Eind aan de ongebreidelde macht

Geschreven door

Veel goeds hoor je in Europa niet over president Donald Trump. Maar niet alles valt verkeerd, althans voor de bekende epidemioloog en oud-huisarts Dick Bijl. Hij verwacht dat Trump gaat ingrijpen in de medicijnenlobby door de farmaceutische industrie. En een eind zal maken aan de ongebreidelde macht van de farmaceuten. Goed nieuws kortom, aldus Bijl.

“De macht van de farmaceutische industrie is onnoemelijk groot”, steekt Bijl van wal. “Maar het ziet ernaar uit, dat die macht tanende is. In Amerika hebben ze het een beetje gehad met het steeds maar negeren van kritische berichten van onafhankelijke onderzoekers over de nadelige effecten van medicijnen en vaccins.”

Onbetrouwbaar onderzoek

Want hoe zit dat ook alweer? Er komen weliswaar allerlei onderzoeken over nieuwe medicijnen, maar in heel veel gevallen gaat het daarbij bepaald niet om onafhankelijk onderzoek. Integendeel. Het draait vaak om onderzoek door de farma zelf (mede-) gefinancierd, om zo positieve eindresultaten te krijgen. Zulk onderzoek – dat behoeft geen betoog – is onbetrouwbaar, zoals Hartpatiënten Nederland al decennia lang betoogt.

“De industrie heeft zijn hand overspeeld”, aldus Bijl. “Slecht onderzochte en geteste medicijnen waarmee de markt wordt overspoeld, zijn niet goed voor de burgers. Artsen hebben te weinig kennis om die medicijnen en vaccins kritisch te toetsen. Zij zijn een makkelijke prooi voor de industrie. “

Leiband

Waar Europa nog braaf aan de leiband van de farmaceutische industrie loopt bij het toelaten van nieuwe medicijnen, heeft men in de VS daar een beetje de buik van vol, blijkt uit het relaas van Bijl. Hij baseert zich bij deze opvatting onder meer op gesprekken die hij voerde met hoogleraren aan de Stanford University in Palo Alto, nabij San Francisco waar hij onlangs een congres bijwoonde. Door het gesjoemel met het toelaten van medicijnen is het vertrouwen van de burger in arts en overheid afgenomen, daarbij versneld door de pandemie, aldus Bijl.

Gesjoemel

“Ik heb het sterke idee dat wetenschappers en medici die Trump gaat aanstellen een eind gaan maken aan dat gesjoemel. Er wordt daar straks beter gekeken naar het toelatingsbeleid van medicijnen. Die zijn immers bedoeld om mensen beter te maken, maar van veel van die pillen is niet bewezen dat ze veilig en werkzaam zijn.” Hij wijst erop dat Robert Kennedy straks een belangrijke vinger in de medicinale pap heeft in de VS. “Kennedy heeft een netwerk van kritische en onafhankelijke artsen om zich heen. Dat is een hoopvol gegeven.”

Fascisme

“Overigens teken ik hierbij wel aan dat ik niet weet welke kant de VS met Trump op politiek gebied zal opgaan. Tijdens mijn laatste vakantie in de VS kocht ik het boek van de Amerikaanse hoogleraar filosofie aan de Yale University Jason Stanley, How fascism works. Daarin beschrijft de auteur de belangrijkste kenmerken van het fascisme. In elk hoofdstuk komt Trump ter sprake.

FDA

In Amerika heb je de Food and Drug Administration (FDA). Die beslist welke medicijnen mogen worden toegelaten. Helaas laat die FDA de oren nogal hangen naar de farmaceutische industrie. “Stevig ingrijpen is nodig”, weet Bijl. “Het toelatingsbeleid van medicijnen is volledig ontspoord. Hoe dat kan? Omdat artsen en onderzoekers met conflicterende belangen met de farma die medicijnen de markt in duwen. Dat zijn dus artsen en onderzoekers die stevige banden hebben met de industrie. En wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Het ziet ernaar uit dat deze figuren vervangen worden door onafhankelijke onderzoekers die niets verdienen aan het goedkeuren van medicijnen.”

Onafhankelijk

Bijl ziet vooral een positieve ontwikkeling door de benoeming van Jay Bhattacharya tot hoofd van de National Institutes of Health NIH. De man is momenteel hoogleraar gezondheidseconomie aan de Stanford University. “Bhattacharya is een sterk en onafhankelijk denker”, legt Bijl uit.” Hij hoopt dat onder zijn bezielende leiding een eind gemaakt kan worden aan de ongebreidelde macht en corruptie van de farmaceutische industrie. Althans in Amerika.

Medicijnen grote doodsoorzaak

Eerder al publiceerde dit magazine een gesprek met Bijl, waarin deze erop wees dat medicijnen een van de voornaamste doodsoorzaken zijn. Dat herhaalt hij opnieuw, en spreekt dan over de situatie in Nederland. “Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) beschermt de belangen van de industrie. Hetzelfde geldt voor bijwerkingencentrum Lareb. Die worden mede gefinancierd door de farma, en lopen dus keurig in de pas. Er zitten “deskundigen” in, die banden hebben met de farmaceutische industrie. Dan weet je het wel!”

Duizenden doden

Wat al deze clubs (FDA en CBG, maar ook de European Medicines Agency (EMA) in Amsterdam gemeen hebben, is het goedkeuren van medicijnen en vaccins die door onafhankelijk internationaal onderzoek juist als onwerkzaam en onveilig beoordeeld werden. “Dat heeft in het verleden al geleid tot vele tienduizenden doden”, aldus Bijl. “Zo was er een pil op de markt, Vioxx, waarvan vermoed werd dat die dodelijke hartinfarcten veroorzaakt. Maar “deskundigen” met banden met de industrie keurden die levensgevaarlijke pil goed, met alle gevolgen van dien. Vermoedelijk zijn door Vioxx 120.000 doden gevallen, voordat de pil uit de handel werd gehaald. En dan hebben we het over een pil, die niet beter werkte dan paracetamol. Dat laat zien dat mensen die banden hebben met de industrie, niet thuishoren in commissies waar beslissingen vallen over het toelaten van medicijnen en vaccins. Zulke lieden zijn niet in staat tot een onafhankelijk oordeel.”

