Genieten aan de Engelse Zuidkust!

Geschreven door

 

Afgelopen juli was onze reis naar Brighton. We vertrokken met een volle bus richting Calais voor de overtocht naar Dover. Ondanks dat de eerste dag door vertragingen lang en vermoeiend was, bleef iedereen erg positief. Er waren veel mensen bij die voor de eerste keer met ons mee op reis gingen, maar al snel bleek dat het een gezellige groep was, die het goed kon vinden met elkaar. Altijd mooi om te zien dat mensen op een leuke en makkelijke manier contact leggen, en dat er zelfs nieuwe vriendschappen ontstaan!

 

De reizigers vonden het prettig dat er, zoals meestal bij onze reizen, een goede balans was tussen georganiseerde excursies en eigen tijd. Hierdoor was er bijvoorbeeld voldoende gelegenheid om de badplaats Brighton te verkennen. Tijdens de excursies genoot iedereen van veel natuurschoon, zoals de Seven Sisters en Beachy Head. Uiteraard stonden er ook enkele tuinbezoeken op het programma, zoals Marle Place en het bekende Sissinghurst Castle. Er was weer veel moois te zien aan de prachtige Zuidkust van Engeland! Ook een bezoek aan de middeleeuwse stad Canterbury was meer dan de moeite waard. Maar ook onderweg was het genieten!

 

Eigenlijk waren alle factoren goed tijdens deze reis; het hotel, het eten (elke avond een zeer uitgebreid en goed dinerbuffet!), de omgeving, de excursies, het leuke reisgezelschap, maar ook het weer. Wie zegt dat het meestal slecht weer is in Engeland?! Wij hebben de hele week prachtig weer gehad! Het was dagelijks tussen de 25 en de 30°C, en de zon scheen volop.

 

Dat iedereen genoten heeft van deze reis bleek zowel tijdens als na de reis. Via onze evaluatieformulieren werden veel opmerkingen teruggekoppeld. Zo schrijft een van de reizigers: ‘Het was een gezellige groep, en we hadden allemaal een veilig gevoel’. Ook zegt iemand anders enthousiast: ‘Elke reis opnieuw is er een leuke en hartelijke sfeer, zo leuk. Iedereen gaat met iedereen om, ik krijg er steeds meer vrienden en vriendinnen bij!’. Gemiddeld werd deze reis door de deelnemers beoordeeld met een dikke 8.

 

Dat de reizigers genoten hebben, blijkt ook uit de vele mooie foto’s die Daniëlle Brouns maakte tijdens deze trip. Het plezier, succes en genot straalt er vanaf! Eindconclusie: voor herhaling vatbaar. Voor meer foto’s: zie
www.facebook.com/HARTvrienden/

 

‘Eenvoud is het kenmerk van het Ware’

Geschreven door

 

Stelt u zich eens voor; in een tijdsbestek van zes jaar krijgt u een hartinfarct, raakt u uw partner en oudste zoon kwijt aan een hartstilstand en tot slot de jongste aan een hersenbloeding. Plots staat u er alleen voor. Klinkt dit als een filmscript voor een zwaar drama? Helaas is dit het waargebeurde verhaal van Jan Leuering (80). Maar ondanks alles duldt hij geen medelijden en is positiviteit de leidraad in zijn leven. Hier volgt zijn verhaal.

 

Jan Leuering

 

Jan wordt in 1936 geboren in Leiden, als zoon van een eenvoudig, maar tevreden gezin. Hij werkt 45 jaar, eerst als metaalbewerker en later als gediplomeerd beveiliger. De Leidenaar trouwt en krijgt samen met zijn vrouw twee zonen. Jan is een tevreden man, maar dan neemt zijn leven een andere wending.

 

‘Maar ik ben er nog’

Het is 1997 en Jan is in zijn volkstuin de heg aan het snoeien: ‘Op mijn volkstuin heb ik ruim 1,5 jaar voor mijn eerste hartinfarct een tuinhuis gebouwd, maar na het hartinfarct heb ik daarvan afstand gedaan. Ik ben nooit meer naar mijn volkstuin teruggegaan.’ Zeven jaar gaat het goed, maar dan volgt een tweede hartinfarct, een derde en nog één. Inmiddels is Jan maar liefst veertien hartinfarcten en vele stents verder. In maart is hij voor het laatst onder het mes gegaan vanwege een openhartoperatie: ‘Deze openhartoperatie was nodig in verband met het vervangen van een stent om een grote verstopping te voorkomen.’

 

Jans hartinfarcten zijn enigszins schrikbarend, vooral voor buitenstaanders, maar hij relativeert het en leert ermee leven: ‘Hartproblemen zitten van mijn vaders kant in de familie, het is iets erfelijks. Dat heb ik geaccepteerd. Toen ik na mijn openhartoperatie een tijdlang in een zorghotel verbleef en met mijn eigen ogen het ‘leed’ van anderen aanschouwde, zoals medemensen zonder ledematen of dementerenden, dacht ik: maar ik ben er nog!’

 

En Jan is er zeker nog. Wanneer hij bij toeval in de wachtkamer van het ziekenhuis een oproep van ‘Hartvrienden’ ziet liggen over de ‘HartbrugReizen’ van Hartpatiënten Nederland, twijfelt hij geen seconde. Bij thuiskomst wordt hij donateur en geeft zich op voor een reis. Inmiddels heeft hij er drie reizen op zitten: ‘De (voor mij) vierde reis in het voorjaar heb ik helaas moeten afzeggen vanwege mijn openhartoperatie, maar in de tussentijd heb ik mijzelf aangemeld voor een nieuwe reis. Ik hoop nog veel reizen mee te maken. Deze reizen laten mij mijn stress vergeten en ik hoop (nog meer) positieve energie te ontvangen in mijn leven.’

 

Menselijk contact

Maar nog meer dan de reizen zelf, staat het contact met lotgenoten en zogeheten ‘Hartvrienden’ centraal. En dat is ook kenmerkend voor Jans alledaagse leven: ‘Ik wil van mijn dagen iets maken.’ Zijn dagen ‘maakt’ Jan waar mogelijk met zijn medemensen, want zoals hij eerder al liet blijken, is hij graag onder de mensen: ‘Af en toe drink ik koffie met bevriende buren, daarnaast heb ik wekelijks een kaartclub en twee keer per jaar ga ik een weekje vissen met een weduwnaar.’

 

Maar daar blijft het niet bij. Wanneer anderen niet kunnen, stroopt hij zelf de mouwen op en gaat eropuit: ‘Van jongs af aan ben ik een lolbroek, maar vanzelfsprekend ben ik niet altijd even vrolijk. Bijvoorbeeld als het regent. Maar in plaats van te klagen, zet ik juist dan door. Ik ga niet in een hoekje zitten en klagen, maar doe wat ik wel kan. Waarom? Omdat het belangrijk is om afleiding te zoeken en dat bereik ik door dingen te ondernemen. De grootte van de activiteit doet er niet toe.’

