Ruim één op tien coronapatiënten kreeg hartproblemen

Maar liefst twaalf op honderd mensen die ziek werden door het coronavirus, kregen tijdens deze ziekte hartproblemen. Dat blijkt uit een groot onderzoek onder 3011 patiënten met corona. Aan het onderzoek deden 74 ziekenhuizen in 13 landen mee. Bijna een op drie patiënten had voor de ziekenhuisopname al een hart- of vaatziekte. Drie op vijf patiënten was een man, de gemiddelde leeftijd was 67 jaar. Het gaat om het grootste onderzoek ooit gedaan onder coronapatiënten.

Het hoogst scoorden hartritmestoornissen (bij 5 procent), gevolgd door hartfalen (2 procent). Een hartaanval (0,5 procent) komt minder vaak voor. Tijdens het onderzoek werd ook duidelijk, dat bijna 7 procent van de in ziekenhuizen opgenomen coronapatiënten een longembolie krijgt.

Het onderzoek werd geleid door hoogleraar cardiologie prof. dr. Folkert Asselbergs van het UMC Utrecht. ,,Een infectie maakt het hele lichaam ziek. Het is dus niet vreemd dat er na een virusinfectie ontstekingen in het lichaam ontstaan. Daarbij doet het hart ook mee”, tekende het Algemeen Dagblad uit zijn mond op. ,,De belangrijkste vraag is of het hart hier op de lange termijn schade aan overhoudt. Ontwikkelen zij klachten? Heeft het invloed op hun kwaliteit van leven en levensverwachting? Dat moet vervolgonderzoek uitwijzen.’’

Onderschat

Corona is een ziekte die een tijd lang ernstig onderschat werd. En nog steeds zijn er veel mensen die de ernst van de ziekte en het virus wegwuiven. Zeer ten onrechte. Temeer nu blijkt dat hartproblemen bij mensen kunnen ontstaan die het virus onder de leden hebben, zelfs bij schijnbaar milde klachten.

Sowieso houden ruim negen op tien mensen die corona hadden, een half jaar na de besmetting nog steeds klachten van allerlei aard. Meest genoemd zijn ademhalingsklachten, zoals kortademigheid. Over de schade die corona aanricht is nog weinig bekend. Daarnaar moet meer onderzoek gedaan worden.

Hartpatiënten

Hartpatiënten lopen een groter risico. De ziekte kan bij hen ernstiger verlopen dan bij anderen. Maar nu blijkt dat ook mensen die eerder geen hartproblemen hadden, die door het coronavirus wél kunnen krijgen. Dat komt omdat corona zorgt voor ontstekingen in het lichaam, en daardoor kan ook de hartspier getroffen worden. Zo’n ontsteking kan dan weer littekens achterlaten. En die littekens kunnen op den duur leiden tot hartritmestoornissen. Hoe dit proces na een coronabesmetting precies verloopt, moet nog uitgezocht worden.

De studie laat volgens Asselbergs namelijk niet zien welke patiënten meer risico lopen op ernstige problemen na besmetting met het coronavirus. De Hartstichting wil nader onderzoek om dit zo snel mogelijk in beeld te brengen. “Het is verontrustend dat corona gepaard kan gaan met problemen in het hart- en vaatstelsel’’, zegt directeur Floris Italianer van de Hartstichting.

Om die reden gaan de onderzoekers de gegevens van patiënten met hart- en vaatziekten nog eens bekijken. Ze willen weten of er binnen deze groep aandoeningen zijn die juist meer of juist minder kans geven om ernstig ziek te worden. “Op dit moment zijn we druk bezig met de analyses die hiervoor nodig zijn. We hopen hier binnenkort meer over te kunnen zeggen”, laat Asselbergs op de website van de Hartstichting weten.

Via vervolgonderzoek moet ook duidelijk worden hoeveel patiënten problemen krijgen en ook na ontslag in het ziekenhuis last van blijven houden.