De maat is vol

“Je kunt een tijd lang als boef door het leven gaan, maar op een gegeven moment is de maat vol”, denkt Bijl. “In de VS kunnen mensen die misbruik maken van hun positie door rechters tot zeer hoge boetes en celstraffen worden veroordeeld. Ik verwacht dat dit proces zich onder Trump verder richting farma zal ontvouwen, en de macht van die industrie wordt ingedamd. Helaas verwacht ik in Nederland weinig verandering. Ik merk er ook niks van dat minister Fleur Agema van Volksgezondheid iets onafhankelijks tot stand kan brengen. De tekenen wijzen niet op iets positiefs wat dat aangaat.”

Hartpatiënten Nederland

Hij ziet dan ook een belangrijke rol weggelegd voor onafhankelijke patiëntenorganisaties zoals Hartpatiënten Nederland. Die kunnen de vingers op de zere plek leggen. Maar in zijn algemeenheid heeft hij weinig vertrouwen in patiëntenorganisaties. “De meeste zijn, net als de Patiëntenfederatie, gesponsord door de farmaceutische industrie. Dat is iets wat je als patiënt niet wilt. Iedereen weet waar dat toe leidt.”

Hartpatiënten Nederland is volledig onafhankelijk en objectief, en wordt niet gesubsidieerd door de farmaceutische industrie, voedingsmiddelenindustrie of overheid.

 

Tekst: Henri Haenen
Foto: Dick Bijl

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Opfriscursus na hartrevalidatie

Geschreven door

Op deze afbeelding: de effecten van de opfriscursus.

Na een hartinfarct of met hartfalen blijkt het moeilijk om een gezondere, actievere leefstijl langdurig vol te houden. Hoewel het aantal zituren kort na deelname aan een hartrevalidatie-leefstijlprogramma daalt, neemt dit al na drie maanden weer toe. Uit onderzoek van het Radboudumc blijkt dat een korte opfriscursus twee jaar na de revalidatie leidt tot een duidelijke afname in zitgedrag en een toename in lichte fysieke activiteit, wat het risico op hart- en vaatziekten verlaagt.
Het blijkt een flinke uitdaging om na een hartinfarct of hartfalen een actieve leefstijl langdurig vol te houden. Tijdens de hartrevalidatie kunnen mensen begeleid sporten met een fysiotherapeut en zijn ze vaak gemotiveerd om gezonder te leven. Toch verwateren deze leefstijlaanpassingen, waaronder minder zitten, vaak al na enkele maanden blijkt uit eerder onderzoek van het Radboudumc. Aangezien minder zitten en meer bewegen het risico op een nieuw hartinfarct en zelfs overlijden verlaagt, roept dit de vraag op: hoe kunnen mensen een gezondere, actievere leefstijl ook op de lange termijn effectief behouden?

Opfriscursus van drie weken

Fysiologen van het Radboudumc onderzochten daarom de effecten van een leefstijl-opfriscursus twee jaar na hartrevalidatie op beweegpatronen in het dagelijks leven. Bij deze zogeheten booster-interventie werden 42 deelnemers twee jaar na de hartrevalidatie uitgenodigd voor een opfriscursus gericht op minder zitten. De helft kreeg gebruikelijke zorg, de andere helft kreeg inzicht in de dagelijkse zittijd via een app en werd op drie momenten telefonisch en digitaal gecoacht door een onderzoeker. In die laatste groep nam het aantal zituren per dag met ruim een uur af. Ook vertoonde deze groep dagelijks bijna een uur meer licht fysieke activiteit.
Een hoopvol resultaat, stelt Sophie Kroesen, eerste auteur van deze studie: ‘Aan de hand van een beweegmeter zagen we een duidelijke verbetering bij de mensen die gecoacht werden. Ze zaten beduidend minder, en aan de toename in licht fysieke activiteit kunnen we vaststellen dat ze ook daadwerkelijk meer bewogen. Het heeft dus zin om mensen na verloop van tijd een opfriscursus aan te bieden, zelfs als deze volledig op afstand en digitaal is.’

Preventie

De vraag is nu hoe lang de effecten van deze opfriscursus aanhouden, en hoe vaak deze cursus gevolgd moet worden voor een langdurig effect. Dat moet vervolgonderzoek uitwijzen. Inspanningsfysioloog en hoofdonderzoeker Thijs Eijsvogels vertelt: ‘Een gezonde leefstijl langdurig doorvoeren is moeilijk, blijkt keer op keer. We hopen met deze interventie een eenvoudige manier te hebben gevonden waarmee we mensen kunnen aanmoedigen een actievere leefstijl vol te houden. Dat verlaagt het risico op een nieuwe hart- en vaataandoening. Ook als je hartpatiënt bent, is voorkomen beter dan genezen.’

Minder zitten? Hier zijn vijf tips

• Voer telefoongesprekken staand of lopend.
• Ga na het eten een kwartiertje wandelen.
• Voor de tv? Sta op in elk reclameblok of tijdens een voetbalwedstrijd na elk doelpunt.
• Zet elk (half) uur een wekker op telefoon of smartwatch.
• Betrek de omgeving. Samen geeft meer motivatie.

Deelnemen aan onderzoek?

Heeft u interesse in deelname aan vervolgonderzoek over meer bewegen en minder zitten? Kijk dan op de pagina van het stappenonderzoek van het Radboudumc. Hier vindt u meer informatie en mogelijkheden om u aan te melden.

