Klaar voor de Elfstedentocht zonder ijs?

Geschreven door

Voor echte schaatsliefhebbers kan Vadertje Vorst niet streng genoeg zijn. Alleen zo is er immers kans op een Elfstedentocht. Gelukkig zijn ze in Friesland zelf heel praktisch. Ook zonder ijs helpen ze bezoekers aan de Tocht der Tochten. Mét heuse stempelkaart en uiteindelijk een oorkonde.

Eigenlijk is het best een opluchting. Afzien hoeft niet om van de Friese elf steden te genieten. Sterker nog, zonder schaatsen of kluunmatten kunt u Friesland veel beter ontdekken. Met de auto bijvoorbeeld. Maar in welke steden komt u eigenlijk als u zich aan de Elfstedentocht waagt? Weinig niet-Friezen kunnen het rijtje van elf opdreunen. Allemaal plaatsen die al eeuwen stadsrechten hebben, maar vaak ronduit dorps aandoen. Sommige steden liggen landinwaarts, anderen aan het IJsselmeer, kortom, een lekker afwisselend landschap. Klaar voor de start?

Leeuwarden (Ljouwert)

De grootste van de Friese elf steden, markeert het begin en het einde van de Elfstedentocht. Het is fijn wandelen langs de Prinsentuin en de scheve Oldehove, een beetje de lokale Toren van Pisa. Het Fries Museum is een moderne blikvanger vol trotse geschiedenis en hedendaagse kunst. U rijdt voor een foto met het standbeeld van de Elfstedentochtrijder natuurlijk even langs het Fryslânplein!

Sneek (Snits)

In Sneek is de Waterpoort hét visitekaartje van de stad, maar het Scheepvaartmuseum is ook een must see. U waant er zich in de glorietijden van de Friese kust- en binnenvaart (met skûtsjes). Voor meer melancholie en zoetekauwen is de gang naar de ambachtelijke winkels vol Fries banket zoals Sneekse drabbelkoeken, oranjekoek en Fryske dúmpkes.

IJlst (Drylts)

IJlst is van oudsher bekend om zijn houtbewerkers. In het nieuw te openen Museum Houtstad IJlst leert u alles over hun geschiedenis. En verhip, daar blijkt niks houterigs aan, want van het lokale bedrijf Nooitgedagt komen de schaatshoutjes waarop we allemaal hebben leren schaatsen.

Sloten (Sleat)

Ah, en dan Sloten! Met 760 inwoners is het de kleinste van de elf Friese steden. Rustig en knus met jachthaven aan het Slotermeer en twee waterpoorten. In het Museum Sloten, in het voormalige stadhuis, is de Museumzolder ‘Laterna Magica’ een fantastisch cadeautje. Hier vindt u zomaar de mooiste collectie toverlantaarns van Nederland!

Stavoren (Starum)

Voor wie ooit de sage over het Vrouwtje van Stavoren hoorde, behoudt de stad een sprookjesachtige klank. Aan drie kanten ingesloten door het IJsselmeer is Stavoren dé stad van de Zuiderzee. De directe verbinding met de Friese Meren versterkt het wind- en waterkarakter. Oftewel, Stavoren moet u doorleven, stoer staand op de kade, niet ver van het standbeeld van het Vrouwtje.

Hindeloopen (Hylpen)

Hindeloopen is nog zo’n oude Friese handelsstad met speciale magie. De 900 inwoners zijn lekker eigenwijs, met een heel eigen dialect van het Fries, een bijzondere klederdracht en natuurlijk de Hindelooper schilderkunst. In het Eerste Friese Schaatsmuseum weet u weer dat u aan de Elfstedentocht bezig bent.

Workum (Warkum)

Monumentaal Workum heeft een populaire jachthaven, maar bij koud weer is hier ook genoeg binnen te zien. Zo zijn er het museum van Jopie Huisman, de autodidactische meesterschilder van het gewone leven, en de sierlijk gedecoreerde gildebaren in de Sint Gertrudiskerk.

Bolsward (Boalsert)

Frieser kan niet! De mooie oude binnenstad van Bolsward ontstond ooit op een drietal terpen. De Broerekerk met zijn glazen dak over de gotische zuilen is hier de grootste verrassing. Verder moet u in de Beerenburgfabriek beslist de kruidenbitter van Fedde Sonnema proberen. Natuurlijk ijs- en ijskoud!

Harlingen (Harns)

De potvisfontein aan de Zuiderpier in de haven van Harlingen verwijst naar vroegere walvisvangst, maar nu varen er vooral de veerboten naar Vlieland en Terschelling af. Heel bijzonder is Archeologisch Wijnaldum, gevestigd in de consistorie achter de kerk. Het vertelt over de middeleeuwse edelsmeedkunst in deze Friese regio (Westergo) en de gouden voorwerpen die er gevonden zijn.

Franeker (Frjentsjer)

De grootste troef van Franeker is het Eise Eisinga Planetarium met een eeuwenoud model van het zonnestelsel. Opvallend: in het café praten de Franekers vooral over kaatsen, hún sport. Schaatsen, wat is dat?

Dokkum (Dokkum)

‘754. Bonifatius bij Dokkum vermoord.’ Wereldwijd kent iedereen deze geschiedenisles. Dokkum is ook het voorlaatste station van de Elfstedentocht. Hopelijk heeft u nog energie om fijn te slenteren te midden van de 140 (!) rijksmonumenten. Daarna is het op naar de finish in Leeuwarden. De Unox-muts kan af, u heeft de tocht volbracht!

Elfstedentocht op uw gemakje

Over het ijs is de Elfstedentocht  199 kilometer, over de weg nog iets langer. Zelfs met de auto overbrugt u zo’n afstand niet zomaar. De Friezen stellen daarom slimme Elfstedenarrangementen beschikbaar. Een driedaagse autoreis met twee hotelovernachtingen bijvoorbeeld. Dan krijgt u automatisch een routekaart en informatie over de elf steden mee. U kunt zelfs afstempelen op diverse posten en ontvangt bij het volbrengen van de tocht een oorkonde op naam. Houdt u van lekker eten dan is ook nog een culinaire variant op de tocht mogelijk. U proeft dan van al het lekkers dat de Friese keuken te bieden heeft. Van traditionele lekkernijen tot innovatieve hapjes. Er zijn zelfs bieren, whisky’s en wijnen uit Friesland. Dat klinkt toch beter dan koek & zopie op het ijs? Buiten het winterseizoen kunt u natuurlijk ook langs de elf steden varen, fietsen en wandelen.

Meer informatie: http://frieslandtravel.com/nl/auto-motor/elfstedenroute.

DJ Rob van Someren: Voor reanimatie is het ritme van Staying Alive precies goed

Geschreven door

Radio-DJ Rob van Someren (54) kreeg in 2014 een licht hartinfarct. Hij bleek geen klassieke hartpatiënt. Het duurde jaren voor de diagnose echt rond was. Voor zijn programma Somertijd bij Radio 10 organiseert hij eerdaags een Reanimatiedag. Aan Hartpatiënten Nederland vertelt hij waarom.

Wat gebeurde er in 2014 precies?

Na het sporten voelde ik me plots niet lekker. Ik kreeg een tintelend gevoel in mijn linkerarm en een pijnlijke druk op de linkerborst. Mijn beide ouders zijn overleden aan hartfalen. Ik wist dus meteen dat er iets met mijn hart was. Uit de onderzoeken van het AMC bleek dat ik een licht hartinfarct had gehad. De specialist sprak van een schampschot. De hartfunctie was nog 100% intact en littekenweefsel niet gevormd. Maar het hart had wel zuurstoftekort gehad. De afwijkende enzymwaarden toonden dat aan. Alleen duurde het lang voor de oorzaak van het hartinfarct werd gevonden. Die was atypisch.

