Driejarig jongetje voor levensreddende operatie met luchtbrug naar Houston

In Nederland durfde men de operatie niet aan. De toen driejarige René Pascal Boeren werd per vliegtuig naar Houston, Texas, Verenigde Staten, gevlogen om daar een levensreddende operatie te ondergaan. Dat ging in die dagen niet zonder slag of stoot, we schrijven juli 1976, de tweede luchtbrug werd georganiseerd door de toenmalige vereniging van Nederlandse Hartpatiënten, de voorganger van de huidige stichting Hartpatiënten Nederland.

Het jongetje lag al enkele weken in het Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. De linker- en rechter aorta-aansluiting zaten verkeerd om. Bovendien had het kereltje een gat in de tussenwand van zijn hart. ‘Gelukkig maar’, vertelt zijn vader, Cor Boeren, ruim veertig jaar later. Want door dat gat kon er zuurstofrijk bloed in de aders terechtkomen. Nog steeds te weinig zuurstofrijk bloed, want René Pascal werd wegens zuurstofgebrek een ‘blauw kind’ genoemd. Een kindje met trommelstokvingers en een groeiachterstand, dat niet zelfstandig kon eten en sondevoeding kreeg als gevolg van het zuurstofgebrek. Maar zonder dat gat in zijn hartje had het kind het niet overleefd.

In Nederland durfde men een hartoperatie niet aan. Een beslissing daarover werd steeds opnieuw uitgesteld. Intussen rolden enkele hartcentra vechtend over de straat en dreigde er niks te gebeuren. ‘Het duurde allemaal zo lang door het gebakkelei van de artsen. Ze lieten de hartpatiënten gewoon liggen. Er gebeurde niets’, vertelt Cor. ‘Tenslotte hakte behandelend geneesheer Volkert de Villeneuve de knoop door en nam contact op met Dr. Denton A. Cooley, hartchirurg van het Texas Heart Institute in Houston.’ Toen kwam alles in een stroomversnelling terecht, het hartpatiëntje mocht met zijn moeder naar Amerika voor deze levensreddende operatie. Pa kon wel mee, maar moest de reis en overnachtingen zelf betalen. ‘Gelukkig kon ik van mijn baas een lening krijgen’, herinnert Cor Boeren zich. ‘En zo zijn we samen met ons kind naar Houston gegaan.’

‘De operatie was zeer dringend, het manneke kreeg bijna geen lucht meer’, vertelt Cor. ‘Vanwege de urgentie konden we, op 26 juli, gelukkig mee met de tweede luchtbrug naar Houston. Hartchirurg Dr. Peter van der Schaar ging als begeleider mee. Eenmaal daar, kon mijn vrouw bij ons zoontje blijven slapen. Heel anders dan in Nederland in die tijd. Zelf sliep ik in een hotel tegenover het ziekenhuis. De operatie heeft ongeveer tien uur geduurd en is succesvol verlopen. Na de voorbereiding heeft Dr. Denton A. Cooley de slagaders aan de aorta omgewisseld en daarna het gat in het hart dichtgemaakt. Na een aantal dagen liep René Pascal al weer rond en reed hij in een soort trapauto door het ziekenhuis. Daarna werd het een heksenketel, de plaatselijke krant, de Houston Post, stond voor de deur en publiceerde op de voorpagina, “Nederlands kindje geopereerd.” Iedereen was heel blij dat het zo goed gegaan was.’

De familie bleef ongeveer veertien dagen in Houston. Op 10 augustus kwam het gezelschap weer terug in Nederland. Op de terugreis had René Pascal geen aangesloten monitor nodig, maar Dr. van der Schaar hield een vinger aan de pols. Eenmaal op Schiphol stonden journalisten en belangstellenden het gezelschap op te wachten. Na overleg besloten Cor Boeren en Dr. van der Schaar daarom met het kind aan de achterkant van het vliegtuig uit te stappen, waar de ziekenwagen klaar stond, die hen naar het Sophia kinderziekenhuis bracht. Mevrouw Boeren werd wel op Schiphol opgevangen door de journalisten. ‘Het kreeg heel veel aandacht in de krant’, herinnert Cor Boeren zich. ‘Daarna is René Pascal nog een tijd onder controle gebleven van het Sophia kinderziekenhuis. Het ging gelukkig allemaal goed.’

