Driejarig jongetje voor levensreddende operatie met luchtbrug naar Houston

 

In Nederland durfde men de operatie niet aan. De toen driejarige René Pascal Boeren werd per vliegtuig naar Houston, Texas, Verenigde Staten, gevlogen om daar een levensreddende operatie te ondergaan. Dat ging in die dagen niet zonder slag of stoot, we schrijven juli 1976, de tweede luchtbrug werd georganiseerd door de toenmalige vereniging van Nederlandse Hartpatiënten, de voorganger van de huidige stichting Hartpatiënten Nederland.

 

Het jongetje lag al enkele weken in het Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. De linker- en rechter aorta-aansluiting zaten verkeerd om. Bovendien had het kereltje een gat in de tussenwand van zijn hart. ‘Gelukkig maar’, vertelt zijn vader, Cor Boeren, ruim veertig jaar later. Want door dat gat kon er zuurstofrijk bloed in de aders terechtkomen. Nog steeds te weinig zuurstofrijk bloed, want René Pascal werd wegens zuurstofgebrek een ‘blauw kind’ genoemd. Een kindje met trommelstokvingers en een groeiachterstand, dat niet zelfstandig kon eten en sondevoeding kreeg als gevolg van het zuurstofgebrek. Maar zonder dat gat in zijn hartje had het kind het niet overleefd.

 

In Nederland durfde men een hartoperatie niet aan. Een beslissing daarover werd steeds opnieuw uitgesteld. Intussen rolden enkele hartcentra vechtend over de straat en dreigde er niks te gebeuren. ‘Het duurde allemaal zo lang door het gebakkelei van de artsen. Ze lieten de hartpatiënten gewoon liggen. Er gebeurde niets’, vertelt Cor. ‘Tenslotte hakte behandelend geneesheer Volkert de Villeneuve de knoop door en nam contact op met Dr. Denton A. Cooley, hartchirurg van het Texas Heart Institute in Houston.’ Toen kwam alles in een stroomversnelling terecht, het hartpatiëntje mocht met zijn moeder naar Amerika voor deze levensreddende operatie. Pa kon wel mee, maar moest de reis en overnachtingen zelf betalen. ‘Gelukkig kon ik van mijn baas een lening krijgen’, herinnert Cor Boeren zich. ‘En zo zijn we samen met ons kind naar Houston gegaan.’

 

‘De operatie was zeer dringend, het manneke kreeg bijna geen lucht meer’, vertelt Cor. ‘Vanwege de urgentie konden we, op 26 juli, gelukkig mee met de tweede luchtbrug naar Houston. Hartchirurg Dr. Peter van der Schaar ging als begeleider mee. Eenmaal daar, kon mijn vrouw bij ons zoontje blijven slapen. Heel anders dan in Nederland in die tijd. Zelf sliep ik in een hotel tegenover het ziekenhuis. De operatie heeft ongeveer tien uur geduurd en is succesvol verlopen. Na de voorbereiding heeft Dr. Denton A. Cooley de slagaders aan de aorta omgewisseld en daarna het gat in het hart dichtgemaakt. Na een aantal dagen liep René Pascal al weer rond en reed hij in een soort trapauto door het ziekenhuis. Daarna werd het een heksenketel, de plaatselijke krant, de Houston Post, stond voor de deur en publiceerde op de voorpagina, “Nederlands kindje geopereerd.” Iedereen was heel blij dat het zo goed gegaan was.’

 

De familie bleef ongeveer veertien dagen in Houston. Op 10 augustus kwam het gezelschap weer terug in Nederland. Op de terugreis had René Pascal geen aangesloten monitor nodig, maar Dr. van der Schaar hield een vinger aan de pols. Eenmaal op Schiphol stonden journalisten en belangstellenden het gezelschap op te wachten. Na overleg besloten Cor Boeren en Dr. van der Schaar daarom met het kind aan de achterkant van het vliegtuig uit te stappen, waar de ziekenwagen klaar stond, die hen naar het Sophia kinderziekenhuis bracht. Mevrouw Boeren werd wel op Schiphol opgevangen door de journalisten. ‘Het kreeg heel veel aandacht in de krant’, herinnert Cor Boeren zich. ‘Daarna is René Pascal nog een tijd onder controle gebleven van het Sophia kinderziekenhuis. Het ging gelukkig allemaal goed.’

 

De verwachting van Dr. Denton A. Cooley was, dat het kind 20 tot 25 jaar met het hart kon leven. ‘Hij heeft uiteindelijk 35 jaar geleefd met dit hart’, zegt Cor. ‘Vier jaar geleden werd hij opnieuw geopereerd en kreeg hij een nieuw hart.’ Op die harttransplantatie heeft René Pascal twee jaar moeten wachten. Uiteindelijk kwam het verlossende telefoontje, er was een hart gevonden dat ‘matchte’. ‘Nu kan hij weer een jaar of tien vooruit’, vertelt Cor.

 

René Pascal is inmiddels verhuisd naar Spanje. Het klimaat is er beter, de lucht schoner, dat is goed voor zijn nieuwe hart.

 

Zijn vader Cor herinnert zich nog hoe de luchtbrug naar Houston tot stand kwam. ‘Dat werd geregeld via Dr. de Villeneuve en georganiseerd door de vereniging Nederlandse Hartpatiënten. We moesten daarvoor een vergadering in de Jaarbeurs in Utrecht bijwonen. Die bijeenkomst was nodig om dit allemaal voor elkaar te krijgen.’

 

Met de vlucht voor deze tweede luchtbrug naar Houston gingen volgens Cor in die tijd zo’n vijftien patiënten mee. Het driejarige jongetje was het eerste kind dat door de luchtbrug gered werd. Dat leverde in die tijd enorm veel publiciteit op.

 

Terug in Rotterdam wachtte het gezin nog een teleurstelling. Ze woonden toen in een flat, vier hoog, zonder lift. Moeder en zoontje moesten steeds weer die trappen op en af. ‘We vroegen de gemeente om een ander huis, gelijkvloers, of met een lift. We kregen dat huis ook, we zaten er zelfs al in, en toen moesten we er opeens weer uit. Ik verdiende namelijk teveel, om in dat huis te mogen blijven wonen. In die dagen was ik veel in het buitenland aan het werk, om extra bij te verdienen voor de gedane operatie in Amerika. Mijn schoonmoeder gaf mij het advies om contact op te nemen met de sociaal werkster van het Sophia kinderziekenhuis. Dat heb ik gedaan en ik heb haar mijn verhaal voorgelegd. Zij begreep de situatie volledig en belde met de burgemeester, die er voor zorgde dat we binnen een paar dagen een andere eengezinswoning hadden, waarin we nu nog steeds wonen!’

