Cholesterol en leefstijl

Volgens de wetenschappelijke literatuur is ons cholesterol maar in zeer beperkte mate met voeding te beïnvloeden. Het ‘slechte cholesterol’ (oftewel het LDL-c) zou bijvoorbeeld maximaal 20% kunnen stijgen of dalen door aanpassingen in voeding. Dat was wat ik geleerd had en wat ik dus ook jarenlang aan mijn patiënten heb verteld. Inmiddels werk ik natuurlijk wat langer in de klinische praktijk en die ervaring heeft mij nieuwe inzichten opgeleverd. In de afgelopen jaren heb ik namelijk een aantal hele zelfbewuste mensen ontmoet, die bij mij aanklopten omdat hun huisarts ze had geadviseerd om een statine (een cholesterolverlagend medicijn) te gaan slikken. In al deze drie gevallen was er sprake van een LDL-c waarden van rond de 7 mmol/L. Dat is extreem hoog.

In eerste instantie moest ik bij al deze patiënten dan ook direct denken aan een zogenaamde genetische aandoening, waardoor het LDL-c in het bloed heel erg hoog wordt. Deze genetische aandoeningen (want er zijn meerdere genetische afwijkingen die zo’n hoog LDL-c kunnen veroorzaken) worden samen ook wel ‘familiaire hypercholesterolemie’ genoemd: een hoog cholesterol, dat in families voorkomt. Bij alle drie deze patiënten, die nota bene zelf heel bewust met hun gezondheid bezig waren, kon ik echter direct zien dat dit onwaarschijnlijk was. Ze hadden namelijk zelf papieren bij zich, waarop te zien was dat ze enkele jaren daarvoor nog een LDL-c van rond de 3,5 mmol/L hadden gehad: de helft van de huidige waarde dus! En dat zonder het gebruik van cholesterolverlagende medicijnen.

Volgens de mij bekende literatuur zou dat helemaal niet moeten kunnen. Ik besloot me daarom dan ook direct zo goed mogelijk in het voedingspatroon van deze mensen te verdiepen en die leverde in alle drie gevallen hetzelfde op. Deze mensen waren veelal eerst vrijwel vegetarisch geweest, maar hadden nadien gehoord dat verzadigd vet achteraf toch niet zo slecht was als ze (en de artsen) altijd gedacht hadden. In hun geval waren ze alle drie na die informatie de andere kant op ‘doorgeslagen’ en hadden ze een voedingspatroon ontwikkeld waarbij eieren, roomboter, vette kwark, olie en vet vlees de hoofdmoot van hun dieet waren gaan vormen. Hoewel ik ook best wat mensen ken die door het eten van zoveel ‘verzadigd vet’ nauwelijks een stijging van hun LDL-c tonen, laat dit mij weer duidelijk zien dat elk mens verschillend is en dat met dieet soms spectaculaire resultaten bereikt kunnen worden!

Remko Kuipers

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.