Kun je dat uitleggen?

Mijn hart kreeg zuurstoftekort, omdat de binnenkant van mijn bloedvaten geïrriteerd raakten. Bij inspannende activiteiten stuwt het bloed sneller door de vaten, dat veroorzaakt wrijving aan de vaatwanden, mijn vaten vinden dat niet leuk en er ontstaat kramp waardoor ze samentrekken  en zich tijdelijk vernauwen. Het bloed krijgt minder ruimte, de bloeddruk stijgt enorm. Bij verdere verkramping kunnen de vaten zich zelfs helemaal afsluiten. Dat werd ontdekt bij de hartkatheterisatie. Normaal is dat pijnloos, maar ik voelde exact waar de slang zat. De behandelend professor stond perplex. Vasculair spasme heet het verschijnsel. Het komt bij vrouwen vaker voor dan bij mannen, maar bijna nooit zo extreem als bij mij het geval  is. Hoe dan ook was het eigenlijk tot dit jaar tobben. Met de vaten in rust was niks aan de hand, maar ik kreeg bloedverdunners en medicatie om mijn bloeddruk te verlagen. Zoveel dat zelfs tijdens het sporten de bloeddruk te laag werd.  Zo laag dat ik echt omviel. De balans was zoek. Nu is die medicatie aangepast en gaat het beter.  Ik bezoek een internist in plaats van een cardioloog. Die kan de  werking en combinatie van de medicijnen beter in de gaten houden dan de hartspecialist.

Het is een clichévraag, maar sta je na het hartinfarct anders in het leven?

Tuurlijk is er een vóór en na het hartinfarct. Ik ben me bewuster van zaken, let meer op mijn lijf en de werking van de medicatie. Toch is mijn leven niet echt veranderd, want ik deed nooit heel gek. Op mijn gewicht letten moest ik altijd al. Ik werk nog evenveel,  maak doordeweeks voor Radio 10 mijn programma Somertijd, werk meestal op dinsdag bij de politie in Amsterdam  waar ik vaak noodhulpdiensten draai en ik ben ook trouwambtenaar. Daarnaast heb ik nog twee bedrijven waarmee ik commercials doe, presentaties of drive-in shows in het land houd. Maar ik ben geen 18 jaar meer. Ik heb langer tijd nodig om van vermoeienis te herstellen. Dus als het even kan, draai ik geen nachtdiensten meer bij de politie. De dinsdag is al heftig genoeg. Om 6.15 uur sta ik dan op het politiebureau.  Vóór 15.30 uur  moet ik echt door naar de studio. De luisteraars hebben geen boodschap aan mijn meerdere banen en vermoeidheid. Om mijn conditie op peil te houden, ga ik twee keer per week naar de sportschool. Ik rook al tientallen jaren niet meer. Ik ben nog wel een Bourgondiër, maar verder ben ik best oké.

We hoorden dat je een Reanimatiedag voor je programma Somertijd aan het organiseren bent.

Klopt! Dat idee ontstond eigenlijk spontaan in de studio. We draaiden Staying Alive van de Bee Gees. Ik vertelde dat dat een perfect nummer is als je iemand reanimeert. Je voert je hartmassage uit op het ritme van dat lied. Een collega riep meteen als grap `de Somertijd reanimatiedag’! Ik had snel zoiets van, dát gaan we doen! Mensen die meemaken dat een naaste niet goed wordt, weten vaak niet wat ze overkomt. Er is veelal paniek en schroom. Dat zie ik ook tijdens mijn politiewerk. Het is belangrijk iets van reanimatie te weten. Je kunt eigenlijk ook niks fout doen. Een simpele hartmassage in de minuten voordat de ambulance arriveert, kan al levensreddend zijn. Als het bloed maar circuleert, er iets van zuurstof doorkomt. Het slechtste is niks doen. Dat besef wil ik samen met experts tijdens een speciale gratis training, ergens in Nederland, uitdragen. We hebben een breed publiek, tussen de 20 en 60 jaar, maar nog geen idee hoe groot de belangstelling zal zijn. Het wordt een serieuze middag, maar ook luchtig en laagdrempelig. Waarschijnlijk ergens in de lente van 2018.

Heb je nu al tips voor andere hartpatiënten?

Iedereen weet zelf drommelsgoed wat hij nog in zijn leven kan verbeteren. Doe daar serieus wat mee. Na een hartfalen kun je het ook voor je omgeving niet maken laconiek met je gezondheid om te gaan. Overdreven met ‘gezond’ bezig zijn, is echter ook niet goed. Genieten van het leven blijft belangrijk. Ik zeg maar zo: waarom leef je anders nog? Pluk de dag!

DJ Rob van Someren

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

De twintig Nationale Parken van Nederland

Geschreven door

Nederland, een dichtbevolkt land, is maar liefst twintig Nationale Parken rijk. Maar wat is het verhaal achter het natuurschoon? HartbrugReizen vertelt.

Twintig Nationale Parken vertellen het verhaal van de Nederlandse natuur. Typerende en karakteristieke kenmerken van de Nederlandse natuur waaronder bossen, duinen en heide zijn in de Nationale Parken terug te vinden. Hetzelfde geldt voor beekdalen, getijdenwater en laagveen, maar ook vennen. Verder is de variatie aan parkbewoners groot. Van amfibieën en reptielen tot vogels en vlinders én verschillende zoogdieren. Naast alle bezienswaardigheden, lenen de Nationale Parken zich uitstekend voor activiteiten. Sterker nog: het is dé manier om te zien en te beleven. En doordat de Nationale Parken verspreid liggen over de provincies, is er altijd één in de buurt!

Schiermonnikoog (Friesland)

Bloemen op de duinen, vogels op de kwelder en modder op het wad. Vergeet u de zeekraal niet te proeven! Sinds 1989 is het eiland een Nationaal Park en vanaf 2009 staat het Waddengebied op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Lauwersmeer (Groningen)

Door de brakke omstandigheden (vermenging van zoet en zout water) kon de bijzondere natuur in de Lauwerszee zich ontwikkelen. Om overstromingen tegen te gaan, werd de Lauwerszee afgesloten en is het Lauwersmeer ontstaan. Hierdoor is op de vroegere zeebodem een nieuw landschap ontstaan en vormt het een waar vogelparadijs.

Duinen van Texel (Noord-Holland)

Het westelijk deel van Texel bestaat uit een afwisselend landschap met droge duinen en natte duinvalleien. De bossen, heidevelden en kwelders bij De Slufter maken het plaatje af. De Slufter is een uniek gebied en staat in open verbinding met de Noordzee. Het Nationaal Park leent zich uitstekend voor een dagje uit.

De Alde Feanen (Friesland)

Hartje Friesland beschikt over ruim 2300 hectare laagveenmoeras. De natuur kenmerkt zich onder andere door meren, rietlanden en moerasbossen. En bent u bekend met petgaten, ruigten en struwelen? De variatie aan landschappen zorgt voor een rijkdom aan vogels en planten.

Drentsche Aa (Drenthe)

De beek in het Drentsche Aa is uniek in Nederland. Al kronkelend door het Nationaal Park creëerde zij een beek- en esdorpenlandschap. Gedurende duizenden jaren hebben boeren ook groots aan de rijkdom van de natuur bijgedragen.

Drents-Friese Wold (Drenthe & Friesland)

Het Drents-Friese Wold: één van de grootste natuurgebieden in Nederland met onder andere stuifzand en beekdalgraslanden. Sterker nog, het behoort tot de mooiste en belangrijkste natuurgebieden van Europa en is aangewezen als Natura 2000-gebied (een Europees netwerk van natuurgebieden waar belangrijke flora en fauna voorkomt en die men duurzaam wil beschermen).