Het coronavirus richt vooral schade aan in de longen. Aanvankelijk dachten artsen dat het om longontsteking ging. Al gauw werd bekend dat patiënten met hart- en vaatziekten ernstig ziek kunnen worden. Dat bleek tijdens de eerste uitbraak in China. Zij lopen meer kans aan het virus te overlijden. Nu wordt duidelijk, dat het virus ook bij gezonde mensen schade aan het hart kan veroorzaken wat kan leiden tot chronische hartklachten.

Littekens

Uit Duits onderzoek bleek dat mensen die corona onder de leden hebben vaker littekens hebben op hun hart. MRI-onderzoek leerde dat maar liefst twee op drie coronapatiënten littekenweefsel op het hart hebben, ontstaan tijdens de ontsteking. Jonge mensen zijn daarvan niet uitgesloten, ook al denken ze zelf vaak van wel. Dat blijkt tevens uit recent Amerikaans onderzoek naar 26 jonge besmette Amerikaanse atleten. Fitte jongeren dus met milde klachten. Bij vier van hen was op de hartspier een ontsteking te zien. Dat is ernstig. Op den duur kan littekensweefsel in de hartspier onder meer hartritmestoornissen veroorzaken.

Studie

Het gaat om een grote internationale studie (de zogenoemde Capacity-Covid-registratie), waaraan 74 ziekenhuizen in 13 landen deelnamen. Zoals gezegd is dit wereldwijd de grootste studie naar hartproblemen bij coronapatiënten tot nu toe. Volgens de Hartstichting zijn inmiddels de gegevens van meer dan 7000 coronapatiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen verzameld. Meerdere onderzoeken putten dankbaar uit deze gegevens.

Eén op tien besmet

Inmiddels is wereldwijd al tien procent van de mensen besmet geweest met het coronavirus. Het gaat om een schatting van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO). Van de 7,8 miljard mensen op deze wereld zijn er officieel volgens meldingen zo’n 35 miljoen mensen besmet geraakt. Officieel, inderdaad. Dat zijn er in werkelijkheid meer, waarschijnlijk. Volgens de WHO zouden in werkelijkheid honderden miljoen besmet zijn of zijn geweest.

10.000 coronadoden in Nederland

In ons eigen Nederland zijn naar schatting zo’n 10.000 mensen tijdens de eerste coronagolf overleden door het virus. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Van hen ontving 60 procent langdurige zorg: het gaat hierbij dus om mensen met een chronische ziekte, daarnaast kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige lichamelijke of geestelijke beperking. Van de overledenen was 53 procent man. Van mannen bij wie het virus werd vastgesteld was de gemiddelde leeftijd 79,9 jaar. Bij vrouwen was die leeftijd gemiddeld 83,8 jaar.

De eerste golf duurde van maart tot en met juni, met een piek van meer dan 6000 doden in april. Overigens, om het beeld even compleet te maken: tijdens de eerste helft van dit jaar overleden ruim 19.000 mensen aan hart- en vaatziekten, en bijna 24.000 aan kanker. Daarnaast overleden zo’n 10.500 mensen aan psychische- of zenuwproblemen, zoals dementie.

Voor meer artikelen klik hier

Met ‘heel veel’ geboren

De 24-jarige Paulien Lei wordt geboren met meerdere hartafwijkingen. Wanneer in haar tienerjaren langzaamaan alles een plekje krijgt, volgt een onverwachtse nieuwe klap: haar toenmalige kindercardioloog sluit een toekomstige kinderwens uit. Een statement welke later door haar nieuwe cardioloog wordt weersproken. Een emotionele rollercoaster volgt en diezelfde achtbaan herbeleeft zij enigszins door de ontstane situatie rondom Covid-19. Haar verhaal...

Paulien wordt geboren met ‘heel veel’ zoals zij zegt, maar als mensen vragen wat zij heeft, benoemt zij maar één van de zes aangeboren hartafwijkingen: Tricuspidalis Atresie. Een hartafwijking waarbij de rechterhelft van het hart mist en waarvoor zij als kind een zogeheten zware Fontan-operatie heeft ondergaan: “De overige hartafwijkingen zijn opgelost en onder controle. Maar Tricupidalis Atresie is en blijft nog steeds van invloed op mijn leven.”

