Op de vraag hoe het met mij gaat, was er anderhalf jaar lang maar één antwoord passend: goed, heel goed. Ik genoot van alles. Nog steeds leek het zo te zijn dat ik grenzen aan het verleggen was.

Werken, thuiskomen, voor het eten zorgen, spelen met mijn bonuskinderen en daarna nog even bij een vriendin op visite een theetje drinken en bijkletsen. En dan met een goed gevoel en energie over, in bed stappen, om de dag daarna weer te gaan werken.

Tot maandag 17 oktober 2022. Aan het eind van de ochtend de huisarts gebeld, omdat ik het zo benauwd had. En aangezien ik voorafgaand aan het weekend last had van twee ontstoken ogen, keel- en oorpijn, had ik rekening gehouden met een longontsteking. En omdat ik naast hartpatiënt ook astmapatiënt ben, wilde ik er niet te lang mee wachten. In de middag nog een keer gebeld, want de klachten verergerden en ik kon niet meer wachten op de afspraak van dinsdag.

Ik mocht meteen komen. Mijn longen klonken schoon, 100% zuurstof, temperatuur en bloeddruk waren goed. Maar wel een zeer afwijkende hartslag. De huisarts heeft gelijk naar het ziekenhuis gebeld en ik moest mij melden bij de Eerste Harthulp. Ik had een zeer versnelde hartslag met veel extra overslagen. In rust was mijn hartslag tussen de 175 en 195. ’s Avonds met medicatie naar huis gestuurd. Maar 3,5 dag later weer in het ziekenhuis geweest voor een ECG. De ECG was nagenoeg hetzelfde als maandagavond, zonder medicatie. De medicatie is nu verdubbeld. Ik kan zeggen dat mijn hartslag wat rustiger lijkt, maar nog steeds niet stabiel is.

Het is nu afwachten op de oproep van de cardioloog om verder onderzoeken te laten doen, wachten op de uitslag en dan goed na te gaan denken en praten over een plan. Ik heb al een ablatie gehad in oktober 2017, oktober 2020 en in februari 2021. Blijkbaar een oplossing voor de korte termijn; maar wat is de oplossing voor de toekomst?

Identificeer de problemen, maar geef je kracht en energie aan de oplossing. Want, het komt goed, beter dan ooit!

Ashley Verkerk

Ook op zoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Regelmatig zit er een patiënt tegenover me die me vraagt of hij/zij echt een hartinfarct heeft gehad. In veel gevallen is er onduidelijkheid, waarbij sommige mensen hebben gehoord dat ze een schampschot hebben en anderen een ernstig infarct. Maar wat is dat nou precies, een hartinfarct?

Een hartinfarct is de medische beschrijving voor het afsterven van een deel van de hartspier door onvoldoende aanvoer van ‘voedingsstoffen’ (vooral zuurstof) via de bloedvaten naar het hart. Een hartinfarct kan in zoverre zowel het gevolg zijn van te weinig aanbod in absolute zin, als van een relatief te grote vraag.

Een klassiek hartinfarct is het gevolg van te weinig aanbod van bloed via een toevoerend bloedvat (in het geval van het hart: een probleem met de kransslagvaten of coronairarteriën). Hierbij is het aanvoerende bloedvat om een of andere reden vernauwd (stenotisch). Het bekendste voorbeeld is een bloedvat dat is afgesloten door aderverkalking en/of een bloedpropje. Hoe groter het afgesloten bloedvat en des te ernstiger de vernauwing c.q. hoe langer het dicht heeft gezeten, des te groter de kans op een groot hartinfarct. Deze groep patiënten geven we levenslang tenminste een cholesterolverlager en een bloedverdunner, maar vaak hebben ze aanvullende medicatie nodig, bijvoorbeeld voor andere risicofactoren zoals een te hoge bloeddruk.

In zeldzamere gevallen is er bijvoorbeeld sprake van een spastisch bloedvat of een scheurtje (dissectie) van een kransslagvat, waardoor er onvoldoende bloed doorheen kan stromen. Dit zien we vaker bij vrouwen en bij jongere mensen. Ook hier geldt: hoe groter het vat en des te meer en des te langer het dichtzit of heeft gezeten, hoe groter de kans op een groot hartinfarct. Deze hartinfarcten zijn veel complexer te behandelen, want de oorzaak ligt vaak niet in een hoog cholesterol of een bloedpropje. Deze patiënten hebben een geïndividualiseerd behandelplan nodig.