Over de publicatie

Dit onderzoek is gepubliceerd in European Journal of Preventive Cardiology: A remote booster program to attenuate sedentary behaviour in patients with coronary artery disease: A Randomized Controlled Trial – Sophie H. Kroesen, Bram M.A. van Bakel, Marijn de Bruin, Martijn F. Pisters, Francisco B. Ortega, Maria T.E. Hopman, Dick H.J. Thijssen, Esmée A. Bakker, Thijs M.H. Eijsvogels. DOI: 10.1093/eurjpc/zwaf162.

Bron: Radboud UMC

Onderzoek naar verbeteren hartzorg: van sneltest tot hartklepoperaties

Geschreven door

In het Topzorgprogramma van het Catharina Ziekenhuis werken jonge onderzoekers aan innovaties die de hartzorg van morgen vormgeven. Twee van hen, Jesse Demandt en Rob Eerdekens, legden hun studie tijdelijk stil om zich volledig te richten op wetenschappelijk onderzoek binnen hun vakgebied: cardiologie. Hun onderzoeken bieden waardevolle inzichten in zowel de acute als de operatieve zorg rondom hartpatiënten. De resultaten daarvan worden op 16 mei gepresenteerd tijdens het Topzorg Symposium van het Catharina Ziekenhuis.

Jesse Demandt verrichtte onderzoek binnen het Nederlands Hart Netwerk naar de optimalisatie van zorg voor patiënten met een verdenking op een hartinfarct. Zijn studie richtte zich op de logistiek en efficiëntie binnen de ambulancezorg. Een van de kernvragen was hoe patiënten met een hoog risico op een hartinfarct zo snel mogelijk naar de juiste zorglocatie konden worden gebracht.

Daarnaast analyseerde hij of patiënten met een laag risico op een hartinfarct mogelijk veilig thuis konden blijven of in plaats van de spoedeisende hulp door een huisarts beoordeeld konden worden. Dit onderzoek draagt bij aan een betere triage en mogelijk een efficiëntere verdeling van zorgmiddelen. Demandt benadrukt hoe waardevol het was om van hoogleraren en andere onderzoekers te leren en hands-on ervaring op te doen binnen de ambulancezorg. “Dit het helpt je om kritischer naar behandelingen en bestaande onderzoeken te kijken. Dat maakt mij straks hopelijk wel een completere specialist.”

Innovatie in hartklepoperaties

Rob Eerdekens richtte zich op een ander essentieel aspect van de cardiologie: de zorg rondom hartklepoperaties. Tijdens zijn promotieonderzoek aan de Technische Universiteit Eindhoven onderzocht hij hoe deze ingrepen verbeterd konden worden, zowel op technisch als op klinisch vlak.

Tijdens zijn onderzoeksperiode voerde Eerdekens talloze echo’s en metingen uit bij patiënten. Iets wat hij tijdens zijn reguliere opleiding minder frequent had kunnen doen. “Waardevolle vaardigheden die tijdens mijn hele carrière nog van pas gaan komen. Een paar jaar de kans krijgen om zo onderzoek te doen, draagt bij aan een dieper klinisch inzicht en beter analytisch denkvermogen. Ook doordat je de klinische praktijk en de wetenschap zo aan elkaar kunt koppelen”, zegt Eerdekens.

Zijn onderzoek had niet alleen impact binnen Nederland; hij presenteerde de resultaten op internationale congressen in Londen, Parijs en Washington en deed drie maanden onderzoek in Houston. Deze internationale samenwerking versterkte het wetenschappelijke netwerk rondom hartklepoperaties en opende de deur voor toekomstige studies. “Dit zijn waardevolle, niet-vanzelfsprekende kansen, die de afgelopen jaren extra glans gaven”

Rob Eerdekens

De bevindingen van zowel Demandt als Eerdekens dragen bij aan een breder begrip van hoe hartzorg geoptimaliseerd kan worden, van de eerste minuten in de ambulance tot de complexiteit van hartchirurgie. Dankzij een subsidie van ZonMW konden professoren, artsen, promovendi en tal van anderen aan de slag met onderzoeken op het gebied van boezemfibrilleren, aortakleplijden, coronairlijden en waardegedreven zorg. De resultaten van die onderzoeken, waar Eerdekens en Demandt stevig aan bijdroegen, hebben volop impact op betere zorg voor patiënten én hebben de regionale samenwerking versterkt. Op vrijdag 16 mei presenteren de onderzoekers hun bevindingen en zijn er tal van gastsprekers die hun licht laten schijnen op de zorg van morgen. Mis het niet en meld je aan via deze link: Samen bouwen aan de hartzorg van de toekomst – Catharina Ziekenhuis

Bron: Catharina ziekenhuis

Gezond oud worden is jong beginnen

Geschreven door

Met het gezond houden van je hart kun je niet vroeg genoeg starten. Toch is het aanpakken van risicofactoren ook op latere leeftijd nog altijd van grote invloed, zegt cardioloog Janneke Wittekoek. “De kracht van leefstijl is enorm en leidt op iedere leeftijd tot ziekteverlies en gezondheidswinst.”

