Vanuit Scheveningen het Groene Hart ontdekken

Geschreven door

Scheveningen is de ideale uitvalsbasis voor de verkenning van het Groene Hart. Overdag fietst u in het dunbevolkte veenweidegebied door polders en langs plassen of snuift u cultuur in steden als Rotterdam, Leiden, Gouda of Alphen a/d Rijn. In de avonduren geniet u weer van Scheveningen aan de zee. HartbrugReizen geeft uittips voor de heerlijk gevarieerde Randstad.

Rotterdam: van Piet Hein tot kabelbaan

Rotterdam wordt steeds populairder. Terecht, want wie houdt van een niet zo gepolijste stad vol spannende contrasten tussen eeuwenoude en hypermoderne bouw moet hier zijn. Verken traditioneel Delfshaven met het Zakkendragershuisje en standbeeld van Piet Hein, ga lunchen onder de magnifiek met vruchten en bloemen gedecoreerde koepel van de Markthal (‘de Sixtijnse Kapel van Rotterdam’) of bekijk een kubuswoning van binnen. Voor durfals: probeer de spiksplinternieuwe kabelbaan The Dreamline over de Maas (op Facebook). Vanuit de Rotterdamse haven kunt u ook een fijne bootexcursie naar Kinderdijk maken (http://bit.ly/2vITv9W)

Het Delft van Vermeer

Delft spreekt tot de verbeelding. Niet alleen vanwege de Oranjes die er begraven liggen in de Nieuwe Kerk of het Delftsblauw aardewerk van de Royal Delftfabrieken. In deze oer-Hollandse stad vol glas-in-lood speelde Johannes Vermeer uitbundig met wisselend licht. Wie de film Girl with a Pearl Earring (Meisje met de parel) ooit zag, wil zeker ook meer weten over de liefdesboodschappen die de fameuze kunstschilder in zijn werken verstopte. U hoort de pikante details in Huize Vermeer. Bonus: het huis heeft alle schilderijen van Vermeer als reproducties onder het dak.

Van schipperswachtlokaal naar heksenwaag

Gouda is meer dan het stadhuis en de kaaswaag op de Markt. Een wandelingetje langs de Goudse wateren brengt u langs molens zoals ’t Slot en de Roode Leeuw en de pittoreske Museumhaven. ’t IJsselhuis, het oude schipperswachtlokaal, is nu een fijn café-restaurant waar het heerlijk uitblazen is. Wat dacht u verder van een ommetje naar het nabije Schoonhoven? Van oudsher is dit stadje het domein van Neerlands meest vermaarde zilversmeden. In de 18e-eeuwse voormalige synagoge is, onder de naam Edelambachtshuys, Schoonhovens antieke zilverwerk te bewonderen. Ten noorden van Gouda is een stop bij Fort Wierickerschans leuk. Het vormt een monumentaal onderdeel van de Hollandse Waterlinie, strategisch gelegen op de splitsing van de Oude Rijn en de Enkele Wiericke in Bodegraven. Hier poetst u snel uw kennis van de vaderlandse geschiedenis op. Wellicht bent u daarna moedig genoeg om zich te laten wegen in een heuse Heksenwaag? Gaat u dan nog even naar Oudewater. Bent u niet te licht bevonden, dan krijgt u gegarandeerd een certificaat mee. En anders…

Egypte in Leiden

Leiden is de stad van Rembrandt van Rijn. Van zijn geboortehuis nabij het Galgewater is helaas alleen een gedenksteen over, maar oh, oh, wat blijft deze stad toch uniek. Op 3 oktober wordt er nog altijd uitbundig de bevrijding van de Spanjaarden gevierd tijdens Leidens Ontzet. Een heuse heuvel met burcht tussen de Oude en de Nieuwe Rijn geeft een magnifiek uitzicht over de stad. De Hortus Botanicus aan het beroemde Rapenburg is een fijne oase met een bijzondere Japanse tuin. In het nabije Museum van Oudheden kunt u koffie drinken naast een echte Egyptische tempel!

Fietsen rond Zoetermeer

Heeft u wel iets met koeiengeur? Dan is een fietstocht rond Zoetermeer een goed plan. Met de Groene Circelroute (http://bit.ly/2tYA8rb) verbindt u heel eenvoudig 34 kilometer fietsknooppunten in de polder aan elkaar. U start en eindigt in het oude centrum van Zoetermeer en passeert Pijnacker en Nootdorp. Onderweg is het fijn halthouden bij Stadsboerderij De Balijhoeve, aan de rand van het Balijbos, bij diverse molens, het Westerpark, het heuvelachtige Buytenpark en kaas- en geitenboerderij ’t Geertje voorbij de Meerpolder. Het laatste deel van de route fietst u door een prachtig stuk recreatiegebied: het Noordelijke plassengebied.

Tussen de Romeinen in Alphen a/d Rijn

Sinds de komst van het museumpark Archeon is Alphen a/d Rijn meer dan alleen de plek van vogelpark Avifauna. Véél meer. U waant zich werkelijk in de prehistorie, de Romeinse tijd of in de middeleeuwen, daar zorgen de grandioze archeotolken (acteurs) wel voor. Zo babbelt u plots met jagers-verzamelaars, Romeinse soldaten of middeleeuwse houtbewerkers of smeden. De gebouwen, hutten en huizen hebben ook echt in ons land gestaan of staan er nog steeds. Niet voor niets vormde het Archeon al meerdere malen het decor van tv- en filmopnames!

Voor meer artikelen klik hier

Taoïstische Tai Chi

Geschreven door

Een bewegingsvorm, maar niet zomaar één: Taoïstische Tai Chi. Het schijnt wonderen te doen voor zowel het lichamelijke als mentale welzijn. Het doel? Lichaam en geest terugbrengen naar de oorspronkelijke staat, want volgens de leer zijn zij met elkaar verbonden. En vanwege de rustige en vloeiende bewegingen, kan iedereen het beoefenen: zelfs hartpatiënten.

Taoïstische Tai Chi is een variant op de eeuwenoude Chinese zelfverdedigingskunst dan wel bewegingsvorm, Tai Chi, ontwikkeld door een Taoïstische monnik in China. Op het klassieke Tai Chi bestaan diverse variaties. Maar ondanks de verschillen, hebben zij allen een gemeenschappelijke factor: het verbeteren van de algehele gesteldheid.

108

De hedendaagse Taoïstische Tai Chi, ook bekend als bewegingsmeditatie of interne bewegingskunst, is gestript van vecht- en verdedigingselementen en levert volgens de beoefenaars een waslijst aan gezondheidsvoordelen op. Fysiek traint u het hele lichaam en zorgt het voor balans, flexibiliteit en mobiliteit. Hierdoor bent u stabieler en krijgt u een betere houding. Mentaal werkt het stressverminderend en is het stemmingsverbeterend: het hart wordt ‘getemd’ en rust wordt ontwikkeld.