Soms is er geen sprake van een vernauwing, maar is het hartinfarct het gevolg van een relatief te grote ‘vraag’ naar zuurstof/voedingsstoffen vanuit het hart. Denk hierbij aan iemand die bijvoorbeeld een hele zware fysieke inspanning (een marathon) of mentale stress (een heftige ruzie) ondergaat. In dit geval zijn de bloedvaten voldoende of zelfs helemaal goed doorgankelijk. Deze groep patiënten heeft vrijwel altijd een zogenaamd ‘schampschot’ omdat er geen bloedvat heeft dichtgezeten. Bij deze patiënten zijn aderverkalking en/of bloedpropjes eveneens zelden de hoofdoorzaak. Ook in dit geval is een geïndividualiseerd behandelplan, bijvoorbeeld met een sportadvies of psychosociale begeleiding, daarom minstens zo belangrijk als een medicamenteuze behandeling.

Hoe eerlijk kun je zijn als je partner chronisch ziek is? Soms heb ik het gevoel dat mensen schrikken van mijn woorden. Dat ze het hard vinden hoe ik over mijn man praat of dat ze onze grapjes raar vinden. Zo was ik laatst met iemand op pad en had ik even mijn man nodig. Ik belde hem op en begon meteen enthousiast te kletsen. Hij reageerde wat ingetogen. En opeens hoorde ik het. Zijn slaperige stem. Oeps. “Oh, hij lag weer te slapen. Dat kan af en toe zo vervelend zijn”, zei ik nadat ik had opgehangen. De ander keek me met verschrikte ogen aan. Ze was verbaasd en mompelde dat het toch logisch is dat hij moet rusten. “Natuurlijk, begrijp ik helemaal. Maar dan kan het voor mij soms nog wel irritant zijn. Ik doe mijn best om rekening met hem te houden, maar vergeet ook weleens wat. Als hij nou even appt, dan stoor ik hem niet.”

Eenmaal thuis vertelde ik het aan mijn man. “Ik ben bang dat ze me hard vindt, omdat ik zo over je sprak. Maar alles wat ik tegen een ander over jou en je hart zeg, zeg ik ook tegen jou. Alleen dat weten zij niet.” Hij knikte. “Als ik enthousiast bel en jij reageert zo, dan is dat ook vervelend. Zou ik ook irritant vinden.” En zo lossen we dat dan weer samen op. En dat vind ik zo knap aan ons. We kunnen alles tegen elkaar zeggen. In iedere relatie is het belangrijk om eerlijk te zijn, maar helemaal als een van de twee ziek is. Soms krijgen we dan ook weleens iets te horen wat we niet leuk vinden, maar dat is dan maar zo. Laatst was ik ziek en was ik degene zonder energie. Ik was niet vooruit te branden. “Ik kan het niet laten, maar nu weet je een keer hoe ik me voel”, zei mijn man. Bam. Een kleine steek. En het was ook al door mijn hoofd heen geschoten. Maar wat is het toch fijn dat hij dat dan ook gewoon zegt. Zo hoort het. Zijn hartproblemen hebben nu eenmaal invloed op onze relatie en hoe we ons voelen. Op ons leven. Maar we kiezen zelf hoe wij ermee omgaan.

Cilla Schot

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Allereerst wil ik alle donateurs HARTelijk danken voor de steun in het afgelopen jaar; dankzij jullie kunnen we hartpatiënten helpen! We hopen natuurlijk dat we ook in 2023 op deze steun mogen rekenen.

Onlangs realiseerde ik mij weer hoe trots wij mogen zijn op onze trouwe achterban. Die steunt ons door dik en dun, sommigen zelfs al meer dan 50 jaar! Op 20 oktober organiseerden wij een evenement, waarvoor we trouwe donateurs uitnodigden. We mochten maar liefst 100 donateurs verwelkomen met koffie en heerlijke Limburgse vlaai. We hebben een mooie boottocht over de Maasplassen gemaakt en hebben de dag afgesloten met friet zuurvlees.