Een belangrijke graadmeter voor een gezond hart is natuurlijk het uitblijven van klachten als hartkloppingen, druk op de borst en vermoeidheid, maar er is meer. De World Health Organization (WHO) hanteert zeven criteria voor de definitie van (hart)gezondheid, vertelt Janneke. “Ik ben een groot voorstander van het kennen van je getallen, want zodra je de risicofactoren voor hart- en vaatziekten weet én begrijpt, ben je sneller bereid er iets aan te doen. De eerste is niet roken, gevolgd door een BMI van onder de 25 kilo per vierkante meter lichaamsgewicht. Daar wil ik graag het belang van de buikomtrek aan toevoegen: voor vrouwen maximaal 80 en mannen 94 centimeter. Met name vet rond de organen vergroot het risico op metabole ontregeling en hart- en vaatziekten. De derde is cholesterol, waarbij ik altijd de 5-3-1 regel hanteer: een totaalcholesterol van onder de vijf, het LDL-cholesterol onder de drie en het HDL-cholesterol boven de één. De bloeddruk zou niet boven de 120/80 moeten uitkomen en daarnaast moeten er geen hart- en vaatziekten in de voorgeschiedenis zitten. Verder is gemiddeld 150 minuten per week bewegen belangrijk, net als een gezond dieet. Minimaal tweehonderd gram groente per dag en zoveel mogelijk vers en onbewerkt.”

Vrouwelijke hormonen

Voor vrouwen gelden daarnaast nog andere risicofactoren, legt ze uit. “Bij het optreden van hartinfarcten die niet het gevolg zijn van dichtgeslibde aderen maar van verkrampingen van de bloedvaten, speelt stress een hele belangrijke rol. Er is tevens een groter risico als je in je voorgeschiedenis miskramen of zwangerschapscomplicaties als een hoge bloeddruk of zwangerschapsdiabetes hebt gehad. Deze risicofactoren worden geassocieerd met hartproblemen op latere leeftijd. Het zwangerschapsverloop zegt al iets over de vaatfunctie. Verder weten we dat vrouwen die in hun vruchtbare periode veel last hebben van migraine, later in het leven vaker klachten krijgen als pijn op de borst. Daarnaast hebben we nog de vervroegde overgang. Vrouwelijke hormonen hebben een beschermend effect ten opzichte van de klassieke risicofactoren voor hart- en vaatziekten en een gunstig effect op cholesterol, bloeddruk en gewicht. Verlies je je oestrogenen, dan verslechtert dat vaak het risicoprofiel. Toch kunnen ook deze risicofactoren worden verbeterd met leefstijl.”

Gezond ouder worden

Het risico op hart- en vaatziekten wordt hoe dan ook groter naarmate je ouder wordt. Dat heeft voor tachtig procent met leefstijl te maken, zegt Janneke. “Het dikker, stugger en stijver worden van het bloedvatsysteem is voor een groot deel een natuurlijk verouderingsproces, maar kan versneld worden door de aanwezigheid van risicofactoren en de combinatie ervan.” Toch is het mooie van risicofactoren dat ze niet optellen, maar elkaar versterken, zegt ze. “Alleen een hoog cholesterol is niet per se erg, maar komt er ook nog een hoge bloeddruk bij, is het plotseling wél erg. Wanneer je start met het optimaliseren van je risicofactoren, gaan al die kleine beetjes winst uiteindelijk een grote gezondheidswinst geven. Vaak niet eens alleen voor het hart. Als je stopt met roken is dit beter voor je longen, als je gewicht verliest is dit beter voor je gewrichten en daarnaast heb je bijvoorbeeld minder kans op kanker.”

Erfelijke belasting

Aan de meeste risicofactoren kan worden gewerkt, maar er is er één waarbij dat ingewikkeld wordt: erfelijke belasting. “Er is één risicofactor die heel belangrijk is in het vroegtijdig ontwikkelen van aderverkalking, namelijk familiaire hypercholesterolemie: een erfelijk verhoogd cholesterol. In Nederland komt dit bij ongeveer één op de tweehonderdvijftig mensen voor. Mensen die dit hebben, krijgen vaak al vanaf hun dertigste, dus op zeer jonge leeftijd, een infarct. Hierin speelt dus een stuk genetica mee. De vetstofwisseling is dan zo ontregeld, dat de cholesterolwaarden erg hoog zijn. Als dit eenmaal is ontdekt, wordt vaak ook een heel DNA- en familieonderzoek gedaan.”

Spiermassa opbouwen

Tot slot wordt gezond ouder worden voor een groot deel bepaald door je spiermassa. Werk daarom aan je spierkracht, aldus Janneke. “Het opbouwen van spierkracht en verliezen van vet, en dan met name vet rondom de organen, is het gezondste dat je kunt doen. Zo verbeter je onder andere je diabetes, chronische ontstekingen en immuunsysteem. Studies tonen aan dat dat in vrijwel elke leeftijdscategorie het geval is, wat natuurlijk heel hoopvol en inspirerend is. Momenteel worden we met z’n allen namelijk wel ouder, maar gaan onze ziektevrije jaren naar beneden. Het doel van (hart)gezondheid is natuurlijk het verkrijgen van meer ziektevrije jaren. Daarom is het belangrijk om met je risicofactoren aan de slag te gaan, op welke leeftijd dan ook.”

Tekst: Laura van Horik
Foto: Janneke Wittekoek | © Fotografie Suzanne Muller

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Zorgverzekeraars besodemieteren de patiënt door niet te leveren

Geschreven door

Vorig jaar werden 4,5 miljoen mensen de dupe van het medicijntekort. Volgens apothekersorganisatie KNMP waren er in 2024 maar liefst 1563 geneesmiddelen (tijdelijk) niet leverbaar, waaronder 193 medicijnen die van levensbelang zijn. Apotheker Paul Harder uit Bavel kan zich daar heel kwaad over maken.

“Oplichters zijn het, de patiënt wordt besodemieterd”, wijst Paul Harder beschuldigend naar de zorgverzekeraars. “En onze minister van Volksgezondheid Fleur Agema laat het allemaal maar gebeuren.”

Paul Harder is een van de weinige apothekers in Nederland die nog zelf medicijnen maakt. Hij maakt met name die pillen die anders niet te krijgen zijn. Mede vanwege de tekorten begon hij daarmee in 2003, dus al 22 jaar geleden. “Al die tijd wordt er gepraat over medicijnentekort. Maar er gebeurt niks.”