 

Hij vervolgt: ‘Dus zolang ik mijn eigen eitje kan bakken, doe ik dat. Nog een voorbeeld; ik houd erg van wandelen. Na mijn revalidatie deed ik dat met een rollator, vervolgens met een wandelstok en nu kan ik zonder stok wandelen. Behalve als ik lange afstanden moet afleggen, dan neem ik voor alle zekerheid mijn wandelstok mee. Het komt erop neer dat om uit het dal te komen, een mens blij moet zijn met hetgeen wat hij/zij heeft. Ik ben tevreden. Mijn levensspreuk is dan ook ‘Eenvoud is het kenmerk van het Ware’.

 

Levenswilskracht

Dat Jan niet bij de pakken gaat neerzitten, is bekend. Zijn tachtigste verjaardag die recent plaatsvond, wilde Jan dan ook niet onopgemerkt voorbij laten gaan: ‘Ik wilde het vieren, dus dat heb ik gedaan. In een winkel heb ik uitnodigingen laten maken en 25 stuks verstuurd. Mijn schoonzus, aan wie ik tevens een grote steun heb, heeft mij enorm geholpen met de voorbereidingen voor het feest. Maar ook in het dagelijks leven staat zij voor mij klaar. Andersom trouwens ook.’

 

Op de vraag waar zijn wilskracht voor het leven vandaan komt, heeft Jan geen kant en klaar antwoord. Wel kan hij met zekerheid zeggen dat hij altijd is blijven geloven in de dag van morgen.

Ook al plant hij zijn toekomst niet en bekijkt hij het leven van dag tot dag, het onder de mensen zijn geeft hem energie die hij op zijn beurt weer omzet in kracht en hoop.

 

Kracht en hoop haalt hij tevens uit bijzondere gebeurtenissen. Tijdens een van de visvakanties landde een vlinder op zijn hengel en niet zomaar één: ‘Sinds mijn vrouw is overleden, achtervolgt mij van tijd tot tijd een vlinder. Ik ben ervan overtuigd dat mijn vrouw mij via deze weg laat weten dat zij er nog is. In mijn woonkamer heb ik een vlinder van plastic aan de muur; ik kijk daar graag naar. Elke avond brand ik kaarsen voor mijn dierbaren. Daarnaast heb ik hun intialen op mijn arm getatoeëerd. Zij zijn altijd bij mij.’

 

Even voorstellen!

Geschreven door

Janneke Juffermans

Blij verrast was ik, toen ik gebeld werd door Hartbrug-Magazine met de vraag ik voor het blad zou willen schrijven. Als kind uit een artsenfamilie heb ik altijd interesse gehad voor geneeskunde. Daarom was mijn plan dat ik ook arts zou worden. Maar op de middelbare school bleek al snel dat ik helaas niet mijn ouders’ exacte genen had geërfd. De talige kant bleek gelukkig wel goed aangelegd.

Via enige omzwervingen vond ik uiteindelijk mijn richting. Ik ben nu journalist, een vak dat ik met veel plezier en interesse uitoefen. Als journalist mag ik mensen het hemd van het lijf vragen, is mijn nieuwsgierigheid een groot voordeel en kom ik op plekken waar veel anderen niet komen.

Zoals in Afrika. Meestal schrijf ik over ontwikkelingssamenwerking, mensenrechten en buitenlandbeleid. En omdat ik de interesse voor geneeskunde ook nog steeds heb, heeft dat al tot verschillende verhalen over geneeskunde in de tropen geleid.

Heel leuk om nu ook in Nederland op onderzoek uit te gaan en gepassioneerde artsen en patiënten hier te spreken. In Nederland is de geneeskunde een stuk specialistischer en dat geldt zeker ook voor cardiologie. Maar ik denk te gaan ontdekken dat het hart van artsen en dat van patiënten hier op dezelfde manier klopt als daar. Die menselijke kant van hartziekten hoop ik in mijn stukken dan ook over te brengen. Met als eerste artikel in dit nummer: verborgen obesitas.

Marion van Es

Een nieuw gezicht, denkt u? Dat klopt: vanaf nu zal ik regelmatig voor de uitgaven van Hartpatiënten Nederland schrijven. Tijd om mezelf voor te stellen! Ik werk inmiddels alweer een decennium als freelance journalist en heb in die tijd hoofdzakelijk voor en over vrouwen geschreven. Al ben ik in feite nieuwsgierig naar alle mensen die een verhaal hebben dat het waard is om onder woorden gebracht te worden.

De verhalen van hartpatiënten hebben mijn bovengemiddelde interesse, aangezien ik meerdere malen in mijn leven geconfronteerd ben met het falende hart. Niet dat van mijzelf overigens; afgezien van een incidenteel gebroken exemplaar is dit leed mij bespaard gebleven. Maar hartklachten zitten helaas wel in mijn familie: zowel mijn opa als jongste oom werden getroffen door een infarct. De angst dat ook mijn (te) hardwerkende vader aan de beurt zou komen, werd twee jaar geleden werkelijkheid.

Gelukkig was het niet zo erg als in mijn nachtmerries. Geen ambulances met gillende sirenes, mijn vader was zelfs verbaasd toen hij door de huisarts naar het ziekenhuis werd gestuurd en daar hoorde dat hij een licht infarct had gehad. Zo slecht voelde hij zich toch niet? Hij mopperde nog op de verpleegster, van wie hij niet eens een stukje door de gang mocht lopen.

Een stent en revalidatie later voelt mijn vader zich weer als vanouds. Al zit de schrik er wel in: overuren maakt hij tegenwoordig steeds minder. Tot grote opluchting van zijn vrouw en dochters. Want mijn vader in een ziekenhuisbed, dat hoop ik nooit meer te hoeven zien.

De stad van de Roermondjes

Geschreven door

 

Voor een stedentrip of vakantie ooit aan ‘Remunj’ – Roermond – gedacht? Zeker eens doen, want deze Midden-Limburgse stad pakt uit als een cadeautje. HartbrugReizen vroeg locals om monumenten, brokken natuur, restaurantjes, cafés en ander lekkers, die u absoluut niet mag missen. Voilà, een flinke lijst met doetips.

 

Elke toerist moet eigenlijk naar de 15e-eeuwse Sint Christoffelkathedraal. De heilige Christoffel is namelijk niet alleen de schutspatroon van Roermond. Hij is ook de beschermheer van reizigers en pelgrims. Nog wat extra zegening nodig? Ga dan vooral de fameuze Christoffeltaart prikken bij banketbakkerij en lunchroom In de Kroon!

 

Bij Roermond vloeien de rivieren de Roer en de Maas samen, maar er is meer water in de buurt. De door grindwinning ontstane Maasplassen vormen een heerlijk recreatiegebied. Een rondvaartboot brengt u heel gemakkelijk naar de mooiste plekjes.

