Met gedachten, gevoelens en overtuigingen je gezondheid optimaliseren. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar toch kan het echt. Of je nou zo gezond bent als een vis, wacht op een diagnose of chronisch ziek bent, iedereen kan leren hoe je je geest kunt inzetten om je gezondheid te verbeteren.
Dat de kracht van de menselijke geest verder reikt dan de meeste mensen zich realiseren, ondervindt Pascale Bruinen, schrijver, spreker en coach op het gebied van het bevorderen van gezondheid door mindsetoptimalisatie, aan den lijve als ze in september 2016 plotseling een zware buikoperatie moet ondergaan. Ze besluit zich optimaal mentaal hierop voor te bereiden. De succesvolle resultaten die ze behaalt dankzij deze door haar zelf ontwikkelde hersentraining intrigeren haar zo dat ze zich sindsdien volledig richt op het doorgronden van de wetenschap achter de biologie van ons zelfherstellend vermogen. Ze duikt in wetenschappelijke studies, schrijft het boek ‘Zelfherstel van binnenuit’ en richt de Academie voor Zelfherstel op, een online kenniscentrum waar ze bewezen effectieve zelfzorginterventies deelt.
“Je geest kan je lichaam aanzetten tot het behalen van wonderlijke resultaten.”
Is dat wat ook in jouw persoonlijke situatie gebeurde?
“Vanaf het moment dat ik hoorde een zware buikoperatie te moeten ondergaan waarbij de ernst van mijn aandoening pas tijdens de ingreep duidelijk zou worden, heb ik me bewust gefocust op de best denkbare uitkomst door te zorgen dat ik zo fit mogelijk was, fysiek maar ook mentaal. Door dagelijkse meditaties, positieve affirmaties (krachtspreuken) en visualisaties ‘herprogrammeerde’ ik mijn hersenen in de weken voorafgaand aan de operatie. Niet alleen ging ik vol vertrouwen de operatiekamer in, maar ik kwam er ook met de best mogelijke uitkomst weer uit. Pijnstilling heb ik niet nodig gehad terwijl me vooraf een morfinepomp was geadviseerd. Ook herstelde ik tot ieders verbazing ongekend snel, net zoals ik het tijdens mijn voorbereiding had gevisualiseerd. Hierdoor was het voor mij overduidelijk dat wat je gelooft je gezondheid kan bepalen, iets dat ook wetenschappelijk veelvuldig is bewezen, zo bleek uit de studies die ik uitploos om te begrijpen hoe en wat er nou eigenlijk was gebeurd.”
Je ontdekte dat we beschikken over een superkracht?
“Zo zou je onze geestkracht, geworteld in ons brein, inderdaad kunnen noemen. Het zelfherstellend vermogen van onze hersenen is een middel waarover we allemaal beschikken. Het brein stuurt niet alleen lichaamsfuncties zoals je ademhaling, hartslag en bloeddruk aan maar heeft door onze denk-, voel- en verbeeldingskracht ook invloed op je biologie. De manier waarop je in het leven staat, heeft grote impact op je gezondheid en levensverwachting want overtuigingen, gedachten en gevoelens worden chemisch vertaald naar hormonen en andere stofjes die lichamelijke effecten veroorzaken.”
Positieve verwachtingspatronen beschermen en negatieve beschadigen onze gezondheid?
“Optimistisch naar de toekomst kijken, verdubbelt de kans op een goede hartgezondheid. Het verkleint de kans op een beroerte bij ouderen en beschermt tegen de kans op overlijden door hart- en vaatziekten. Negatieve verwachtingspatronen veroorzaken voortdurende aanmaak van stresshormonen die de bloeddruk, hartslag en bloedsuikerspiegel negatief beïnvloeden. Ze zorgen voor ontstekingsreacties in je cellen, dus ook in de spiercellen van de slagaders waar barstjes kunnen ontstaan waaraan plaque zich vasthecht en kransslagaders vernauwd raken met een grotere kans op een hartinfarct tot gevolg.”