Geld

“Zorgverzekeraars zijn uitsluitend geïnteresseerd in de centen. Niet in patiënten. Ze willen zoveel mogelijk geld verdienen. Daartoe worden medicijnen zo goedkoop mogelijk ingekocht in China en India. Je kunt vraagtekens zetten bij de kwaliteitscontrole in die landen. Zo was er een aantal jaar geleden in China melkpoeder vergiftigd met melamine. Dat hebben ze lang onder de pet gehouden, waardoor duizenden baby’s en kinderen dood gingen. Als ze daar de levens van hun eigen kinderen zo makkelijk riskeren, zullen ze het met ons niet beter voorhebben.”

Geheugen

Volgens Harder kan het medicijnentekort binnen een jaar worden opgelost door meer medicijnen in Nederland te produceren. “Als ze mij de bevoegdheid geven om deze medicijnen te produceren, is het binnen een jaar gedaan met het tekort. Maar dan zou minister Agema in beweging moeten komen. Toen ze nog in de oppositie zat zijn haar veel goede ideeën aangeleverd om met oplossingen te komen voor de medicijntekorten, oplossingen die zij destijds onderschreef. Maar nu zit ze op het pluche. Net als bij Rutte, schijn je last van je geheugen te krijgen zodra je in de regering zit. Met als gevolg dat de burgers nog steeds besodemieterd worden.”

Schimmig

De medicijntekorten zijn onder meer het gevolg van het preferentiebeleid door de zorgverzekeraars. Het komt erop neer dat een patiënt alleen het goedkoopste medicijn krijgt voorgeschreven en vergoed. Dat soort medicijnen wordt meestal in schimmige landen als India en China geproduceerd. Deze medicijnen zijn vaak goedkoper, met name omdat er bespaard wordt op de dure, maar essentiële kwaliteitscontrole. Je weet dus niet wat je slikt.

Zuinig

Maar producenten kijken ook waar ze beter verdienen aan hun pillen, en die landen gaan voor bij het leveren van de pillen. Dat betekent dat Nederland met zijn zuinige zorgverzekeraars dan niets geleverd krijgt, want vanwege de strakke prijsafspraken van de zorgverzekeraar over specifieke medicijnen is het voor de producent veel aantrekkelijker om elders dat medicijn te leveren. “Met als gevolg een tekort: de patiënt krijgt niet zijn medicijn, ondanks dat die wel braaf zijn premie betaalt. De zorgverzekeraars verliezen niets, sterker nog: ze verdienen eraan. Want wat niet wordt geleverd, daarvan hoeven zij geen kosten te dekken. Er is voor de zorgverzekeraars dus geen enkele prikkel om dit probleem op te lossen.”

Schutting

Helaas kost het de apotheken wel een hoop geld. “Nederland telt zo’n 2000 apotheken. Per apotheek is gemiddeld 1,5 medewerker fulltime bezig met het oplossen van het medicijntekort voor hun patiënten, ze doen hun uiterste best om toch ergens een alternatief te vinden voor het medicijn dat niet geleverd wordt. Dat zijn 3000 voltijdsbanen, die de apotheken handenvol geld kost, dat geld wordt niet vergoed door de zorgverzekeraars. De zorgverzekeraars gooien hun kosten bij anderen over de schutting en wat ze de patiënt daarmee aandoen, interesseert hen helemaal niets. Als een patiënt de premie te laat betaalt, krijgt die een boete opgelegd. Maar als door toedoen van de zorgverzekeraar de pillen niet worden geleverd, gaat die zorgverzekeraar vrijuit. De zorgverzekeraars kunnen zich alles permitteren omdat ze te veel macht hebben, en op die manier met steun van de minister en de ambtenaren de burgers besodemieteren.”

Oligopolie

“Er wordt zoveel lovends gezegd over de marktwerking in de zorg. Dat is flauwekul. Er is geen marktwerking rond de zorgverzekeraars. Van de minister mochten die fuseren, waardoor een oligopolie is ontstaan. Je hebt als patiënt niks te kiezen. Ja, elke keer in december verschijnen die reclames met “stap over”. Marktwerking ontstaat als de klant kan kiezen, maar er valt niets te kiezen als de zorgverzekeraars met elkaar fuseren, want het is eigenlijk allemaal hetzelfde pakket van dezelfde aanbieder onder een andere naam. Door deze machtsconcentraties zijn de zorgverzekeraars in staat nog meer methodes te bedenken om geld te verdienen. Om de patiënt is het hen niet te doen, aangezien ze de afgelopen 15 (!) jaar niets hebben gedaan om de medicijntekorten op te lossen. Er komt een dag en dit systeem loopt hopeloos vast. De relatie tussen de zorgverzekeraars en de minister lijkt op die van Trump en Musk. Hoe kun je als bedrijf de regels dusdanig beïnvloeden dat je maximale winst haalt. Zo kan het volk dus nog meer geplunderd worden.” Achmea, de grootste zorgverzekeraar van Nederland, ( meer dan 30% van de markt) boekte volgens Harder in het eerste half jaar van 2024 al 493 miljoen euro winst.

Rechtszaken

Zorgverzekeraars zijn niet blij met Paul Harder. Vanwege het volgens hem onwettige beleid van de zorgverzekeraars voerde hij verschillende rechtszaken, die overigens door Harder werden gewonnen, tot aan de Raad van State toe. Recent sprak de Raad van State uit dat we veel te makkelijk en onwettig medicijnen uit het buitenland importeren. Voortaan moet die import per patiënt worden geregeld, zoals al in de wet was geregeld. Die uitspraak heeft enorme gevolgen, het maakt het tekort nog nijpender. “Dat krijg je als je de productie van medicijnen volledig uitbesteed aan het buitenland”, reageert Harder. “Dit had niet hoeven te gebeuren, ze hebben 15 jaar de tijd gehad om het probleem op te lossen en er is niets gedaan”.