Dwingelderveld (Drenthe)

Het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa met een ongestoorde horizon: Nationaal Park Dwingelderveld. Dankzij een herder en twee schaapskuddes blijft de heide in conditie.

Weerribben-Wieden (Overijssel)

Van open water tot moerasbos en alles daartussenin. Dat is het Weerribben-Wieden in het kort. Inclusief typische moerasbewoners.

Zuid-Kennemerland (Noord-Holland)

Een uitgestrekt duinlandschap met stuivende duinen, beboste duintoppen en duinmeren die 40% van alle planten- en dierensoorten van Nederland herbergen. Onder andere damherten, konikpaarden en reeën, maar ook Schotse hooglanders en wisenten (Europese bizon) lopen rond.

De Sallandse Heuvelrug (Overijssel)

Het doet bijna on-Nederlands aan: de vergezichten over heidevelden en bossen. Een combinatie van schuivend ijs, smeltend zand en stuivend zand heeft ooit de Sallandse heuvelrug gevormd.

De Hoge Veluwe (Gelderland)

Nationaal Park De Hoge Veluwe behoort tot één van de eerste Nationale Parken. Samen met de Veluwezoom, zijn de Nationale Parken in de jaren dertig uit particulier initiatief ontstaan. Later in de jaren tachtig, zijn de overige achttien Nationale Parken door de toenmalige minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) benoemd. Het park beslaat ruim vijf procent van de Veluwe (het grootste laaglandnatuurterrein van Noordwest-Europa). Daarnaast is hier het wereldberoemde Kröller-Müller museum gevestigd.

Veluwezoom (Gelderland)

Van bos tot grote landgoederen: in Nationaal Park Veluwezoom komt u ze tegen op één van de vele wandelroutes.

Utrechtse Heuvelrug (Utrecht)

Een stuwwal met bossen en heuvels mondt uit in een agrarisch landschap: dat is de Utrechtse Heuvelrug in een notendop. Hier vindt u landgoederen, kastelen en buitenplaatsen.

De Biesbosch (Noord-Brabant & Zuid-Holland)

De Biesbosch kenmerkt zich door het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. De eilanden, kreken en wilgenbossen maken het plaatje compleet.

Oosterschelde (Zeeland)

Het grootste en natste Nationaal Park van Nederland. Een combinatie van getij, wind en water (veel water!) zorgt voor een steeds wisselend landschap met onder andere platen en slikken, maar ook inlagen, karrevelden en kreekgebieden.

De Loonse en Drunense Duinen (Noord-Brabant)

Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen wordt dankzij de zandvlaktes, heide en bossen liefkozend de Brabantse Sahara genoemd. Het stuifzandgebied behoort tot de meest uitgestrekte stuifzandgebieden van West-Europa.

De Maasduinen (Limburg)

De langste rivierduinengordel van Nederland vindt u langs de Maas en is ontstaan door water, wind en mens. Wist u dat de duinen van de Maas vanwege hun hoefijzervorm ook wel paraboolduinen worden genoemd?

Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide (Noord-Brabant)

Op de grens met België ligt het grensoverschrijdend Nationaal Park met een verscheidenheid aan bos, duinen en heide, maar ook polders, vennen en weilanden. Tevens zijn hier allerlei planten en dieren te vinden.

De Groote Peel (Noord-Brabant & Limburg)

De Groote Peel is een overblijfsel van het vroegere hoogveenmoeras tussen Noord-Brabant en Limburg. Het hoogveengebied waar vroeger turf is uitgegraven, staat nu bekend vanwege de vele vogels.

De Meinweg (Limburg)

Een uniek terrassenlandschap met de Boschbeek en de Roode Beek dwars op de terrassen. Tussen de beekdalen vindt u bijvoorbeeld vennetjes. Tevens komt hier (weer) een adderpopulatie voor.

Ontspannen? Ga vissen!

Geschreven door

Het najaar is in volle gang. Het kleurenpalet van afvallende bladeren en de veranderende natuur bekijken is natuurlijk prachtig. Maar vissen – een vergeten activiteit – is ook heel ontspannend en doet wonderen. Wij vertellen u waarom!

Wij zijn al snel geneigd om vast te houden aan een vast ritueel. Om te ontspannen gaan wij wandelen of grijpen naar de fiets. Onder het mom van ‘verder kijken dan je neus lang is’, ga eens vissen. Het gaat de strijd aan met stress waardoor de geest en het lichaam tot rust komen. Uw hart is u dankbaar!

Visje, visje in het water

Vissen doet u alleen of in groepsverband. Gaat u voor de eerste optie om gedwongen gesprekken te voorkomen? Verkeerd gedacht! Het fijne van vissen in groepsverband is het niet verplicht hoeven praten (maar het mag wel). Sterker nog, te veel rumoer verstoort de vissen. Waaraan het ligt, is een raadsel, maar tegelijkertijd wakkert vissen de communicatie aan. Voordat u er erg in heeft, bespreekt u de meest uiteenlopende dingen. Gespreksstof nodig? Wist u dat vissen als therapie wordt ingezet vanwege de rustgevende en therapeutische werking? De vistherapie wordt onder andere gebruikt voor veteranen met PTSS (Posttraumatisch Stresssyndroom).

Maar zwijgen tijdens het vissen, is een welkome afwisseling en zeker geen straf. Het is de ideale gelegenheid om één te worden met de natuur en haar helende werking op u af te laten komen. Middenin de natuur en langs de waterkant, geniet u van de fluitende vogels, de omgeving en het uitzicht terwijl u de natuur in u opneemt. Bent u er vroeg bij? De zonsopkomst is magisch.

De VISpas

U heeft een hengel aangeschaft of afgestoft en nog wat basisbenodigdheden aangeschaft, en nadat u zich heeft ingelezen in de beginselen van de wondere wereld van het vissen, wilt u uw hengel uitgooien? Ho… stop! Voordat u gaat vissen, moet u een VISpas aanschaffen. Geen vispas? U riskeert een boete.

In Nederland is bij wet geregeld dat een VISpas verplicht is. Sportvisserij Nederland geeft vispassen uit. Bij aanschaf wordt u automatisch lid van de plaatselijke hengelsportvereniging. De VISpas stelt u in staat om met twee hengels en alle toegestane aassoorten te vissen in wateren ondergebracht in de ‘Gezamenlijke lijst van Nederlandse Viswateren’. Naar horen zeggen zijn dat er meer dan men in een heel vissersleven kan bezoeken… over uitdagingen gesproken.

Wilt u het lidmaatschap van de hengelsportvereniging liever achterwege laten? Uw VISpas wordt omgezet in een zogeheten kleine VISpas waarmee u maximaal met één hengel kunt vissen. Daarnaast is vissen met kunstaas niet toegestaan en is het aantal wateren beperkt. Verder bestaan er twee gesloten periodes: een gesloten tijd voor vissoorten (directe terugzetplicht) en een gesloten tijd voor bepaalde (kunst)aassoorten. Check vooraf de regels en wetten. Een kleine geruststelling, de herfst is nagenoeg vrij van gesloten periodes.

Wordt u snel moe? Schaf een inklapbare stoel aan en geniet nog meer van het vissen!

De visbegrippenlijst

Bent u een ‘visdummie’ en waant u zich in een onbekende wereld? Deze begrippenlijst helpt u vooruit met enkele algemene basisbenodigdheden. Waar u gaat vissen, hoe lang en de toe te passen techniek, is bepalend voor het juiste visgerei.

Vishengel

Een vishengel is een veredelde stok met aan het uiteinde een draad (visdraad) waarmee u de vis vangt en deze is verkrijgbaar in diverse soorten en maten. Er is een onderscheid te maken tussen een vaste hengel en een werphengel, met de werpmolen als het grootste verschil. Eerstgenoemde is ideaal voor kleinere wateren, terwijl een werphengel vaak wordt gebruikt op grotere wateren. Vermoeide armen? Schaf een vishengelsteun aan.

