De verkiezingen voorbij, wat nu?

De keuzes zijn gemaakt, we hebben een nieuwe Tweede Kamer, links en rechts likken kiezers hun wonden, al naar gelang de uitslag hen wel of niet bevalt. Wat opvalt is dat met name de absolute nieuwkomer NSC goed gescoord heeft, ofschoon niemand weet wat die partij nu eigenlijk wil en hoelang het duurt voor ook deze nieuwkomer afbrokkelt. Een verschijnsel dat we immers maar al te goed kennen uit de parlementaire geschiedenis van de afgelopen twee decennia. Te snel groeiende partijen worden topzwaar en zijgen op enig moment ineen. We zagen het bij de LPF, die uiteenspatte in allerlei fracties, en recent bij Forum, die ook versplinterde in onder meer Ja21. Die op zijn beurt ook weer uiteenviel. Als los zand hangen deze fracties vaak aan elkaar, met alle gevolgen van dien.

Smaak

De tijd zal ons leren hoe het verder gaat. Wat betekent de uitslag nu eigenlijk voor ons, hartpatiënten? Dat is op het moment waarop deze Hartbrug door uw handen glijdt, nog koffiedik kijken. Laten we daarom eerst even kijken wat er allemaal beloofd is – waarbij geldt: garantie tot aan de voordeur, dat wil zeggen de dag na de verkiezingen. Want dan moet elke partij liters water bij de voor andere fracties vermoedelijk te sterke wijn doen, en wat over blijft is niet naar ieders smaak. Ook niet naar die van degenen, die hun partij zagen groeien in de Kamer, en vervolgens met een kater achterblijven als ze zien welke concessies gedaan zijn om aan het pluche te kunnen plakken.

Dit overzicht is niet volledig, maar een eerste indruk van wat de partijen zeiden te willen. Hiervoor hebben we gekeken naar de Geldgids van de Consumentenbond, themanummer verkiezingen 2023.

En nog een kanttekening: een aantal partijen, waaronder BBB, SP en NSC, heeft het eigen programma niet laten doorrekenen. Wat dan van alle verkiezingsbeloftes overblijft, is zeer de vraag. Het risico van loze beloftes (“gratis bier”) is dan wel erg groot.

Thema’s

Wat is voor ons van belang in de partijprogramma’s? Laten we enkele thema’s eruit pikken die voor ons van belang kunnen zijn.

Eigen risico: Dat varieert. D66 en VVD willen eigen risico per behandeling, onder meer GroenLinks/PvdA, PVV, SP, Partij voor de Dieren, Volt en BBB willen afschaffing op termijn van het eigen risico.

Het openbaar vervoer (ov) zou aanzienlijk aantrekkelijker moeten worden, vinden vooral linkse partijen. De SP wil gratis ov, GroenLinks/PvdA, Partij voor de Dieren en D66 willen een aanzienlijk goedkoper ov.

De pensioengerechtigde leeftijd zou volgens VVD en CDA desgewenst ook later moeten ingaan, zodat mensen als ze dat willen langer door kunnen werken. De PVV en de SP willen die leeftijd juist weer verlagen naar 65 jaar, ook de Partij voor de Dieren vindt dat mensen minder lang moeten kunnen werken als ze dat willen.

De tandarts in het basispakket, dat willen onder meer de ChristenUnie, PVV en BBB.

De kostendelersnorm afschaffen willen Partij voor de Dieren, Volt, SP en CDA. VVD, en D66 willen die “aanpassen”. De Partij voor de Dieren wil ook het afschaffen van de sollicitatieplicht voor 60-plussers, en de partnertoets schrappen.

Veel met name linkse partijen zoals de Partij voor de Dieren, maar ook de ChristenUnie willen dat de AOW omhooggaat.  Betere en meer verpleeghuiszorg willen onder meer de ChristenUnie en BBB.

De mantelzorg. CDA, VVD en BBB willen meer steun voor mantelzorgers, ChristenUnie wil dat mantelzorg en vrijwilligerswerk met behoud van uitkering gedaan moeten kunnen worden. De Partij voor de Dieren wil financiële steun voor mantelzorgers en betaald mantelzorgverlof.

Grasduinend:

De VVD wil het eigen risico per behandeling, en meer steun voor mantelzorg. GroenLinks/PvdA wil het eigen risico op termijn juist afschaffen en de kostendelersnorm afschaffen. Ook wil deze partij de bieb gratis maken en ervoor zorgen dat je voor 49 euro per maand met het ov mag reizen. NSC wil meer preventie om zorg te voorkomen, en de energierekening verlagen door een lagere belasting. BBB en PVV willen terug naar het oude pensioenstelsel. De BBB wil het eigen risico liefst afschaffen of verlagen, mondzorg en fysio in het basispakket en huisartsen helpen aan woonruimte. Met name voor 60-plussers zou wonen in recreatieparken toegestaan moeten worden. Er zouden meer woonzorgcentra moeten komen en “moderne” bejaardenhuizen. Ook wil de partij meer steun voor mantelzorgers. Net als de VVD wil D66 het eigen risico per behandeling afrekenen, de kostendelersnorm aanpassen en mantelzorgers helpen, en voor een vaste lage prijs in daluren met het ov reizen. Net als de VVD wil het CDA de AOW desgewenst later laten ingaan. Verder wil de partij de schenkbelasting verhogen, meer steun voor mantelzorgers en afschaffing van de kostendelersnorm voor familie. De ChristenUnie wil dat de AOW omhooggaat, meer heffingskorting voor AOW-ers, de BTW op groenten en fruit verlagen, een inkomensafhankelijke premie zorgverzekering vanaf 50 euro/maand, de tandarts in het basispakket, mantelzorg met behoud van uitkering, meer verpleeghuiszorg en woningen voor ouderen.

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Djanko

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.