Tabletteermachine

Harder kan met zijn tabletteermachine 40.000 tabletten per uur maken. Het kan, desnoods in grotere hoeveelheden, met grotere machines. Wat Harder betreft zouden we hiermee zo snel mogelijk moeten beginnen. Maar dan moet de minister dat wel goedvinden en bevoegdheden daartoe verstrekken.

Tekst: Henri Haenen
Foto: Paul Harder

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Ehsan Natour over hartoperatie met kloppend hart

Geschreven door

De Maastrichtse hartchirurg Ehsan Natour legt omleidingen van de kransslagader aan met kloppend hart. Dat is een methodiek waarbij de hartlongmachine in principe overbodig is. En dat heeft voordelen, aldus Natour. Bovendien gaat het herstel na de operatie sneller als bij het gebruik van een hartlongmachine.

Steeds vaker opereren hartchirurgen omleidingen op kloppend hart. Daarvoor is het openen van de borst meestal nodig, hoewel het soms ook kan via een sneetje in de linkerzij. Natour is gespecialiseerd in deze methode. “Standaard vindt een openhartoperatie plaats met een hartlongmachine”, legt Natour uit. “Daarbij wordt het hart stilgelegd, de machine neemt de pompfunctie over, het bloed loopt via het apparaat.”

“Je kunt die machine soms buiten beschouwing laten als je aan de buitenzijde van het hart wilt werken. Wat bij omleidingen het geval is. Dan open je het hart zelf niet en heb je dus geen hartlongmachine nodig. De benodigde aders haal je elders uit het lichaam, met name de armen of benen of borst. Arteriën (slagaders) haal je uit de armen of borst, venen (aders) uit de benen. Vooral voor jonge mensen gebruik je, indien mogelijk, arteriën, want die gaan langer mee dan venen.

Standaard

“Het gebruik van de hartlongmachine is standaard. Maar er zijn situaties waarin je dat apparaat -als het even kan- niet wilt gebruiken. Bijvoorbeeld door verkalking in de aorta. Als je het hart stil legt moet je de hartlongmachine immers aansluiten op de aorta. Het risico bestaat dan dat er kalk losraakt en een beroerte kan veroorzaken. In dat geval kun je beter van de aorta afblijven. Het is dan beter een minder invasieve techniek te gebruiken, indien mogelijk.”

Kloppend hart

Het hart te laten kloppen, kortom. Ehsan Natour is daarin zeer geoefend, het is een specialisme van hem. “Ik heb dat heel vaak gedaan”, legt hij uit. “Al in Duitsland, en toen ik in Groningen werkte werd daar op die manier gewerkt. Je ziet het steeds meer in ziekenhuizen, maar niet in alle. Zo’n werkwijze vraagt wel om veel oefening. Mijn geheim is hoe je het hart omdraait. Dat is namelijk nodig om er langs alle kanten bij te komen. Maar het hart vindt dat omdraaien niet leuk. Het hartritme kan erdoor verstoord worden. Om dat te voorkomen doe ik het zo, dat het hart het niet merkt. We houden het hart met het team voor de gek, als het ware. Draaien veroorzaakt een verschuiving van het bloedvolume. Om genoeg bloed te blijven leveren, leggen we onder de operatie de benen omhoog, waardoor meer bloed naar het hart stroomt. Of we leggen het hoofd omlaag. Zelfde effect. En we gebruiken een tijdelijke pacemaker dat het hart sneller maakt. Dat geeft het hart de indruk dat alles in orde is. De narcosedokter bewaakt de vitaal parameter en wij kunnen met rust verder aan het kloppend hart werken. Op die manier hou je de situatie stabiel.”

“De kloppende hartmethode kan ook worden gebruikt bij het vervangen van de aortaklep via de lies. Dat systeem wordt TAVI genoemd, Transcatheter Aortic Valve Implantation. Dat gebeurt met een roesje, daarvoor is geen narcose nodig.”

Kalk

Verschillende studies laten zien dat kloppend hart operaties net zo veilig zijn als operaties met een hartlongmachine. “Maar als wij zien dat er verkalking in de aorta is, kiezen wij het liefst voor de kloppend hart operatie”, zegt Ehsan. “Kalk vormt een risico. Als die losschiet kan die via de bloedbaan in de hersenen terecht komen. Naar mijn mening is de kloppend hart operatie minder risicovol in zulke situaties dan het gebruik van de hartlongmachine.”

Stand-by

Overigens blijft ook bij een kloppend hart operatie de hartlongmachine in de buurt, als veiligheidsgarantie, zegt Ehsan. “De machine is altijd stand-by, je kunt altijd switchen als dat nodig is. Opereren met kloppend hart gaat sneller. De andere methode duurt wat langer omdat de machine eerst aangebracht en ingeschakeld, en na afloop weer afgebouwd moet worden. Bij een kloppend hartoperatie ben ik klaar met opereren zodra ik klaar ben met hechten van de omleiding, dan hoef ik niet te wachten tot de hartlongmachine is uitgelogd.”

Eerder thuis

Maar het gaat niet om de snelheid van de operatie, benadrukt Ehsan. “Het gaat uiteindelijk uitsluitend om het wegnemen van risico’s. Wel kan ontslag uit het ziekenhuis sneller volgen bij een kloppend hartoperatie. Bij gebruik van de hartlongmachine vindt immers een verschuiving plaats in je vochtsysteem. Door verandering van de osmotische druk rond de cellen krijg je gezwollen handen en voeten. Normaliter zit het bloed in de vaten, het water in het weefsel. Gebruik van de hartlongmachine verstoort dit evenwicht, waardoor aan de periferie van het lichaam zwellingen optreden. Die moeten eerst minderen, wat drie of vier dagen kan duren. Dat nadeel heb je niet bij een kloppend hartoperatie.”

