Dagelijkse dosis noten verbetert geheugen

Gezonde voeding is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor het brein. Uit onderzoek van Kevin Nijssen blijkt dat ouderen die elke dag twee handjes noten eten, na vier maanden een beter geheugen en een betere hersendoorbloeding hadden dan tijdens een periode waarin ze geen extra noten aten. Ook verbeterde de insulinegevoeligheid in hersengebieden die mogelijk betrokken zijn bij cognitieve en metabole processen, en verbeterden risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Een dagelijkse portie gemengde noten draagt dus mogelijk bij aan het voorkomen van leeftijdsgebonden aandoeningen en cognitieve achteruitgang. Op 25 januari promoveert Nijssen op dit onderzoek, onder begeleiding van prof. dr. Ronald Mensink, prof. dr. Jogchum Plat en dr. Peter Joris.

Op oudere leeftijd neemt het risico op diabetes en hart- en vaatziekten toe, en gaan het geheugen en de concentratie achteruit. Gezonde voeding kan helpen om gezonder oud te worden. Hoewel voorgaande onderzoeken al aangetoond hebben dat het eten van noten voordelig is om het risico op hart- en vaatziekten te verkleinen, was het minder bekend of mensen die noten toevoegen aan een gezond voedingspatroon daar voordeel van hebben in hun cognitief functioneren. Daarom onderzocht Kevin Nijssen of het dagelijks eten van een notenmix een effect heeft op het brein, en hoe dat precies werkt.

Nijssen is promovendus binnen de vakgroep Voeding en Bewegingswetenschappen bij onderzoeksinstituut NUTRIM (Institute of Nutrition and Translational Research in Metabolism). Zijn bevindingen zijn onlangs gepubliceerd in de wetenschappelijke tijdschriften The American Journal of Clinical Nutrition en Clinical Nutrition.

Doorbloeding

Gedurende een periode van vier maanden aten de 28 deelnemers, allen tussen de 60 en 70 jaar oud en met overgewicht of obesitas, elke dag 60 gram ongezouten noten in gelijke hoeveelheden pistachenoten, cashewnoten, hazelnoten en walnoten. Verder volgden ze de richtlijnen voor een gezond voedingspatroon. Na vier maanden scoorden ze beter op een aantal geheugentesten en werden de hersenen in beeld gebracht met MRI-technieken.

“Onze resultaten laten zien dat vier maanden noten eten voldoende is om aantoonbare verbeteringen in het geheugen te krijgen”, licht Nijssen toe. “Bovendien zagen we in drie verschillende gebieden van de hersenen een hogere doorbloeding. Dat er meer bloed gaat naar de hersengebieden die betrokken zijn bij de cognitieve functies, zorgt mogelijk voor de verbetering in geheugen die we hebben waargenomen.” De bevindingen van dit onderzoek leveren verder bewijs dat regelmatige notenconsumptie kan bijdragen aan het voorkomen van cognitieve achteruitgang bij veroudering.

Insulinegevoeligheid

Nijssen is de eerste die onderzocht welk effect een voedingsinterventie, het eten van extra noten, heeft op de gevoeligheid voor insuline in verschillende hersengebieden. Insuline staat vooral bekend als een hormoon dat ervoor zorgt dat het lichaam glucose kan opnemen in de cellen van bijvoorbeeld de spieren of de lever. In de hersenen heeft insuline echter een hele andere werking. Zo is insuline in de hersenen onder andere betrokken bij het cognitief functioneren, maar ook het remmen van het hongergevoel.

“Ons voorgaand onderzoek laat zien dat de werking van insuline in de hersenen verandert naarmate we ouder worden, maar ook in volwassenen met overgewicht, obesitas of type 2 diabetes. We hebben nu kunnen aantonen dat het eten van noten de insulinegevoeligheid van bepaalde hersengebieden in oudere volwassen met overgewicht of obesitas daadwerkelijk kan verbeteren”. Nijssen heeft recent de Kootstra Talent Fellowship ontvangen van het Maastricht UMC+ om de reactie van de hersenen op insuline verder te bestuderen.

Preventie

Noten hebben niet alleen gunstige effecten op het brein, maar ook andere resultaten binnen het onderzoek wijzen op de gezondheidsvoordelen van het consumeren van noten. De deelnemers aan de notenstudie hadden een verlaging van de bloeddruk, verminderd cholesterolgehalte en een verbeterde werking van de bloedvaten. Dit zijn allemaal risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Een dagelijkse dosis gemengde noten, in combinatie met een gezond voedingspatroon, kan dus bijdragen aan het voorkomen van leeftijdsgebonden aandoeningen en cognitieve achteruitgang.

Bron: Maastricht UMC