Gezond ouder worden

Gezond ouder worden… wie wilt dat nu niet? Maar hoe? Er worden allerlei producten en diensten op de markt gebracht om ons dat te vertellen. Je kunt de computer, tv of radio niet aanzetten, of je wordt er al mee geconfronteerd.  Van boeken, tijdschriften en gezondheidssites, tot voedingsgoeroes en weet ik wat al meer. Natuurlijk kunnen wij er zelf iets aan doen. Denk aan bewust omgaan met onze voeding, lichaamsbeweging en nachtrust, maar ook niet roken en matigen met het alcoholgebruik.

En wat te denken van de aangeboden bevolkingsonderzoeken voor mensen tussen de 55 en 70 jaar. Je hebt zelf de keuze om er wel of niet aan mee te doen. Wel of niet, waar doe je goed aan? Aan de huidige bevolkingsonderzoeken kleven uiteraard een aantal positieve, maar ook zeker negatieve effecten. Er is zelfs nog een optie: gezondheidsonderzoek op eigen initiatief laten verrichten. Het zogenaamde ‘preventief medisch onderzoek’. Daarbij kun je onder andere denken aan tests door ‘medische’ bedrijven (zoals body scans) of aan vragenlijsten op internet, of aan het groeiend aantal zelftests. Het aanbod is mega, niet meer te overzien. Advies over of u wel of geen gezondheidsonderzoek moet laten doen, kan ik u niet geven. Dat hangt af van het nut en de kwaliteit van het onderzoek en natuurlijk ook van uw persoonlijke situatie. U moet zelf beslissen wat u doet. En nogmaals: aan al dit soort onderzoeken kleven zowel voor- als zeker ook nadelen.

Dat velen gezond ouder willen worden staat vast. Maar mede daardoor worden we vaak voor moeilijke dilemma’s gesteld. Want zoals ik hierboven al schreef: het is ieders eigen beslissing. Maar naast bovenstaande opsomming omtrent gezond ouder worden, heb ik het nog niet gehad over een aantal zaken waar u ook eens over kunt nadenken. Zaken die wellicht niet zo voor de hand liggen, maar zeker zo belangrijk zijn. Denk aan medicijnen die we slikken en onderzoeken en ‘medische’ adviezen die wij, en ook onze artsen, vaak klakkeloos aannemen.

Onlangs was ik bij de presentatie van een bijzonder boek van (huis)arts-epidemioloog Dick Bijl: ‘Het pillenprobleem: waarom we zoveel medicijnen gebruiken die niet werken en niet helpen’. Weet u bijvoorbeeld dat slechts 5% van de nieuwe medicijnen die tussen 2000 en 2018 op de markt zijn gekomen daadwerkelijk goed waren? Van de overige 95% was het resultaat zeer gering. Dick Bijl: ‘De farmaceutische industrie haalt alle trucs uit de kast om hun middelen mooier voor te stellen dan ze zijn en op die manier tijdschriftredacties, regelgevende instanties en uiteindelijk artsen en patiënten, te misleiden’. Maar dat is nog lang niet alles, het is slechts een topje van de ijsberg. In de eerstvolgende uitgave van HartbrugMagazine vertel ik graag meer over deze eye-opener.

Terwijl ik mijn column nog eens nalees, zie ik een bericht uit het British Medical Journal (www.bmj.com/content/362/bmj.k3359)
voorbij komen: uit een groot Spaans onderzoek zou blijken dat 75-plussers mogelijk geen enkele baat hebben bij het preventief slikken van cholesterolverlagers. Sterker nog: als ik het goed begrijp is het zelfs mogelijk dat mensen die deze statines kregen voorgeschreven meer kans hadden op hartziekten dan degenen die ze niet slikten. Omdat het geen dubbelblind onderzoek was, is dit niet uit te sluiten… Maar zoals al gezegd, ook daarover -effectiviteit van medicijnen- volgende keer meer.

Column door: Jan van Overveld