 

Voor muziek, theater, film en kunstexposities is de ECI Cultuurfabriek hét adres in Roermond. ECI staat voor de voormalige elektriciteitscentrale. In deze bijzondere industriële ambiance kunt u ook eten. In sterrenrestaurant ONE (met eigen moestuin op het terrein!) of het ‘gewone’ grand café.

 

De belangrijke 19e-eeuwse Nederlandse architect Pierre Cuypers was een Roermondenaar. Wie nieuwsgierig is naar deze man achter de Munsterkerk en alles wat hij voor Roermond heeft gedaan, bezoekt het aan hem gewijde museum Cuypershuis, niet ver van het gezellige Munsterplein.

 

Vanuit Roermond zijn talloze mooie fietstochten te maken. Een favoriete korte tocht onder Roermondenaren loopt vanuit Roermond via Leeuwen naar Asselt (pauze bij het Rozenkerkje en op een tegenoverliggend terras) om via Swalmen, Boukoul en Asenray weer huiswaarts te keren. Goede fietsen zijn te huur bij het treinstation. Handig voor onderweg is een mobiele lunch van Doedels, de beste belegde broodjeszaak van de stad, op het Stationsplein.

 

De kaas- en delicatessenwinkel Nizet in de Brugstraat toont als een plaatje. Dat is al sinds 1860 zo. De huidige eigenaresse Christianne Houben heeft nog net zo’n passie voor lekker eten als haar voorgangers. Alleen de beste Hollandse en buitenlandse kazen gaan bij haar over de toonbank. En oei, de kant-en-klare gerechten zijn ook ronduit Bourgondisch.

 

In het Historiehuis in de bibliotheek leert u alles over Roermonds roerige geschiedenis. Wist u bijvoorbeeld dat nergens in Nederland zo veel processen wegens hekserij zijn gevoerd als in deze omgeving?

 

Een drankje met Roermonds mooiste uitzicht? De Roerkade is the place to be, aan het water nabij de historische Maria Theresiabrug, ook wel de Stenen Brug genoemd. Over de brug ligt een dorps stukje Roermond met een aardig pleintje en verderop de jachthavens. Kunt u niet kiezen uit de aaneenrijging van drinkgelagen op de kade? Het eigenzinnige café Resistent ligt met een royaal terras tegenover de Christoffelkathedraal. Er zijn regelmatig (muziek)optredens, waaraan herbergierster Resi – een oorspronkelijke, pittige dame – graag haar niet onverdienstelijke bijdrage levert. Supergezellig!

 

U hoeft gelukkig geen misdaad te begaan om het Roermondse Arresthuis van binnen te bezichtigen. De voormalige gevangenis is omgetoverd tot een hotel-restaurant dat ook voor niet-hotelgasten toegankelijk is. De cellen zijn nog intact en onderdeel van het hotel!

Shopaholics vinden in Roermond het walhalla. Naast het Designer Outlet in een oude kazerne zijn er ook talloze leuke winkeltjes in het historische centrum. Het is bijvoorbeeld heerlijk neuzen in de Markt- en Neerstraat. Proef tussendoor wat Roermondjes! Deze bonbons in de vorm van een rood mondje zijn de specialiteit van chocolaterie La Bontà di Florino.

 

Klein Italië in Roermond. Dat is restaurant TuttoPuro in de Abdijhof, een wat verscholen binnenpleintje naast de Munsterkerk. Italofielen uit heel Nederland komen eropaf, dus als u toch in de buurt bent…

 

Voor een toetje is een gang naar Clevers een puik idee. Het ijs van deze ijsketen won zelfs internationale prijzen, maar is gewoon te koop, midden op de Markt!

 

Een ouderwetse barbier en haarsnijder komt u in Roermond niet tegen in een museum, maar bij Vasco Kappers. De degelijke scheer- en knipbeurten in deze kapperszaak zijn leuk om te zien en te beleven. Voor mannen én vrouwen. U moet uw stoppels of lange lokken dus beslist tot Limburg bewaren.

De eerste klanken van het hart

Geschreven door

 

De Franse arts René Théophile Hyacinthe Laënnec was van nature een zeer verlegen man. Opgevoed door zijn strenge vader die advocaat was (de moeder was overleden aan tuberculose) was René terughoudend in het contact met mensen. Wat meer in de luwte voelde hij zich veiliger.

 

Toch was dat een minpuntje in het beroep dat hij later in Parijs zou gaan uitoefenen: René Laënnec werd dokter. Niet in een stil, verscholen laboratorium, maar in een ziekenhuis in de Franse hoofdstad, begin 1800. Dat bracht hem rechtstreeks in contact met patiënten. Die moest hij niet alleen spreken over hun ziekten en kwalen, maar hij werd ook geacht ze te onderzoeken. Lichamelijk nog wel…! U begrijpt dat de jonge Fransman daarin heel wat persoonlijke hindernissen te nemen had.

 

Vooral wanneer er een jonge vrouw tegenover hem in de spreekkamer plaatsnam. Dan zweette hij soms peentjes. Op een onvermijdelijke dag trad een aantrekkelijke, beslist voluptueuze vrouw de dokterskamer binnen. Zij bleek hartproblemen te hebben.

 

In die tijd werd met het blote doktersoor naar het patiëntenhart geluisterd. Er bestonden immers nog geen echo’s, geen CT-scanners, en ultrasone geluidsgolven voor inwendig onderzoek van het menselijk lichaam waren nog niet ontdekt. De dokter van twee eeuwen geleden had zijn ogen, zijn handen en zijn oren om de patiënt te observeren, te bevoelen en de geluiden in diens lichaam te beluisteren.

 

Toen de jonge vrouw haar boezem wat vrijmaakte om de dokter ruimte te geven zijn oor daarop neer te vlijen, teneinde haar harttonen te beluisteren, blokkeerde de toen 27-jarige medicus. Maar hij bedacht een truc om aan deze confrontatie te ontkomen: hij rolde een stuk papier tot een cilinder, een holle buis die hij zacht tegen de boezem drukte. En… het wonder geschiedde! Laënnec hoorde het kloppen van haar hart en kon zijn diagnose stellen: er bleek sprake van een hartruis.

Hoe het verder gegaan is met de behandeling van de jonge dame blijft onvermeld in de medische geschiedenis. Maar duidelijk was wel dat de verlegenheid bij de dokter een geneeskundige vinding had voortgebracht: de stethoscoop!

 

Want een jaar nadat René Laënnec een vaste aanstelling had gekregen in het Hôpital Necker aan de Rue de Sèvres, vond hij deze uit – in 1816. Ook bedacht hij de naam van het instrumentje dat hij – in stilte en afzondering – in elkaar had geknutseld: ‘stethoscoop’, afgeleid van het Griekse woord ‘stethos’ dat borst betekent. Een toen nog houten buisje om naar de borst (en het hart dat daarin ligt) te luisteren. Een uitneembare houten koker van 30 centimeter lengte, drie centimeter doorsnede met in het midden een opening van 5 millimeter.