Ehsan Natour schreef het boek Als het leven stilstaat, en is samen met voormalig Pinkpopbaas Jan Smeets bestuurslid van de Stichting Stilgezet.

Tekst: Henri Haenen
Foto: Ehsan Natour | © Fotografie Henri Peters

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Apotheker Paul Harder sleept CZ voor de rechtbank

Geschreven door

Apotheker Paul Harder van Regenboog Apotheek uit Bavel daagde zorgverzekeraar CZ op woensdag 26 maart voor de rechtbank. Harder hield de rechter voor dat CZ ten onrechte op de stoel van de arts gaat zitten, door patiënten vragen te stellen alvorens het middel dexmethylfenidaat te vergoeden aan mensen met adhd. De apotheker vindt dat CZ te hoge drempels opwerpt, terwijl de verzekeraar volgens hem na doktersvoorschrift zonder vragen het middel moet vergoeden.

In ons nieuwe Hartbrug Magazine publiceerden we een exclusief interview met Paul Harder, die daarin betoogt dat zorgverzekeraars uitsluitend in geld zijn geïnteresseerd, en daarom bij voorkeur medicijnen uit lage lonenlanden zoals China en India vergoedt. Terwijl er nogal eens betere medicijnen zijn en de voorgeschreven medicijnen volgens hem onvoldoende op kwaliteit zijn gecontroleerd.

Woensdag 26 maart had hij zich met CZ in de haren. Zorgverzekeraars moeten volgens Harder dexmethylfenidaat vergoeden voor mensen met adhd, als het is voorgeschreven door een arts, en als andere middelen, zoals bijvoorbeeld Ritalin of Amfexa, niet werken. Maar nu bleek dat CZ extra vragen stelde aan patiënten. Met name of een snelwerkende of een langzaam werkende versie van het middel wordt gebruikt.

CZ wil met die extra vragen naar eigen zeggen controleren of zorggeld wel op de juiste manier wordt besteed. Antwoord je niet, dan geen vergoeding. De apotheker stelde daar tegenover dat de werkzame stof in de langzame en de snelle variant hetzelfde zou zijn, waarmee die vraag geeneens van belang is. Op 9 april doet de rechter uitspraak in deze zaak.

Harder maakt met een tabletteermachine zelf medicijnen. Hij voerde eerder al, meestal met succes, processen tegen zorgverzekeraars.

Theatercollege Ehsan Natour

Geschreven door

 

Bij Hartpatiënten Nederland zijn we blij om een bijzonder initiatief onder de aandacht te brengen: het theatercollege ‘Weerlicht’, dat op 7 april in Tilburg (Schouwburg & Concertzaal Tilburg) en op 8 mei in Heerlen (Parkstad Limburg Theaters) zal plaatsvinden. Deze voorstelling, ontwikkeld door hartchirurg Ehsan Natour, voorzitter van Stichting Stilgezet, belooft een onvergetelijke ervaring te worden voor iedereen die geraakt is door hart- en vaatziekten.

Het idee achter ‘Weerlicht’ is ontstaan uit de unieke verbinding tussen kunst, leven, wetenschap en zingeving. Ehsan Natour zelf heeft dit met veel toewijding vormgegeven. Zijn ervaringen als hartchirurg en de contacten met patiënten hebben hem geïnspireerd om een voorstelling te creëren die mensen raakt en hen helpt om te gaan met de uitdagingen van ziekte en herstel.

In deze theaterervaring komt u, volgens Ehsan, dicht bij de essentie van wat het betekent om te leven, te voelen en te herstellen. Samen met zangeres Ellen ten Damme, danser Andrew Greenwood en het gerenommeerde Kamerata Zuid zal Ehsan Natour een zinderend verhaal presenteren over veerkracht en verbondenheid.

Tijdens dit college zult u niet alleen luisteren, maar ook voelen, beleven en ervaren wat het betekent om door te leven na een crisis.

Hartpatiënten Nederland biedt toegangskaarten aan tegen een gereduceerd tarief. Dit is een kans om niet alleen een prachtige avond te beleven, maar ook om inspiratie en kracht te vinden voor uw eigen weg naar herstel.

Mis het niet! Bestel vandaag nog kaarten voor 7 april in Tilburg of voor 8 mei in Heerlen. Beleef een avond die uw kijk op het leven zal veranderen.

Neem contact met ons op via info@hartpatienten.nl of bel naar 085 – 081 1000

Bottenbouillon

Geschreven door

Bottenbouillon is eigenlijk de ultieme superfood voor herstel, het is namelijk een enorme bom van eiwitten, gelatine collageen, mineralen en vetoplosbare vitamines. Een kopje per dag zal je genezing zeer ten goede komen.