Leren leven

Inmiddels heeft Paulien haar hartafwijking een plek gegeven, maar als kind had zij hiermee moeite: “Ik dacht altijd: ‘Waarom niet iemand anders?’ Doordat ik me moest aanpassen, voelde ik mijzelf anders dan leeftijdsgenoten. Ik was boos en verdrietig. Op school deed ik niet mee aan alle gymlessen en ging eerder naar huis om uit te rusten. In mijn vrije tijd wilde ik graag voetballen, maar van de cardioloog mocht ik niet op een actieve sport.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Bloeddruk

Grote onderzoeken wijzen uit dat ongeveer 40 % van de mensen bij artsen een veel hogere bloeddruk hebben dan thuis en daarom volgestopt worden met pillen die ze niet nodig hebben.

Behandeltabellen zijn vaak gebaseerd op door artsen gemeten bloeddrukken. Een onzinnig argument dat inmiddels achterhaald is. Het wordt nu algemeen aanbevolen door huisartsen om op onderstaande manier bloeddruk te meten. Specialisten lopen daarbij vaak achter. Zij vertrouwen nog steeds op ambulante 24-uurs bloeddrukmetingen, maar die geven ook te hoge waarden aan omdat ze stresserend zijn. Ga dus eerst je eigen bloeddrukwaarden meten.

Als iemand geen meter heeft: Omron, comfort 6. Ga alleen ergens rustig zitten, niet praten, niet lezen, geen radio of TV, benen niet over elkaar, doe de band om en denk 5 minuten aan prettige dingen terwijl je je helemaal probeert te ontspannen. Herhaal deze gang nogmaals. De tweede waarde is altijd lager en dat is de waarde waarop je moet afgaan.

Cholesterol en risico’s bloedwaarden:

LDL: slecht cholesterol – HDL: goed cholesterol
Berekening risicofactor (ratio) om HVZ te krijgen: Cholesterol totaal / HDL = getal X
Waarde X: normaal waarden tussen 2,2 tot 6,7 uitstekend (kijk ook naar LDL, Trigliceriden)
Het verhoogde risico is slechts een kwestie van enkele procenten. Een verhoogd cholesterolgehalte wordt al tientallen jaren door farmamarketing afgeschilderd als het zwaard van Damocles dat vroeg of laat zal vallen.
De wekelijkheid is dat je kans op het krijgen van HVZ gedurende een lange tijdsperiode met:
  • normaal cholesterolgehalte: +/- 4 % is
  • middelmatige hypercholesteremie: +/- 5% is
  • super hoog cholesterol: +/- 6 % is

Dan is de vraag of je levenslang een statine gaat slikken om de kans dat je geen hartinfarct krijgt te verhogen van 95 naar 96%, in werkelijkheid nog iets lager dan 96%. Beslissing is persoonlijk en overweeg daarbij of de bijwerkingen het geringe positieve effect ver overstijgen.

Referentiewaarden cholesterol:
Totaal cholesterol: 2,2-6,7
HDL: 0,9-1,70
LDL: 1,2-5,9
Cholesterol/HDL (ratio): < 8
Triglyceriden (>16 jaar): 0,6-2,2
Suiker referentiewaarden:
Glucose nuchter:3,4-5,8
Glucose niet nuchter:3,5-7,8
HbA1C (lange termijn):
Volwassenen met diabetes: <53
Geen diabetes: 20-42

 

Voor meer artikelen klik hier

Is een tattoo met “Niet reanimeren” wel rechtsgeldig?

Om alvast met de deur in huis te vallen: het antwoord op de vraag in de kop van dit artikel luidt “ja!” We leggen het uit. Steeds meer mensen laten tegenwoordig een tattoo op hun borst ter hoogte van het hart zetten met de tekst: “Niet reanimeren”, of iets dergelijks. Is dat rechtsgeldig, vraagt longarts Sander de Hosson zich af. Hij twitterde namelijk een foto met de tekst op iemands blote borst met het opschrift “Niet reanimeren”, en stelde daarbij de vraag: „Ik zie deze tattoo best wel vaak. Is dit rechtsgeldig?”