De verbinding en het familiegevoel was meteen voelbaar en zichtbaar: er waren veel oude bekenden die elkaar weer zagen, het was voor velen een soort reünie. Maar er werden ook nieuwe contacten gelegd en er ontstonden zelfs vriendschappen. Aanwezigen raakten aan de praat, onder meer over hun ervaringen met onze HartbrugReizen. Want ook tijdens die reizen ervaren we altijd een grote saamhorigheid. En iedereen vond het ook fijn om kennis te maken met ons gehele team.

Wij en hopelijk ook onze bezoekers hebben intens genoten van deze mooie, gezellige dag. Bekijk hier de aftermovie. Ook volgend jaar organiseren we weer van dit soort evenementen. We laten het weten zodra er meer bekend is.

Velen waren blij dat we het heft voor onze reizen weer – na een jaar samen gewerkt te hebben met de Jong Intra Vakanties – in eigen handen nemen; oud en vertrouwd op pad met HartbrugReizen. Ikzelf ook, want ik ga altijd graag mee als reiscoach en heb het volste vertrouwen in ons vertrouwde en unieke reisconcept. En als ik een tip mag geven: wees er snel bij met boeken, sommige reizen zijn al (bijna) volgeboekt!

Dan even terug naar de orde van de dag. We leven momenteel in een onzekere en vreemde tijd, waarin we allemaal te maken hebben met stijgende kosten. Niet alleen de energiekosten zijn enorm gestegen, maar nu worden we ook geconfronteerd met hogere premies voor de ziektekostenverzekering. Dit zal niet meevallen voor wie toch al goed moet letten op de uitgaven. Daarbij zijn veelbelovende initiatieven zoals de suikertaks en de btw-verlaging voor groente en fruit helaas nog steeds niet doorgevoerd. Dit laatste gebeurt waarschijnlijk op zijn vroegst in 2024. Juist dit soort veranderingen zijn hard nodig om ervoor te zorgen dat een gezondere leefstijl betaalbaarder wordt. Zoals ik vorige keer hier al schreef, zet het kabinet zich in voor een gezonde leefstijl in een gezonde leefomgeving. Gelukkig is er dus sprake van bewustwording. Maar de volgende stap is dat er ook echt iets verandert. Laten we dan ook hopen dat de eerdergenoemde initiatieven niet te lang op zich laten wachten.

Vanuit HPNL besteden we veel aandacht aan het thema bewustwording. We merken dat mensen zich steeds meer bewust worden, op allerlei gebieden. Een gezonde leefstijl is hier een goed voorbeeld van. Dit proces verloopt stapje voor stapje. Eerst word je je ervan bewust dat bijvoorbeeld leefstijlverandering van toegevoegde waarde is, vervolgens bén je je hier bewust van. De vervolgstap is het maken van een keuze, dus in dit voorbeeld het daadwerkelijk veranderen van je leefstijl. In het speciale katern van ons nieuwe HPNLmagazine is hier veel over te lezen. Je vindt hier interviews met deskundigen, veel bruikbare tips en informatie over de manier waarop wij hier zelf aandacht aan besteden vanuit Hartpatiënten Nederland.

Wij helpen u graag met het maken van goede voornemens voor 2023, die realistisch en haalbaar zijn. Helpt u ons ook? Ondanks alle stijgende kosten, verhogen wij de jaarbijdrage niet. We hopen dat u deze snel voldoet; HARTelijk dank!

Namens het gehele team wens ik u prettige feestdagen toe, en veel moois en een goede gezondheid voor 2023!

Ook op zoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Artsen worden zich steeds meer bewust van het feit dat onze gezondheid, en dus ook ziekten, sterk beïnvloed worden door leefstijl. Het is inmiddels duidelijk dat aanpassing van onze gewoonten beslist noodzakelijk is.

Op de eerste plaats voor onszelf, voor ons welbevinden. Maar zeker ook door de telkens hoger wordende ziektekosten en daarmee gepaard gaande uitgaven. En niet te vergeten de verzekeringspremies die we met zijn allen moeten ophoesten. We worden immers ouder, hebben meer medische zorg en meer, vaak dure, medicatie nodig. En we ervaren dus ook meer ziektelast en telkens in toenemende mate nare bijwerkingen van medicijnen.