 

Dr. Denton A. Cooley, de hartchirurg die René Pascal het leven redde, was vier jaar later in Nederland, in het St. Radboud ziekenhuis in Nijmegen. ‘Hij kwam naar Nederland om de hartpatiënten opnieuw te ontmoeten en te spreken’, herinnert Cor zich. René Pascal was toen zeven jaar. ‘We kregen een uitnodiging van de vereniging’, vertelt Cor. ‘We zijn er toen met hartpatiënten van verschillende luchtbruggen heengegaan. We hielden ons een beetje afzijdig, er stonden zoveel journalisten. René Pascal had een tekening gemaakt voor Dr. Denton A. Cooley. Een journalist merkte ons op, en vroeg me of ik ook hartpatiënt was. Ik wees echter op mijn kind. Toen stonden er opeens tientallen journalisten om ons heen, we haalden zelfs de voorpagina van De Telegraaf! Met foto en al. René Pascal mocht bij Dr. Denton A. Cooley op schoot zitten en gaf hem uiteindelijk zijn tekening.’

 

Cor Boeren is dankbaar. Hij kreeg op kritieke momenten hulp. Op de eerste plaats van de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging en ook van Dr. de Villeneuve, door zijn ingrijpen kon zijn zoontje worden gered. Van Dr. van der Schaar die René Pascal de hele reis had begeleid. Van zijn werkgever, die hem een lening verschafte waarmee hij de dure reis kon betalen. ‘Deze lening hoefden we niet terug te betalen’, herinnert Cor zich. ‘Daar waren we heel blij mee. Deze werkgevers, de familie Lamering en familie Klumpers hebben ons toen goed ondersteund. Hun dochters kwamen ook regelmatig naar het ziekenhuis toe.’

 

En natuurlijk is de familie Boeren, Dr. Denton A. Cooley zeer dankbaar. ‘Mijn zoon heeft de laatste jaren nog contact met hem gehad. Dr. Denton A. Cooley, die hem nog steeds herinnerde, is op 18 november 2016, op 96-jarige leeftijd overleden.’

Aan de alcohol… of toch niet?

 

Een borrel, houd jij ervan? Vooral als het gezellig is en in groepsverband? Maar hoe goed gaan alcohol en

hartpatiënten samen? Young & Yearning vertelt.

 

Ooit, lang geleden, is alcohol uitgevonden. Maar door wie is een mysterie. Vast staat dat het oudste schrijfsel over alcohol, een bierbrouwersrecept, 5000 jaar geleden op een kleitafel in het vroegere Soemerië is geschreven. Tegenwoordig ontstaat alcohol, een natuurproduct, door gisting van gerst of druiven. Het gistingsproces stopt bij het maximaal behaalbare alcoholpercentage. Door afkoeling en verhitting ontstaan lagere of hogere alcoholpercentages. Maar in hoeverre reageert het hart op alcohol? Let’s find out…

 

Medisch (on)verantwoord?

Alcohol heeft twee gezichten. Althans, volgens verschillende onderzoeken. Waar de ene studie concludeert dat een kleine inname van alcohol een positief effect op de gezondheid, dan wel bepaalde hart- en vaatziekten heeft, beweren anderen dat alcohol per definitie een negatieve uitwerking op het lichaam en daarmee het hart heeft.

 

Vanwege de nevenfactoren en het risico op verslaving, is alcohol geen medicijn om hart- en vaatziekten te voorkomen. Onder andere een uitgebalanceerd voedingspatroon en bewegen zijn verstandigere opties. Of zoals professor dr. J. Casas in het ‘British Medical Journal’ zei: ‘De kans op hartziekten verminderen? Bezoek de groenteman en niet de slijter.’ Het algemene advies van de Gezondheidsraad luidt dan ook, drink jij niet? Houden zo! Drink jij wel? Drink maximaal één glas per dag.

De pros & cons

Volgens de pros verlaagt geringe alcoholconsumptie de kans op hart- en vaatziekten. Oftewel: één glas per dag. Maar hierbij moet een kanttekening worden gemaakt, want er wordt beweerd dat het positieve effect alleen geldt voor gezonde personen vanaf een bepaalde leeftijdscategorie. Een voorbeeld van de pros: alcohol zou het dichtslibben van de bloedvaten door cholesterol tegengaan, omdat het de aanmaak van HDL-cholesterol bevordert. In de volksmond heet dit het ‘goede cholesterol’.

 

Daarentegen beweren de cons dat (overmatig) alcoholgebruik het risico op hart- en vaatzieken verhoogt. Het risico op gezondheidsschade door alcohol hangt af van het drinkpatroon. Waar de pros de aanmaak van het HDL-cholesterol aanprijzen, wijzen de cons op de door alcohol negatieve, stijgende effecten van de tegenstander, het LDL-cholesterol, en vetstoffen. Nog een voorbeeld: alcohol tast de spiercellen in het hart aan met een verzwakte hartspier tot gevolg. Hierdoor verloopt het samentrekken van de hartspier moeizaam en vermindert de pompkracht: alcohol heeft een giftig effect op eiwitten die belangrijk zijn voor de pompfunctie van het hart.

 

Maar dat is niet alles. Alcohol werkt bloeddrukverhogend, maar ook adrenaline verhogend. Hierdoor worden mogelijk hartritmestoornissen uitgelokt en het kan zelfs een hartinfarct teweegbrengen. Een tekort aan voedingsstoffen en vitamines zoals vitamine B1, kan ook hartritmestoornissen uitlokken. En een voedingsstoffen- en vitaminetekort kan weer veroorzaakt worden door een verminderde voedingsbehoefte door alcohol.

Jongeren

Ben jij ‘jong’ en daarbij ook een hartpatiënt(e)? Denk twee keer na, want jongeren en alcohol zijn een verhaal op zich. Aangezien de hersenen zich tot ten minste het 25e levensjaar ontwikkelen, brengt alcoholinname voor jongeren acute gezondheidsrisico’s met zich mee zoals een verstoorde hersenontwikkeling. Door de daardoor mogelijke ontstane karakter- en gedragsverstoringen, wordt het hormoonproces beïnvloed dat verantwoordelijk is voor een versnelde groei van botten en spieren. Het groeihormoon, maar ook het mannelijk hormoon testosteron, wordt door alcohol verlaagd en remt de jongens en mannen in hun botontwikkeling.

 

Er is meer. Bij jongeren leidt alcohol tot verminderde leer-, studie- en werkprestaties en verhoogt alcohol het risico op verslavingsproblemen op latere leeftijd. Het geheugen werkt slechter en daarbij neemt naast controlevermindering – van invloed op een vergrote kans op onveilige intimiteit – ook het reactievermogen af.

 

Wist jij dat jongeren in mindere mate last hebben van het slaapopwekkende effect van alcohol? Hierdoor is de remming kleiner waardoor langer kan worden doorgedronken. Uiteindelijk neemt daardoor de kans op alcoholvergiftiging toe. Vanwege het vele drinken in korte tijd (binge drinking), raakt het zenuwstelsel verdoofd met een black-out, bewusteloosheid, of in het ergste geval, met de dood tot gevolg. Tevens zorgt een regelmatige black-out voor blijvende hersenschade. Een weekend doordrinken is allesbehalve risicoloos en een ware aanslag op je gezondheid, het lichaam heeft twee dagen nodig om te herstellen.

 

Tips

Toch een borrel op z’n tijd? Enkele tips om, voor zover mogelijk, verantwoord met alcohol om te gaan. Jouw hart is je dankbaar!