Reanimatieverbod

Dit jaar zag hij een dergelijke tattoo al vijf keer, aldus de longarts in NRC. Maar hij laat ook weten dat veel patiënten met een sombere prognose bij een hartstilstand sowieso niet gereanimeerd willen worden. Bang dat ze er slecht uitkomen en de toekomst toch hopeloos is. Vaak dragen deze patiënten een officiële niet-reanimeren penning van de NVVE of de Patiëntenfederatie om de nek. Als ambulancepersoneel die penning ziet, wordt automatisch afgezien van reanimeren. Dat mág dan namelijk niet. Dat niet mogen geldt niet voor burgerhulpverleners of bedrijfshulp: die hoeven niet te stoppen met reanimeren, aldus de NVVE.

Ja, de tekst is rechtsgeldig

Voormalig minister Edith Schippers antwoordde op de vraag of een tatoeage met “Niet reanimeren” rechtsgeldig is, met “Ja!”. Duidelijk dus. Wat zegt de Richtlijn 2015 van de Nederlandse Reanimatieraad? Daarin staat: „De wilsverklaring moet geschreven zijn en te herleiden zijn tot de persoon die de verklaring uitte”. Dat is logisch bij iemand die de tekst op zijn of haar borst heeft getatoeëerd. Kortom> niet reanimeren is verplicht bij iemand met zo’n tekst, vindt ook Hartpatiënten Nederland.

Toch discussie

Maar op de tweet van loonarts Hosson kwamen heel wat reacties. Bijvoorbeeld: je kunt omringd door publiek toch niet stoppen met reanimeren? Anderen erkennen alleen de penning van de NVVE, niet een tatoeage. Een psychiater laat weten wel te reanimeren op zijn afdeling. Het kan immers dat iemand in een vlaag van verstandsverbijstering zo’n tatoeage heeft laten plaatsen.

Hosson concludeert dat de discussie hierover nodig blijft. Overigens zou hij zelf niet reanimeren als iemand zo’n tattoo heeft.

Meer informatie

Wie ook niet gereanimeerd wil worden maar geen zin heeft in een tattoo kan een penning aanvragen bij de Patiëntenfederatie.
Voor meer artikelen klik hier.

Wat betekent het als ik pijn in mijn linkerarm heb?

Pijn in je linkerarm? Dan hoeft niet direct iets ernstigs te betekenen. Pijn in de linkerarm kan allerlei oorzaken hebben, van spierpijn tot een hartaanval. Vooral oudere mensen kunnen last hebben van pijn in de gewrichten of weefsels. Maar meestal wijst een dergelijke pijn niet op hartproblemen. Het hoeft dus niks ernstigs te zijn.

Bel bij twijfel altijd de huisarts of 112

Als de pijn kort duurt heeft die waarschijnlijk niets met je hart te maken. Houdt de pijn minutenlang of langer aan? Dan kan dat wijzen op een hartinfarct. Bel in dat geval altijd 112. Het kan ook zijn dat de pijn komt en weer gaat. Ook dan is er wellicht iets aan de hand met je hart. Ga dan naar de huisarts. 

Wat is een hartinfarct?

Bij een hartinfarct sterft een gedeelte van de hartspier af door een verstopping van een van de kransslagaders. Kransslagaders zijn de bloedvaten die het hart van bloed en zuurstof voorzien. Wanneer een kransslagader geblokkeerd raakt, krijgt een deel van de hartspier geen bloed en zuurstof meer, waardoor het weefsel kan beschadigen of afsterven. 

Zo herken je een hartaanval

Naarmate een hartaanval sneller behandeld wordt, neemt de kans op overleving toe. Daarom is het belangrijk om een hartaanval snel te herkennen. Er is een eenvoudige manier om na te gaan of de pijn iets met je hart te maken heeft: heb je ook op andere plaatsen pijn, bijvoorbeeld op je borst, in je kaken, of in of tussen de schouders? Voel je je misselijk en zweterig ben je kortademig? Dan wijst dat vaak op een hartaanval. 