Visdraad

Visdraad of vislijn, is een essentieel onderdeel van de hengel en het vissen in het algemeen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘nylon’ en ‘gevlochten’ draad. Het voordeel van nylon is de prijs (goedkoop) en de rek, maar draagt tegelijk een nadeel met zich mee, u voelt de ‘aanbeten’ minder. Bij een gevlochten visdraad is er geen sprake van rek. Het is sterker en daardoor ook geschikt voor roofvissen. Bijkomende tip: door de sterkte kan bij gevlochten visdraad een dunnere diameter worden gebruikt.

Schepnet

Een schepnet, oftewel landingsnet, gebruikt u in plaats van uw handen bij het landen van een vis. 

Lokvoer

De naam zeg het al: het doel van lokvoer is vissen lokken naar uw visplek en ze te verleiden tot eten.

Visaas

Aas zit op de vishaak en is voedsel waar naar de vis ‘hapt’.

Vishaak

Niet geheel verrassend, maar het visaas hangt u aan de vishaak waarna de vis aan de vishaak blijft hangen.

Lood

Vislood wordt gebruikt om het aas te laten zinken en de dobber rechtop te houden. Het zorgt voor een optimale zogeheten beetregistratie. Het gewicht van het vislood is afhankelijk van verscheidene factoren waaronder de vissoort waar u op vist en de stroming van het water.

Dobber

De dobber drijft boven water en wanneer deze naar beneden wordt getrokken, heeft u beet.

Emmer

Indien het op basis van de wettelijk gestelde voorwaarden is toegestaan om de gevangen vis(sen) te bewaren, schaft u daarvoor een emmer of leefnet van de juiste grote aan. Denk  eraan om het water regelmatig te verversen. Een zogeheten leefnetcode (gedragsregel), is opgenomen in de ‘Gezamenlijke Lijst van Nederlandse Viswateren’.

Musthave reisgadgets

Geschreven door

Op vakantie! Maar voor het zover is, eerst inpakken. Kunt u een duwtje in de rug gebruiken? HartbrugReizen helpt graag. Wij selecteerden tien handige reisgadgets die uw (kampeer)vakantie en het inpakproces makkelijker maken. Dankzij deze musthaves begint het vakantieplezier direct.

Zonnelader

First things first… kamperen of niet, tegenwoordig wil het merendeel altijd bereikbaar zijn of op z’n minst in geval van nood kunnen bellen. Om gebruik te maken van een smartphone of tablet dient deze opgeladen te zijn. Stroom is tijdens een (kampeer)vakantie een luxevoorziening, want stopcontacten zijn niet altijd bij de hand. De oplossing? Een powerbank, maar dan wel op zonne-energie! De zonnelader (Solar Powerbank) is, zolang de zon schijnt, opgeladen en via de usb-poort voorziet u uw telefoon van energie. Wat rest? Uw zonnelader bevestigen aan uw rugzak, fiets of tent en laat de zon het werk doen.

Stabilisator

Al het natuurschoon en uw avonturen wilt u natuurlijk vastleggen, maar de (spiegelreflex)camera meesleuren is te veel van het goede? Uw smartphone of tablet biedt uitkomst. Zorg voor een smartphone stabilisator (Smartphone Stabilizer) en fotografeer en film de mooiste beelden! Een stabilisator zorgt voor schokvrij foto- en videomateriaal. Prijzig? Welnee! Tegenwoordig betaalt u voor een stabilisator geen honderden euro’s, maar een paar tientjes.

Waterdichte hoes

Onderwater beeldmateriaal geeft een nieuwe dimensie, maar het aanschaffen van een dure onderwatercamera is nergens voor nodig. Met enige voorbereiding fotografeert en filmt u erop los met uw smartphone of tablet. Is uw apparatuur niet waterdicht? Schaf een waterdichte hoes aan en leg de onderwaterwereld vast, maar dan een stuk goedkoper! Een zakcent over? Informeer naar waterdichte smartphones.

E-reader

Behoefte aan een goed boek, maar geen zin om vooraf te bepalen welke boeken u wilt lezen en bovendien meesjouwt? Een e-reader is de ideale win-winsituatie voor u en uw bagage. Dankzij de e-reader heeft u al uw boeken op één apparaat. Verder verbruikt een e-reader minder energie, in vergelijking met een tablet. Hierdoor gaat de batterij langer mee. Door het magnifieke, aanpasbare beeldscherm leest u in de felle zon, maar ook in het holst van de nacht. Tip: Schaf een e-reader leeslamp aan voor de ultieme e-reader leeservaring in het donker.

Reisbestekset

Van alle activiteiten krijgt u trek. Bent u eenmaal bijgekomen met een goed boek, begint uw maag te knorren! Schaft de pot vandaag een soepje of vraagt uw maaltijd om mes en vork? Dankzij de reisbestekset van ‘Gentlemen’s Hardware’ heeft u altijd het juiste bestek bij de hand. Naast de bestekset -bestaande uit een lepel, mes en vork-, tovert u met de multitool een flesopener, kurkentrekker en zakmes tevoorschijn.

Opvouwbaar reisservies

Heel handig een reisbestekset, maar waarvan eet u? Kies voor een opvouwbaar campingservies om uw maaltijd te nuttigen en bespaar op ruimte. Met een opvouwbare beker, kom en bord heeft u een compleet servies. Zelf koken? Een opvouwbare pan behoort ook tot de mogelijkheden. The best of all? Binnen een handomdraai is uw servies weer opgeborgen.

Opblaasbaar reiskussen

Na alle activiteiten en eetfestijnen is het tijd om lichaam en geest op te laden voor nieuwe avonturen. U wilt heerlijk slapen ondanks het gemis van uw eigen kussen? Met het opblaasbare reiskussen ‘Cocoon Air Core Pillow’ vergeet u dat u op een opblaasbaar kussen ligt. De reden? De pasvorm in combinatie met de zachte en gevoerde kussensloop. Hoes vies? Rits hem eraf en wassen maar. Eenmaal uitgeslapen bergt u het kussen op in de bijgeleverde zak. Opgeruimd staat netjes!

Multifunctionele haarclip

Voor de dames onder ons is de ‘Leatherdos Clippa-Mini tool’ de haarclip (en meer!) bij uitstek. Deze multifunctionele haarclip dient als de traditionele haarclip om uw haar op haar plek te houden of een sjaal mee vast te klemmen. Maar wat dacht u van het snijvlak waarmee u zelfs touwen doorsnijdt, de twee schroevendraaiers en de liniaal? Naast een fashionitem, is deze haarclip een eerste redmiddel in noodsituaties.

Draagbaar gereedschap

Denkt u als man zijnde, ‘Ik wil ook een Clippa-Mini tool’? Guess what? Voor de mannen is de ‘Leatherman Tread’ dé multifunctionele gadget, draagbaar gereedschap in de vorm van een armband. Van mini gereedschapstools tot een flesopener, iedere schakel zit vol verrassingen. Bijkomend voordeel? Vanwege een ontbrekend mesje of zaagje, is deze multitool, security check-proof.

Pakzakken

Maar hoe pakt u al uw spullen, inclusief kleding zo efficiënt en overzichtelijk mogelijk in? Gebruik duurzame en compacte pakzakken. Pakzakken, ook wel Packing Cubes, zijn inpakorganizers waarmee u uw bagage ordent. Ze zijn beschikbaar in verschillende afmetingen en kleuren. Dankzij dit tijdbesparende systeem heeft u een opgeruimde bagage waarin u alles in no-time terugvindt. Tip: verpak per pakzak (kleur) één kledingsoort of voorzie uw pakzakken van een label.