  • Minder of geen alcohol drinken is altijd beter.
  • Maak geen gewoonte van alcohol, drink niet elke dag.
  • Pas op met alcohol in combinatie met medicijngebruik! Afhankelijk van het medicijn is het toegestaan, maar let op, het kan de werking verminderen en/of bijwerkingen versterken.
  • Drink geen alcohol wanneer je werkt, studeert of sport, als je deelneemt aan het verkeer (dit geldt ook voor fietsers en scooterrijders) en jouw partner of jij zwanger is/bent (of wilt worden).
  • Drink geen alcohol als reactie op spanning, stress en persoonlijke problemen.

 

Binge drinking

Het zogeheten binge drinking waarbij in een korte tijd een grote hoeveelheid alcohol wordt gedronken kan hartritmestoornissen, zoals boezemfibrilleren, uitlokken.

 

Doorpraten? Deel jouw bevindingen op ons forum (Hartpatienten.nl/forum) en/of op de Facebookpagina (Facebook.com/HARTvrienden)!

Van levensgenieter tot hartpatiënte

Mandy (34) houdt van het leven. En dat viert zij. Met haar familie en vrienden. Gezelligheid gaat zij niet uit de weg. Tot bij haar hartfalen wordt geconstateerd. Aan haar levensmotto ‘Vier het leven’ lijkt abrupt een einde te zijn gekomen. Of toch niet? Haar verhaal.

Mandy is een levenslustige jonge vrouw uit de hoofdstad. Haar leven wijkt niet af van haar leeftijdsgenoten. Zij heeft een fulltime baan en onderneemt in haar vrije tijd verschillende activiteiten. Wanneer in 2015 hartfalen bij Mandy wordt geconstateerd, valt de diagnose haar koud op haar dak, ‘Het voelde alsof mijn leven voorbij was.’

Mandy (34)

Restarten

De diagnose verandert het leven van Mandy volkomen, ‘Ik werd gediagnosticeerd met hartfalen en plotseling was ik een S-ICD ‘rijker’ én slikte ik de zwaarste medicijnen. Ik was gesloopt!’ En dat is wennen, ‘De Ziektewet in plaats van een fulltime baan, rusten in plaats van ondernemen en water in plaats van frisdrank. Mijn leven zoals ik het kende was in één klap verdwenen. Alles, maar dan ook echt álles moest anders. Geen nachten doorhalen, feestjes, drugs en rock ’n roll meer. Geen seks en niet meer eten en drinken wat ik wil, vanwege de beperkte zout- en vochtinname.’

Eenmaal thuis wil Mandy haar leven weer zo goed mogelijk oppakken. Zowel op het persoonlijke vlak, als op het gebied van werk. ‘In het ziekenhuis ben ik met veel vragen blijven zitten. Mijn herstelperiode heb ik benut om antwoorden te vinden. Online, maar ook door lotgenotencontact. Na een half jaar ben ik met mijn re-integratietraject gestart. Ik heb lang de illusie gehad “Ik kom 100% terug!” en zag dat als een doel. Maar mijn nieuwe bedrijfsarts zei: “Meid, met een pompkracht van 22% kan jij een volledige werk re-integratie van 100% schudden, want dat red jij niet!” Het was voor mij een harde klap waar ik mij uiteindelijk noodgedwongen bij heb neergelegd.’

Inmiddels is Mandy’s (werk)leven ‘hectisch’. ‘Ondanks dat ik halve dagen werk, ben ik verplicht te solliciteren, omdat ik onder de wet ‘Poortwachter (tweede spoor)’ val. Daarnaast moet ik een WIA-aanvraag doen, want de tweejarige Ziektewet loopt ten einde. Maar het spannendste is het voortraject voor een maagomleiding waarin ik nu zit. Een maagomleiding is mijn enige optie om energie terug te krijgen. Mijn hart gaat niet beter pompen, maar mijn behoefte aan zuurstof wordt dan minder.’

Reprogramming

Mandy’s overgewicht is altijd een punt geweest, ‘Overgewicht is nooit gezond, maar met mijn hartfalen is het extra gevaarlijk. Vanwege het hartfalen, werkt mijn hart tot drie keer harder in vergelijking met een gezond hart. En door mijn omvang is mijn zuurstofbehoefte twee keer zo groot waardoor mijn hart nóg harder moet werken. Hierdoor ben ik dus heel snel moe. Aangezien geconcludeerd is dat het voor mij niet haalbaar is om af te vallen door te lijnen en te sporten, heeft mijn cardioloog mij doorverwezen. Helaas is nog niks zeker, omdat het doel van deze operatie tegelijkertijd een grote hindernis is. Hoewel mijn levenskwaliteit aanzienlijk zou verbeteren, is de operatie riskant met betrekking tot mijn hart.’

Maar door Mandy’s hartfalen en alles wat daarmee in gang is gezet, is zij een ander persoon geworden. ‘Ik herken mezelf bijna niet meer terug. Ik was een feestbeest en leefde behoorlijk ongeremd. Een paar maanden na de diagnose, ging de knop om. Nu lig ik ver voor middernacht in bed en ga ik praktisch nooit uit. ‘s Ochtends werk ik en ‘s middags doe ik een dutje. Hoogstwaarschijnlijk zal ik nooit meer ‘normaal’ leven.’

‘In het begin vond ik het erg moeilijk, want het ging er niet in dat ik op mijn leeftijd moest leven als een oud wijf! Maar naarmate ik veranderingen doorvoerde in mijn leven, voelde ik mij fysiek beter en mentaal sterker. Langzaamaan verdween het gevoel alsof mijn leven opgegeven was. Mijn ‘vrienden’ verdwenen uit mijn leven, maar mijn familie en échte vrienden hebben laten zien dat zij er, ondanks alles, voor mij zijn.’

Ready, set, go…

In het heetst van de strijd is Mandy niet bij de pakken gaan neerzitten en tot op heden houdt zij vast aan haar vechtersmentaliteit. Zij weigert om op te geven, ‘Mijn leven is veranderd. Feit. Veel kan ik niet, maar ik heb daarmee nu vrede. Maar ik draai, voor zover mogelijk, gewoon mee. Het kost mij alleen meer moeite en energie. Een verjaardag is bijvoorbeeld uitputtend en de volgende dag moet ik ‘herstellen’. Ik ben in één klap jaren ouder geworden. Maar ik leef!’

 

Een nieuwe baan

We zijn blij! Mijn man heeft sinds kort een nieuwe baan. Het is het begin van een ander leven nu hij niets meer met zijn oude werkgever te maken heeft. En dat werd, na veel negatieve ervaringen, tijd.

Net na het hartinfarct had zijn oude baas alle begrip. Hij was een van de eersten in de wachtkamer toen mijn man op de hartbewaking lag. Hij was zo geschrokken. Net als wij. Maar na elf dagen haalden we de kaarten van het prikbord en lieten de punaises achter in de vorm van een smiley. We gingen naar huis. Beginnen met revalideren en weer werken.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Wandelen in het groen

 

De lente is bij uitstek het jaargetijde voor een (bos)wandeling. De aangename temperaturen zijn ideaal om al wandelend het opbloeiend natuurschoon te bewonderen. HartbrugReizen licht willekeurig drie (bijzondere) Nederlandse bossen en landgoederen uit in het noorden, midden en zuiden van het land; voor elk wat wils.