 

Het was het prototype van de stethoscoop van vandaag, die er weliswaar heel anders uitziet, ook van ander materiaal gemaakt is, maar waarvan het principe vrijwel onveranderd is.

 

Overigens, er was nog iets waardoor dokter Laënnec moeite had patiënten te onderzoeken: hij was nogal hygiënisch ingesteld. En om als dokter je oor te drukken tegen een zweterige behaarde borst boven een niet al te fris riekende bierbuik, eh, nou nee…!

 

10x de benenwagen door de Benelux en Duitsland

Geschreven door

 

Wandelen is goed voor alles. De conditie wordt er beter van en het hoofd raakt lekker leeg. HartbrugReizen zet voor wandelfans tien perfecte looppaden in de Benelux en Duitsland op een rij.

 

NEDERLAND

Oude Waal-Groenlanden – 10 kilometer

Deze luswandeling voert u door het schilderachtige natuurgebied van de Oude Waal en Groenlanden ten oosten van Nijmegen. In dit open polderland liggen terpen en oude dijkjes, grenzend aan buitendijks natuurgebied met ooibossen, moerassen en waterplassen. Neem vooral uw verrekijker mee, want talloze water- en moerasvogels huizen hier, nabij kleine dorpen, boerderijen, bunkers uit de Koude Oorlog en de imponerende stuwwal van Nijmegen. www.wandelenindeooijpolder.nl

 

Stoetwegenpad – 11 kilometer

Het Stoetwegenpad door het buitengebied van Driebergen, Zeist en Bunnik is misschien wel het mooiste deel van het langeafstandswandelpad het Klompenpad. U gaat genieten van het unieke jaagpad langs de Kromme Rijn en de Stichtse Lustwarande, een lint van historische landgoederen en buitenplaatsen. In het oude agrarische gebied zouden klompen niet misstaan, in prachtig aangelegde parkbossen schiet soms wat wild voorbij.

www.klompenpaden.nl

 

Dintelse gorzen – 5 kilometer

Deze wandeling over de bodem van een oud getijdengebied in West-Brabant is kort maar uniek. Sinds de voltooiing van de Deltawerken winnen zoetwaterplanten terrein, maar zoutwaterplanten zoals zeekraal komt u er ook nog tegen. Net als Schotse hooglanders en Shetlandpony’s die al grazend voorkomen dat het gebied geheel bebost raakt. www.natuurmonumenten.nl

 

BELGIË

Het land van Herve – 12 kilometer

Golvende vette weiden, heggen en boomgaarden, dat is het land van Herve. Tijdens deze lusroute, die aanvangt bij de Abdij van Val Dieu, bij Aubel, kuiert u over vele oude paden dwars door gehuchten, landerijen en kuddes koeien. De klapdeurtjes zijn ontelbaar en de vergezichten fenomenaal. Bij terugkomst bij de abdij kunt u met de artisanale producten bier, cider, hervekaas en siroop een heerlijke après-wandeling organiseren.

www.originelewandelingen.be

 

Taalgrenswandeling Everbeek (Everbecq) – 15 kilometer

De Belgische taalgrens is een fascinerend fenomeen. Wat is aardiger dan het wandelend te verkennen in de dunbevolkte omgeving van Everbeek? Everbeek telt twee gemeenschappen: Everbeek-Boven en Everbeek-Beneden, elk met hun eigen parochiekerk. Het Livierenbos, de Everbeekse bossen en het Brakelbos vormen een natuurlijke grens tussen Vlaanderen en Wallonië. U loopt verder door licht stijgende weiden en akkers, langs vele kapelletjes met Christuskruizen en Mariabeelden. Klimt u bij terugkomst in Everbeek-Beneden vooral even op de roepsteen! www.originelewandelingen.be

 

Door de Condroz – 14 kilometer

Tijdens deze wandeling over lage, golvende heuvels met bossen, landbouw- en weidenvelden verheugt u zich ook zeker op Crupet, een van de mooiste dorpen van Wallonië. Crupet is bekend om zijn watermolens en middeleeuwse kasteel met sublieme donjon. Het is niet te bezoeken, maar iets drinken in de buurt is ook leuk. Langs de vallei van het riviertje Le Bocq, een oude spoorlijn en zandsteengroeven voert de tocht terug naar Durnal. www.originelewandelingen.be

 

LUXEMBURG

Mullerthal Extra Trail Tour C – 9 kilometer

De vele kloven, grotten en beekjes maken het Mullerthal in het oosten van Luxemburg een sprookje voor wandelaars. Dat het ook Klein Zwitserland heet, komt omdat hier flink geklauterd en geklommen moet worden. Niet iedereen heeft daar (direct) zin in. Deze luswandeling die de dorpen Bech en Altrier met de eigenlijke Mullerthal Trail verbindt, is licht. Tussen deze dorpen geniet u van talrijke mooie vergezichten op het gebied van de Beneden-Sauer en de Moezel. www.mullerthal-trail.lu

 

DUITSLAND

Zwarte Woud: Erkastenrundweg – 5,5 kilometer

Freiburg, de hoofdstad van het Zwarte Woud, is een ideale uitvalsbasis voor wandelingen. De hoogteverschillen in de omgeving zijn echter veelal pittig. Lekker relaxed is deze route op de 1284 meter hoge berg Schauinsland. Eerst mag u met de kabelbaan vanuit Horben omhoog, om dan rustig via een goed begaanbaar pad af te dalen. Met wat geluk reikt uw oog tot de Alpen en de Vogezen!

www.schauinslandbahn.de

 

Sauerland – Historischer Wanderpfad vanaf Winterberg-Elkeringhausen – 7 kilometer

Deze historische lusroute bij het populaire Winterberg voert u langs alle historisch belangrijke plaatsen rondom Elkeringhausen. Vanuit dit dorp geniet u na een lichte klim van de Naturkino (natuurbioscoop), de benaming van het droomuitzicht hier. Andere bezienswaardige rustpunten langs de route zijn de oude ertsmijn Zeche Elend en de Ehrenscheider Mühle (molen). www.winterberg-info.nl

 

Rheinsteig: Vallendar-Koblenz-Ehrenstein – 9 kilometer

De Rheinsteig is een bekroond langeafstandswandelpad tussen Bonn en Wiesbaden dat voor een belangrijk deel de fotogenieke Midden-Rijn volgt. U start het stuk tussen Vallendar en Koblenz gemoedelijk tussen de vakwerkhuizen en loopt via een paar dalen naar de imposante vesting Ehrenbreitstein bij Koblenz, oorspronkelijk een garnizoensstad aan de Rijn-Moezel.

www.tourenplaner-rheinland-pfalz.de

 

Hoe moeilijk is eenvoudig?