Taoïstische Tai Chi bestaat in een notendop uit een set van 108 bewegingen. Kenmerkend hieraan zijn de rustige strek- en draaibewegingen waarbij de ledematen constant in beweging zijn en het draaien van het middel in combinatie met de ruggengraat. De verschillende houdingen gaan vloeiend in elkaar over. Alle 108 bewegingen hebben een naam. Deze namen, waarvan sommige zinnen zijn, doen haast poëtisch aan. Van ‘Witte ooievaar spreidt vleugels’, tot ‘Zijdelings vliegen’ en ‘Stap vooruit naar de zeven sterren’.

Volgens de Taoïstische Tai Chi werken de bewegingen bevorderend voor pezen, spieren en gewrichten, maar ook voor de organen en het bindweefsel. Door de bewegingen worden ze gestimuleerd, getraind en gemasseerd. Maar met Taoïstische Tai Chi traint u niet alleen uw lichaam. De mentale training bestaat uit het oefenen van en met eigenschappen als geduld, opmerkzaamheid en hulpvaardigheid. Een van de kernwaarden van Taoïstische Tai Chi, is dan ook ‘ogen zien, handen doen’.

Allemansvriend

Als beginner is het zaak om de set van 108 bewegingen te leren. Iedereen doet dit op zijn of haar eigen tempo, maar over het algemeen worden voor het doornemen van alle bewegingen enkele maanden uitgetrokken. Eenmaal onder de knie, behoort het volgen van verdiepende workshops tot de mogelijkheden. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan het perfectioneren van de afzonderlijke resultaten.

Bij Taoïstische Tai Chi gaat het niet -zoals bij de meeste sporten het geval is- om prestatiedruk waarbij alles harder en sneller moet. Integendeel: de bewegingen staan centraal. Maar het uiteindelijke doel, het bevorderen van het algehele welzijn, wordt hierdoor eveneens bereikt. Daardoor is Tai Chi een allemansvriend en kan iedereen, ongeacht leeftijd en conditie, het beoefenen. Daarnaast kan Taoïstische Tai Chi een leven lang worden beoefenend, men is nooit uitgeleerd.

Al op leeftijd? Des te meer reden om aan het Taoïstische Tai Chi-en te gaan. Tijdens het ouder worden, krimpen we. Naar het schijnt wordt door Taoïstische Tai Chi dit proces afgezwakt, omdat door al het strekken, het kraakbeen tussen de wervels minder inzakt. Het maakt u daarnaast soepeler, doordat u, uw hele lichaam beweegt. En volgens sommige Chinezen schuilt daarin het geheim van een langer leven: het soepel houden van de onderrug.

Drie weetjes

  • Tai Chi is de verkorte naam van Tai Chi Chuan
  • Chi betekent vrij vertaald energie
  • Tai Chi bestaat uit verschillende stijlen welke op hun beurt weer zijn onderverdeeld in substijlen naar aanleiding van de leraren. Elke stijl kent eigen vormen die worden overdragen van leraar op leerling.

Geïnspireerd?

Tot de wereldwijde non-profitorganisatie ‘International Taoist Tai Chi Society’ behoort tevens de ‘Taoïstische Tai Chi Vereniging Nederland’. Op hun website (www.taoisttaichi.nl) staat een overzicht van het lesaanbod door Nederland. Zoek hier een introductieles uit en maak kennis met de Taoïstische Tai Chi. Volgens de vereniging hebben alle programma’s het ontwikkelen van hart, geest en lichaam tot doel. De oprichter van de organisatie is de wijlen Master Moy Lin Shin, een Taoïstische monnik die zelf met chronische gezondheidsproblemen kampte en hier vanuit begon te trainen. Hij wijdde zijn leven aan zijn organisatie. Naar zijn stijl onderwijst de vereniging in Nederland.

‘Met Tai Chi maak je jezelf helemaal los van de buitenwereld en concentreer je je alleen nog op jezelf. Het geeft een mens wat hij het meeste mist: tijd voor zichzelf.’ – Nathalie Dudognon, Tai Chi docente

Bron: Plus Online

‘Het ontwikkelen van hart, geest en lichaam.’ – Taoïstische Tai Chi Vereniging Nederland

Voor meer artikelen klik hier

Geen gelijke kansen voor mannen en vrouwen?

Geschreven door

‘Reanimatie bij vrouw niet anders dan bij man.’

Amerikaans onderzoek wijst uit dat vrouwen minder kans hebben om gereanimeerd te worden dan mannen, wanneer zij een hartaanval krijgen. Mogelijk zijn omstanders bang om de borsten aan te raken. Hoe terecht is deze angst?

In Nederland vinden jaarlijks tussen de 7.000 en 8.000 reanimaties plaats buiten het ziekenhuis, blijkt uit cijfers van de Hartstichting. Meestal is het slachtoffer dan thuis, maar in 30% van de gevallen vindt de reanimatie plaats op straat of in een openbare gelegenheid. Als er binnen 6 minuten wordt gestart met reanimeren en er een AED wordt gebruikt, zijn de overlevingskansen het grootst. In de kostbare minuten voor de ambulance arriveert, kunnen omstanders dus het verschil maken tussen leven of dood.

Daarom is het dus essentieel dat zo veel mogelijk mensen kunnen reanimeren. Volgens het Rode Kruis heeft driekwart van de Nederlanders hiervoor echter onvoldoende kennis. Ook weten de meeste mensen niet hoe ze een AED, een automatische defibrillator, moeten gebruiken. Gelukkig heeft Nederland, als eerste land ter wereld, wel een netwerk van 170.000 burgerhulpverleners die zo snel mogelijk in actie kunnen komen als iemand een hartstilstand krijgt.

Hoe belangrijk adequate kennis over reanimatie is, blijkt wel uit de schokkende resultaten van een recent onderzoek uit de VS. Wetenschappers onderzochten bijna 20.000 gevallen van reanimaties buitenshuis. Daarvan werd 45% van de mannen door een omstander gereanimeerd, ten opzichte van 39% van de vrouwen. De gereanimeerde mannen hadden ook 23% meer kans om de reanimatie te overleven. De onderzoekers vermoeden dat dit grote verschil verklaard kan worden doordat omstanders bang zijn om de borsten van de vrouw te ontbloten of aan te raken. Bij de mensen die binnenshuis – in de meeste gevallen dus door bekenden – werden gereanimeerd, werd er namelijk wél even vaak ingegrepen bij vrouwen als bij mannen.

Mannentorso

De Amerikaanse Hartstichting concludeerde dat er bij reanimatiecursussen meer aandacht besteed moet worden aan het reanimeren van vrouwen, bijvoorbeeld door meer gebruik te maken van vrouwelijke poppen. Bij de meeste cursussen wordt immers gewerkt met een mannentorso.

Jan Franssen, instructeur bij Stichting Reanimatie Limburg, heeft al 46 jaar ervaring met reanimeren. Hij was ruim twee decennia ambulanceverpleegkundige en werkt momenteel op de Spoedeisende Hulp van het Laurentius Ziekenhuis te Roermond. Daarnaast geeft hij al ruim 30 jaar reanimatie- en AED-trainingen, zowel voor ziekenhuismedewerkers als particulieren. ‘Voor mij heeft het bij een reanimatie nooit uitgemaakt of de patiënt een man of een vrouw is’, zegt hij. ‘Ik denk dat dat voor alle professionals geldt. Door het Amerikaanse onderzoek heb ik me echter wel gerealiseerd dat het voor omstanders die weinig of geen ervaring hebben met reanimeren, wellicht anders kan zijn.’