Behalve dat ik ras-optimistisch ben, mag u van mij verwachten dat ik alles zeer kritisch benader en bekijk. Jaren geleden toen de eerste berichten met betrekking tot de gunstige invloed van verandering van leefstijl op de gezondheid de media bereikten, volgde ik alles hierover op de voet. Ik sprak met vele deskundigen en verslond veel boeken. Ik raakte ervan overtuigd dat een gezonde leefstijl ongetwijfeld zou leiden tot meer grip op je eigen gezondheid en gebruikte medicatie. ‘Waardoor die fascinatie’ hoor ik u denken.

Een twintigtal jaren ervoor kwam ik in het medisch circuit terecht. Ik werd destijds – onder verdenking van een dreigend hartinfarct – met spoed opgenomen op een intensive-careafdeling. Extreem hoge bloeddruk bleek de oorzaak van mijn klachten te zijn en gelukkig mocht ik na enkele dagen weer naar huis. Uiteraard met de nodige schrik in de benen, medicatie en afspraken voor vervolgcontroles.

Jarenlang volgde ik trouw de adviezen van mijn arts en slikte mijn medicijnen. Dit werden er echter steeds meer. Uiteindelijk werd ik gediagnostiseerd met gevaarlijk hoog cholesterol en diabetes type 2. Jarenlang voelde ik mij patiënt. Mede door controles bij artsen en vooral ook door toenemende bijwerkingen van mijn medicatie: geen werking zonder bijwerking.

Behalve dat ik was belast met het zogenoemde metabool syndroom (combinatie van een verhoogd cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, overgewicht en een hoge bloedsuikerspiegel) werd mij verteld dat ik ook nog eens erfelijk belast zou zijn. Ik kreeg steeds meer het gevoel met een tijdbom te leven. Uit angst slikte ik trouw mijn pillen. In de loop der jaren had ik er pakhuizen mee kunnen vullen!

Uiteindelijk besloot ik een jaar of drie geleden het heft in eigen handen te nemen. Ik werd mij bewust van het feit dat ik jarenlang onnodig in de medische molen meedraaide en gooide het roer volledig om. Ik maakte mijn eigen keuze: geen pillen, maar paprika’s.

Van die bewustwording en mijn daarop gemaakte keuze heb ik tot op de dag van vandaag geen spijt. Integendeel: elke ochtend als ik wakker word, ben ik blij met de weg die ik drie jaar geleden insloeg. En ik realiseer mij elke dag weer dat ik daardoor ruim 15 kilo kwijtraakte, een prima conditie heb en mij tien jaar jonger voel. En bovenal realiseer ik mij dat ik het leven weer leef.

Deze ervaring, mijn eigen journey, wil ik graag met u delen. En mede daardoor bieden wij u handvatten aan waardoor u deze route ook kunt volgen en gezondheidswinst kunt boeken. Maar u maakt zelf de keuze.

Inmiddels hebben onze medewerkers een aantal mensen de weg mogen wijzen om meer grip op hun leven te krijgen. Ze bewust kunnen maken van de winstpunten van een verbeterde leefstijl. We mochten inmiddels bijdragen aan een voor velen waardevoller en gezonder leven. En dat doen we ook graag voor u! Gratis, en: zonder addertjes onder het gras!

Het magazine dat u nu in handen heeft, is bijzonder waardevol. Het kan de aanzet zijn om over aanpassing van leefstijl na te denken. U zult zien dat er veel mogelijkheden zijn. Dat het vaak niet zo moeilijk is als het lijkt en er talloze alternatieve mogelijkheden zijn. Het kan ervoor zorgen dat u zich bewust wordt van de impact van uw leefstijl op uw gezondheid. En nogmaals: bel of mail ons, ons team helpt u er graag mee. U staat er niet alleen voor. Samen kunnen we veel bereiken.

Tenslotte wens ik u hele fijne feestdagen en veel wijsheid, blijf gezond.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Deze keer wil ik een lastig onderwerp aansnijden. Meestal willen we onze “negatieve” emoties zo ver mogelijk wegstoppen. Nu nodig ik ons uit om ze niet alleen te accepteren, maar om ze zelfs als vrienden of leermeesters te accepteren. Onze emoties zeggen veel over ons zelf. Let wel, niet over ons Ware Zelf, maar over wie we denken te zijn, het eindige bewustzijn oftewel het ego.