 

Oude Veenkoloniën (Adriaan Tripbos)

Provincie Groningen

Wilt u terug naar de basis en genieten van de natuur zover uw horizon reikt? Maar ook een ‘vaste stek’ waarbij ieder bezoek op zich een verrassing is vanwege het continu veranderende landschap? Bezoek de ‘Oude Veenkoloniën’; uniek in Europa.

 

De Oude Veenkoloniën zijn tot de zeventiende eeuw nagenoeg onbewoond en daarna, door turfwinning, gevormd. Hierdoor is een natuurgebied met kanalen, zand- en veengronden ontstaan. Het landschap, ontstaan op de overgang van de hogere zandgronden en de lagere veengronden, is gelegen langs het veen en verandert stelselmatig. Bos, heide en water, maar ook beekdal vormen het wisselende landschap.

 

Een van de bossen in de Oude Veenkoloniën, is het ‘Adriaan Tripbos’ (gemeente Hoogezand-Sappemeer). Het jonge en compacte bos is een planten- en dierenrijk met wandelmogelijkheden en biedt zelfs een zwemgelegenheid aan de plas in het bos. Vergeet ook zeker het heideterrein niet, vooral wanneer deze in bloei staat (augustus) en droom weg middenin de paarse aangezichten. Wilt u optimaal genieten van de weidse schoonheid van het Adriaan Tripbos en de daarbij horende Oude Veenkoloniën? De uitkijkbult is daarvoor ideaal.  Oftewel: vermaak voor jong tot oud.

 

Landgoederen ‘Oud en Nieuw Amelisweerd’ & ‘Rhijnauwen’

Provincie Utrecht

De eerste zonnestralen verwarmen uw huid terwijl op de achtergrond vogels fluiten. Én daar, op het weiland naast het bos, zijn de eerste lammetjes en geitjes geboren. Wanneer u uitgewandeld bent, geniet u naast het water -de rivier de Kromme Rijn-, van een heerlijke versnapering terwijl u omringd bent door bloeiende bloemen. Klinkt dit u als muziek in de oren? Dit alles is binnen handbereik, sterker nog in hartje Nederland. Namelijk, landgoederen ‘Oud en Nieuw Amelisweerd’ en ‘Rhijnauwen’ in Utrecht.

 

De landgoederen (tevens rijksmonumenten) zijn eigendom van de gemeente Utrecht. Zij trekken jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers en zijn daarmee het best bezochte groen in Utrecht. En dat is niet voor niets! Hier vindt u natuur en recreatie op een historische plek. In de middeleeuwen zijn de landgoederen ontstaan. De landhuizen op de landgoederen zijn geregeld van eigenaar gewisseld, maar de bekendste van hen is Lodewijk Napoleon. Kenmerkend zijn de verschillende landschappen op een kleine oppervlakte. De grond bestaat uit rivierklei en is daarmee zeer vruchtbaar. Daarnaast is een boslandschap op rivierklei in Nederland zeldzaam. U vindt hier dan ook diverse zeldzame planten en dieren.

 

Naast het bos (dat geschikt is voor wandelen, fietsen en varen) kenmerken boerderijen en tuinderijen in de agrarische en recreatieve sector het gebied. Bij boerderij ‘De Zonnewijzer’ kunt u terecht voor rauwe melk. Verder zijn er twee biologische, historische tuinderijen: namelijk ‘Tuinderij Amelis’hof’ en ‘Tuinderij de Volle grond’. Beiden
te vinden op Nieuw en Oud Amelisweerd. Zelf geplukte bloemen koopt u bij ‘Bloemisterij Bloemkracht8’. Voor zelfgemaakt brood bent u bij ‘De Veldkeuken’ en ‘Restaurant Vroeg’ aan het juiste adres. En voor thee en pannenkoeken, is er ‘Theehuis Rhijnauwen’. Te veel voor een dag? Boek dan een overnachting.

 

Het Vijlenerbos

Provincie Limburg

In Noord-Nederland bezoeken wij verrassende laagvlaktes vol heide, in het midden van het land combineren wij natuur en cultuur en in het zuiden zoeken wij -hoe kan het ook anders- de hoogtes op! De uitgestrekte hellingbossen bestaande uit hellingen en vlakke plateaus van het ‘Vijlenerbos’ (gemeente Vaals), vormen het langgerektste bosgebied van Limburg. Sterker nog: van Nederland. Het is acht kilometer lang. Tevens bevindt zich hier het hoogste punt van Nederland, de ‘Vaalserberg’ (322 meter). De Vaalserberg kenmerkt zich door het ‘Drielandenpunt’ waar de Nederlandse, Belgische en Duitse landsgrenzen samenkomen.

 

Maar dat zijn niet de enige grenzen die het bos rijk is. In het Vijlenerbos zijn oude perceelsgrenzen terug te vinden zoals grensstenen, grensbomen en een landweer van de stad Aken uit de veertiende eeuw. Maar naast heuvels en boeiende grenzen biedt het bos een verscheidenheid aan flora en fauna. Langs de bosranden zijn diverse dieren te spotten waaronder de ree.

 

Zin in een wandeling, maar slecht ter been? Geen probleem! Op het plateau in het Vijlenerbos is een speciale, zogeheten ‘familiewandeling’ uitgezet die toegankelijk  is voor wandelwagens, rollators en rolstoelen. Naast de overige wandelpaden, waarvan er velen zijn, kunnen ruiters hun hart ophalen op de ruiterpaden. Maar ook sportievelingen op mountainbikeroutes. Krijgt u honger van alle recreatie? Ga picknicken in één van de blokhutten naast de routes.

Vragen aan sportarts Liesbeth Lim: afvallen, maar hoe?

 

AMSTERDAM – We kennen allemaal het beruchte jojo-effect. Wat is er nodig om blijvend af te slanken? We legden deze en andere vragen voor aan dr. Liesbeth Lim.

 

Kunt u iets over uzelf vertellen? Hoe lang bent u al sportarts, en waarom juist sportarts?

Ik ben bijna 20 jaar werkzaam als sportarts, waarvan 15 jaar als bondsarts bij de gymnastiekbond (voor de medische begeleiding van de nationale turnselectie) en nu werkzaam als zelfstandig sportarts in Amsterdam en omgeving. Ik begeleid topsporters in samenwerking met het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam (AMC).

 

Ik ben geïnteresseerd in de medische aspecten en de gezondheid van de bewegende mens. Naast prestatiebevordering in de topsport, kan ik nu ook de ambitieuze recreatieve sporter begeleiden en ‘chronische zieken’ van beweegadviezen voorzien (en stimuleren). Iemands fysieke mogelijkheden optimaal benutten en grenzen verkennen, en deze ook bewaken, zijn voor mij een uitdaging.

 

Waar komt uw ervaring in de hartrevalidatie vandaan?

Ik heb korte periodes als waarnemend sportarts gewerkt in het Alrijne Ziekenhuis, waar op een professionele manier (onder coördinatie van sportartsen in samenwerking met fysiotherapeuten en cardiologen) gedurende drie maanden hartrevalidatie in het ziekenhuis wordt verzorgd. Dit naast de reguliere werkzaamheden van de sportarts, zoals blessureconsulten, sportmedische onderzoeken met inspanningstesten, verplichte en niet-verplichte keuringen. Bij de ‘normale’ hartrevalidatie in het ziekenhuis, die hartpatiënten aangeboden krijgen, ervoer ik een gemis in wat ik noem de ‘verlengde’ hartrevalidatie buiten het ziekenhuis.