Soms is een hartaanval alleen maar te voelen door pijn aan je linkerarm, maar dit komt maar zelden voor. 

Symptomen hartaanval: 

Als je enkele van onderstaande symptomen hebt bel dan altijd 112, elke seconde telt!

  • pijn op de borst;
  • benauwdheid/kortademig;
  • hartkloppingen;
  • hartoverslagen;
  • blijvende vermoeidheid;
  • misselijk worden;
  • transpireren;
  • krachtverlies in armen en/of benen;

Bij vrouwen zijn een aantal van de symptomen ook symptomen die horen bij de overgang, hierdoor wordt een infarct vaak niet tijdig herkend.

Symptomen die bij vrouwen vaker voorkomen:
  • weken van tevoren al slaapstoornissen, vermoeidheid;
  • pijn in bovenbuik, kaak, nek of rug;
  • flauwvallen;
  • kortademig;
  • duizelig;
  • onrustig gevoel, snelle ademhaling;
  • misselijkheid en/of braken.
Belangrijkste oorzaken hartaanval

Een hartaanval kan verschillende oorzaken hebben. Deze oorzaken verhogen de kans op een hartinfarct:

  • roken;
  • overgewicht;
  • hoge bloeddruk;
  • hoog cholesterol;
  • stress;
  • diabetes;
  • ontstekingsziekte zoals bijv. reuma;
  • te weinig beweging;

Verder kan erfelijke aanleg een rol spelen. Bijvoorbeeld als je ouders voor hun 65e te maken hebben gekregen met hart- en vaatziekten of als verhoogd cholesterol of hypertensie in de familie zit.

Oorzaken hartinfarct bij vrouwen

Vrouwen die tijdens de zwangerschap diabetes of hoge bloeddruk hebben gehad, hebben een verhoogde kans op een hartinfarct. Ook vrouwen die voor hun 40e in de overgang komen, hebben een verhoogde kans op een infarct. Tot de overgang hebben vrouwen een natuurlijke bescherming. 

Behandeling

Gelukkig bestaan er verschillende behandelingen voor hart- en vaatziekten. Op onze website vind je een overzicht met uitgebreide informatie over alle behandelingen. 

Omdat wij er écht voor alle hartpatiënten zijn: Rodney van Gelderen en Irma Rapati

Sinds onze oprichting streven wij ernaar om er voor alle hartpatiënten te zijn. Helaas blijft in de wereld van hartpatiënten vaak één groep (onbewust) buiten beschouwing. Met de nieuwe jongerenrubiek ‘Young & Yearning’ is dat tijdperk ten einde gekomen. Jongere en hartpatiënt; het lijkt in niets op de belevingswereld van andere hartpatiënten. Zij bevinden zich midden in hun leven waarin zij voor belangrijke levensvragen staan; het kiezen van een studie of beroep zijn hier voorbeelden van, sommigen zijn inmiddels al zo ver dat het kopen van een appartement aan de orde is. Keuzes die voor ‘andere’ jongeren vanzelfsprekend zijn, veranderen in een zware last als je (plots) hartpatiënt bent. De rubriek ‘Young & Yearning’ is speciaal gericht op hun specifieke behoeften, gedachtengangen en vragen én behandelt de meest uiteenlopende thema’s. Wij bijten de spits af met een vragenrondje over het sociale leven van twee lotgenoten. Irma Rapati (26) en Rodney van Gelderen (19) zijn (of beter gezegd waren) elkaars tegenpolen. Beiden ICD-dragers, maar waar de één zich nooit hartpatiënt heeft gevoeld, was de ander door een angststoornis jarenlang aan huis gekluisterd.

Rodney van Gelderen
Leeftijd: 19
Studie/beroep: Financiële administratie (MBO)
Hartpatiënt sinds: Geboorte

Welke aandoening(en) heb je en sinds wanneer?
‘Ik heb een aangeboren hartafwijking welke door middel van een openhartoperatie is verholpen. Sinds 2003 heb ik ritmestoornissen waarvoor ik sinds 2005 een ICD heb.’