Het ware, oneindige Zelf, wat we in werkelijkheid zijn, kent geen oordelen, dus ook geen emoties. Voor het ware Zelf is alles oké. Het denkt niet, oordeelt niet, maakt geen onderscheid. Het is gewoon, het is “ Sat Chit Ananda”, sanskriet voor “Zijn, Bewustzijn en Gelukzaligheid”, oftewel eeuwigdurende Vrede. En dat zijn wij! Zodra wij dus een emotie ervaren, zouden we kunnen weten dat die niet hoort bij wie we werkelijk zijn.

Oké, dit wetende, zou het erg gemakkelijk zijn om de emoties af te doen als niet bestaand.

Deze horen toch niet bij degene die we werkelijk zijn, dus ze bestaan niet. Dit is echter een vorm van struisvogelpolitiek. Als ik het niet zie, bestaat het niet. We ontkennen dan een gevoel dat we daadwerkelijk ervaren. Dat verdwijnt niet door ontkennen.

Maar ja, hoe helpt dat omarmen dan, mijn grootste vijanden ga ik toch niet omarmen?

Nou is het natuurlijk zo dat als wij allen één zijn, we geen vijanden kunnen hebben en eigenlijk ook geen vrienden. Dualiteit is een gevolg van ons denken, van het eindige bewustzijn. Dit maakt voortdurend onderscheid. Wat ik nu voel, is dat fijn of is dat vervelend. Als het niet fijn voelt, dan wijs ik dat af, voelt het wel fijn, dan koester ik dat.

Het zijn echter de nare gevoelens die ons kunnen helpen, om weer te zien wie we werkelijk zijn. Als we deze gevoelens zouden wegstoppen, lijkt het leven geweldig, maar we zeulen dan een steeds zwaardere last met ons mee. Dit zorgt ervoor dat we nooit volledig vrij kunnen zijn. Aangezien wij toch al alles willen analyseren met ons brein, hebben we ook de  mogelijkheid om de vervelende emoties eens goed onder de microscoop te leggen. We zouden kunnen beginnen met ons af te vragen waar bijvoorbeeld onze ergernis vandaan komt.

Nou, dat is toch duidelijk, dat komt door hetgeen die ander ons aangedaan heeft. Vraag je vervolgens af of dat wel zo is? Oké, die ander heeft misschien iets onaardigs gezegd of gedaan, maar hoe komt dat gevoel dan bij mij? Heeft die ander dat gevoel bij mij ingebracht? Nee, het is mijn gevoel, ik voel me boos of gefrustreerd. Dan kan de volgende vraag zijn: wie is die ik die boos of gefrustreerd is? Kan mijn ware ik boos en gefrustreerd zijn? Kan mijn ware ik last hebben van hetgeen een ander zegt?

Het antwoord op de eerste vraag zou dan “nee” moeten zijn, omdat het ware Zelf, oneindig bewustzijn, alleen maar vrede kent. Het oordeelt niet, dus keurt ook niets af. Het antwoord op de laatste vraag zou dan kunnen zijn: “welke andere?”. Het ware zelf kent alleen zichzelf en weet niet beter dan dat het één is met alles. Er is niets anders. Hieruit blijkt dat de ik, die deze emoties ervaart, niet de ware ik is, maar een uiting van mijn vermeende afgescheidenheid.

Als dit duidelijk wordt, hebben we de keuze om terug te gaan naar wie we werkelijk zijn, of ons te verliezen in de emoties. Als we dan naar ons hart luisteren, is er eigenlijk geen keus, want het hart zal ons leiden naar eeuwig geluk, naar Sat Chit Ananda.

We gaan mee met deze drijvende kracht, ons diepe verlangen, of we verzetten ons ertegen.

Dit verzet is vaak onbewust, maar we kunnen het ons bewust wórden, door naar onze frustraties te kijken en dan te beseffen dat we uitgenodigd worden om de sluiers der onwetendheid af te leggen.

HARTegroet,

Jan Chin

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Ik kreeg een verwijzing naar het Erasmus ziekenhuis, nadat ik op de Eerste Harthulp had gelegen met symptomen van een hartinfarct. Ik was toen 28 jaar oud.

Het was een drukke periode op mijn werk en de weken en maanden daarna vlogen eigenlijk voorbij. Op een gegeven moment kwam er weer rust in mijn leven en merkte ik toch dat ik me niet zo goed voelde. Bepaalde gedragsveranderingen waren een standaard geworden en opeens was ik me daar bewust van. Helaas was de verwijzing ondertussen verlopen en moest ik alles opnieuw aanvragen.