En zo werkt het ook met gevoelens en emoties?
“Het ervaren van positieve gevoelens zoals dankbaarheid en compassie heeft een gunstig effect door de aanmaak van de feelgoodhormonen endorfine, dopamine, serotonine en oxytocine. Door gevoelens van welzijn kunnen hoogrisicopatiënten het ontstaan van een hartaandoening met een derde verminderen en hebben mensen die hun emoties op een positieve manier kunnen reguleren bijna 20% minder kans om ziekten van de kransslagaders te ontwikkelen dan mensen die emotioneel minder vitaal zijn. Vergevingsgezindheid draagt bij aan een goede hartgezondheid omdat je door te vergeven stressvolle gevoelens als vijandigheid voorkomt. Verbittering en andere negatieve emoties kunnen letterlijk je aderen verharden en langdurige boosheid kan de hartfunctie verstoren omdat je in de vecht- of vluchtstaat blijft. Dit heeft een negatief effect op je hartslag, bloeddruk en immuunsysteem waardoor je de kans op hartziekten vergroot. Door boosheid kan je hart letterlijk van slag raken. Studies tonen aan dat mensen met woede-uitbarstingen vijf keer zoveel kans lopen op een hartaanval en drie keer zoveel risico hebben op een beroerte, vooral in de eerste twee uren na de uitbarsting. Zeker voor mensen die al een keer een infarct of beroerte hebben gehad, is het nog belangrijker om te proberen niet zo snel tegen het plafond te vliegen.”
Positieve verwachtingen, gedachten en gevoelens maken een wereld van verschil. Wat nou als je van nature wat negatiever van aard bent?
“Optimisme kun je leren. Hersenen zijn neuroplastisch wat betekent dat we ons brein kunnen veranderen door nieuwe dingen te leren en ervaren. Onze verbeeldingskracht helpt daarbij. Hersenen zien vrijwel geen verschil tussen iets dat werkelijkheid is en iets dat je je levendig voorstelt. Hierdoor kan visualisatie grote positieve effecten hebben op je gezondheid. Hoopvol om te weten is dat onderzoek aantoont dat positieve emoties de beschadigende effecten van negatieve gevoelens op het hart kunnen terugdraaien.”
Hoe train je geestkracht?
“Eenvoudige oefeningen uit de positieve psychologie zijn bewezen effectief. Niet alleen worden mensen hierdoor positiever maar blijven dit ook als ze de oefeningen een bepaalde tijd doen. Voor mensen met een hart- en vaataandoening is ontspanning en een positieve mindset belangrijk en dan staat meditatie met stip op één. Door je ogen te sluiten en je ademhaling te vertragen, krijgt je hersenstam het signaal dat het veilig is, waardoor mensen die door bijvoorbeeld pijn of ziekte chronisch gestresst zijn, uit de voortdurende ziekmakende stressrepons raken. Verder zijn positieve visualisaties en affirmaties (krachtspreuken), goede methodes waarmee we ons brein kunnen beïnvloeden. Doordat hersenen geloven wat je ze inprent, wordt het immuunsysteem geactiveerd, pijnstillende stofjes aangemaakt en treedt het zelf herstellend vermogen in werking. Uiteraard is het trainen van geestkracht niet bedoeld als vervanging van eventuele medische behandelingen, maar bedoeld voor ernaast zodat het net als gezonde voeding, goede nachtrust en voldoende beweging de medische behandeling kan versterken. Er zijn onderzoeken die concluderen dat de invloed van de geest op de biologie van het lichaam vaak nog groter is dan dat je je groenten eet en de bewegingsnorm haalt. Ik pleit er dan ook voor om het optimaliseren van ons zelf herstellend vermogen toe te voegen aan de lijst leefstijlinter venties voor een goede gezondheid.”
Tekst: Joyce Demarteau
Foto: Pascale Bruinen | © Fotografie Maartje van Berkel
Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.