Hoe heeft dit je leven veranderd?
‘Het leven met een ICD heeft de eerste jaren een grote impact op mij gehad. Dit resulteerden in angst die mij heel erg beperkte in mijn doen en laten.’

Wat doe je nu wel en/of wat juist niet meer?
‘Zolang ik duidelijk aangeef wanneer ik vind dat iets te ver gaat voor mijn eigen veiligheid, mag ik van de dokter in principe alles.’

Heeft dit je sociale leven beïnvloed (en hoe)?
‘Mijn hele leven paste ik op mijn angst aan en hierdoor was ik jarenlang aan huis gekluisterd. Ik had haast geen sociaal leven. Nu ik hiermee heb leren omgaan, kan ik volop van het leven genieten.’

Hoe zie jij de toekomst voor je?
‘Heel rooskleurig! Een aantal jaren geleden beheersten angst en onzekerheid mijn leven. Nu staan kracht en doorzettingsvermogen centraal. Littekens herinneren mij eraan wat ik heb doorstaan, maar ik accepteer inmiddels dat het bij mij hoort. Ik wil voor mijn leven vechten. Mijn stimulans is om alles uit het leven te halen.’

Praat je hierover met lotgenoten?
‘Ik heb nog geen behoefte gehad aan lotgenotencontact. Sommige vrienden zijn nieuwsgierig naar wat ik heb meegemaakt, maar ik wuif dit meestal snel weer weg, want ik wil als een normale vriend gezien worden en niet als een vriend met hartproblemen.’

Heb je tips voor lotgenoten?
‘Hoe moeilijk het soms ook is, probeer te relativeren en te beseffen dat je hartaandoening een onderdeel van je leven is.’



Irma Rapati

Leeftijd: 26
Studie/beroep: Pedagogiek (HBO) & assistent zweminstructrice
Hartpatiënt sinds: 2012

Welke aandoening(en) heb je en sinds wanneer?
‘Sinds 2012 heb ik hartritmestoornissen. Als gevolg daarvan heb ik een harstilstand gekregen waarna ik een S-ICD kreeg.’

Hoe heeft dit je leven veranderd?
‘Afgezien van het dagelijks medicijnen slikken en meerdere jaarlijkse controles, is mijn leven ook in andere opzichten veranderd. Ik probeer niet zoveel te stressen en meer te genieten van kleine dingen.’

Wat doe je nu wel en/of wat juist niet meer?
‘Ik studeer, werk, sport én ga nog steeds naar concerten van mijn favoriete zangeres. Het enige wat ik achterwege laat zijn ‘heftige’ attracties in pretparken.’

Heeft dit je sociale leven beïnvloed (en hoe)?
‘Nauwelijks! Ik onderneem nog evenveel als voorheen, misschien zelfs meer. Het is voor mij belangrijk om tijd door te brengen met vrienden en familie. Het enige wat ik jammer vind, is dat sommige vrienden niet goed begrijpen wat ik heb doorstaan.’

Hoe zie jij de toekomst voor je?
‘Net zoals voorheen maak ik nog steeds plannen. Zo hoop ik na mijn studie in het ziekenhuis aan de slag te gaan als pedagogisch medewerker. Daarnaast wil ik graag trouwen en kinderen krijgen.

Praat je hierover met lotgenoten?
‘Afgelopen zomer ben ik voor het eerst mee geweest met een jongerendag van een patiëntenorganisatie. Nadien kwam ik tot de conclusie dat zo’n dag heel waardevol is, ook al had ik voorheen geen behoefte aan lotgenotencontact.’

Heb je tips voor lotgenoten?
‘Luister naar je lichaam; je weet zelf het beste wanneer je iets moet laten. Zoek daarnaast een hobby waarbij je jouw gedachten los kan laten en ontspannen. Tot slot: praat! Niet iedereen hoeft te weten wat er precies in je omgaat, maar het is fijn om een aantal mensen te hebben bij wie je je ei kwijt kunt. Het maakt niet uit of dat lotgenoten zijn en/of goede vrienden. Maak van je hart geen moordkuil!’