Er werd een hartecho en een ECG ingepland. Tijdens het maken van de echo gaf de verpleegkundige aan dat hij alvast het een en ander ging regelen. Hij zag iets, maar mocht hier niets over zeggen, omdat hij geen cardioloog was. Maar ik ging naar huis met een hartkastje voor 7 dagen, onverwachts.

Op 23 september 2020 kreeg ik de uitslag. De hartecho was goed, maar door het dragen van het hartkastje zijn ze erachter gekomen dat ik toch weer last heb van hartritmestoornissen. Dit was een bevestiging van wat ik eigenlijk al wist.

De cardioloog heeft alles doorgestuurd naar het Erasmus ziekenhuis voor verdere behandeling. Aangezien ik 3 jaar geleden een half jaar op de wachtlijst heb gestaan, dacht ik nog wel even tijd te hebben. Tot ik 3 oktober een mail kreeg van het Erasmus ziekenhuis met daarin niet een afspraak bij de cardioloog, maar de opname- en operatiedatum. Op 14 oktober stond de tweede ablatie gepland. Binnen 3 weken had ik dus de uitslag én was de ablatie. En ja, dat was heel snel. En dat in coronatijd.

Helaas was het technisch onmogelijk om de ablatie uit te voeren. De hartritmestoornissen zaten aan de linkerkant. Tijdens de gesprekken van tevoren hadden ze al aangegeven hier bang voor te zijn, maar ik had goede hoop en hield er niet echt rekening mee dat het niet zou lukken.

Het betekende dan ook dat het dossier na 3 maanden, na de controle, niet gesloten kon worden. Ik startte per direct met hartmedicatie.

Gelukkig is er overal een (tijdelijke) oplossing voor!

Ashley Verkerk

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Onlangs gingen we op bezoek bij vrienden op een camping in Zeeland. Wij hadden zelf voor een paar dagen een huis in de buurt gehuurd, zodat we bij hen konden aanwaaien.

De eerste dag gingen we gelijk naar het strand. Onze vriend was helemaal enthousiast. “Het strand is niet ver. Denk ik … Hoe ver kun jij eigenlijk lopen in deze hitte?”, vroeg hij aan mijn man. Want het was warm, plakkerig en benauwd. De auto met airco leek de beste plek, maar een verkoelende duik in de zee was ook een prettig vooruitzicht.

“Het is vijftien minuutjes lopen, hooguit twintig”, ging hij verder. Er kwam wat aarzeling in zijn stem. “We kunnen ook met de auto gaan”, stelde zijn vriendin voor. Dat leek ons gelijk de beste optie. Lopen naar het strand betekent altijd dat je dat stuk ook nog terug moet. En als je er bent, begint dan nog de wandeling door het zand naar een plek dichtbij de zee. “Ik weet een strand waar we makkelijk kunnen parkeren en niet ver door de duinen hoeven”, zei onze vriend. Hij keek mijn man aan. “Ja sorry, ik kan er niets aan doen. Ik vergeet altijd dat je iets aan je hart hebt, omdat we het niet aan je zien.” En dat is precies zoals het is. Maar wat is het fijn als mensen het ook hardop zeggen.

Toen we de auto hadden geparkeerd, pakte ik alle spullen. Stiekem keek ik hoe ver het dit keer zou zijn. Mijn man baalde. “Ik vind het zo vervelend als jij alles moet sjouwen. Laat mij ook iets doen”, zei hij terwijl hij rustig liep en spaarzaam met zijn energie omging. “Kom, het is echt geen gezicht dat jij de tassen draagt en ik ernaast loop.” Een gesprek dat we al duizend keer hebben gevoerd. “Laat nou, de ene tas hier en de andere tas daar. Zo loop ik lekker in balans”, reageerde ik wat geïrriteerd. “En laat de mensen lekker denken. Wij weten hoe het zit. Wees blij dat je met jouw hartklachten überhaupt naar het strand kán gaan.” Ondertussen liep het zweet van mijn voorhoofd, maar de zee lonkte en de kinderen renden al heerlijk vooruit. Het was bijna tijd voor een ontspannen dagje strand.

Cilla Schot

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Vraag het aan een politicus die ‘liberale waarden’ hoog in het vaandel heeft staan en het antwoord is: ‘wat een onzin, natuurlijk bestaat de vrije wil.’ Vraag het aan een Nobelprijswinnende wetenschapper, zoals Daniel Kahneman, en het antwoord is: ‘inderdaad, de vrije wil bestaat niet’. Wie gelooft u dan?