Alle wandelingen hebben moeilijkheidsgraad ‘eenvoudig’. Verschillende wandelaars kunnen hetzelfde pad echter anders ervaren en het weer kan de moeilijkheidsgraad van een wandeling ook beïnvloeden. U hoeft alleen maar aan een bospad na een regenbui te denken. Verder betekent ‘eenvoudig’ in Nederland niet altijd hetzelfde als ‘leicht’ of ‘facile’ bij de ooster- en zuiderburen. Het grootste deel van Nederland is zo plat als een dubbeltje, maar bij hen glooit het al snel. Met een gemiddelde conditie zijn de buitenlandse trajecten prima te doen, maar houdt u daarmee rekening. Neem verder de adviezen in de wandelbeschrijvingen ter harte!

Stedentrips in Nederland

Geschreven door

 

Ga op stedentrip in eigen land. Bezoek de provinciale hoofdsteden en ontdek Nederland. Bijkomend voordeel? Geen lange reistijden! HartbrugReizen licht u in.

 

Groningen

Groningen ligt in het Noorden en is de hoofdstad van de gelijknamige provincie. De geschiedenis van de stad is onder andere terug te zien in de hofjes, pakhuizen en gebouwen. Daarentegen heeft de stad een vernieuwende architectuur. Bezoek de Grote Markt, het historische Goudkantoor en de Vismarkt, maar ook de Herestraat waar u kunt shoppen in het Waagcomplex. En wanneer u de stad inrijdt, vergeet dan niet een blik te werpen op de zogeheten Stadsmarkeringen: tien kunstwerken in en rondom de stad ter ere van het 950-jarig bestaan.

 

Leeuwarden

Zuidwestelijk van Groningen, prijkt Leeuwarden als trotste hoofdstad van de provincie Friesland. Of zoals de Friezen zelf zeggen Fryslân. In Leeuwarden is voor ieder wat wils. In 2018 draagt het de titel European Capital of Culture. En cultuur is in de stad overal terug te vinden. Van oudsher is het de start- en finishplaats van de Elfstedentocht, aan de grachten pronken monumenten en het centrum is groen. Doordat de stad omringd is door water, is de stadsregio ideaal voor watersporters.

 

Assen

In Assen, de hoofdstad van Drenthe, staat het beeld van de Drentse boerenarbeiderszoon Bartje naar het gelijknamige kinderboek van Anne de Vries. Maar Assen is meer dan Bartje en het grootste ééndaagse sportevenement van Nederland, het jaarlijkse motorenfestijn de Dutch TT. Het van oorsprong kloosterdorp is inmiddels uitgegroeid tot een stad met een nalatenschap aan panden uit Napoleon’s negentiende eeuw. De panden zijn onder andere te bewonderen aan de singels, maar ook resten van een middeleeuws klooster zijn in het centrum te vinden. Maakt u graag uitgebreid kennis met de geschiedenis achter de gebouwen van Assen? Loop dan de stadswandeling Stad der Paleizen. Bent u meer van de natuurwandelingen? Kom dan op adem in het bos van Assen.

 

Haarlem

Haarlem is de hoofdstad van de provincie Noord-Holland en staat bekend om haar culturele aanbod, diversiteit aan cafés en winkels. Maar ook de uitstekende ligging nabij Amsterdam hoort daarbij, evenals het strand en de zee! De stad ademt naar eigen zeggen een Bourgondische sfeer uit en dat is ideaal om op uw gemak de diverse monumenten aan de Grote Markt te bezoeken die Haarlem rijk is!

 

Lelystad

De jongste provincie van Nederland, Flevoland, heeft als hoofdstad Lelystad. Lelystad is in 1967 gesticht. Gelegen aan het water is Lelystad de ideale uitvalbasis voor waterrecreatie. Verder zijn er tal van andere bezienswaardigheden en attracties in en rondom de stad te vinden. Wat dacht u van de Bataviawerf, Batavia Stad Outlet Shopping en Aviodrome. Maar ook het Natuurpark Lelystad in de voormalige Zuiderzee. En dit is slechts een kleine greep uit het aanbod van Lelystad.

 

Zwolle

Zwolle is de hoofdstad van Overijssel en tevens een van de zogeheten Hanzesteden. De historische binnenstad van Zwolle heeft veel bezienswaardigheden zoals verschillende musea waaronder Museum de Fundatie. Maar ook de mooiste boekhandel van Nederland: Waanders. Deze is gevestigd in de Broerenkerk: een monumentaal kerkgebouw. Tot slot behoort het met drie Michelinsterren onderscheiden restaurant De Librije ook tot Zwolle’s paradepaardjes!

 

Den Haag

In Zuid-Holland maakt Den Haag de dienst uit. Naast het feit dat Den Haag bekend staat als festivalstad vanwege de vele uiteenlopende festivals, is het ook stad aan zee met een elf kilometer lang strand. Aan het strand vindt u talloze strandtenten en restaurants. En alsof dat niet genoeg is, beschikt het over ontelbaar veel bezienswaardigheden zoals het alombekende Binnenhof en Madurodam. Tevens bevindt zich hier de thuishaven van het Mauritshuis met Vermeers Meisje met de parel.

 

Utrecht

Utrecht is ‘het kloppend hart van Nederland’. Oftewel: de hoofdstad van de gelijknamige provincie in het midden van het land waar altijd iets te beleven valt. Het tweeduizend jaar oude Domplein staat bekend als het hart van Utrecht. De Romeinen hebben hier de basis gelegd voor Utrecht met Castellum Trajectum. Beklim de 465 traptreden van de Dom en kijk uit over de compacte en overzichtelijke stad. Blijft u liever laag bij de grond? Dwaal rond in de middeleeuwse binnenstad langs de Oude Gracht, pleinen en steegjes. Vergeet niet het Museumkwartier. En wanneer u even op adem wilt komen: vaar mee op een boot langs de werven.

 

Arnhem

Arnhem ligt als hoofdstad van Gelderland in een groene omgeving grenzend aan de Veluwe en het Uiterwaardgebied. De stad kenmerkt zich door het vele groen in de vorm van parken en landgoederen. Zelfs de singels rondom het centrum blijven hierin niet achter. De rijke historie van de stad is terug te vinden in onder andere de architectuur. Een bijzondere vermelding betreft het Modekwartier waar tal van modeateliers zijn gevestigd die het creatieve Arnhem eer aandoen.

 

Middelburg

In het Zuidoosten van Nederland ligt Middelburg op  het voormalig eiland Walcheren. Middelburg is de hoofdstad van de provincie Zeeland. De stad is in de negende eeuw ten tijden van de Vikingen ontstaan. In 1940 is Middelburg gebombardeerd en een groot deel van de stad brandde uit. De stad is herbouwd in traditionele stijl waardoor men er historische monumenten aantreft, maar ook moderne architectuur.

 

‘s-Hertogenbosch

‘s-Hertogenbosch is de bruisende hoofdstad van Noord-Brabant. Cultuursnuivers genieten van stadswandelingen, rondvaarten en musea, terwijl de shopaholics hun ei kwijt kunnen in de talrijke winkelstraten. Eenmaal uitgehongerd? Bezoek het populaire restaurantgebied bestaande uit De Uilenburg, De Korte Putstraat en De Parade.