 

Wat is het verschil tussen een ‘normale’ en een verlengde hartrevalidatie?

In het ziekenhuis is er de mogelijkheid om – onder begeleiding van een multidisciplinair team – hartrevalidatie gedurende maximaal drie maanden te volgen. Maar leefstijlverandering vergt een lange tijd en volharding. Dat lukt niet in drie maanden. Het is zeker een goed begin en een belangrijke stap voor verdere implementatie in het leefpatroon. Na drie maanden zullen deze mensen nog minstens één jaar nodig hebben om onder adequate begeleiding een gezonde leefstijl onderdeel te laten vormen van het dagelijks leven buiten het ziekenhuis in hun dagelijkse leefomgeving. En dat is juist het belangrijkste bij een leefstijlverandering.

Want uiteindelijk moeten we ook voor de hartpatiënten naar ‘een leven lang fit’. Ik zie hiervoor het belang van de zogenoemde ‘verlengde’ hartrevalidatie.

 

Wat is het belang van een goede leefstijl?

Voor ‘een leven lang fit’ zijn een goede leefstijl, gezonde voeding en voldoende bewegen en sporten van belang. Het is bewezen dat dit de risico ‘s voor suikerziekte en hart- en vaatziekten verlaagt. Deze ziekten kunnen zelfs teruggedrongen worden en medicatiegebruik kan in het ultieme geval zelfs niet meer nodig zijn.

 

Mensen krijgen van de huisarts of specialist met de regelmaat van de klok te horen dat zijn hun levensstijl moeten aanpassen. Waarom lukt dat alsmaar niet?

Het is bekend dat gedragsverandering zeer moeilijk blijvend haalbaar is. Op korte termijn houden mensen dat nog wel vol, maar als het geen ‘levensgewoonte’ wordt, ligt een terugval snel op de loer. Adequaat begeleiden bij leefstijlverandering en een goede communicatie zijn noodzakelijk én een vak apart. Bij de ‘verlengde’ hartrevalidatie zie ik hiervoor een taak weggelegd.

 

Hoe krijg je mensen over de drempel – om zich te laten begeleiden?

Met inhoudelijk goede programma’s onder begeleiding van een gekwalificeerd multidisciplinair team kun je mensen met enthousiasme en motivatie stimuleren om over de drempel te stappen, maar ook te blijven! Goede communicatie en duidelijke signalen over de gevolgen van de ‘oude’ leefstijl moeten mensen voldoende waarschuwen om hun leefstijl blijvend te veranderen. Vaak zie je een weerstand bij mensen en is een confronterende directe communicatiestijl nodig (zoals een ‘schokeffect’: die kan dan als een drijfveer of waarschuwing worden gezien voor leefstijlverandering).

 

Zit daar niet ook een kostenplaatje aan vast?

Zeker. Bovenbeschreven professioneel programma is kostbaar, omdat een team nodig is en daar zit dus een kostenplaatje aan. Je kunt het vergelijken met topsport: daar zit ook een heel team achter de sporter en daar is ook een kostenplaatje aan verbonden.

 

Wat zijn uw ambities op dit terrein?

Ik hoop dat zorgverzekeraars en de politiek steeds meer gaan beseffen dat preventie van recidief en terugval loont en noodzakelijk is, zodat verzekeraars het als hun verantwoordelijkheid gaan zien om een ‘verlengde’ hartrevalidatie te vergoeden. Ik zou graag dit ‘project’ met een team willen opzetten voor alle hartpatiënten in Nederland, zoals de sportarts een (top)sporter met een team begeleidt.

 

 Dr. Liesbeth Lim

 

Proeven van Nederlands beste wijngaarden

 

Nederland is een commercieel wijnland in opkomst. Van Zeeland tot Friesland, van Zuid-Holland tot Limburg, overal gedijen de moderne rassen wijndruiven op wijngaarden met karakter. Twijfel aan de kwaliteit van de wijn van eigen bodem? In de business class van Neerlands blauwe luchtvaartmaatschappij schenken ze Zeeuwse wijn. Tijd voor een proefje van de beste wijngaarden van Nederland!

 

ZEELAND

De Kleine Schorre, Dreischor (Schouwen-Duivenland)

De wijnboeren in Dreischor stelden bij de keuze van hun druivenrassen één belangrijke voorwaarde. Hun wijnen moesten naadloos aansluiten op de Zeeuwse Zilte Zaligheden: mosselen, Oosterscheldekreeft, oesters, platvis, lamsoor en zeekraal. Een succes, want hun Schouwen-Druiveland Rivaner+, Schouwen-Druiveland Auxerrois+ en Schouwen-Druiveland Blanc+ worden inmiddels in de business class van de KLM geserveerd. Op de grond vindt elke zomer het wijnfeest van de Kleine Schorre plaats. Mét Zeeuwse wijnkoningin.

Informatie: dekleineschorre.nl

 

ZUID-HOLLAND

Wijngaard Bilderhof, Dordrecht

Sinds 2002 wordt er op het Eiland van Dordrecht wijn gemaakt. De Wijngaard Bilderhof ligt tegen de Zuidendijk aan. Zo zijn de druiven beschut tegen de koudere noorden- en oostenwind en vangen relatief veel zon. De temperatuur van de wateren van de nabije Nieuwe Merwede, Boven Merwede, Wantij en Hollands Diep maakt dat vooral in het voorjaar de vorst gematigd is. Geënt op de juiste onderstam gedijen diverse druivenrassen prima op de klei, zo blijkt. Wijngaard Bilderhof is de eerste wijngaard in Nederland met een gouden medaille voor zowel de witte (Cuvée 2012) als de rode wijn (Cuvée 2009). Uw wijnaankopen doet u in een 19e-eeuws voormalig pachtershuis voor werklieden.

Informatie: bilderhof.nl

 

LIMBURG

Wijngaard Sint Martinus, Vijlen

De zuidelijke wijngaarden van Sint Martinus zijn gelegen tussen de uitlopers van de Ardennen, vlakbij het drielandenpunt in Vaals. In 2016 is deze wijngaard voor de 2e keer uitgeroepen tot de beste wijngaard van Nederland en België. Bijna alle wijnen van Wijngaard St. Martinus zijn door de jaren heen ook bekroond met nationale en internationale prijzen. De speciale dorpswijn, Bergdorpje Wit, die alleen in Vijlen verkrijgbaar is, is er daar eentje van. Een verklaring voor het succes? Eigenaar Stan Beurskens studeerde niet alleen oenologie maar heeft daarnaast 20 jaar praktijkervaring in verschillende wijngaarden over de hele wereld in huis. Vanaf het terras van het wijndomein heeft u een adembenemend mooi uitzicht. Informatie: wijngaardmartinus.nl

 

FLEVOLAND

Wijngaard El Placer, Lelystad

In 2000 begonnen Johan Rippen en Lidwien Vos de Wael met de aanleg van een biologische wijngaard ten noorden van Lelystad. De gaarde ligt in de polder, maar toch redelijk beschut, vlak achter een groot bos.

 

El Placer (Spaans voor ‘plezier’ of ‘genot’) is een kleinschalig en innovatief bedrijf. Duurzaamheid staat zeer hoog in het vaandel. Zo werkt men met zonnepanelen, recycleerbare druivenzakjes en gaat de wijn, likeur en grappa in lichte flessen. Informatie: wijngaardelplacer.nl

 

OVERIJSSEL

Wijngaard Hof van Twente, Bentelo

Roelof en Ilse Visscher zijn in 2000 gestart met Wijngaard Hof van Twente. Mooi is dat de Hof als zorgboerderij functioneert. Het biedt dagbesteding en werkleerplekken aan mensen met een ondersteuningsvraag. Op het erf verwerken ze samen de druiven tot de Twentewijnen. Rode, witte en roséwijnen waarvan er een paar al prijzen binnensleepten. Informatie: twentewijn.nl

 

DRENTHE

Wijngaard Havelte

In 2005 plantten Peter en Winie Pels de eerste wijnplanten in Havelte. Daar maken ze sindsdien met veel liefde hun Havelter witte en rode wijnen en rosé. Tijdens een rondleiding kunt u mét glas wijn de kleine wijngaarde in. Aardig is het verhaal over de Nederlandse wijnbouw. De velden met cranberries zorgen voor mooie aanvullende producten zoals jam en ranja. Een nachtje overblijven in de Bed & Breakfast is een fijne optie.

Informatie: wijngoedhavelte.nl

 

GELDERLAND

Achterhoekse wijnbouwers

Opvallend veel agrariërs in de Achterhoek lieten zich begin jaren 2000 omscholen tot wijnboeren. Samen vormden ze de coöperatie Achterhoekse wijnbouwers. Hun druiven worden in een wijnkelder in het Winterswijkse Miste verwerkt en gebotteld. Wij werden helemaal verliefd op de wijnnamen Uutbloaz’n, Weerkomm’n en Goodgoan. Een aantal Achterhoekse wijnen behaalde nationaal en internationaal al prijzen. Daarbij zijn er heuse Achterhoekse wijngaardenroutes ontstaan. Een mooie fietsroute door het Achterhoekse coulisselandschap bijvoorbeeld (achterhoek.nl/routes/wijnroutes, mét interactieve kaart). Informatie: achterhoeksewijnbouwers.nl

 

FRIESLAND

Wijndomein de Heidepleats, Sint Nicolaasga

Friese wijn drinken op een statige kop-hals-romp boerderij uit 1884. Op Wijndomein de Heidepleats gebeurt het. De wijngaard met ruim 2.000 druivenstokken ligt te midden van bossen, boerderijen, weilanden, landhuizen, houtwallen en vaarten. Het levert zijn mooie Donia Grande-wijnen op: rood, wit en rosé. De Heidepleats is een ook duurzame veehouderij en kaasmakerij. Zo kunt u bij de wijn nog een heerlijk stukje Griene Tsiis (Groene Kaas) proeven. Informatie: wijndomein.deheidepleats.nl

 

EXTRA WIJNWEETJES

Wijnbouw in Nederland is niet alleen van deze tijd. De Romeinen waagden zich er al aan. Een groot verschil met toen zijn wel de druivenrassen. De witte en rode wijndruiven die nu in Nederland opgang maken zijn allemaal ontwikkeld om ook in de noordelijke contreien te floreren. Ze rijpen eerder en hebben een hoge valse meeldauwresistentie. Sinds 2014 worden de wijnen kritisch en onafhankelijk beoordeeld. De Stichting Wijn Instituut Nederland (WIN) voert elk jaar de Keuring van de Lage Landen uit.

 

Natuurlijk zijn er meer mooie wijngaarden dan we hier konden noemen. U vindt ze op de site van het Wijngaardeniersgilde (wijngaardeniersgilde.nl/wijngaarden). Voor de bezoektijden en activiteiten van de wijngaarden is het raadzaam hun eigen websites te raadplegen.

 

Nederland: De tien leukste cafés en restaurants te water

 

Een bootervaring hebben zonder het ruime sop te kiezen. Het kan in Nederland op vele schepen waar u eenvoudig of heel chic kunt drinken en eten. Navraag onder een groep varende vrouwen leverde een mooie lijst met drijvende cafés en restaurantjes op. Op één na liggen de bijzondere boten allemaal voor anker. Geen zeebenen en toch schip ahoy!

 

SS Rotterdam, Rotterdam

De SS Rotterdam is het voormalige vlaggenschip van de Holland-Amerika Lijn. Geheel gerestaureerd ligt het nu nabij Hotel New York in de Rotterdamse haven. Het herbergt vele eet- en drinkgelegenheden. Topper is het Lido Terras. Het uitzicht over de Nieuwe Maas en de skyline van Rotterdam is adembenemend. Met een drankje in de hand kunt u ook nog lekker pootjebaden in het bewaard gebleven zwembad (nu 40 cm diep).

Informatie: ssrotterdam.nl

 

Chinees restaurant Sea Palace, Amsterdam

Dit drijvende pagodegebouw is een echte blikvanger. Het is een kopie op schaal van het populaire Jumbo Floating Restaurant in Hong Kong en ligt vlakbij Amsterdams Chinatown rond de Zeedijk. Het is een fijn adres voor dim sums. Dim sum betekent ‘een beetje hart’ in het Chinees. Vele Chinese Nederlanders vieren in Sea Palace hun bruiloft. Informatie: seapalace.nl

 

Grand Café Vlot, Leiden

Een boot met een moderne hoekige glasconstructie erbovenop. Dat is Vlot in Leiden. Of u nu binnen of buiten op het bootterras zit, u hebt altijd een goed zicht op het  Galgewater met zijn fraaie schuiten, houten brug en standerdmolen De Put. Het café is goed voor koffie met wat lekkers of een fijne, eenvoudige lunch. Dit Grand Café ligt in zijn totaal op het water, maar Leiden kent vele terrasjes op boten die bij cafés of restaurants aan wal horen. Zoals op de Nieuwe Rijn, rond de Koornbrug. Een uitstekend idee, vinden wij.

Informatie: vlotleiden.nl

 

’t Pannekoekschip, Leeuwarden

Nabij het centrum van Leeuwarden ligt aan de Willemskade een 43 meter lange tweemastklipper, een van de grootste klippers die ooit in Nederland gebouwd zijn. In het ruim hebt u zowel aan de bakboord- als stuurboordzijde oude luiken en karakteristieke patrijspoorten met zicht op het water. Met de voeten op de originele plankenvloer verorbert u verrassende pannenkoeken. Sommigen zijn vernoemd naar Friese legendes zoals Mata Hari of Grutte Pier. Informatie: pannekoekschipleeuwarden.nl

 

The Yachtclub, Lelystad Haven

Op deze moderne en gezellige woonboot aan de hoofdpier in Lelystad Haven zit u ’s zomers buiten op het terras en ‘s winters voor de open haard. Het menu kent genoeg variatie. Met de ‘wereldkaart’, vol buitenlandse hapjes, waant u zich in andere werelddelen. Maar een uitsmijter of broodje kroket kan ook. Heel verrassend zijn de wijnen van het Toscaanse wijndomein van Sting, u weet wel, de voorzanger van de Police!