Bij de cursussen van Stichting Reanimatie Limburg wordt een vrouwelijke pop gebruikt met (kleine) borsten. Dit is puur toeval, legt Franssen uit. ‘We leggen in de cursus namelijk geen nadruk op het verschil tussen mannen en vrouwen. Heel af en toe vraagt een cursist er wel naar, en dan leg ik uit dat reanimatie bij vrouwen precies hetzelfde gaat als bij mannen. De borsten hoeven ook niet te worden aangeraakt, want de druk moet juist op het borstbeen in het midden worden gelegd. Als de patiënt op de rug ligt, vallen (grote) borsten automatisch naar de zijkant. Zeker als het om oudere mensen gaat, die doorgaans slappere borsten hebben.’

Afschermen

‘Bij een reanimatie met de hand is het niet per se nodig om de bovenkleding uit te trekken, maar een AED moet wel op de blote huid gebruikt worden’, vervolgt hij. ‘Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die schroom hebben om een vrouw in het openbaar te ontkleden. Zelf probeer ik de patiënt altijd af te schermen van kijkers, maar dit doe ik ook bij mannen. Bij mensen met een islamitische achtergrond, die we sowieso al weinig zien op de cursussen, merk ik soms wel dat ze iets terughoudender zijn wat betreft het reanimeren van vrouwen. Misschien is het ook een vorm van schaamte.’

Hij betwijfelt of zinvol is als er tijdens reanimatiecursussen verschillende soorten poppen worden gebruikt. ‘Er is al langer discussie over of we over moeten gaan op genderneutrale poppen, maar ik denk eerlijk gezegd niet dat het nodig is dat iedereen leert reanimeren op zowel een mannen- als vrouwenpop. Daarmee zou je namelijk ook verwarring kunnen creëren: je benadrukt dan juist het verschil, terwijl dat er helemaal niet is. Wel heb ik mezelf voorgenomen om meer alert te zijn op het signaleren van vragen bij cursisten over het reanimeren van vrouwen, ook als ze die vragen niet uit zichzelf durven te stellen.’

Voor meer artikelen klik hier

Oud-hoofdredacteur Dick Bijl gaat zelfstandig verder

Geschreven door

Dat we sinds minister Els Borst geen medicus meer gehad hebben als minister van Volksgezondheid, wisten we al. Maar het kan nog erger. Ook de top van het ministerie bestaat louter uit mensen die geen medische achtergrond hebben. Ze hebben verstand van financieel management en economie. Maar niet van uw en mijn gezondheid. En toch beslissen zij over ons.

Dick Bijl

Een van de mensen die zich daar kwaad over maakt is Dick Bijl, tot voor kort hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin. Tot voor kort. Want Dick gooide het bijltje er in juli bij neer, tot het uiterste getergd door de jarenlange tegenwerking vooral vanuit het ministerie. Het Geneesmiddelenbulletin is een blad naar ons hart. Of eigenlijk was. Het blad bestaat niet meer. Tenminste niet als papieren uitgave.

Ruim vijftig jaar geleden richtte de overheid het Geneesmiddelenbulletin op om artsen, patiënten en apothekers onpartijdige informatie te geven over geneesmiddelen. Maar diezelfde overheid schrok al snel van de kritische toon van het blad, en begon het bulletin af te knijpen.

We krijgen informatie over medicijnen vooral van de farmaceutische industrie. Maar die informatie is erg eenzijdig en soms zelfs twijfelachtig, of gewoon onwaar. Het Geneesmiddelenbulletin wilde betrouwbare informatie geven, waar ook wij als patiënten wijzer van worden.

Dat bevalt de industriebazen niet. Zij hebben een grote invloed op het ministerie dat het blad met een kleine half miljoen euro per jaar subsidieert. Meermaals werd het bulletin met opheffing bedreigd, omdat de geldkraan bijna werd dichtgedraaid. Nu is het ministerie erin geslaagd de papieren editie om zeep te helpen, vindt Dick Bijl. Wat overblijft is een website, maar wie leest die?

‘We stuurden onze papieren editie maandelijks mee met andere bladen, zoals Medisch Contact. Daardoor bespaarden we verzendkosten en hadden we een groot bereik. Dat bereik valt nu weg’, vertelt Bijl. ‘We draaiden vooral op vrijwilligers. Het blad werd zeer gewaardeerd door de lezers. De farmaceutische industrie heeft hiervoor ongetwijfeld met succes gelobbyd bij het VVD-ministerie. Een doelbewuste actie, denk ik!’

‘Dat ligt aan de minister en de ambtelijke top van het ministerie’, aldus Bijl. ‘De vorige minister, Edith Schippers (VVD), duldde geen tegenspraak en liet zich omringen door applauscolleges. Dan is het handig dat ook de top van het ministerie niet medisch onderlegd is, en geen weerwoord heeft tegen de lobby van de farmaceutische industrie.’

Het bleek niet moeilijk om het bulletin lam te leggen. Een Amsterdamse psychiater diende een klacht in bij het tuchtcollege na een verhaal van Bijl over Ritalin. Bijl had opgeschreven dat dit ‘medicijn’ tegen ADHD niet helpt, gevaarlijk is want deze kan zorgen voor ernstige hartproblemen, en als klap op de vuurpijl, verslavend is. De rechtszaak won Bijl weliswaar, in hoger beroep. Maar dat kostte een vermogen aan advocaten. Het ministerie lapte niet bij, en dus dreigde het bulletin failliet te gaan. Duidelijk werd dat de geldproblemen zouden leidden tot het opheffen van de papieren editie.

Bijl vindt de gang van zaken rieken naar corruptie. ‘Het bulletin is sterk onder druk gezet om louter te digitaliseren. Appje erbij en klaar. We werden gedwongen met het papier te stoppen. Het is een ernstige zaak dat hierop in de politiek nauwelijks gereageerd werd. Alleen SP-kamerlid Henk van Gerven, de enige huisarts toen in de Kamer, stelde vragen. Zelfs de PvdA steunde Schippers.  Toen zich inmiddels ook een behoorlijke vijfde colonne in de gremia van het bulletin had genesteld dat, niet gehinderd door methodologische kennis, evenals het ministerie, ook positievere artikelen wilde, had ik er geen zin meer in.

Men wilde de subsidie nooit verhogen, ondanks dat de geleverde kwaliteit voor een habbekrats was. Wetenschappelijke informatie van een zeer hoog niveau. We moesten en zouden echter af van de papieren editie en daarmee dus van ons bereik.’

Heel wat coulanter is het ministerie voor het Instituut Verantwoord Medicijngebruik IVM. ‘Die krijgen maandelijks veel geld voor het maken van reclame voor nieuwe geneesmiddelen’, weet Bijl.

Dick Bijl is tegenwoordig als zzp-er actief, schrijft artikelen, geeft lezingen en sprak onlangs nog het Europees Parlement toe waar hij pleitte voor meer onafhankelijk onderzoek. Verder is hij bezig met enkele boeken over het gebruik van geneesmiddelen.