Kees van Kooten over bitterballen en bypasses

Geschreven door

Kees van Kooten had augustus 2014 net zijn verjaardag gevierd in het familiehuis in de Franse Cevennen toen de voortekenen van een hartaanval zich aandienden. Het boek over cartoons dat in de planning stond, werd grotendeels een relaas over zijn ziekenhuisverblijf na een openhartoperatie. Een greep uit zijn belevenissen en overpeinzingen, vol humor, zelfspot én melancholie. Helemaal à la Kees.

Kees van Kooten

 

Kees’ verhaal begint heel landelijk in een dorp in de Cevennen waar hij en zijn vrouw een huis hadden. Het is een opmerkelijk dorp. Maar liefst een derde van de bewoners is de honderd jaar gepasseerd. Ze doen nog mee aan le jeu de boules en smullen van fotoreportages over Sarkozy in de Paris Match. En Kees? Als jonkie (van 1941) was hij altijd drukker dan de dorpelingen. Die zomerse dagen in 2014 ook. Er moest nog van alles gebeuren. In huis en in de tuin. Rust of een wijntje gunde hij zichzelf nauwelijks. Maar toen kreeg Kees het te kwaad. Een dag of drie lang voelde hij bij diep ademhalen spierpijn in zijn borst. Teveel lichamelijke arbeid verricht, was zijn conclusie. Het opnieuw te bont gemaakt. Helaas bleef het daar niet bij, zo tekende hij aan: ‘Lopend van het huis naar de schuur en weer terug moest ik regelmatig halt houden om op adem te komen.’ Zijn kwartiertje zwemmen per dag liet hij ook maar zitten. Na een paar schoolslagen kreeg hij van die rare zware armen en schouders. Terugrijden naar Nederland ging nog net, maar weekendtassen het hotel binnendragen, voor de overnachting onderweg, al minder. Hij moest wel 4-5 keer stoppen. Weer in Nederland ging hij samen met zijn dochter zijn kleinkinderen naar school brengen. Tot een malle hunkering om een uurtje op de pingpongtafel op de speelplaats te gaan liggen hem overviel. En zijn dochter verbijsterd uitriep: ‘Man! Je ziet helemaal grijs! Ik bel nú 112!’ ‘Heb je daar het telefoonnummer van?’, was het enige dat Kees onnozel wist uit te brengen. De broeders in de ziekenauto constateerden dat hij op dat moment een hartinfarct had.

 

Superieur met vijf bypasses

Bijdehand doen hielp niet meer. Daar kwam Kees in zijn bed vol draden snel achter. Toen hij zijn zoon verklapte dat hij de dag erop zijn bypasses zou krijgen, corrigeerde die hem doodleuk:  ‘Dat is net gebeurd, pap.’ De notie van tijd was hij duidelijk kwijt. Zijn hoofd was een warboel van associaties. Kees weet zijn toestand geheel aan zichzelf. Het was het gevolg van zijn niet te tellen wanprestaties. Vijfentachtigduizend bitterballen vormden slechts een fractie van de lijst. Oftewel: hier paste geen medelijden. En dus spotte Kees genadeloos door over zijn misplaatste trots: ‘Op een onzinnige manier voel ik me met mijn vijf omleidingen langs de verstopte bloedbaan van mijn aorta superieur aan de mannen die met minder bypasses zijn uitgerust; alsof ik met de meeste onderscheidingen ben teruggekeerd uit een oorlog die nota bene door anderen, met name de cardiochirurg en zijn co-assistente, is uitgevochten.’

 

Geen gevoel voor humor

Kees probeerde langzaamaan toch wat vooronderzoek te doen voor zijn boek over cartoons. Toen hij op een dag net op zoek was naar zijn favoriete komische tekenaars in The New Yorker, kwam zijn kamergenoot Hartman irritant tussendoor, mét een oud moppenboekje vol tekeningen van de NS. Apetrots was hij erop, maar Kees vond die cartoons heimelijk maar niks. De tekening van een hartspecialist die Coeur heette en die een patiënt met een groot hart onder de arm op consult kreeg, had Hartmans voorkeur. Kees kon zich niet langer inhouden: ‘Ik zie hier de grap absoluut niet van in! Dit is de flauwste mop die ik ooit heb gezien!’ ‘Dan heeft u totaal geen gevoel voor humor’, beet Hartman hem toe. Het gaf Kees de gelegenheid eens goed uit te leggen waaraan een goede cartoon dan wél moet voldoen. Leve het welwezen kwam vol met zijn favoriete spotprenten, mét en zonder ziekenhuisbedden.

 

Op schoolreis

Uiteindelijk mocht Kees naar huis. Zijn vrouw kwam hem halen. De hele terugweg noteerde hij als een gelukzalig feest: ‘Wij nemen lijn 16. (…) Ik ben op schoolreis en ik mag naast de juffrouw zitten.’ Hij was niet alleen ongekend dankbaar, oprecht nederig en een stuk gezonder uit zijn openhartoperatie tevoorschijn gekomen, maar ook een paar maten kleiner en vijf tot zes kilo lichter. Bovendien had hij er een harem aan hartsvriendinnen bij: pantoprazol, lisinopril, acetylsal, simvastatine, clopidogrel, furosemide en metropolol. Natuurlijk ging hij het nu rustiger aan doen. Het huis in de Cevennen werd verkocht, zij het met hartzeer. En zijn grote cartoonboek? Daarmee zou hij stipt op de eerste van de volgende maand beginnen: ‘want het horloge van de scheids stond even stil, maar tikt nu onverzettelijk verder, en ik speel in het tweede kwartier van mijn verlenging, laten we wel wezen.”

Hartpatiënten overleden door besmet apparaat op OK

Geschreven door

Vele tientallen ongeruste mensen hebben de afgelopen tijd ons meldpunt gebeld nadat zeker vier hartpatiënten besmet waren door een mycobacterie. Twee van hen overleden als gevolg van die besmetting.

Het ging om hartpatiënten die tijdens een open hartoperatie besmet werden met de bacterie Mycobacterium chimaera. Boosdoener was een waterreservoir in een onderdeel van de hart-longmachine. De bak waarin het water zat, bleek met de bacterie besmet. Een ventilator blies waterdruppeltjes uit deze heater-cooler unit, die zorgt voor het op de juiste temperatuur houden van het bloed tijdens de operatie. Op die druppeltjes liftte de bacterie mee.

‘Het begon allemaal ergens in 2012/2013 in Zürich, Zwitserland’, vertelt arts-microbioloog Jakko van Ingen van het Radboudziekenhuis in Nijmegen. Hij leidde internationaal onderzoek naar de besmetting en ‘ontmaskerde’ de bacterie als boosdoener.

‘In 2012 kreeg ik een melding van een ziekenhuis in Zürich dat twee patiënten ziek waren geworden door een geïnfecteerde hartklep na een operatie’, vertelt Van Ingen. ‘Anderhalf jaar na de operatie kregen ze klachten. Op de nieuw aangebrachte metalen klep had zich de mycobacterie vastgezet. Die bacterie is familie van de tbc- en leprabacterie.’

‘Deze bacterie werd nooit eerder bij hartklepinfecties gevonden, waar ook ter wereld’, gaat Van Ingen verder. De eerste meldingen kwamen uit slechts één ziekenhuis in Zürich. Van Ingen nam toen nog aan dat de besmetting in dat ziekenhuis moest hebben plaatsgevonden, zeker toen nog vier andere patiënten in dat ziekenhuis besmet werden. Dat veranderde door meldingen uit Duitsland en Nederland.