Informatie: yachtclublelystadhaven.nl

 

Café-restaurant Pollux Pacific, NDSM kade, Amsterdam

Pollux Pacific is een voormalig opleidingsschip van de koopvaardij dat is omgetoverd tot een warm Indo-
Aziatisch restaurant. De keur aan Indonesische klassiekers en authentieke gerechten uit Aziatische windstreken, in combinatie met het nautische decor, voeren u beslist mee in oosterse sferen. Buiten hebt u een prachtig uitzicht over het Amsterdamse IJ. Leuk zijn ook het Botel (een hotelboot) en het oude schip van piratenradio Veronica nabij Pollux Pacific! Informatie: polluxpacific.nl

 

Pont 13, Amsterdam

Alleen van de geschiedenis van dit stalen restaurant wordt een mens al blij. Pont 13 is gebouwd in 1927. Tot eind jaren negentig werd het gebruikt voor het vervoer van voetgangers en motorvoertuigen over het IJ. Daarna transporteerde het nog even vracht. Nu heeft de veerpont een tweede leven als bar-restaurant aan de Haparandadam in het westelijk havengebied van Amsterdam. Een toplocatie voor lunch, borrel en diner. Eenvoudige, prettige kaart! Informatie: pont13.nl

 

De Saffraan, Amersfoort

Restaurantschip De Saffraan ligt aan de Kleine Koppel, in de stadshaven nabij het centrum van Amersfoort. De gerechten die de chef-kok hier uit de kombuis tovert, zijn haute cuisine. Het restaurant was zelfs jarenlang bekroond met een Michelinster. Hier eten is prijzig, maar nog altijd zo gewaardeerd dat u beslist een plaatsje moet reserveren. Het scheepsinterieur is modern en ruim, maar warm met natuurtinten en verse bloemen ingericht. U kunt een 5- of 7-gangen verrassingsmenu of à la carte zelf uw culinaire creaties kiezen. Een extra plus is de puike wijnkaart, inclusief een S.A. Brut de Zélande van wijngaard de Kleine Schorre (zie ons artikel over Nederlandse wijngaarden). Informatie: desaffraan.nl

 

Eetcafé Statenjacht, Utrecht

Dit bijzondere eetcafé treft u alleen ’s winters in Utrecht, want ‘s zomers is het 18e-eeuwse Statenjacht uit zeilen. De vaste terugkomplek is de Veilinghavenkade, nabij de Jaarbeurs. Het magnifieke schip is daar op de kant gebouwd. Het is een exacte replica volgens originele tekeningen uit 1746. Met prachtige kleuren en guirlandes! Het kleine knusse restaurantje serveert traditionele gerechten uit de oud-Hollandse keuken. De bemanning kookt en bedient, al met al een zeer huiselijke sfeer! Informatie: eetcafeutrecht.nl

 

MS de Jordaan, Amsterdam

Deze Amsterdamse kei komt wél van de walkant af. En hoe! Met zijn kanten gordijntjes, porseleinen prullaria en geraniums voor de ramen waan je je in een kitscherig Jordanees huis. Authentieke Hollandse stamppotten horen er natuurlijk bij. Hoogtepunt: de levensliederen van zangers die live meevaren. Inhaken en meezingen maar! U moet van zo’n volksfeestje houden, maar Amsterdamser kan niet. Informatie: msdejordaan.nl

Naar de cardioloog; hoe en wat?

 

Een afspraak bij de cardioloog; spannend. Vooral als het een eerste afspraak betreft. Maar een reguliere controle-afspraak eveneens. Hoe hierop voor te bereiden? Young & Yearning helpt!

 

Let’s begin

Ben jij bekend met het Nederlandse spreekwoord ‘Een goed begin is het halve werk’? Oftewel, een goede voorbereiding is van groot belang. En dat is zeker het geval met betrekking tot een afspraak met een specialist (een cardioloog). Dus lees jezelf in en vergaar (achtergrond)informatie. Met name wanneer bekend is waarover jij het wilt hebben of waarop de afspraak zich richt. Hierdoor is het makkelijker om de cardioloog in kwestie te volgen wanneer hij/zij vertelt. Al helemaal indien medische termen ter sprake komen. Immers; je bent voorbereid. Mocht wat de cardioloog vertelt alsnog onduidelijk zijn? Schroom niet en vraag om uitleg ter verduidelijking, zelfs wanneer het onderwerp al is behandeld.

 

Schrijf, noteer of neem op

Waarom onthouden, terwijl papier binnen handbereik is? Te ouderwets? Pak de mobiele telefoon en noteer al jouw vragen in volgorde van belangrijkheid. Hierdoor ga je het gesprek rustiger in en hoef je niet bang te zijn om iets te vergeten (vragen).
Jouw notitiebrief of telefoonnotitie is een ideale geheugensteun. Daarnaast mag je tijdens het gesprek, gerust notities maken. Vind je dat lastig? Vraag naderhand aan de cardioloog om schriftelijke informatie. Het maken van een geluidsopname is toegestaan zolang de opgestelde spelregels worden nageleefd. Note to self: noteer naast de vragenlijst jouw verhaal en daarmee de reden van jouw bezoek aan de cardioloog door middel van steekwoorden en/of zinnen. Denk aan klachten/problemen, wat je daarbij voelt en wanneer. Indien van toepassing: neem een medicatieoverzicht mee. Op te vragen bij de apotheek.

 

Samen in plaats van alleen

Neem een naaste mee waarin je vertrouwen hebt. Diegene dient als houvast en biedt steun en is er om tijdens de afspraak mee te luisteren en waar nodig aan te vullen, dan wel vragen te stellen of door te vragen. Maar ook om notities te maken (check). Samen naar de afspraak gaan en het gesprek in te gaan maakt eerder genoemde punten niet overbodig. Integendeel: alle punten zijn een aanvulling op elkaar.

 

Een vervolggesprek (of twee, of drie…)
Is de hoeveelheid informatie die de cardioloog meedeelt immens waardoor één grote wirwar is ontstaan? Of wil jij alles nog eens rustig nalopen? Vraag een uitgebreid vervolggesprek aan met jouw cardioloog waarvoor een dubbele afspraak wordt ingepland. Op deze wijze hoeft de cardioloog zich niet te houden aan het geringe tijdsbestek (+/- tien minuten) van een regulier consult. Ontstressend voor beiden. Voel je niet bezwaard om net zo lang door te vragen totdat het verhaal volledig duidelijk is. Immers, het is jouw lichaam en jouw hartaandoening.

 

De huisarts

Maak na de afspraak met de cardioloog een afspraak met de huisarts en bespreek met hem of haar het gesprek. Jouw huisarts is in staat om alles na te bespreken en waar nodig (nogmaals) te verduidelijken. Daarnaast is de huisarts in staat om een adviserende rol (naast de cardioloog) op zich te nemen en in samenspraak tot het beste besluit te komen met betrekking tot jouw situatie. Verder kan de huisarts intercollegiaal overleg houden met de cardioloog (en/of andere specialisten) om (verdere) informatie in te winnen en/of te delen.