‘Ik vind dat er striktere regels moeten komen bij de toelating van nieuwe medicijnen. Fabrikanten moeten aantonen dat een nieuw middel beter werkt dan het bestaande middel, anders geen vergoeding. Er moet meer onafhankelijk onderzoek komen. Er zijn nu veel zinloze medicijnen: fabrikanten moeten aantonen dat een middel echt werkt. Nu hoeven ze alleen aan te tonen dat het beter helpt dan een placebo. Een patiënt moet zich er beter door voelen. Nu voelt bijvoorbeeld minder dan vijf procent van de patiënten zich iets beter door antidepressiva. Helaas heeft het ministerie een negatieve invloed en worden geneesmiddelen steeds makkelijker toegelaten. Naar mijn mening hebben we juist behoefte aan veiligere en betere geneesmiddelen.’

Voor meer artikelen klik hier

Ontdek Limburg (en de Duitse buren) vanuit Roermond

Geschreven door

Roermond is niet alleen een ideale uitvalsbasis voor de verkenning van Limburg. U kunt ook gaan gluren bij de Duitse buren. In de avonduren keert u gewoon terug naar vertrouwd ‘Remunj’ rond de Sint-Christoffelkathedraal. HartbrugReizen geeft tips voor onvergetelijke uitstapjes.

LIMBURG

Rondom Roermond

U start de vakantie heerlijk rustig met een fietsdagje in de directe omgeving. U fietst de Maasbrug over, naar kasteel Horn (beslist even afstappen), dan via Kasteelstraat, Breeweg naar Buggenum. Via diverse weggetjes kunt u vervolgens richting Neer fietsen. Bij rederij Het Veerhuis kunt u in het zomerseizoen met een klein veerpontje oversteken naar Rijkel. Via Asselt fietst u terug naar Roermond. Langs de route liggen tal van leuke bezienswaardigheden. Wat dacht u van ‘vergeten groenten’? U vindt ze volop in de Historische Groentehof in Rijkel. In Hoeve Genoenhof in Swalmen kunt u neuzen tussen de tweedehands spulletjes van de Stichting Emmaus en wat drinken op de prachtige binnenplaats. Gaat u liever varen en wandelen? Rederij Cascade biedt boottochten over de Maas met uitstapmogelijkheden in Stevensweert, Thorn en Wessem.

Een middagje naar Horn, ten noordwesten van Roermond, is net zo goed besteed. De middeleeuwse kasteelburcht daar imponeert u gegarandeerd.

Venlo

Venlo leed enorme schade tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gelukkig is de stad sindsdien fantastisch hersteld. U kunt het eenvoudig te voet verkennen. Hoogtepunten zijn het originele (!) stadhuis in renaissancestijl, het laat-gotische Romerhuis en het Art Nouveau-complex Metropole. Ook opvallend zijn de vier enorme gietijzeren Wachters van de wereldberoemde beeldhouwer Shinkichi George Tajiri op de stadsbrug. Ze vormen een monument tegen strijd en oorlog. Met een bezoek aan het Limburgs Museum duikt u dieper in het verleden. Aanrader bij mooi weer: het dakterras van Scheuten op de Oude Markt of de Venlose zaterdagmarkt op het Nolensplein. Altijd een gezellige drukte!

Arcen

Toeristisch maar prachtig, dat is het dorp Arcen, zo’n 12 kilometer ten noorden van Venlo. Met de MaasHopper, een speciale boot waarop ook de fiets meekan, bent u er vanuit Venlo zo. Na een bezoek aan de kasteeltuinen kunt u een biertje nemen in de beroemde Hertog Jan Brouwerij. Sla Clevers ijssalon niet over! Mensen komen van heinde en verre voor zijn ambachtelijke ijs, dat al vele prijzen heeft gewonnen.

Maastricht

De hoofdstad van het zuiden behoeft eigenlijk geen aanbeveling. Voorbij de Sint Servaasbrug over de Maas staat u direct in het centrum. Onder het genot van een koffie bij Coffeelovers in de fantastische Dominicanerkerk kunt u bedenken wat u gaat doen. Als u nog nooit de Sint-Pietersberg heeft aanschouwd, is nu misschien de tijd. U kunt er bovengronds Fort Sint-Pieter bekijken en ondergronds diverse grotten en het gangenstelsel van de kazematten. Of wordt het Bonnefantenmuseum vol beeldende kunst in de wijk Céramique? Aan het einde van de dag geniet u op Het Vrijthof van typisch Maastrichtse gerechten en een drankje. Mét uitzicht op een kerkentweeling: de rooms-katholieke Sint-Servaasbasiliek (UNESCO erfgoed!) en de protestantse Sint-Janskerk.

DUITSLAND

Düsseldorf

Wist u dat u vanuit Roermond heel gemakkelijk naar Düsseldorf kunt? Met de Flixbus (www.flixbus.nl) is dat zelfs voordelig. In Düsseldorf is het goed toeven in de Altstadt, met zijn nauwe steegjes vol kinderhoofdjes, maar echte verrassingen zijn er ook. Zoals Japan Town, rond de Immermannstraße nabij het centraal station, vol Japanse winkels en restaurants. Vanuit de zendmasttoren de Rheinturm langs de Rijn heeft u verder een fabuleus uitzicht over de Medienhafen met zijn moderne architectonische hoogstandjes. U kunt er lunchen in het draaiende restaurant.

Kevelaar

Kevelaar is een populair katholiek bedevaartsoord. De vrome devotie van pelgrims richt zich sinds de 17e-eeuw op de Kaarsenkapel die volgens zeggen in opdracht van Maria is gebouwd. Aan haar afbeelding zijn sindsdien vele wonderen toegeschreven. Later verrees nog de Mariabasiliek. Ook is er een heilige bron. Meer werelds zijn de gezellige cafés en restaurantjes van Kevelaar. Heerlijk een taartje prikken in een Konditorei dus!

IN HET GRENSGEBIED

Het Nederlands-Duitse Grenspark Maas-Schwalm-Nette (www.naturpark-msn.de) omvat maar liefst 10.000 hectare natuur- en vogelbeschermingsgebieden. Variatie is troef: van extreem vochtige en voedselrijke gronden in het Maasdal en in de beekdalen tot extreem droog, zandig en voedselarm op de hoger gelegen terrassen. Met talloze uitgezette routes vormt deze regio het walhalla voor wandel-, fiets- en natuurliefhebbers. De Meinweg, een gebied van oude kerkdorpen, is het meest bekend. Café-terras De Venhof in Herkenbosch is een prima startpunt voor de ontdekking ervan.

Voor meer artikelen klik hier

Naar de bollen, die prachtige bollen

Geschreven door

‘Naar de bollen, die prachtige bollen…’. Een oud liedje dat nog altijd beklijft, want de kleurige Bollenstreek is onverminderd populair. Anders dan vroeger zijn er tegenwoordig wel duizend-en-één manieren om van haar bloemenpracht te genieten. Op de Solex, vanuit een helikopter, een tuktuk of een heuse oldtimer. Keukenhof is internationaal vermaard, maar een rondleiding op een bollenbedrijf zeker zo interessant. Of een expositie van bollenschilderijen of corsomozaïeken. HartbrugReizen zet de leukste doedingen tussen de bollenvelden op een rij.