‘Toen gingen bij mij natuurlijk alle alarmbellen af’, zegt Van Ingen. Een gezelschap – van cardiologen, thoraxchirurgen, microbiologen, leden van de IGZ en het RIVM en de bedieners van de hart-longmachine – keek welke hartcentra in Nederland gebruik maakten van dat bewuste apparaat. Het bleek dat iets meer dan de helft van de hartcentra dat apparaat gebruikt als onderdeel van de hart-longmachine. ‘We maakten de afspraak dat alle apparaten van de operatiekamers moesten verdwijnen, behalve bij vliegende spoed. Veel centra hadden die apparaten al in aparte ruimtes geplaatst buiten de OK, onder andere omdat ze zoveel herrie maken. Een geluk bij een ongeluk!’

In andere landen zoals in Duitsland, Engeland en de VS, werd intussen ook aan de bel getrokken: ook daar waren mensen besmet geraakt.

De Beierse fabrikant weigerde aanvankelijk mee te werken aan het onderzoek, totdat de fabriek daar door de Beierse ‘IGZ’ toe verplicht werd. Toen kwam de aap uit de mouw. ‘Het water waarmee het apparaat in de fabriek getest werd op lekkage, bleek de bacterie te bevatten. Deze bacterie hecht zich aan de wand van het reservoir, overleeft maanden zonder water, en weerstaat alle schoonmaakmiddelen. Zodra de bak op de OK weer met water gevuld werd, raakte de hele operatiekamer via de ventilator besmet. Vanuit die Beierse fabriek is dat apparaat een tijdlang over de hele wereld verkocht, mét bacterie in de tank. De besmetting deed zich vooral voor bij het inbrengen van een metalen hartklep. Ons immuunsysteem kan niet veel uitrichten op metaal of plastic en zo kun je dus ziek worden.’

Maar waarom werden de besmettingen – wereldwijd meer dan honderd – pas in juli 2017 bekend gemaakt? ‘Omdat we toen pas wetenschappelijk konden aantonen dat de bron van de infectie in die fabriek lag’, antwoordt Van Ingen. ‘Hoewel in Europa ook zonder dat bewijs al maatregelen zijn genomen om herhaling te voorkomen, weigerden andere landen dat soms. Ze wilden bewijzen zien.’

Hoewel nu verdere besmetting succesvol is voorkomen, moeten artsen nog zeker twee jaar alert zijn op eventuele nieuwe patiënten stelt Van Ingen, ‘We hebben bij andere patiënten gezien dat ze soms pas vijf jaar na de infectie ziek worden. Omdat we deze heater-coolers eind 2014 uit de OK hebben gehaald, blijft het in theorie tot eind 2019 mogelijk dat hartpatiënten zich melden met deze infectie. In Nederland zijn de artsen daarover geïnformeerd via hun beroepsverenigingen.’

Het risico om geïnfecteerd te raken bij een openhartoperatie in een OK met dezelfde apparatuur als die de besmetting veroorzaakte, is volgens Jakko van Ingen extreem laag. Brits onderzoek toont aan dat het risico zich verhoudt van 1 op 3000 tot 5000.

In Nederland is het risico zelfs nog vele malen lager. Hoewel iets meer dan de helft van de hartcentra gebruik maakte van deze heater-coolers, staan deze in veel gevallen niet op de OK, maar in een aparte ruimte, waardoor iedere besmetting is uitgesloten. Dat maakt het risico op besmetting in ons land lager.

Van alle centra zijn er in Nederland vier mensen geweest die besmet raakten, van wie drie in het Isala ziekenhuis. Twee van de besmette patiënten van Isala zijn overleden.

Twijfelt u of maakt u zich zorgen, neem contact op met uw cardioloog. Doe dat ook bij aanhoudende klachten zoals: aanhoudende koorts (weken of maanden en op- en neergaand), afvallen in gewicht en voortdurende vermoeidheid. Trek dan gelijk aan de bel en ga naar de cardioloog. De infecties hebben, voor zover bekend, plaats gehad bij het krijgen van een kunstklep of bloedvatvervanging.

Google, wat denk jij dat ik heb?

Geschreven door

Google is niet meer uit ons leven weg te denken. Dat is ook het geval als het om onze gezondheid gaat. Veel mensen raadplegen dan ook bij klachten niet meteen de huisarts, maar eerst hun telefoon, laptop of tablet. En in sommige gevallen proberen zij dan het probleem zelf op te lossen en verdwijnt het huisartsbezoek naar de achtergrond. Is dat slim? ‘Belangrijk is om de juiste sites te raadplegen.’

Google kan soms heel handig zijn en zelfs noodzakelijk als je iets mankeert. Dat illustreert het verhaal van Renate Kopò (26). Ze had last van terugkerende pijnaanvallen bij haar middenrif. ‘Paniekaanvallen’ dacht de huisarts, maar Kopò voelde geen paniek maar pijn. Vervolgens zei haar arts dat ze dan last had van haar maag en minder vet moest eten. Het hielp niets en Kopò werd verwezen voor een maagonderzoek. Daar was niks op te zien. De arts in het ziekenhuis stuurde haar terug naar de huisarts die vond dat ze maar moest wachten tot het ‘vanzelf overging’. Ondertussen werden de aanvallen steeds heftiger.  Kopò besloot zelf op onderzoek uit te gaan. Ze kwam via Google uit op galstenen. Maar dat vond de huisarts zeer onwaarschijnlijk.  Niet ‘zelf gaan dokteren’ vond hij. Kopò wachtte tot haar huisarts op vakantie was en ging naar diens vervanger. Die reageerde anders: ‘ik ga niet altijd mee in de diagnose van iemand die zelf gegoogled heeft, maar ik vind je aanname plausibel.’ In het ziekenhuis bleek dat ze 12 galstenen had. Haar galblaas is inmiddels verwijderd en Kopò heeft haar oude huisarts ingeruild door diens vervanger. Ze zegt: ‘Een arts heeft er natuurlijk voor geleerd, maar als die er niet uitkomt is het zeker goed om zelf op onderzoek uit te gaan en suggesties te doen.’

Hoewel Kopò eerst naar de huisarts ging voor ze besloot te gaan Googlen, doet 80% van de consumenten dat nog voor ze een arts bezoekt, blijkt uit een onderzoek van de consumentenbond in samenwerking met de faculteit huisartsengeneeskunde van het Leidsch Universitair Medisch Centrum (LUMC). De meesten (57%) willen er zo achter komen of zij zelf iets aan bepaalde klachten kunnen doen. Anderen willen meer weten over bepaalde behandelingen (44%) of over de werking van geneesmiddelen (34%). Dertig procent wil graag ervaringen lezen van anderen.

Ruim een kwart van de deelnemers aan het onderzoek van de Consumentenbond besluit het bezoek aan de huisarts vervolgens uit te stellen en het probleem zelf op te lossen met zelfzorgmiddelen of door het aanpassen van hun leefstijl. Maar een goede diagnose is dan natuurlijk het begin. En daar gaat het volgens hetzelfde onderzoek soms mis. Eén op de vijf deelnemers aan het onderzoek komt tot de verkeerde conclusie als ze op internet gaan struinen. Het raadplegen van betrouwbare sites (zie kader) maakt die kans kleiner. Anderen (1 op de 3) gaan wel naar de huisarts en de meesten vertellen deze over hun zoektocht op internet. Maar een deel doet dat niet, omdat ze de huisarts niet willen beïnvloeden of omdat ze bang zijn dat de huisarts het vervelend vindt. Dat gold voor de huisarts van Kopò, maar in de meeste gevallen is dat niet zo.