 

Algemene vragen als geheugensteun

Vragen stellen is belangrijk, sterker nog, de antwoorden op de vragen verschaffen duidelijkheid op jouw onduidelijkheden. Maar wat is een goede vraag? Wij noteerden algemene voorbeeldvragen die (kunnen) dienen als een eerste opzet. Let wel: gebruik deze vragen als leidraad en vul aan met specifieke vragen gericht op jouw situatie en jouzelf.

 

* Het gebruikte woord ‘situatie’ staat voor onderzoek, behandeling (ingreep) en/of besluit en is in onderstaande voorbeeldvragen door een ‘X’ vervangen.

 

  • Wat is de oorzaak van mijn klachten, dan wel hartaandoening?
  • Wat houdt X in en wat is het doel hiervan?
  • Wat houdt X voor mij in, oftewel, wat mag ik wel/niet verwachten over het algemeen en in het dagelijkse leven?
  • Is X de enige mogelijkheid, zo nee, wat zijn er nog meer voor mogelijkheden?
  • Indien een medicijn van toepassing is: hoe werkt het medicijn en hoelang duurt het voordat mijn klachten moeten verminderen?

 

De regels rondom  geluidsopname(s)

Tijdens de afspraak mag officieel het gesprek worden opgenomen. Hierbij moet  rekening worden gehouden met opgestelde regels:

  • Vraag van te voren toestemming. Indien de arts weigert is hij/zij wettelijk verplicht de informatie desgevraagd schriftelijk mee te geven.
  • De geluidsopname is voor jouzelf bedoeld en mag niet worden gedeeld met anderen of openbaar gemaakt worden.
  • De geluidsopname met anderen delen? Hiervoor dient uitdrukkelijk toestemming te worden gegeven door de arts.

(Bron: Rijksoverheid)

 

Mijn mooiste reis ‘Ik moest en zou die berg op’

 

In deze rubriek vertellen hartpatiënten over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van Natascha van der Post (36). Zij denkt nog met veel plezier terug aan de vakantie naar Bad Sachsa in de Duitse regio Harz, afgelopen winter

 

‘Mijn favoriete vakantiebestemming is eigenlijk Amerika, daar ben ik twee keer geweest voor ik ziek werd en ik was op slag verliefd. Zo’n lange reis is nu helaas niet meer realistisch. Zomaar op vakantie gaan kan niet meer. Waar we ook naartoe gaan, alles staat in het teken van de vraag: waar kan ik eten?

 

In 2014 kreeg ik de diagnose cardiomyopathie, een aandoening aan de hartspier die ervoor zorgt dat mijn bloed minder goed wordt rondgepompt. Op het dieptepunt had mijn hart nog maar 15 procent pompfunctie, ik was constant benauwd en kon bijna niks meer. Inmiddels zit ik op ongeveer 50 procent, daarmee kan ik het dagelijks leven weer aardig oppakken. Ik ben sneller moe en mijn conditie laat te wensen over, maar het grootste nadeel ondervind ik van mijn dieet. Ik mag op een dag niet meer dan 3 gram zout en 1500 milliliter vocht hebben. In de praktijk is dat bijna niks. In de zomer eet ik waterijsjes tegen de dorst, want na een paar glazen water gaat het al fout. Als ik toch heb gesmokkeld, ben ik daarna meteen een paar dagen beroerd. Dan houd ik zoveel vocht vast dat ik me net een michelinmannetje voel. Jammer, want mijn man en ik zijn echte Bourgondiërs en houden juist ontzettend van lekker eten.

 

Zelf koken

In het begin vond ik het heel spannend om op vakantie te gaan, maar geleidelijk aan zijn we dingen gaan uitproberen. Tenerife bijvoorbeeld, Frankrijk en een huisje in Nederland. Als we een plek uitzochten waar ik zelf kon koken, ging het best aardig. Wilden we toch een keer naar een restaurant, dan hield ik het bij sla zonder dressing en wat brood. Er is immers haast geen gerecht te vinden dat zoutloos is, alleen in een kopje soep zit vaak al meer dan twee keer mijn maximale dagelijkse hoeveelheid.

 

Hoe langer ik ziek ben, hoe meer ik probeer om een manier te vinden om mijn leven te leiden zoals ik dat wil, met de minste consequenties voor mijn gezondheid. Daarom kozen we deze winter voor een vakantie in Duitsland, ook al is de keuken daar vrij zout met hun curryworsten en Flammkuchen. Mijn oudste zoon zou de vakantie doorbrengen bij zijn vader, mijn ex-man, maar mijn jongste had nog nooit bewust sneeuw gezien. Het leek me fantastisch om dat met hem samen te beleven.

 

We boekten een luxe huisje in een bungalowpark, met een goed uitgeruste keuken. Maar toen we er eenmaal waren, zei mijn man dat hij het toch wel heel gezellig zou vinden om uit eten te gaan. Daarnaast vond hij het zielig voor me als ik in de vakantie ook nog elke dag moest koken. Uiteindelijk ben ik gezwicht, we zijn geen avond thuisgebleven. Ik had zo veel zin om eindelijk weer eens te genieten! Wel bleef ik heel voorzichtig: schnitzels zonder paneerlaagje, biefstuk zonder marinade, frietjes zonder zout.

 

Uiteindelijk hebben we de hele vakantie intens genoten. ’s Ochtends wakker worden in een witte wereld, wandelingen maken door de prachtige natuur en daarna knus met het gezin samenzijn in het huisje. Het was ook zo mooi om te zien hoe mijn zoontje met zijn handjes de sneeuwvlokken opving en ballen rolde, met zijn schattige sneeuwlaarsjes aan. Of samen met papa sleeën, zo hard mogelijk de bocht door. Terwijl ik rilde, leek hij de kou niet eens te voelen!

 

Stoomtrein

Een hele bijzondere ervaring was ons ritje met de stoomtrein. Het beginstation was boven op de berg, maar er stond een bordje dat het maar 10 minuten lopen was. Dat kan ik wel, dacht ik. Maar na een half uur was het einde nog steeds niet in zicht en de weg omhoog werd steeds steiler. Mijn man was bezorgd, vroeg of hij echt niet beter even de auto kon halen. Maar ik was vastberaden om door te zetten: al viel ik erbij neer, ik moest en zou die berg op! Toen we eenmaal boven waren was ik zo trots op mezelf! Mijn grootste beloning was het gezicht van mijn zoontje, die de stoomtrein één groot avontuur vond. Terwijl mijn man en ik genoten van het uitzicht over het dal beneden, had hij alleen maar oog voor de trein zelf. Hij stond er met zijn neus bovenop toen de wagons werden aangekoppeld. Het heeft heel veel indruk op hem gemaakt.

 

Na dat avontuur was ik wel vreselijk moe, maar toch heb ik geen moment spijt gehad dat ik heb doorgezet. Wel heb ik achteraf de prijs betaald voor onze restaurantbezoekjes, in de auto terug voelde ik dat er vocht achter mijn longen zat. Toch heb ik het er graag voor over gehad. Deze reis met mijn gezin was zo’n bijzondere ervaring dat ik het voor geen goud had willen missen. Volgend jaar gaan we weer!’