Voor mij is dit onderwerp dagelijkse kost. Ik ben namelijk niet alleen cardioloog, maar ook vader en wereldburger. Zowel op mijn werk, de crèche, op de scholen van mijn kinderen en in de omgeving waar ik woon, word ik geconfronteerd met het onrecht dat ons wordt aangedaan doordat teveel mensen geloven in de vrije wil. Sterker, het ergste is nog dat we heel veel welvaartsziektes juist hebben doordat er ook een partij is die heel goed weet dat de vrije wil niet bestaat: de reclame/marketingwereld.

Wellicht is het je wel eens opgevallen, dat je in vrijwel elke supermarkt eerst stuit op de groente- en fruitafdeling. Psychologische oorlogsvoering. Door je eerst wat gezonde producten te laten kopen, weten de supermarktmanagers dat je even verderop méér ongezonde keuzes zult maken. Ze weten ook dat velen van ons best bereid zijn om wat te betalen voor gezonde voeding. Marges op groente- en fruit zijn dan ook hoger dan op snoepgoed. En let eens op welke soorten eten er op ooghoogte staan in de supermarkt, of erger; op ooghoogte van uw kinderen? Staan daar groenten en fruit? Nee, natuurlijk niet: alleen maar ongezonde, veelal suikerrijke producten waar onze, maar zeker die kinderhersentjes, geen ‘nee’ tegen kunnen zeggen. In de marketing hebben ze wel goed naar wetenschappers zoals Kahneman geluisterd en weten ze dat de vrije wil niet bestaat. Door genoeg ‘stimuli’ binnen het bereik van onze zintuigen te plaatsen zullen zelfs de best geïnformeerde mensen (want ‘instincten’ uit je ‘primitieve reptielenbrein’ corrigeer je met ‘kennis’ uit je ‘mensenbrein of cortex’) voor de bijl gaan en ongezonde (en overbodige) producten kopen.

Tenslotte zijn er nog de nationale of culturele ‘tradities’ die onze kinderen ‘met de papgroente-lepel’ worden bijgebracht. Het ‘window of opportunity’ om je kind iets te leren over bijvoorbeeld ‘eetgedrag en eetgewoonten’ is het gevoeligste vóór de leeftijd van zes jaar, zo toonden wetenschappers aan. Dan is het best lastig dat kinderen in die periode voornamelijk worden blootgesteld aan i-Pads en tv’s vol reclame en welwillende schoolleid(st)ers en goedbedoelende grootouders, die echter veelal bovengenoemde kennis missen, danwel zelf ook hun leven lang zijn misleid met oneliners als ‘melk moet’. Of denk aan tradities dat een verjaardag alleen leuk is met ‘taart’ en dat 99% van de restaurants qua kindermenu niet verder komt dan friet met nuggets en appelmoes (en nee, dat is allemaal NIET gezond)… Laten we hopen dat wetenschappers in de politiek hierin iets kunnen veranderen (anders dan met dezelfde trucs je politieke keuze -ook geen vrije wil dus- beïnvloeden…).

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

In deze column neem ik u mee in de geschiedenis van onze prachtige belangenorganisatie, van én voor hartpatiënten. In 1970 werd onze Nederlandse Hartpatiënten Vereniging (NHV) opgericht. Uit nood! Omdat er nagenoeg geen aandacht was voor deze snelgroeiende patiëntenpopulatie.

Zo kwam de toepassing van openhartoperaties maar heel langzaam op gang. Slechts een handjevol ziekenhuizen mochten deze levensreddende operaties uitvoeren. Capaciteit werd bewust of onbewust uiterst beperkt gehouden en er vielen onnodig hartdoden. Dat was voor wijlen Henk Fievet reden om een krachtig signaal af te geven aan overheid, verzekeraars en hartspecialisten. Hij verweet ze ‘dood door schuld’ en richtte de NHV (nu Hartpatiënten Nederland) op. Op die manier zette hij de belangen van hartpatiënten op de kaart en kregen de vele tekortkomingen de volle aandacht in de media.