Sommige huisartsen juichen het zelfs toe. ‘Het praat makkelijker’ zegt bijvoorbeeld Niels Chavannes, hoogleraar huisartsengeneeskunde in een artikel van de consumentenbond over het onderzoek. Anderen vinden dat ‘twee meer weten dan één’. Slechts vijf procent van de huisartsen vindt het geen goed idee, voornamelijk omdat ze de informatie die ze op internet lezen nogal eens onbetrouwbaar vindt.

En artsen weten het ook niet altijd of hebben geen langdurige oplossing. Ook dan is zelf doorzetten en blijven Googlen een goed idee.

Petry Huisman (57) was 13 toen ze enorm veel bloed verloor bij haar ontlasting. ‘Het is een beetje een vies verhaal, maar het spoot er uit,’ zegt ze erover. Veel bezoeken aan ziekenhuizen volgden, ze moest medicijnen slikken, vaak rusten en kreeg een streng dieet. En groot deel van haar eerste jaren in de puberteit bracht ze liggend in het ziekenhuis door. Toen ze vijftien was ging het eindelijk beter en kon ze weer normaal eten. Maar toen ze op haar 28e haar oudste zoon kreeg waren haar darmen weer ontstoken. Ze is zelf gaan zoeken via Google en was kwam na lang zoeken en proberen drie jaar geleden uit bij Thalamo, een kliniek die alternatieve en reguliere geneeswijzen combineert. Ze eet nu geen gluten, melk en soja meer omdat haar darmen daar niet goed op reageerden en het gaat nu heel erg goed met haar. ‘Ik voel me nu erg gezond en energiek.’ Haar advies is om altijd ook vooral zelf te blijven denken en zoeken.

Dus Googlen? Zeker doen, maar op de juiste sites en in aanvulling op het advies van de artsen.

Betrouwbare sites:

  • hartpatienten.nl: 100% onafhankelijk en objectief
  • thuisarts.nl: informatie gebaseerd op wetenschappelijke richtlijnen
  • oogartsen.nl: gezamenlijke website van een aantal ziekenhuizen
  • mlds.nl: over buikklachten, van de Maag Lever Darm Stichting
  • nvdv.nl: patiëntenfolders van de wetenschappelijke vereniging van huidartsen
  • kwf.nl: informatie over symptomen en behandeling van kanker
  • allesoverhetgebit.nl: informatie van de beroepsvereniging van tandartsen
  • apotheek.nI: informatie van de apothekersvereniging over ziekten en medicijnen
  • rivm.nl: informatie over infectie ziekten en bevolkingsonderzoeken
  • kiesbeter.nl: overheidssite met keuze-informatie en informatie over aandoeningen

(bron: Consumentenbond)

Betrouwbare apps:

  • Hartbrug
  • Thuisarts.nl
  • Appotheek
  • Moet ik naar de dokter?
  • Tekenbeet
  • Rode Kruis (EHBO)

Goedkope uitjes in Nederland

Geschreven door

Elke dag die je buitenshuis doorbrengt, is duur. Dat is het idee. Toch hoeft uw portemonnee niet leeg te lopen. Er zijn genoeg goedkope leuke uitjes te bedenken. HartbrugReizen helpt u op weg.

Ontdek Nederland al wandelend

De benenwagen nemen is aantrekkelijk eenvoudig. Er zijn werkelijk honderden gratis wandelroutes te krijgen, online en bij lokale VVV’s.  Kortere en langere, voor de stad of het platteland. Fietst u liever? Door fietsknooppunten te verbinden, stelt u zelf fraaie tochten samen. Info: www.anwb.nl/wandelen/wandelroutes/zoeken en

www.anwb.nl/fietsen/fietsknooppuntroutes

Bezoek boerderijen en boomgaarden

Vele kaasboeren en fruittelers stellen hun bedrijven continu open voor het publiek. Ze verzinnen daarbij echt grappige activiteiten. Wat dacht u van Koe Alert, in de omgeving van Leiden? Na aanmelding krijgt u via de mail een seintje zodra in het voorjaar de koeien van stal gaan. U ziet ze dan letterlijk dansen in de wei.  Fruit of bloemen plukken bij telers is ook leuk. Natuurlijk betaalt u iets voor die producten, maar da’s een prikkie voor een leuk uitstapje. Houd verder bedrijvendagen zoals ‘Kom in de kas’ of de Campina Open Boerderijdagen in de gaten. Ook stichtingen voor dierenopvang  zijn wel voor het publiek toegankelijk. Zoals De Paardenkamp in Soest, een thuis waar pony’s en paarden na hun twintigste levensjaar kunnen genieten van hun oude dag.

Info: www.landvanwijkenwouden.nl/koe-alert/; www.komindekas.nl; www.campina.nl (onder Evenementen); www.paardenkamp.nl

Ontdek de Nederlandse nationale parken

Kent u alle nationale parken van Nederland al? Twaalf zijn het er maar liefst en de entree is in de meeste gevallen gratis of niet duur. U kunt verrassende dingen doen in die parken. Zo is de haven van Zierikzee, onderdeel van het Nationaal Park Oosterschelde, dé plek om bruinvissen te spotten. Alle parken zijn uiteraard voorzien van een aardig bezoekerscentrum, met volop informatie én een doeagenda voor het gebied. Info: www.nationaalpark.nl

Test uw zeebenen in FutureLand op de Maasvlakte

‘God schiep de Aarde, maar de Nederlanders schiepen Nederland.’ Een stukje van dit gezegde ziet u bewaarheid in het Informatiecentrum FutureLand op de Maasvlakte. Nabij de grootste containerkranen van de wereld leert u dat de landuitbreiding nog altijd doorgaat. De nieuwste havens van Rotterdam zijn opgespoten stukken zee. Een rondvaart of rondrit door dit containerland is een optie, tegen een schappelijke prijs.

Info: www.maasvlakte2.com/nl/futureland

Ga monumentaal

Nederland kent talloze monumenten. Tien daarvan hebben het zelfs tot UNESCO Werelderfgoed geschopt. Afgezien van Willemstad op Curaçao, vormen die een interessant lijstje voor goedkope uitjes. Entreegelden hoeven vaak niet. Een groot deel van het erfgoed, van de Amsterdamse grachtengordel tot Schokland en Kinderdijk, kunnen lopend, fietsend of varend bewonderd worden. Dat  geldt trouwens ook voor vele niet-UNESCO monumenten. Denk aan de Pyramide van Austerlitz, het vestingstadje Bourtange en het boerderijdorp Orvelte. Op de jaarlijkse Open Monumentendagen of Molendagen komt u sowieso (bijna) overal gratis binnen.

Info: www.werelderfgoed.nl; www.openmonumentendagen.nl en www.molens.nl

Beleef lokale feesten en markten

Vooral in de zomer is het voor nop genieten van tal van bijzondere markten en evenementen. Bezoek eens een kaas- of veemarkt of de lokale feestdagen van Spakenburg, Urk of Scheveningen. Vanaf het einde van de winter zijn er de carnavalsoptochten en verder processies en schuttersfeesten rond heiligen in het katholieke zuiden. De Markthal in Rotterdam of de multiculti Oosterse markt in Beverwijk kunt u voor de herfst- of wintermaanden bewaren. Info: www.hollandsemarkten.nl

Volg de kunsten

Een beetje stad of regio kent tegenwoordig kunstdagen. Veelal zijn er dan routes uitgestippeld langs ateliers, galeries en beeldentuinen of tijdelijke kunstinstallaties. Ze zijn magnifiek om eens een heel andere kijk op de eigen omgeving te krijgen. Houd de lokale bladen bij voor de data.

Bezoek gratis musea

De Museumkaart is even een investering, maar als u een fervent museumbezoeker bent, haalt u er al snel gratis museumbezoek uit. Toch is ook zonder zo’n kaart gratis of voordelig museumbezoek mogelijk. Bijvoorbeeld tijdens de Museumweek. Of het hele jaar door in tal van kleine bijzondere musea. Van de Schelpengalerie in Giethoorn tot  het Streekmuseum Het dorp van Bartje.