De verwachting van Dr. Denton A. Cooley was, dat het kind 20 tot 25 jaar met het hart kon leven. ‘Hij heeft uiteindelijk 35 jaar geleefd met dit hart’, zegt Cor. ‘Vier jaar geleden werd hij opnieuw geopereerd en kreeg hij een nieuw hart.’ Op die harttransplantatie heeft René Pascal twee jaar moeten wachten. Uiteindelijk kwam het verlossende telefoontje, er was een hart gevonden dat ‘matchte’. ‘Nu kan hij weer een jaar of tien vooruit’, vertelt Cor.

René Pascal is inmiddels verhuisd naar Spanje. Het klimaat is er beter, de lucht schoner, dat is goed voor zijn nieuwe hart.

Zijn vader Cor herinnert zich nog hoe de luchtbrug naar Houston tot stand kwam. ‘Dat werd geregeld via Dr. de Villeneuve en georganiseerd door de vereniging Nederlandse Hartpatiënten. We moesten daarvoor een vergadering in de Jaarbeurs in Utrecht bijwonen. Die bijeenkomst was nodig om dit allemaal voor elkaar te krijgen.’

Met de vlucht voor deze tweede luchtbrug naar Houston gingen volgens Cor in die tijd zo’n vijftien patiënten mee. Het driejarige jongetje was het eerste kind dat door de luchtbrug gered werd. Dat leverde in die tijd enorm veel publiciteit op.

Terug in Rotterdam wachtte het gezin nog een teleurstelling. Ze woonden toen in een flat, vier hoog, zonder lift. Moeder en zoontje moesten steeds weer die trappen op en af. ‘We vroegen de gemeente om een ander huis, gelijkvloers, of met een lift. We kregen dat huis ook, we zaten er zelfs al in, en toen moesten we er opeens weer uit. Ik verdiende namelijk teveel, om in dat huis te mogen blijven wonen. In die dagen was ik veel in het buitenland aan het werk, om extra bij te verdienen voor de gedane operatie in Amerika. Mijn schoonmoeder gaf mij het advies om contact op te nemen met de sociaal werkster van het Sophia kinderziekenhuis. Dat heb ik gedaan en ik heb haar mijn verhaal voorgelegd. Zij begreep de situatie volledig en belde met de burgemeester, die er voor zorgde dat we binnen een paar dagen een andere eengezinswoning hadden, waarin we nu nog steeds wonen!’

Dr. Denton A. Cooley, de hartchirurg die René Pascal het leven redde, was vier jaar later in Nederland, in het St. Radboud ziekenhuis in Nijmegen. ‘Hij kwam naar Nederland om de hartpatiënten opnieuw te ontmoeten en te spreken’, herinnert Cor zich. René Pascal was toen zeven jaar. ‘We kregen een uitnodiging van de vereniging’, vertelt Cor. ‘We zijn er toen met hartpatiënten van verschillende luchtbruggen heengegaan. We hielden ons een beetje afzijdig, er stonden zoveel journalisten. René Pascal had een tekening gemaakt voor Dr. Denton A. Cooley. Een journalist merkte ons op, en vroeg me of ik ook hartpatiënt was. Ik wees echter op mijn kind. Toen stonden er opeens tientallen journalisten om ons heen, we haalden zelfs de voorpagina van De Telegraaf! Met foto en al. René Pascal mocht bij Dr. Denton A. Cooley op schoot zitten en gaf hem uiteindelijk zijn tekening.’

Cor Boeren is dankbaar. Hij kreeg op kritieke momenten hulp. Op de eerste plaats van de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging en ook van Dr. de Villeneuve, door zijn ingrijpen kon zijn zoontje worden gered. Van Dr. van der Schaar die René Pascal de hele reis had begeleid. Van zijn werkgever, die hem een lening verschafte waarmee hij de dure reis kon betalen. ‘Deze lening hoefden we niet terug te betalen’, herinnert Cor zich. ‘Daar waren we heel blij mee. Deze werkgevers, de familie Lamering en familie Klumpers hebben ons toen goed ondersteund. Hun dochters kwamen ook regelmatig naar het ziekenhuis toe.’

En natuurlijk is de familie Boeren, Dr. Denton A. Cooley zeer dankbaar. ‘Mijn zoon heeft de laatste jaren nog contact met hem gehad. Dr. Denton A. Cooley, die hem nog steeds herinnerde, is op 18 november 2016, op 96-jarige leeftijd overleden.’