Velden koekeloeren

Kleurvlakken met een hoog oh- en ah-gehalte. Dat zijn de bollenvelden in volle bloei. Van maart tot en met mei volgt het ene veld het andere op. Hoe weet u waar u precies de velden met bloeiende hyacinten, narcissen en tulpen kunt vinden? U krijgt een goede indruk via de Bloemenradar (www.bloemenradar.nl). Bewoners en bezoekers van de streek plaatsen daarop foto’s van de velden die in bloei staan en die worden via een kaartje zichtbaar. Bent u een treinreiziger? De fraaiste treinrit in het hoogseizoen is die tussen Heemstede-Aerdenhout naar Leiden. Langs de Leidse Trekvaart schieten de bloemen van de bollendorpen Hillegom, Lisse, Noordwijkerhout en Voorhout aan u voorbij. Een tikje prijziger, maar wel een onvergetelijke ervaring is een helikoptervlucht over de fleurige lappendeken (www.helivliegen.nl/beleef-de-bollenstreek-lisse-noordwijk-en-noordwijkerhout).

Beweegt u liever zelf tussen de velden? Dan zijn de speciale Bollenstreekroutes voor fiets en benenwagen voor u. Korte of lange tochten, u vindt ze bij de lokale VVV’s of online (www.bollenstreek.nl, onder Zien & Doen). Een uitstapje op een Solex, zelfstandig of in een groep met routeleider is ook mogelijk (www.havefunevents.nl). Nog makkelijker is een rit per tuktuk (www.tuktukbollenstreek.nl) of oldtimer (www.josietours.com) met chauffeur! Terwijl u gezellig rondtuft, vermengt de ouderwetse motorlucht zich met bloemengeur.

Van landgoed tot kasteel

Het landgoed Keukenhof (www.keukenhof.nl) is een van de grootste toeristenmagneten van Nederland. Wie wat drukte geen bezwaar vindt, kan tot en met 13 mei 2018 genieten van dit wereldberoemde lentepark. Elk jaar gaan hier maar liefst 7 miljoen bollen de grond in! Leuk is dat u er bloemenrassen vindt die niet zomaar in de velden buiten staan, omdat ze te nieuw of te kostbaar zijn. Van andere orde, maar een stuk rustiger, is het Slot Teylingen (www.kasteelteylingen.nl), vermoedelijk het stamslot van de adellijke familie Van Teylingen, nabij Sassenheim. Het is nu een indrukwekkende ruïne, fotogeniek gelegen aan de rand van de bollenvelden.

Op de koffie bij een bollenboer

Zonder bollenboeren zijn al die explosies van geuren en kleuren onmogelijk, dus hun kant van het verhaal horen is zeker eens interessant. Bij bollenkwekerij De Tulperij (www.detulperij.nl) in Voorhout is dat tot 13 mei 2018 mogelijk. Samen met bloembollenkweker Daan Jansze gaat u het land op en leert u alles over de groei van bol tot bloem, de kwekerij als bedrijf en de export van bloemen. Op het terras van De Tulperij is het nagenieten van het schitterende uitzicht, uiteraard met koffie en wat lekkers.

Kwekerij en Theeschenkerij Noordwijk Buiten (www.noordwijkbuiten.nl) aan de rand van Noordwijk is geen bollenbedrijf, maar ook een sfeervolle halte op uw tocht door de velden.

Corso’s en mozaïeken

Op zaterdag 21 april rijdt alweer het 71ste Bloemencorso door de Bollenstreek, met dit jaar het thema ‘Cultuur‘ (www.bloemencorso-bollenstreek.nl). Het corso vertrekt om 9.30 uur vanaf de Wilhelminaboulevard in Noordwijk naar Haarlem. Het bloemencorso is traditioneel een geweldige, kleurrijke bloemenoptocht en bestaat uit zo’n twintig rijk met bloemen versierde praalwagens en meer dan dertig prachtige luxe wagens. Natuurlijk klinken ook de gezellige klanken van veel verschillende muziekkorpsen en is het feest in elke gemeente die het corso passeert. Op zaterdag 21 en zondag 22 april staat bovendien ‘De Mooiste File’ op de Noordwijkse boulevard: versierde personenauto’s en een drietal praalwagens.

Geen tijd of zin om naar het drukke corso te gaan? Dan zijn de vele activiteiten voorafgaand aan de bloemenparade een aardig alternatief. Zoals het kindercorso op zaterdag 14 april in Lisse, of het enorme Eschermozaïek (www.lissedeoudeduinen.lions.nl/reuze-mozaïek) op ‘t Vierkant in hetzelfde dorp. Vrijwilligers steken er meer dan 200.000 hyacintenkelkjes op het bord. Een gigantisch karwei, maar voor het goede doel: de aanschaf van duofietsen voor mensen met een visuele beperking. De opbouwdagen in Sassenheim, de drie dagen voorafgaand aan het corso, zijn ook zo’n arbeidsintensieve happening. De corsowagens worden voor het publiek met bolbloemen bedekt. Op vrijdag 20 april is het verlichte Bloemencorso in Noordwijkerhout te bewonderen.

Bloembollen in de kunst

Bent u inmiddels bevangen van de schoonheid van de Bollenstreek? Dan snapt u vast de fascinatie van Anton L. Koster (1859-1937), Nederlands bekendste schilder van bloembollenvelden. Koster legde de Hollandse velden op eigen wijze vast: een beetje impressionistisch, een beetje Haagse School. Met altijd aandacht voor de typische kenmerken van de Bollenstreek: de vaarten, de heggen van elzen en beuken, de schafthuisjes, de rietschelven en de arbeiders op het land. Tot 29 april vindt u zijn werk op de expositie ‘Naar de bollen’ in Museum De Zwarte Tulp (www.museumdezwartetulp.nl) in Lisse. Naast dertig olieverfschilderijen zijn er ook bijzondere zwart-wit pentekeningen van bolgewassen, aquarellen en pastels te zien. Verder is het oppassen: de catalogus met Kosters tentoongestelde werk is een bijna onweerstaanbaar souvenir.

TIP: raadpleeg de genoemde websites voor exacte openingstijden en opgave voor excursies!

Voor meer artikelen klik hier

Mijn mooiste reis

Geschreven door

‘In Madeira voelde ik me bevrijd’

In deze rubriek vertellen hartpatiënten over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal Peter van Maurik uit Den Helder, auteur van het boek Weg van mijn hart. Sinds hij in 2015 op het nippertje een donorhart kreeg, kan hij weer genieten van het leven. De eerste reis na de transplantatie was een vakantie naar het prachtige eiland Madeira.