Info: www.nationalemuseumweek.nl;

www.museumkwartier.nl/top-20-gratis-musea-in-nederland/

Vaar voor nop over het IJ

In Amsterdam kunt u natuurlijk in een dure rondvaartboot stappen, maar de veerpontjes over het IJ zijn gratis. Ze vertrekken continu aan de achterzijde van het Centraal Station en gaan verschillende kanten op. Aan de overzijde ziet u weer eens een ander stuk Amsterdam of u vaart terug en probeert er nog eentje. Of twee. Frisse neus gegarandeerd!

Info:  www.gvb.nl/veerpont-over-het-ij

Houd het ook onderweg goedkoop

Let ook op de uitgaven voor vervoer en consumpties. Heeft u (of een ander) een NS-kaart, maak dan gebruik van samenreiskorting of andere aanbiedingen. Of koop een voordelig treinkaartje bij de HEMA of het Kruidvat. Neem voor onderweg ‘ouderwets’ een thermoskan met koffie, een flesje water en boterhammen mee. Relatief goedkope eet- en drinkgelegenheden zijn vaak te vinden in kringloopwinkels, bibliotheken en op universiteiten. Of ga voor een prikje ontbijten bij de IKEA of de HEMA. Reist u per auto? Parkeer dan buiten de betaalzones. U loopt of pakt tram of bus naar uw eindbestemming.

Info: www.treinreiziger.nl/category/treinkaartjes/

Geld verdienen aan uw vertraging

Geschreven door

Pakt u wel eens het vliegtuig, dan kan het ook u overkomen. Een vluchtvertraging, een geannuleerde vlucht, een gemiste aansluiting of een instapweigering. In veel gevallen kunt u naderhand financieel verhaal voor het oponthoud halen. Hoe? HartbrugReizen zet het op een rij.

Daar stond ik dan op het vliegveld van Rome. Een uur ervoor was ik met vertraging uit Caïro aangekomen en had ik me via twee terminals en de douane naar de gate voor Amsterdam gehaast. Maar de tijd was te krap geweest en ik miste mijn aansluitende vlucht. Erg vervelend! Gelukkig bezorgde Alitalia me keurig een hotelovernachting met ontbijt. De volgende ochtend kon ik alsnog door naar Nederland. Maar daarbij moest ik het niet laten, aldus vrienden. Voor deze vertraging kon ik een claim indienen. Een verzoek om een vergoeding voor het geleden tijdverlies op basis van de Europese Unie Verordening 261/2004. Daarin zijn sinds 2005 de rechten van de vliegtuigpassagier beschermd en de plichten van de vliegtuigmaatschappij vastgesteld. Ik besloot zo’n claim te proberen.

Oerwoud van claimbureaus

Eén ding was zeker: ik wilde de procedure zo eenvoudig mogelijk houden. Een rechtsbijstandsverzekering had ik niet, anders had mijn verzekeraar wellicht een vergoeding voor me kunnen opeisen bij de vliegtuigmaatschappij. Gelukkig bleek er een oerwoud aan bureaus die zich bezighouden met claims van passagiers. Ze kennen de wet van binnen en buiten en nemen de rompslomp over. Ik koos EUclaim, het oudste en veruit bekendste bureau. Het werkt ook samen met de Consumentenbond en reisorganisaties. Net zoals de andere claimbureaus haalt het zijn verdiensten helemaal uit de claim zelf. EUclaim rekent een succesfee van 29% en € 26,- administratiekosten inclusief btw per persoon. Als de claim mislukt, zijn er geen kosten. No cure no pay heet dat. Ik tekende ervoor. Na het aanleveren van mijn gegevens kon ik simpelweg achterover zitten. Ik hoefde geen claimbrieven te schrijven en over een rechtszaak, indien nodig, zouden de juristen van EUclaim zich buigen. Zonder enkel risico aan mijn kant.

Reken u rijk

Natuurlijk zijn er gedupeerde passagiers die de vliegtuigmaatschappij liever zelf benaderen. Dat kan een tijdrovende klus zijn, maar gaat de maatschappij positief op hun claim in, dan hebben ze bovengenoemde kosten bespaard. Krijgen ze nul op het rekest, dan kunnen ze alsnog zo’n claimbureau in de arm nemen.

Maar stel dat u na een vertraging net als ik voor het meest relaxte claimproces kiest. Hoe gaat die dan praktisch in zijn werk? Op de website van EUclaim checkt u allereerst de voorwaarden voor vergoeding. U moet sowieso meer dan drie uur vertraging hebben gehad. Is er verder sprake geweest van bijzondere omstandigheden, dan is een claim zinloos. Zo is een vliegtuigmaatschappij niet verantwoordelijk voor de problemen die ontstaan door slecht weer, terrorisme, een medische noodlanding of een staking van het vliegveldpersoneel. Staakt het eigen personeel van de maatschappij of is er een technisch mankement dan heeft u wél recht op een vergoeding. Let wel: de regels zijn alléén van toepassing op vluchten binnen de EU of op vluchten die door een vliegmaatschappij uit de EU worden uitgevoerd. Zo had ik geluk dat ik vanuit Caïro met Alitalia en niet met EgyptAir vloog. Hoe langer uw vlucht was, hoe hoger de mogelijke vergoeding. Die kunt u via de website van EUclaim ook berekenen.

Persoonlijk dossier

Verder volgt u een duidelijk stappenplan. U kiest de knop die op u van toepassing is: gemiste, vertraagde of geannuleerde vlucht of een instapweigering. Na het invullen van uw verhaal berekent de calculator (een database met vluchtgegevens) of u mogelijk recht heeft op een vergoeding. Vervolgens wordt u gevraagd verschillende documenten te scannen: uw identiteitsbewijs en uw e-ticket of instapkaart. Met het afronden van die stap dient u uw claimverzoek in. Het systeem maakt automatisch een persoonlijk online dossier aan. U ontvangt daarvoor persoonlijke inloggegevens. EUclaim beoordeelt vervolgens handmatig of uw claim inderdaad kans gaat maken. U krijgt bericht of dat het geval is. Bij een positief bericht vraagt het bureau om een volmacht. Hiermee geeft u EUclaim toestemming in uw naam te handelen richting de luchtvaartmaatschappij.

Soms teleurstelling

Eigenlijk is het dan simpelweg wachten op de uitslag. Bij EUclaim is die doorgaans gunstig. Zo ontving ik na aftrek van kosten toch mooi de helft van de totale vliegticketprijs terug. Mijn vlucht van Egypte naar Nederland was als het ware gratis geworden. Maar reken uzelf niet te snel rijk, om teleurstellingen te voorkomen. Zo vertelde ik mijn Caïro-verhaal aan een vriendin. Zij had precies hetzelfde meegemaakt als ik, dacht ze, en diende dus ook een claim in. Zonder succes. Waarom? Ze had weliswaar haar vlucht naar Amsterdam gemist, maar de vlucht uit Caïro was niet vertraagd geweest. Dat het uur overstaptijd vanwege grote drukte op het vliegveld onvoldoende bleek, lag niet aan Alitalia. Op papier is drie kwartier overstaptijd zelfs genoeg. Dat ze wel een hotelovernachting had gekregen, was aardig van de vliegtuigmaatschappij, maar geen ‘bekenning van schuld’. Lees dus goed de voorwaarden, maar onthoud vooral: niet geschoten is altijd mis. Hebt u meer dan een jaar geleden ook een vertraging gehad maar nog geen claim ingediend? U kunt dat binnen anderhalf jaar na het oponthoud alsnog doen!

 

 

Meer informatie: www.euclaim.nl