Big Farma

Trouwe lezers weten dat ik de farmaceutische industrie kritisch volg. In de loop der jaren is het mij duidelijk geworden dat deze bedrijfstak maar één doel heeft: winst om de aandeelhouderswaarde te laten stijgen. Eigenlijk zijn de investeerders dus de baas. Het is wrang om te beseffen dat onze pensioenfondsen mede verantwoordelijkheid dragen voor de prijzen en de beschikbaarheid van medicijnen.

Onlangs bekeek ik een uitzending van Zembla; ‘Het farma fortuin’. Men onderzocht hoe het komt dat bepaalde medicijnen onwerkelijk duur zijn. Al kijkend steeg mijn verbazing. Ik ben mij ervan bewust dat ‘Big Farma’ (de machtige farmaceutische industrie) veel geld verdient. Het feit dat deze industrie dusdanig rot is en men klaarblijkelijk zelfs (bijna) letterlijk over lijken gaat, sterkte mij in mijn streven om Hartpatiënten Nederland volstrekt onafhankelijk te laten blijven. In de uitzending is aandacht voor een aantal bijzondere ziekten en medicamenten. Deze medicijnen zijn uniek en levensreddend. De prijzen worden door de producenten extreem hoog gehouden. Kortweg: als de overheid niet betaalt, gaan bepaalde patiëntengroepen simpelweg dood vanwege het te hoge prijskaartje (jaarlijks € 100.000-150.000 per patiënt). Uiteraard realiseer ik mij dat er keuzes gemaakt moeten worden, maar hier is naar mijn mening sprake van een onwenselijke machtspositie.

Gelukkig probeert onze minister van Volksgezondheid dit systeem -en daarmee de prijzen- te doorbreken door de markt transparant te laten worden. Binnen Europa worden prijsverschillen van meer dan vijftig procent gesignaleerd. Het kan en mag toch niet zo zijn dat bepaalde medicijnen in buurlanden goedkoper of juist duurder zijn? In mijn optiek worden over onze ruggen (en met ons geld) spelletjes gespeeld die het daglicht niet verdragen.

Zembla deed onder andere onderzoek naar beschikbare medicijnen voor kanker, Hepatitis C en Toxoplasmose (een ziekte, veroorzaakt door een parasiet). Na een bedrijfsovername steeg de verkoopprijs van laatstgenoemde van 13,50 dollar, naar maar liefst 750 dollar per pil. Ik vind dat crimineel gedrag ten koste van patiënten die hierdoor hun levensreddende medicijnen vaak niet krijgen.

Volgens Zembla is het gentherapeutisch medicijn Glybera in Nederland met subsidie ontwikkeld en daarna voor een torenhoge prijs in de markt gezet.

Veel nieuwe medicijnen zijn oorspronkelijk ontdekt door artsen en wetenschappers in ziekenhuizen en op universiteiten. Vervolgens worden de medicijnen doorontwikkeld door commerciële partijen en durfinvesteerders.

De kritiek luidt dat als de medicijnen later op de markt komen, wij als maatschappij eigenlijk het dubbele voor het betreffende medicijn betalen.

Immers, ziekenhuizen en universiteiten worden uit gemeenschapsgeld betaald en onze medicijnen betalen wij zelf weer terug via premies voor de ziektekostenverzekeringen.

Minister Schippers onderschrijft deze kritiek en noemt Glybera als voorbeeld. “Een heel verkeerd voorbeeld”, stelt John Kastelein. Hij was verbonden aan het Academisch Medisch Centrum (AMC) en werkte aan de ontwikkeling van Glybera. Volgens Schippers werd dit onderzoek gesubsidieerd door ZonMw, een overheidsinstituut dat innovaties op medisch terrein financieel ondersteunt. Na voltooiing van de zogeheten Fase I-studie, besloten Kastelein en andere arts-onderzoekers van het AMC om een eigen bedrijf op te zetten en vervolgens Glybera, maar ook andere medicijnen verder te ontwikkelen.

Tja, ik heb de uitzending tweemaal bekeken omdat ik in eerste instantie hoopte dat ik het verkeerd begrepen had, maar helaas… het is werkelijkheid.

Column door: Jan van Overveld