 

Maastricht

In het zuiden van het land ligt de hoofdstad van Limburg, Maastricht. De stad biedt een afwisseling aan historische panden, kerken, pleinen en exposities, tot en met designwinkels, grotten, wijngaarden en festivals. Ideaal voor een gevarieerde stedentrip!

Gereanimeerd door partner

Geschreven door

 

In 2015 krijgt de dan 44-jarige Karin, of zoals zij zelf graag wordt genoemd Kaatje Muijs, een hartstilstand. Haar partner, Wout Stegeman, heeft door reanimatie het leven van zijn geliefde gered. Hartbrug-Magazine ging hierover met beiden in gesprek.

 

 

Kaatje is een energieke vrouw die samen met haar partner, kinderen en huisdieren van het leven geniet. In haar vrije tijd leest de geboren Woudenbergse graag een boek en vermaakt zij zich achter de computer. Haar creativiteit laat zij de vrije loop door te schilderen. En het verzorgen van dieren geeft haar eveneens veel voldoening. Na haar hartstilstand vorig jaar juli, lijkt daar plots een einde aan te komen. Maar dankzij een grote wilskracht en een nog groter doorzettingsvermogen, doet Kaatje vandaag de dag nog steeds waar zij intens van geniet, alleen nu in een aangepast tempo.

 

Zij vertelt…

Hoe herinnert u zich de bewuste dag in juli 2015?

‘Het was in eerste instantie een alledaagse zondag. Totdat ik besloot om even te gaan liggen vanwege het feit dat ik mij al de gehele dag extreem moe voelde. Vanaf dat moment staat 26 juli 2015 in mijn geheugen gegrift als de dag dat mijn leven veranderde.’

 

Wat is er voorgevallen?

‘Enkele dagen daarvoor hebben wij onze 17-jarige honden moeten laten inslapen. Mijn moeheid schreef ik toe op alle emoties daaromheen. Toen ik eenmaal op bed lag, vertelde ik mijn partner over de uitstralende pijn vanaf mijn borst naar mijn kaak. Vervolgens ben ik mijn bewustzijn verloren. Wout heeft mij van het bed gehaald en is direct begonnen met reanimeren. Onze oudste zoon heeft 112 gebeld. De brandweer van Scherpenzeel is direct met een AED (Automatische Externe Defibrillator) gekomen. Later is gebleken dat het gebruik van de AED levensreddend is geweest. De kans op overleven is daarmee sowieso groter. Uiteindelijk bleek mijn kransslagader de boosdoener te zijn omdat ik een hartinfarct en vervolgens een hartstilstand heb gekregen. In totaal zijn er vijf stents geplaatst. Ondertussen bleek ik een heftige leverlaceratie (leverscheuring) te hebben. Ik ben de eerste paar dagen in slaap gehouden om de organen rust te geven. Mijn dierbaren is verteld dat, indien ik het zou overleven, zij rekening moesten houden met hersenschade. Wonder boven wonder heb ik het overleefd en bleek alleen mijn kortetermijngeheugen iets aangetast.’

 

U werd wakker gemaakt. En toen?

‘Mijn moeder heeft mij verteld waar ik was en wat er was voorgevallen; ik kon het niet geloven. Het eerste wat ik met Wout deelde, is dat het verdriet om onze honden, mijn hart heeft gebroken. En zo is het ook echt. Het hart kan breken door intens verdriet in combinatie met emotionele stress.’

 

Hoe is het voor u dat uw partner u heeft gereanimeerd?

‘Het is moedig dat Wout het eerste moment van paniek heeft overwonnen en over is gegaan tot reanimeren. Ik ben trots op hem. Mijn leven heb ik aan Wout te danken en dat is bijzonder. Hij is en zal altijd mijn held zijn.’

 

In hoeverre is uw leven hierdoor veranderd?

‘Enorm. Hiervoor heb ik niet eerder in het ziekenhuis gelegen en plots ontwaak ik op de Intensive Care (IC). Het besef wat mijn lichaam heeft doorstaan in combinatie met het feit dat het plots mis kan gaan, is traumatiserend. Daarop kan niemand zich voorbereiden. Daarbij is angst onuitgenodigd mijn metgezel geworden die altijd aanwezig is. En in geval van pijn, is de angst levensgroot.’

 

En verder?

‘Vanuit mijn ziekenhuisbed vond ik het lastig om een toekomstperspectief te zien, want ik moest leren omgaan met een nieuwe leefstijl vanwege mijn hart. Een hele dag doorgaan zit er niet meer in. Aan het einde van de dag zit ik er doorheen en heeft mijn lichaam rust nodig. Inmiddels sta ik weer open voor de toekomst. Het vertrouwen in mijn lichaam is gegroeid, omdat ik tot de conclusie ben gekomen dat als een lichaam zoveel rampspoed kan doorstaan, het heel sterk is. Voorheen voelde ik mijn hart niet bewust zoals nu. Het klopte op de achtergrond solide en rustig: het was altijd goed. Inmiddels is mijn hart beschadigd.
Een klein gedeelte is door het infarct afgestorven. Mijn hart heeft het zwaar gehad, ook door de reanimatie, maar het leven heeft mij een grote kans gegeven.’

 

Bent u veranderd?

‘Ik ben nog steeds dezelfde persoon, maar ik beleef alles intenser. Zo besef ik meer wat ik voor mijn kinderen kan betekenen. De liefde voor hen heeft mij de kracht gegeven om terug naar het leven te komen. Verder ben ik spiritueler geworden door deze ingrijpende ervaring. Ik geloofde altijd al dat er meer is tussen hemel en aarde en dat heb ik nu ook daadwerkelijk ondervonden. Om mijn ziekenhuisbed heb ik vijf zielen ervaren die mij hielpen als een kring van licht. Sommigen geloven in helende engelen die om hulp kunnen worden gevraagd. Ik ook. In je eentje overleven is niet te doen. Helaas nemen in mijn omgeving sommige mensen mij niet serieus omtrent mijn hart. Het punt is, ik zie er niet ziek uit, zelfs beter dan voorheen. Toen zag ik vaak wit terwijl ik nu meer kleur op mijn wangen heb, maar dat komt door de (vaatverwijdende) medicijnen. Mensen zien maar een klein stukje, zij zien het niet als ik ineens word overvallen door moeheid of hartpijn. Het is heel dubbel: aan de ene kant is het jammer dat er vaak aan voorbij wordt gegaan, omdat het overkomt alsof het allemaal niets betekent. Aan de andere kant ben ik door de laconieke houding van anderen in staat om mijn situatie te relativeren. Hoe zij mij zien, vat ik op als een compliment voor mijn revalidatie.’

 

Voelt u zich hartpatiënt?

‘Ja. Mijn hart bepaalt het tempo van mijn leven en alles herinnert aan mijn hartproblemen. Maar ik vind het niet erg dat dit mij is overkomen. Ik begrijp mijn hart en waarom het is gebroken. Als zoveel moois uit een leven verdwijnt zoals onze honden, dan is het verlies niet te dragen en breekt letterlijk het hart. Elke dag besef ik hoe bijzonder het is dat ik nog leef en bij mijn gezin kan zijn. Ik koester die momenten en ben ontzettend dankbaar dat wij nog samen zijn. Sinds een paar maanden hebben we Hailey in huis, een Jack Russell pup. Met haar hoop ik meer in beweging te komen. Wie weet kan mijn hart nog verder herstellen.’

 

Hij vertelt…

Hoe was het voor u om uw partner te reanimeren?

‘Eerst was er een moment van paniek waarin ik haar vroeg om mij niet alleen achter te laten. Daarna heb ik de knop omgezet en begon ik te handelen want de signalen waren duidelijk ernstig. Wat ik heb geleerd tijdens een cursus BHV (bedrijfshulpverlening) op mijn werk, kon ik nu in praktijk brengen. Destijds, tijdens de cursus, heb ik er niet bij stilgestaan dat mijn partner mijn hulp nodig zou hebben. Op de cursus heb ik geleerd dat reanimatie op een harde ondergrond hoort plaats te vinden, vandaar dat ik haar eerst van het bed heb afgehaald.’

 

In hoeverre is uw leven hierdoor veranderd?

‘Ik spring nu meer bij in het huishouden. Zo zorg ik er bijvoorbeeld voor dat Karin zich niet druk hoeft te maken over het eten als zij in de namiddag even gaat liggen om bij te komen van de dag.’

 

Wat vindt u als partner het moeilijkst tijdens dit gehele proces?

‘Het onbegrip dat er voor hartpatiënten is. Ik werk in de bouw en daar zie ik het ook dagelijks terug bij collega’s die hartpatiënt zijn. Na zes weken moeten zij van de Arbo-arts alweer aan de slag terwijl dat te hoog gegrepen is. In onze persoonlijke omgeving is er tevens veel onbegrip. Velen hebben niet door dat Karin aan het einde van de dag moe is. Ik werk niet meer over, omdat mijn gezin mij thuis nodig heeft. Sterker nog, ik wil er zijn. Niets is zeker, maar ik ben blij dat wij nu als gezin nog bij elkaar zijn, dus de toekomst zie ik positief in!’

Een nieuwe kans voor buitenlandse hartpatiëntjes

Geschreven door

 

Regelmatig krijgt Hartpatiënten Nederland vanuit het buitenland hulpvragen voor jonge hartpatiënten. Daarvoor hebben wij een speciaal fonds: het hulpfonds Buitenlandse Kinderen. Al heel wat kinderen hebben door dit fonds een nieuwe toekomst gekregen.

 

Lieve stichting Hartpatiënten,

 

Ik ben Kurucz Eszter uit Hongarije. Twintig jaar geleden ben ik met hulp van jullie geopereerd. Dankzij jullie hulp kreeg ik een nieuwe kans op een nieuw leven, na de zware operatie aan mijn hart. In Hongarije was in die tijd geen operatie mogelijk en mijn ouders hadden dat ook nooit kunnen betalen. Daarom blijf ik u altijd dankbaar. Als ik geen hulp had gehad, zou ik er niet meer zijn. Ik ben nu klaar met mijn studie en ik werk als doktersassistente.

 

Veel liefs, Eszter

 

Dit is een van de hartverwarmende berichten die wij kregen van en over kinderen, die met de hulp van het hulpfonds een nieuwe toekomst kregen. Dit fonds is ruim twintig jaar geleden opgericht om levensreddende hulp te bieden aan buitenlandse, kansarme kinderen met hartproblemen. Talloze kinderen in arme landen lijden aan hartziekten, onder meer door slechte hygiëne en tekort schietende gezondheidszorg.

 

Het fonds probeert aan zoveel mogelijk hulpverzoeken te voldoen. Moet een kind geopereerd worden, dan proberen we dat in eerste instantie in het eigen land te laten plaatsvinden. Als het niet anders kan of beter is voor het kind, zoeken we naar oplossingen in naburige landen. In het uiterste geval laten we het kind naar Nederland komen, zodat het hier de optimale zorg krijgt.

 

Volop genieten

Zo werd het Indonesische meisje Rispa, jaren geleden, met steun van ons fonds geopereerd in Jakarta. Regelmatig ontvangen wij positieve berichten van Rispa en haar pleegouders. Rispa heeft inmiddels zelf een gezonde dochter en geniet met volle teugen.
’Hoe mooi kan het leven zijn voor haar’, mailden haar ouders Carla en Harm Troost, toen ze net hoorden van haar zwangerschap. ‘Zo zie je maar: als je een leven kunt redden kan er ook nog een nieuw leven uit voortkomen.’

 

Na de bevalling stuurden ze nog een prachtig bericht: ‘Rispa is moeder geworden van een prachtige dochter. Op zondag 15 maart om 20.25 uur geboren in Pekanbaru. Het meisje heeft de mooie namen Syahfia Fitri Pauline gekregen. Syahfia betekent ‘sterk’. Wie had dat ooit kunnen denken. Voor de hartoperatie had Rispa een levensverwachting van 23 jaar en nu heeft ze zelf een nieuw leven kunnen geven. Ook dankzij de hulp van jullie geweldige stichting heeft dit alles kunnen gebeuren. Wij brengen grote dank uit aan de inspanningen die jullie hebben gedaan om het leven van Rispa te maken zoals dat nu is.’

 

Sponsorloop

Ook ontvingen wij in 2014 een noodkreet van Gerdy Osei-van Noort, een Nederlandse verpleegkundige die zich in Ghana inzet voor de Ghanese bevolking. Gerdy vroeg onze aandacht voor Emmanuela Gyamfua, een vijfjarig meisje dat leed aan ventrikelseptumdefect. Dat is een aangeboren hartafwijking, waarbij er een gaatje zit in het tussenschot van de twee hartkamers. Emmanuela moest zo snel mogelijk worden geopereerd, maar haar familie kwam nog 2.500 euro tekort. We organiseerden een sponsorloop, om het bedrag bij elkaar te verzamelen. Dat is gelukt en Emmanuela is kort daarna met succes geopereerd. De broer van verpleegster Gerdy mailde kort daarna: ‘Mijn zus liet zondagavond weten dat het nog steeds goed gaat met Emmanuela. Zij is inmiddels weer thuis in Sunyani. Alles is goed aan het genezen en Emmanuela maakt al wandelingetjes buiten. Het is de bedoeling dat ze in januari weer naar school gaat. Haar ouders waren vooraf heel bezorgd, maar zijn nu erg blij en dankbaar met het herstel.’

