, familie van mijn nieuwe ik? Kan ik echt weer terug naar een zekere kwaliteit van leven?” Lees maar eens in het verhaal van Rutger, elders in deze Hartbrug: hoe ervaart hij zijn nieuwe ik, tegen de achtergrond van zijn persoonlijke geschiedenis.

Fragiel

“Je bent door de hele curve gegaan, hebt ervaren hoe fragiel je was, je doel moet zijn dat je gelijkwaardig bent aan iedereen die nog niet door dit proces is gegaan. Maar gaan we wel zo met elkaar om? Zijn wij er als maatschappij op erop voorbereid de fragiele mens het werk weer mogelijk te maken? Dat doen we helaas niet! We zouden meer structuren moeten scheppen om dit mogelijk te maken. Zodat ook een herstelde man of vrouw een veilig gevoel krijgt, dat hij of zij ondanks het ervaren gebrek weer een rol kan vervullen in de samenleving.”

Burnout

Ehsan maakt een zijsprong. “In mijn eigen omgeving zie ik jonge artsen en coassistenten die tegen een burn-out aanlopen. Ze voelen zich aan het begin van hun carrière onvoldoende of niet gewaardeerd en branden op. Zo krijgt bijvoorbeeld een jonge coassistent het gevoel dat hij alleen maar in de weg staat omdat volwassen artsen hem onvoldoende waarderen, zíen. Daardoor voelt hij zich niet voor vol aangezien. Iedereen wil gewaardeerd worden, of die iemand nu een arts is of een net herstelde patiënt. Bij deze laatste moet diens nieuwe ik weer betekenis krijgen om niet terug te vallen.”

Depressie

“Je kunt niet denken: het is voorbij, ik ben weer sterk, om dan langzaam weer terug te glijden. Patiënt ben je niet alléén. Je omgeving is belangrijk, er moet op toegezien worden dat je goed blijft functioneren. Mensen met onvoldoende eigen wilskracht neigen ertoe terug te vallen bij onvoldoende steun. Als je geen beloning ziet komen voor het doorstane leed ontstaat de gedachte: “Ik zie geen winst.” Mensen die door hun collega’s niet meer gewaardeerd worden omdat ze het op hun werk rustiger aan moeten doen, neigen tot depressie en eenzaamheid, zijn minder aanwezig.”

De helpende hand

“Het is belangrijk dat we mensen het gevoel geven dat we er voor elkaar zijn. Je hebt erkenning nodig. Mensen hebben een handreiking nodig, een helpende hand, mogen niet aan hun lot worden overgelaten. Voor deze mensen is een follow-up wellicht belangrijk. In binnen- en buitenland bestaan programma’s om deze mensen te helpen. Zo’n programma bestaat uit contact met een zorgverlener, fysiotherapie, leefstijlbegeleiding, opbouwen van conditie en culturele evenementen, zoals theaterbezoek. Het moet immers ook leuk blijven.”

Als mensen meer willen weten over dit programma, kunnen ze gerust contact opnemen met dr. Natour. Zijn mailadres is elnatoury@gmail.com – en lees vooral ook het interview met zijn patiënt Rutger Meij op onze website!

[1] Dr. Ehsan Natour, Als het leven stilstaat. De arts die het hart van zijn patiënten raakt, https://stilgezet.nl/

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Ehsan Natour

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.