‘Als oud-marineofficier heb ik veel buitenlandse reizen gemaakt in mijn leven. Op een van die reizen, in 1987, voeren we met ons schip langs Madeira. Carla en ik waren toen net een jaar getrouwd, dus ik miste mijn eerste huwelijksdag. Ik nam me daar voor om ooit nog eens terug te gaan met mijn vrouw, maar daar is het nooit meer van gekomen. Eerst kwamen de kinderen, daarna werd ik ziek. Een deel van mijn hart werkte niet meer, waarna ik uiteindelijk 19 jaar op de wachtlijst voor een nieuw hart heb gestaan. Toen ik het verlossende telefoontje kreeg dat er een donor gevonden was, had ik nog maar twee weken te leven. Ik ben mijn donor dus nog elke dag dankbaar.

In de tijd dat ik ziek was, gingen mijn vrouw en ik ook regelmatig op vakantie. Toch was dat nooit zonder zorgen. Alle voorbereidingen staan in het teken van vragen als ‘waar is het dichtstbijzijnde ziekenhuis?’, ‘wat kun je doen op een dag?’ en ‘kan het überhaupt wel doorgaan?’. Na de transplantatie kregen we onze vrijheid terug. Niet alleen ik, maar ook mijn echtgenote. Als mantelzorger had zij immers ook nooit vakantie. Sterker nog: op vakantie had ze het vaak nóg zwaarder dan thuis.

Klaprozen

Het eerste jaar na de transplantatie moest ik in Nederland blijven, daarna moest ik nog een tijd revalideren. En toen kon ik eindelijk mijn belofte inlossen om mijn vrouw Madeira te laten zien. We zijn er ruim een week geweest, waarin we vooral van de natuur hebben genoten. Het eiland is van een onvoorstelbare schoonheid, met prachtige tegenstellingen in kleuren: groene bergen tussen velden vol rode klaprozen. We maakten wandelingen langs de levada’s: kleine stroompjes die de inwoners gebruiken om hun akkers en wijngaarden te bevloeien. Die brachten ons naar geweldige uitzichtpunten. Ik weet nog goed hoe we op een klein balkonnetje op 600 meter hoogte stonden, terwijl we uitkeken over de bergen en de zee. Overal zag je bloemen en vogels, onder ons vloog een arend. Ik voelde me alsof ik me middenin een roman van Tolkien bevond. Later rustten we uit in een klein restaurantje, waar we over de helling naar beneden keken en de berggeitjes zagen lopen. Mijn donorhart had me meer bewust gemaakt van de waarde van het leven, waardoor al dat moois me nóg meer opviel.

Ik voelde me die vakantie letterlijk bevrijd. Natuurlijk moest ik nog voorzichtig zijn met mijn gezondheid en kon ik nog niet alles. Maar alleen al het feit dat ik weer wandelingen kon maken, was zó bijzonder. Ook voor mijn vrouw voelde het als een bevrijding om mij weer de berg op te zien lopen. Op een gegeven moment vroeg ze me zelfs of ik niet wat langzamer kon lopen, want ze hield me niet bij. Dat was al jarenlang niet voorgekomen.

Walvissen

We hebben prachtige tuinen bezocht, de lokale geschiedenis en cultuur opgesnoven, marktjes afgestruind… Uitkijkend over zee, kon je met een beetje geluk dolfijnen spotten. Als je goed keek, zag je soms zelfs de fontein van water die walvissen uitblazen. Dat had ik in mijn marinetijd vaak genoeg gezien op zee, maar nu kon ik het ook mijn vrouw aanwijzen.

Uiteraard hebben we het wel rustig aan gedaan. Je kon er namelijk ook wildere dingen doen, zoals met een klein sleetje van de berg afglijden. Dat lieten we maar aan ons voorbij gaan. Met een donorhart spring je tenslotte wel wat zuiniger om. Ook eten bij stalletjes op straat deden we niet, want ik was nog gevoelig voor infecties. Een voedselvergiftiging kon ik echt niet gebruiken. Gelukkig voelde ik me helemaal niet angstig. Wat ik voor vertrek nog best spannend vond, kon ik op Madeira helemaal loslaten. Dat dit weer kon, was voor ons het ultieme vakantiegevoel.

Gouden medaille

Het is sindsdien niet alleen bij Madeira gebleven. Zo ben ik met mijn zwager langs beroemde slagvelden in Europa gereisd, ook een grote wens. Als oud-officier was het voor mij sowieso al bijzonder om plaatsen te bezoeken waar militairen zijn gesneuveld, maar mijn nieuwe hart maakte het extra emotioneel. Bij het graf van een onbekende soldaat in het Belgische Ieper, dacht ik aan mijn onbekende donor.

Een derde hoogtepunt was Malaga, waar ik vorig jaar deelnam aan de World Transplant Games: de Olympische Spelen voor getransplanteerden. Ik nam vier zwemmedailles mee naar huis, waaronder een gouden. Wéér een punt van mijn bucketlist afgestreept! De lijst staat vol met nog veel meer mooie reisplannen. Zo willen we nog naar Indonesië, op een cruise over de Middellandse Zee en hoop ik Carla ooit nog eens het Noorderlicht te mogen laten zien. Dat ik weer vakanties kan vieren, is het bewijs dat mijn wereld weer groter is geworden. Dat voelt als een enorme overwinning.

Voor meer artikelen klik hier

Met een hartprobleem de auto in: waar moet u op letten?

Geschreven door

U zou er misschien niet meteen bij stilstaan. Maar als u een hartprobleem heeft, kan dat invloed hebben op uw rijvaardigheid. Daarom is het goed om te weten met welke regels u te maken krijgt als u met hartklachten de auto in stapt en op welke manier u kunt beoordelen of uw rijvaardigheid  nog voldoende is.

Autorijden na een hartoperatie

Een hartoperatie is een heftige ingreep die nog een tijd klachten kan geven, zoals duizeligheid, vermoeidheid en pijn in uw spieren, nek en rug. Als u plotselinge bewegingen moet maken of hard moet remmen geeft dat bovendien een extra belasting op uw litteken en borstbeen. Hoe lang u na een hartoperatie niet mag autorijden is niet bij wet vastgelegd. Vaak zal de specialist u erover adviseren.  Vier à zes weken de auto laten staan is het meest gebruikelijke advies. Zo krijgt uw lichaam de kans om voldoende te herstellen en brengt u zichzelf en anderen niet nodeloos in gevaar.

Maar als die periode na de operatie voorbij is, kunt u dan weer met een gerust hart autorijden? Niet altijd. In sommige gevallen moet onderzocht worden of u na die eerste periode weer de auto in kunt. Gelukkig zijn de regels soepeler geworden. Voor het jaar 2000 mocht u na het plaatsen van bijvoorbeeld een ICD nooit meer autorijden. Inmiddels is dat anders. Om te mogen rijden met een ICD,  moet deze twee maanden na implantatie geen elektrische schokken hebben afgegeven. Een steunhart moet twee maanden na implantatie geen complicaties hebben opgeleverd. Als dat allemaal niet het geval is, dan kunt u in principe gewoon rijden voor privégebruik en beperkt zakelijk gebruik. Daarvoor is net als bij een pacemaker wel een gezondheidsverklaring nodig en een rapportage van de cardioloog die beide worden overgelegd aan het CBR. Aan de rapportage van de cardioloog zijn kosten verbonden. Die variëren, maar u kunt rekenen op ongeveer € 150,-.

De gehele procedure kan enige tijd in beslag nemen. Het CBR hanteert een maximale termijn van vier maanden.

Overige hartproblemen

Er zijn ook andere hartproblemen, zoals een ritmestoornis, of hartfalen, die u kunnen doen twijfelen aan uw eigen rijvaardigheid. Het CBR beoordeelt bij gezondheidsproblemen. Het heeft daarvoor de eerder genoemde gezondheidsverklaring opgesteld. Een vragenlijst die u kunt invullen om te achterhalen of uw rijvaardigheid nog in orde is en niet teveel wordt beïnvloed door eventuele gezondheidsproblemen. Die vragenlijst invullen kost € 34,80. Maar voor u daarmee aan de slag gaat kunt u het beste eerst overleggen met uw arts. Wellicht is het niet eens nodig en maakt u zich voor niets zorgen. Als u hem wel invult wordt daarna meteen duidelijk of nader onderzoek, bijvoorbeeld door een specialist, of een rijtest door het CBR nodig is. Een rijtest is geen rij-examen. Er wordt alleen gekeken naar of u in staat bent de auto veilig te rijden. U legt de rijtest meestal af in uw eigen auto en de test is gratis.

Bij zorgen begint het dus met overleggen met uw eigen arts over het invullen van de  gezondheidsverklaring. Deze verklaring vindt u op de site van het CBR, nadat u heeft ingelogd met  uw DigiD.

Als u door het CBR geschikt bent verklaard om auto te rijden is deze verklaring soms voor een beperkte duur geldig.

Wat als ik niet (meer) mag autorijden?

In sommige gevallen mag u niet meer autorijden. Bij ernstige hartritmestoornissen bijvoorbeeld. Het kan een pijnlijke boodschap zijn als u hiervan per brief door het CBR op de hoogte bent gesteld. U kunt geen rijbewijs aanvragen of vernieuwen. Het CBR maar ook het RDW zijn ervan op de hoogte dat u niet geschikt bent om te rijden, evenals uw gemeente. Uw rijbewijs wordt ongeldig. Als u gewend was om veel gebruik te maken van de auto, betekent het een behoorlijke omslag in uw manier van leven. Maar als u het niet eens bent met de beslissing kunt u ofwel een hernieuwde keuring aanvragen of bezwaar maken (niet allebei). Het kan ook zijn dat het na een tijdje een stuk beter met u gaat. Dan kunt u de gezondheidsverklaring opnieuw invullen en zo opnieuw laten beoordelen of u inmiddels weer wel in staat bent om auto te rijden. Niet meer autorijden is dus niet zo definitief als het lijkt.

Voor meer artikelen klik hier

Littekens: hoe & wat?!

Geschreven door

Sommige mensen zitten erg met hun littekens en vinden het ontsierend. Anderen omarmen ze, omdat zij hun verhaal vertellen. Als hartpatiënt(e) is de kans groot dat jij naar aanleiding van een ingreep, een litteken rijker bent. Maar wat is het? Young & Yearning vertelt.

Wat is het?

Een litteken is zichtbare en blijvende huidafwijking naar aanleiding van huidbeschadiging. Littekens zijn een onderdeel van het huidherstellende proces, de wondgenezing, en verschijnen wanneer de wond is genezen en de huid is hersteld. Het littekenweefsel bestaat grotendeels uit collageen, aangemaakt door lichaamseigen bindweefselcellen. Dankzij deze factoren sluit een wond.

Hoe ontstaat het?

Een permanente beschadiging van de tweede huidlaag, de lederhuid, zorgt voor het afsterven van huidcellen waarvoor in de plaats littekenweefsel ontstaat: een litteken. Een operatie, maar ook ongelukken en zelfs ziektes kunnen littekens veroorzaken. Hoe dieper de huidbeschadiging, des te langer de wondgenezing duurt en des te groter de kans op een litteken. De wondgenezing bestaat uit drie fases – de reactiefase, de regeneratiefase en de rijpingsfase – waarin eenvoudig gezegd de huid zich herstelt en het litteken wordt gevormd.

Zijn er risicofactoren?

Waar een wond is, is een kans op een litteken. Echter, bepaalde factoren verhogen de kans op littekens en zijn van invloed op littekenvorming. Leeftijd, genetische factoren en de plaats op het lichaam zijn voorbeelden daarvan, maar ook de oorzaak van de wond en of er sprake is van een infectie of complicaties.

En klachten?

Alvorens een litteken zich volledig heeft gevormd (een proces van ruim twee jaar!), kan pijn, jeuk of irritatie van het litteken optreden. Gedurende deze periode kan het litteken groter en dikker, of harder worden. Als het litteken eenmaal is afgevlakt – de benaming voor een ‘gehuisvest’ litteken – dan hoort de (donker)rode kleur te zijn verdwenen. Interessant weetje: littekens zijn niet alleen cosmetisch storend. Sommige mensen ervaren bewegingsbeperkingen, anderen hebben heuse littekenpijn doordat een zenuwtak bekneld of beschadigd is. Hierdoor ontstaat chronische pijn in en rondom het litteken.

Indien de klachten blijven?

Wanneer een litteken niet uit zichzelf afvlakt en vervaagt, kan actie worden ondernomen. Afhankelijk van de aard (het type en de omvang), zijn verschillende behandelingen mogelijk. Zelfs voor littekens ouder dan twee jaar. Maar de vuistregel is: hoe sneller, hoe beter. De behandelingen zijn gericht op huidverbetering waardoor littekens minder zichtbaar worden. Littekenmassage, licht- of cryotherapie en laserbehandelingen zijn enkele voorbeelden, net zoals peelings, corticosteroïden- en fillerinjecties, maar ook lipofilling, subcisie en chirurgische verwijdering. Verder vinden er behandelingen plaats met druktherapie, siliconen-gel en siliconenpleisters. Good to know: laatstgenoemden zijn geen hele heftige behandelingen.

Nog even over wondverzorging…

Onder het mom van ‘beter voorkomen dan genezen’, is het van belang om zo snel mogelijk te beginnen met wondverzorging voordat het daadwerkelijke litteken ontstaat. Wondverzorging bestaat uit het aanbrengen van een vochtherstellend smeersel om de nieuwe te vormen huid, het litteken, te versoepelen. Let wel, de wond dient gesloten te zijn. Twijfel je? Vraag om advies bij de specialist. Vind jij het een grote stap om naar de dermatoloog te gaan? De stap naar een huidtherapeut is in vergelijking met een dermatoloog laagdrempeliger. Huidtherapeuten kunnen veelal jouw vragen beantwoorden en behandelingen uitvoeren.

Note to yourself: (medische) bewijzen en beweringen over de effectiviteit van smeersels en behandelingen met betrekking tot littekens verschillen

Feiten en fabels over de huid en littekens

  • Guess what? De huid is het grootste orgaan van het lichaam.
  • Daarnaast groeit het snel! Per minuut verliest een mens ruim 30.000 huidcellen. Drie keer raden waar zij belanden? Toch maar even afstoffen en stofzuigen.
  • De huid is niet overal even dik.
  • Op de oogleden is de huid het dunst en onderop de voeten is de huid het dikst.
  • Over dun gesproken: hoe ouder, hoe dunner de huid. Vandaar de ‘transparante’ huid bij ouderen.
  • Maar de huid wordt niet alleen dunner, de bloedvaten doen mee!
  • Door het verouderingsproces neemt de elasticiteit van de huid af en wordt de huid droger.
  • Lichaamsgewicht wordt onder andere bepaald door het gewicht van de huid. Deze bedraagt ruim 15% van het lichaamsgewicht.
  • Dankzij de huid wordt mede de lichaamstemperatuur op peil gehouden.
  • Warm? De bloedvaten verwijden waardoor via de huid de warmte het lichaam verlaat.
  • Koud? De bloedvaten trekken samen.
  • Op littekens groeit geen haar door verandering in het collageen. Hierdoor verschilt een litteken van de rest van de huid.
  • Een litteken is gevoeliger voor UV-straling waardoor de kans op verbranding (en in het ergste geval huidkanker) toeneemt. Smeren dus!
  • Vers litteken? Blijf uit de zon! Toch de zon in? Bedek de wond of het litteken.
  • Toch nog even over UV-straling… littekens of niet, gebruik dagelijks een crème met SPF (zonbescherming). Hierdoor worden onder andere nieuwe littekens voorkomen en wordt het donkerder en zichtbaarder worden van bestaande (acne)littekens tegengegaan.

Voor meer artikelen klik hier

Leef langer door goed je tanden te poetsen!

Geschreven door

Veel mensen weten niet dat ze serieuze problemen met hart en vaten kunnen krijgen als ze hun tanden slecht poetsen en een bezoek aan de tandarts zoveel mogelijk uitstellen. Hoe dat precies zit, legt tandarts Heleen Janssen uit. Ze ziet al bijna twintig jaar gebitten van mensen voorbij komen. En soms zijn deze in deplorabele staat. Heleen is tandarts bij Tandartspraktijk Maas en Waal in Ewijk, een dorpspraktijk met extra affiniteit met het behandelen van angstige patiënten en kinderen. In de praktijk is een speciaal opgeleide assistente werkzaam, die mensen begeleidt met tandvleesproblemen. In samenspraak met de tandarts kunnen patiënten soms zelfs doorverwezen worden via hun huisarts naar de specialist omdat de conditie van het tandvlees doet vermoeden dat er ook gezondheidsproblemen zijn. Want slecht onderhouden tanden kunnen ernstige atherosclerose (slagaderverkalking) veroorzaken, legt ze uit. We stelden haar enkele vragen.

Hoe kan te weinig poetsen zorgen voor een verhoogde kans op hartziekte?

In de mond zijn heel veel bacteriën aanwezig. Wanneer er te weinig gepoetst wordt, blijft er tandplak achter en raakt het tandvlees ontstoken. Ontstoken tandvlees is meer doorbloed, en dat zorgt er voor dat deze bacteriën (en de bijproducten die ze maken, zogenaamde toxines) in de bloedbaan terecht kunnen komen. Gevolg is dat de bacteriën zich elders in het lichaam kunnen nestelen (bijvoorbeeld op de hartkleppen) en daar weer voor problemen kunnen zorgen. Ook zorgen de toxines voor ontstekingen elders.

Hoe is men hier achter gekomen?

Duitse onderzoekers hielden in 2006 een groot patiënt-controleonderzoek. Daarin vergeleken ze 263 patiënten die een hartinfarct hadden gehad met een controlegroep van 526 mensen die geen hartinfarct hadden gehad, maar die in mindere mate ook cardiovasculaire risicofactoren hadden zoals hypertensie (hoge bloeddruk). Mensen die een hartinfarct hadden gehad bleken significant meer gebitsproblemen te hebben. Daarbij kan gedacht worden aan diepe pockets en missende of loszittende tanden. Bij mensen die geen hartinfarct hadden gehad, kwam dit vele malen minder voor.

Wat is tandplak precies en hoe is het te herkennen?

Tandplak bestaat eigenlijk gewoon uit voedselresten die op de tanden achterblijven na het eten. Tandplak kun je zien als een dun wit-gelig laagje, dat zich met name bij de tandvleesrand ophoopt. Als dit lange tijd blijft zitten wordt het tandsteen.

En die kan gaan ontsteken?

Ja. Je hebt twee soorten ontstekingen. De lichte gingivitis, waarbij nog geen schade aan het tandvlees is aangericht. Deze is omkeerbaar. Daarnaast heb je de zware tandvleesontsteking, parodontitis. Dan is er schade aan het tandvlees, soms zelfs in het bot. In de diepere ruimtes tussen tand en tandvlees, in de zogenaamde pockets, tieren de bacteriën welig in een zuurstofarme omgeving en zorgen voor schade in de bloedbanen. In dat geval moet je zeker vier keer per jaar naar de tandarts om de dieper gelegen ruimtes van tandsteen te ontdoen. Hier is professionele reiniging dringend nodig!

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen te voorkomen?

Ja, door goed te poetsen, minimaal twee keer per dag gedurende twee minuten per keer en door elke dag de ruimtes tussen de tanden en kiezen te reinigen met bij voorkeur ragers (kleine borsteltjes, te koop in verschillende maten). Hiermee kun je zeker tandplak en tandvleesontsteking voorkomen. Je verwijdert dan dagelijks alle tandplak met de (grootste hoeveelheid) schadelijke bacteriën, zodat deze niet de kans krijgen om het tandvlees te laten ontsteken.

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen erfelijk?

Tandplak is niet erfelijk. Met poetsen en tussen de tanden reinigen is deze tandplak eenvoudig te voorkomen. Soms is er wel een erfelijke aanleg voor het krijgen van ernstige tandvleesontsteking. Dat betekent dat bij de ene patiënt meer schadelijke (paro)bacteriën aanwezig zijn dan bij een ander. Hierdoor is de kans op tandvleesontsteking groter. Maar dat betekent niet dat als je vader of moeder al vroeg een kunstgebit had omdat hij/zij altijd tandvleesontsteking had, jij dan ook vroeg een kunstgebit krijgt. Je kunt dit in grote mate zelf beïnvloeden.

Welke mensen lopen extra risico?

Onze mond is de spiegel van onze gezondheid. Ziektes kunnen daarom hun weerslag hebben in de mond. Je hoort vaak terug dat mensen niet weten dat hun tandproblemen kunnen wijzen op andere lichamelijke problemen. Zo is er een verhoogd risico voor hartpatiënten, diabetici, en mensen met hoge bloeddruk. Ik heb al meerdere malen iemand ter controle op suikerziekte naar de huisarts gestuurd omdat ik aan het gebit zag dat de tanden achteruit gingen.

Hoe komt het dat zo weinig mensen weten dat slecht poetsen voor vaatproblemen kan zorgen?

Inderdaad, het is vaak onbekend bij mensen. Er mag wat mij betreft meer voorlichting komen. Je moet niet alleen aan het aanzien van je gebit denken, of aan het goed kunnen kauwen. Een slecht onderhouden gebit is een serieus probleem. Daar zijn veel mensen zich niet van bewust!

Voor meer artikelen klik hier