Afgelopen maand deed verpleegkundige Gerdy van Noort opnieuw een hulpaanvraag voor een meisje met hartproblemen. Zij heet Afia Amissah, is nog heel jong en heeft twee ernstige hartafwijkingen: PDA (patent ductus arteriosus) en VSD (ventricular septal defect). Ze kan pas over een paar maanden worden geopereerd, omdat ze eerst nog wat moet groeien en sterker worden. Maar als het eenmaal zover is, is er wel 16.000 US dollar nodig. Het ziekenhuis financiert de helft en haar ouders kunnen 1000 US dollar betalen, maar voor de resterende 7000 US dollar willen wij vanuit het Fonds Buitenlandse Kinderen gaan zorgdragen.

 

Echoapparaat

Het fonds Buitenlandse Kinderen bekostigt niet alleen operaties, maar ook broodnodige apparatuur. Zo financierden we een draagbaar echoapparaat voor de kindercardioloog Christine Jowi uit Kenia. Jowi werkt in het Mater Misericordiae Ziekenhuis in Nairobi en doceert aan de Universiteit van Nairobi. Met het apparaat kan zij hartziekten bij kinderen opsporen. We zorgden ervoor dat zij een bijscholing kon volgen in het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam, waar zij de nieuwste inzichten opdeed over hoe zij het apparaat optimaal kan benutten.

 

Jowi heeft met het apparaat de levens van vele tientallen Keniase kinderen gered. Per jeep reist ze door Kenia, om in de ziekenhuizen in Mombasa, Kisumu en Kericho hartpatiëntjes te onderzoeken. Bij nogal wat kinderen heeft ze hartklepafwijkingen geconstateerd.

 

Haar patiëntjes komen uit heel Kenia. Ze leggen vanuit hun dorpen lange tochten af om bij de door Jowi bezochte ziekenhuizen te komen, vaak dwars door de jungle. ‘De afstanden zijn groot en er is niet overal goede en stabiele elektriciteit’, laat Jowi ons weten. ‘Daardoor kan ik alleen op vaste plaatsen het onderzoek doen, anders blaas ik het toestel op en kan ik niet langer diagnoses stellen. Dat zou verschrikkelijk zijn.’

 

Pluim

Normaal gesproken werkt het fonds Buitenlandse Kinderen in alle stilte, zonder ophef en publiciteit. Met deze verhalen wilden we toch graag een inkijkje geven in het goede werk dat het fonds verricht. Want dat is alleen maar mogelijk dankzij de steun van onze donateurs. Een dikke pluim dus voor iedereen die dit allemaal mogelijk heeft gemaakt! Door uw bijdrage worden wonderen verricht voor deze kinderen.

 

 

Wilt u ook helpen?

Steun het Fonds Buitenlandse Kinderen en draag bij op NL 35 INGB 0000 594 000 t.n.v.  Hartpatiënten Nederland o.v.v. Fonds Buitenlandse Kinderen

De bloedsomloop door de microscoop

Geschreven door

 

Bloed is een orgaan, het enige vloeibare orgaan in ons lichaam. Het is oneindig veel meer dan  een roodkleurige vloeistof ter vulling van ons ‘omhulsel’. Bloed leeft, bewaakt, signaleert, is ‘afleesbaar’ en vertelt daarmee hoe het met ons gaat.

 

Het zorgt niet alleen voor de aanvoer van zuurstof en andere noodzakelijke voedingsstoffen naar elk van onze cellen, maar het regelt ook de afvoer van koolzuurgas en tal van andere schadelijke producten die ons lichaam voortbrengt.
Daarin zorgt het voor een leefbare balans. Ook speelt bloed een cruciale rol in ons afweersysteem, slaat het alarm wanneer gevaar dreigt doordat bijvoorbeeld een ziekteverwekker al tot de bloedbaan is doorgedrongen, communiceert het (onder meer via hormonen) met organen en is het betrokken bij het regelen van de lichaamstemperatuur. Om maar enkele functies te noemen…

 

Kortom, een complex en ingenieus orgaan met grote invloed en verantwoordelijkheden. Bloed houdt heel wat meer in dan vele eeuwen geleden werd gedacht. Er was een tijd dat wetenschappers meenden dat de bloedstroom in het lichaam van de mens zich gedroeg als ‘de getijden van de zeeën en oceanen’, als ging het om een ‘eb en vloed die werden aangestuurd vanuit de lever’. Onzin weten we nu; maar bijna klinkend als de elementen uit een gedicht.

 

De eerste die ontdekte dat het bloed wordt rondgepompt in het lichaam was de Britse arts William Harvey (1578-1657). Maar het was meer logisch denken dan dat Harvey die werking ook zelf met het oog had waargenomen. Hij wist inmiddels van de kleppen in de aders en vergeleek het systeem met een waterpomp die een vloeistof één richting opstuwt. Harvey’s  beschrijving van de bloedsomloop is een van de grootste wetenschappelijke vindingen in de geschiedenis van de zelfontdekking van de mens.

 

Maar nogmaals: gezíen heeft Harvey de bloedstroom nooit. Die ‘primeur’ was voor onze landgenoot Thonis Philipszoon, de zoon van de Delftse mandenmaker Philip Antonyszoon. Hij noemde zich later ‘Antoni van Leeuwenhoek’ en zou de microscoop ontdekken en er het bloed van dier en mens mee bestuderen. Als de amateurwetenschapper die zich in hem ontpopte ontwikkelde hij zich tot ‘de grondlegger van de microbiologie’, zoals wij hem (er)kennen.

 

Thonis Philipszoon werd geboren in oktober 1632, vlak bij de Leeuwenhoekpoort. De zoon van de mandenmaker verhuisde uiteindelijk naar Amsterdam, trouwde er twee keer en kreeg vijf kinderen. Na de dood van zijn tweede vrouw stortte hij zich op zijn werk en ontwikkelde zich gaandeweg tot een vermogend handelaar in lakenstoffen en Delfts Blauw. Hoewel een sterke handelsgeest, bleek hij bovenal buitengewoon nieuwsgierig en onderzoekend. Met grote belangstelling voor ‘het kleine, nauwelijks met het blote oog waarneembare’.  Met lenzen die hij doorgaans gebruikte om de kwaliteit van lakenstoffen te controleren, keek hij steeds vaker naar die kleine, wondere wereld. En wilde almaar méér kunnen zien…

 

Zo maakte hij, in een ruimte achter zijn winkel, iets dat andere ontwikkelaars van microscopen maar niet lukte. Bleven hun lenzen steken bij vergrotingen van 20-30 keer, Antoni’s lenzen hadden een 200 keer beter zicht op de ‘onzichtbare wereld’. Zo zag hij de bloedsomloop van minuscule diertjes, zoals die van een glasaaltje. Hij zag hoe het vissenhartje het bloed rondpompte. Ook bekeek Antoni van Leeuwenhoek met zijn microscoop rode bloedcellen, bacteriën én… ook de eitjes van een luis.