Op uiterst slimme wijze bedacht de NHV de wereldbekende luchtbrug voor hartpatiënten naar Amerika. Er werd volop gereisd. Niet voor de lol, maar om aan een gewisse dood te ontsnappen. In de jaren die hierop volgden werden ook luchtbruggen gestart naar o.a. London en Genève. Zo wisten wij duizenden levens te redden met onze hartreizen!

Ik beschreef zojuist de jaren dat onze hartreizen letterlijk levensreddend waren. In de jaren die daarop volgden bleek dat hartpatiënten vaak niet meer op vakantie durfden te gaan. Ze waren doodsbang dat ze tijdens hun vakantie hartproblemen zouden krijgen. Hoe moesten ze hulp zoeken? Waar kwamen ze terecht? Wie zou voor hen zorgen? Alleen de gedachte al om op vakantie te gaan, leverde stress op. Daarom besloten wij in 1988 om onze reizen nieuw leven in te blazen.

Bijna net zo brutaal als in de jaren ‘70, huurden wij nu geen vliegtuig in, maar een schip. Wij regelden twee cardiologen en maakten samen met 150 reizigers indrukwekkende meerdaagse reizen over de Rijn en de Moezel. Tijdens deze reizen leerden mensen grenzen te verleggen. We probeerden de zogenaamde ‘hartpatiëntenstempel’ weg te halen. Die stempel kregen mensen nadat hun hart gehaperd had en de arts hen vertelde dat ze vanaf dat moment als hartpatiënt door het leven zouden gaan. Dit boezemde ongekende angst in. Niet alleen bij de patiënt, maar zeker ook bij zijn/haar naasten. Door deze diepgewortelde angst raakten velen in een isolement.

Dit isolement en deze angst wisten wij voor velen te doorbreken tijdens deze cruises. Al snel werden wij overstelpt met aanvragen tot deelname. Vanaf toen doopten wij onze hartreizen om tot HartbrugReizen. Onze reizen werden bijzonder gewaardeerd. Niet alleen door hartpatiënten, maar ook door mensen die zich minder ‘zeker’ voelden om te reizen. Of door kinderen die hun vader en/of moeder adviseerden om met ons mee te gaan. Dat was onder het motto van ‘je weet maar nooit. Als er iets gebeurt, sta je er niet alleen voor’.

Voor het jaar 2020 hadden wij inmiddels maar liefst 15 meerdaagse busreizen gepland naar de meest uiteenlopende Europese bestemmingen. Helaas haalde corona een dikke streep door onze HartbrugReizen. We werden, net zoals zovelen, ruim twee jaar lang in de wurggreep gehouden.

Dit jaar begonnen wij langzaam maar zeker onze reizen weer op te starten. Samen met De Jong Intra Vakanties durfden wij het reizen weer aan. Tijdens dit reisjaar blijkt dat een aantal van onze vaste reizigers niet meer in staat is om op reis te gaan. Anderen zijn helaas overleden. Maar er zijn natuurlijk ook nieuwe hartpatiënten bijgekomen. Veel zelfs. Een nieuwe generatie patiënten staat voor de deur. Deze groep kampt weer met andere problemen. Alles bij elkaar reden genoeg voor HartbrugReizen om alles te evalueren en een nieuwe route te bepalen voor de toekomst.

Uiteindelijk hebben we besloten om vol goede moed de draad weer op te pakken. Inmiddels hebben wij ons aangesloten bij de welbekende koepelorganisaties en gaan wij de benodigde keurmerken vanaf 2023 voeren. Zo gaan wij er vol positieve energie weer volledig tegenaan.

Bij het bepalen van de nieuwe koers voor HartbrugReizen, richten wij ons uiteraard weer op hartpatiënten, maar nu met meer aandacht voor het persoonlijk kunnen. Hoe men in het leven staat. Welke bijwerkingen de gebruikte medicatie allemaal teweeg kan brengen. Het eigen kunnen wordt inzichtelijker gemaakt. En het zal blijken dat een aantal hartpatiënten veel meer uit het leven kan halen, dan dat ze zelf ooit voor mogelijk hadden gehouden: samen gaan we reizen, samen verleggen we grenzen, samen leren we grip te krijgen op de eigen gezondheid, op medicatie en op bijwerkingen. Samen worden wij ons steeds meer bewust. Maar uiteraard maken we samen ook mooie herinneringen en nieuwe vrienden. Samen maken we onszelf beter!

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.