Ingrediënten

Kippenbouillon

  • 1 kilo kipkarkassen
  • 500 gram kippennekken
  • 250 gram kippevel

Runder- of ossenstaartbouillon

  • 1,5 kilo runderbotten

De basis

  • 2 winterwortels
  • 2 uien
  • 1 prei
  • 1/4 knolselderij
  • 2 el appelazijn

Optionele toevoegingen

  • restjes van broccoli, courgette, bloemkool, venkel, etc (geen nachtschade)
  • rode peper
  • gember
  • knoflook
  • specerijen
  • verse kruiden: citroengras, limoenblad, laos, kurkuma
Bereidingstijden
  • Kippenbouillon: 10 tot 12 uur / 24 tot 48 uur in de slowcooker
  • Runderbouillon: 18 tot 24 uur / 48 tot 72 uur in de slowcooker
  • Ossenstaartbouillon: 6 tot 8 uur / 10 tot 12 uur in de slowcooker
Bereidingswijze
  1. Verwarm de oven voor op 220 graden
  2. Verdeel je botten over een bakblik
  3. Braad de botten aan tot ze goudbruin kleuren
  4. Breng water in een pan aan de kook en voeg de smaakmakers en appelazijn toe.
    Slowcooker: gebruik kokend water in de slowcooker en voeg hier de smaakmakers en appelazijn aan toe
  5. Voeg nu de aangebraden botten toe en laat doorpruttelen op zacht vuur (niet koken).
    Slowcooker: Voeg de aangebraden botten toe en zet je slowcooker op LOW
  6. De laatste 4 uur (6 uur slowcooker) van je bereidingstijd voeg je de groenten toe
  7. Giet je bouillon af en laat helemaal afkoelen mét de vetlaag erop
  8. De vetlaag kun je er desgewenst afscheppen
  9. Je bouillon is nu klaar, warm per kopje / portie op en voeg slechts wat keltisch zeezout toe

Voor het exacte recept, tips en advies. Klik hier

Smakelijk

Iris Heuer van GreenTwist Cooking.

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Je medische behandeling met voeding ondersteunen

Geschreven door

Tijdens het schrijven van de column over mijn recente ervaringen en lessen met de medische wereld, kwam ik op het idee om meer te delen over hoe je jouw medische behandeling kan ondersteunen met gezonde voeding. Er is namelijk ontzettend veel dat je zelf kan doen om je herstel te bevorderen, je sneller weer fit te voelen en je lichaam te ondersteunen met de genezing.

Het belang van voedingsstoffen

We weten allemaal wel dat voedingsstoffen zoals vitaminen, mineralen en antioxidanten belangrijk zijn voor de gezondheid. Maar wist je ook dat je ze gericht kan inzetten bij herstel? Zo spelen bijvoorbeeld eiwitten een hele belangrijke rol in wondgenezing, kan collageen herstel van botten en kraakbeen ondersteunen en helpen pro- en prebiotica je darmen weer te herstellen na een antibioticakuur.

Gebruik van bepaalde medicatie heeft ook invloed op de opname van voedingsstoffen: metformine heeft invloed op je vitamine B12 gehalte, statines gaan vaak samen met vitamine D tekort (wat in Nederland sowieso al een probleem kan zijn) en antistollingsmedicatie kan vitamine K tegenwerken. In al deze gevallen is het belangrijk, zelfs noodzakelijk, om te zorgen voor de juiste suppletie. Eventueel zelfs je arts om injecties te vragen.

Een basis van gezonde voeding

Na een operatie of medische procedure is het extra belangrijk om gezond en ook voldoende te eten, genezing kost namelijk veel energie. Ondanks dat je op de bank zit of in bed ligt verbruik je genoeg calorieën. Je gezonde voeding zou moeten bestaan uit eten uit de natuur: groenten, fruit, vlees, vis, eieren, peulvruchten en gezonde vetten. Kleine hoeveelheden granen en gezonde koolhydraten zoals bruine rijst en havermout en alleen natuurlijke suikers.

In het ziekenhuis geven ze je namelijk ook het advies om gezond te eten, maar vervolgens mensen een boterham met margarine en hagelslag geven na een operatie is wat mij betreft niet het juiste startpunt. Ook hierin heb je zelf altijd een keuze, ik zou zeggen: start gelijk goed. Begin direct met de juiste dingen te eten, neem eventueel wat van huis uit mee, want voor gezonde voeding is er helaas in het ziekenhuis nog té weinig te vinden.

Een goede voorbereiding is het halve werk

Probeer bij een geplande ingreep voorbereidingen te treffen, trek een aantal uur uit om voor jezelf gezonde maaltijden te maken die je slechts hoeft op te warmen. Zodat je de koelkast en eventueel vriezer vol hebt staan met alles wat je nodig hebt om snel weer op te knappen. Denk hierbij aan een mooie stoofpot, een ovenschotel, een curry met veel groenten, een pan met nasi, een aantal lekkere ontbijt- en lunchgerechten
én een pan met bottenbouillon (Bekijk hier het recept: dit is namelijk de ultieme superfood om snel te herstellen). Met deze eenvoudige voorbereiding voorkom je dat je naar de kant en klare oplossingen grijpt en ga je ontzettend veel verschil merken in hoe snel je weer hersteld bent. Als je een langere ziekenhuisopname tegemoet gaat, is het handig om voor de opname al met je gezonde voeding te beginnen. Richt je dan op voeding die het eten wat je krijgt kan aanvullen, om hierin ook je voedingswaarde te maximaliseren. Die kan jouw partner of degene die je helpt dan meenemen voor je.

Maximaliseer je voedingswaarde

Richt je bij de voeding voor herstel vooral op zoveel mogelijk voedingswaarde. Voeg bijvoorbeeld aan je ontbijt en lunch collageenpoeder en
weipoeder toe, eet ruim voldoende vezels voor de optimale opname, bijvoorbeeld een extra schep lijnzaad over je yoghurt, een lekker peulvruchten gerecht, havermout als ontbijt. Eet dingen met veel water oplosbare vitamines (C en B vitaminen) zo min mogelijk verhit. Zorg voor veel variatie, ongeveer 30 tot 40 verschillende groenten, fruit, kruiden en peulvruchten in een week zorgt voor een gezond én gevarieerde
darmflora en een optimale verdeling van voedingsstoffen. En, verwarm je gezonde maaltijd vooral niet in de magnetron, dit gaat ten koste van je voedingswaarde (en de smaak…)

Wil je jouw gezondheid nog een extra boost geven? De minicursus Kickstart your Health kan je daar bij helpen. Klik hier

 

Foto: Iris Heuer | © Fotografie Marijke Krekels Fotografie

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine