Epilepsie blijkt soms een erfelijke hartziekte

Geschreven door

 

Stelt u zich eens voor: vlak voor uw ogen ziet u iemand op straat in elkaar zakken en stuiptrekkingen vertonen. U belt 112 voor een ambulance en vertelt wat er is gebeurd. Al gauw wordt er dan gedacht aan epilepsie. Maar is dat wel zo?

 

Cardioloog Prof. Dr. Arthur Wilde van het AMC in Amsterdam spreekt uit ervaring als hij zegt, dat het gebeuren ook kan wijzen op een levensbedreigende hartritmestoornis (die kan leiden tot een hartstilstand). Dat wordt helaas niet altijd onderkend. De voorgeschreven medicijnen werken dan niet altijd goed en de betrokkene blijft een risico lopen op een hartstilstand.

 

   Dr. Arthur Wilde

 

De diagnose ‘epilepsie’ werd vroeger vaker gesteld bij mensen uit families waar erfelijke hartziekten (erfelijke hartritmestoornissen) voorkomen. ‘In mijn carrière heb ik vaak meegemaakt dat mensen deze verkeerde diagnose kregen’, vertelt Wilde. ‘Gelukkig gebeurt dat nu minder vaak dan vroeger.’

 

Wilde is gespecialiseerd in onderzoek naar erfelijke hartziekten en het opsporen daarvan. Het AMC werkt mee aan een Europees project dat de samenwerking van ziekenhuizen op het gebied van zeldzame ziekten moet bevorderen. Middels dit Expertise Referentie Netwerk (ERN) willen 24 gespecialiseerde ziekenhuizen in dertien Europese landen een zelfde standaard voor zorg invoeren, en een zelfde manier van voorlichten hanteren. Bovendien worden de resultaten van onderzoek naar deze zeldzame ziekten uitgewisseld. ‘Door het combineren van kennis en kunde kan in heel Europa dezelfde kwaliteit van zorg gegeven worden’, aldus Wilde.

 

Een van die groepen zeldzame ziekten waar de ERN’s over gaan, zijn erfelijke hartziekten (ERN Guard Heart). De meest voorkomende is de verdikte hartspier: geschat heeft één op de vijfhonderd (!) Nederlanders daarvoor een erfelijke aanleg. Ook zijn er erfelijke vormen van hartritmestoornissen (één op de tweeduizend). En dan zijn er nog andere erfelijke hartziekten. Als je die allemaal bij elkaar optelt, hebben misschien wel zeven op de duizend Nederlanders aanleg voor zo’n erfelijke hartziekte, rekent Wilde ons voor.

 

‘Als iemand in de familie op jonge leeftijd is overleden, dus jonger dan 50 jaar, is er in 75 tot 80 procent sprake van een erfelijke hartziekte. Het is wenselijk dat familieleden zich dan bij de cardioloog melden om zich te laten onderzoeken. Op die manier kan voorkomen worden dat het nog eens gebeurt.

 

Mensen binnen dezelfde familie die inderdaad aanleg blijken te hebben voor een erfelijke hartziekte kunnen meestal met medicijnen behandeld worden. In sommige gevallen ook met een defibrillator of een pacemaker’, aldus Wilde.

 

‘Een erfelijke ziekte is ooit ergens ontstaan’, gaat hij verder. ‘Soms kunnen we dat ontstaan terug traceren naar een voorvader enkele eeuwen geleden. Er zijn typische gebieden waar een bepaalde hartziekte veel voorkomt, bijvoorbeeld in Zuid-Limburg, Friesland, Noord-Holland of Twente. Elk gebied heeft zijn eigen typische erfelijke hartziekte’, weet Wilde. Inmiddels worden deze eerder ‘streekgebonden’ ziekten steeds vaker in heel Nederland gemeld, omdat de laatste veertig jaar steeds meer mensen wegtrekken uit gebieden waar hun voorvaderen al sinds generaties woonden. Nu tref je die mensen ook elders in Nederland aan.

 

De Amsterdamse onderzoeker en cardioloog wil het liefst dat ook in Nederland een obductie van jonge mensen die overlijden aan een plotse hartdood, verplicht wordt. In Engeland is dat al het geval. Hier in Nederland betaalt de verzekering er niet voor, dus gebeurt het niet. Een obductie is een onderzoek naar de doodsoorzaak. Mocht die uitwijzen dat iemand inderdaad overleed aan een erfelijke hartziekte, dan kan de familie gecontroleerd worden.

 

Wilde benadrukt verder het belang van tijdig onderzoek voor kinderen. ‘Een aantal erfelijke hartziekten leiden pas bij volwassenen tot mogelijke problemen. Maar er zijn ook hartziekten die al bij kinderen van vijf jaar kunnen opspelen zoals erfelijke vormen van hartritmestoornissen. Dat kun je maar beter weten, om er op tijd bij te kunnen zijn. Kinderen van vijf tot vijftien jaar kunnen in de meeste gevallen met medicijnen geholpen worden. Bovendien kan een advies zijn om niet intensief te gaan sporten. Zo’n advies kun je beter aan een 10-jarige geven (en aan zijn of haar ouders) dan pas als iemand achttien is en al veel energie en tijd heeft besteed aan een mogelijke sportcarrière. Hoe eerder, hoe beter!’

 

Ongeveer de helft van de mensen met een erfelijke hartziekte, is zich van geen kwaad bewust. Opsporing van deze groep is dringend gewenst, aldus Wilde. Hij kent het voorbeeld van een familie waar drie kinderen zijn overleden, voor er onderzoek werd ingesteld. ‘Bij die familie is het probleem gelukkig opgelost. Het komt nu niet zo vaak meer voor’, zegt Wilde.

 

Er hoeft ook niets (erfelijks) aan de hand te zijn. ‘Als er na een plotse hartdood op jonge leeftijd, vijf direct verwanten (eerstelijnsfamilieleden) zijn onderzocht en je vindt niets, dan is de kans klein dat er nog iets gebeurt. Dan is er waarschijnlijk geen erfelijke ziekte.’

 

Wat nu te doen als je het niet vertrouwt? Hoe kom je dan terecht bij een zogenoemd cardiogenetisch centrum, gespecialiseerd in erfelijke hartziekten? Alle academische ziekenhuizen hebben in meerdere of mindere mate zo’n cardiogenetisch centrum, waarvan die in Amsterdam (AMC), Maastricht en Groningen de grootste zijn. Bijvoorbeeld het AMC heeft ook spreekuren bij andere ziekenhuizen, in Eindhoven, Enschede, Zwolle en Alkmaar. Andere academische ziekenhuizen bieden soms ook zo’n mogelijkheid.  In veel gewone streekziekenhuizen is een doorverwijzing mogelijk. Als iemand in jouw familie jong aan een plotse hartdood stierf, is er alle reden om een afspraak te maken met de cardioloog in je buurt, met het verzoek je te laten onderzoeken op een erfelijke hartziekte. En je waar nodig te laten doorverwijzen!

 

Maar liefst zeven op de duizend Nederlanders heeft aanleg voor een erfelijke hartziekte. Veel van hen weten dat niet. Het gaat om ziekten die de familie al generaties lang teisteren. Een aanwijzing voor zo’n erfelijke hartziekte kan zijn, wanneer iemand in je directe familie op jonge leeftijd plotseling kwam te overlijden. Jong, dat is onder de 50 jaar.
Herkent u dit? Lees dan snel verder!

 

De moestuin is hip!

Geschreven door

 

De moestuin is hip en laat van zich horen! Overal wordt de o zo hippe moestuin aangeprezen. Iedereen kan het! Het vergt weinig inspanning en levert (met geluk) veel op. HartbrugReizen heeft alle ins & outs, maar ook tips & tricks rondom een geslaagde moestuin op een rij gezet.

 

Voor een moestuin heeft u geen tuin nodig. Een terras of balkon voldoet ook, want u bepaalt zelf de grote van uw moestuin. Gaat u voor een traditionele, grote moestuin of kiest u voor moestuinbakken? U wilt aan de slag? Lees snel verder hoe u de natuur dichterbij brengt.

BENODIGDHEDEN

 

Moestuingrond

Moestuinmest

Beschermingsmiddelen (optioneel)

Groente-, fruit- en kruidenzaden

Planten

Potten/bakken

Spade/tuinvork

Hark

Schoffel

Schep

Snoeimes/snoeischaar

Tuinslang/gieter/sproeier

Pootstok

Verspeenstok

Bindtouw

Labels

 

Voorbereiden

  • Een moestuin begint met het uitkiezen van een geschikte plek en grond in uw tuin, op het terras of op het balkon.
  • Werk met een vooraf uitgetekende plattegrond en verdeel uw moestuin in meerdere vlakken.
  • Plant per vlak zaden of kiemplanten uit één gewasgroep bij elkaar: elke gewasgroep heeft eigen voedingsstoffen.
  • Combinatieteelt? Bekijk welke zaden of planten bij elkaar passen en een positieve invloed op elkaar uitoefenen.
  • Planten hebben zonlicht nodig. Voorkom echter een overload en zorg voor beschutting.
  • Onderzoek van te voren welke planten warmte dan wel koelte nodig hebben.
  • Door wisselteelt behoudt de grond een gezonde conditie.

 

Aanleggen

  • Na de vorstperiode, in het voorjaar, begint u met het aanleggen van uw moestuin.
  • Is de grond bevroren of te vochtig? Wacht af.
  • Voordat u gaat zaaien, bereidt u de grond – het zaaibed – voor.
  • Verwijder onkruid en bewerk de grond; hark de grond los, spit de aarde om en egaliseer de grond tot een egaal vlak.
  • Hierna bedekt u de aarde met moestuingrond (ongeveer tien centimeter) en kunt u gaan zaaien!

 

Zaaien

  • Uw eerste moestuin? Wees niet te streng en start met groenten die weinig verzorging behoeven. Bijvoorbeeld radijs, sla en wortel.
  • Strakke rijen? Span een rechte lijn met touw.
  • Kiest u voor zaden of kiemplanten? Het eindresultaat is hetzelfde. Het verschil zit in de tijdsduur: zaden vergen een langere tijdsduur.
  • U zaait in de lente, maar het zaaimoment verschilt.
  • Wilt u zeker zijn van uw zaak? Houdt een zaaikalender bij de hand.
  • Het gegeven zaai-advies dient als richtlijn. Het is aan u om in te spelen op onverwachte weersomstandigheden en het zaaimoment daarop aan te passen.
  • Het merendeel van de zaden is geschikt om direct in de grond te zaaien.
  • Voor het voorjaar beginnen? Ga dan voorzaaien in een zaaibak of -pot. Een kweekkas is tevens een optie.
  • Over voorzaaien gesproken… bepaalde zaden dienen sowieso voorgezaaid te worden. Voor hen is een speciale buitenkas geen overbodige luxe. Hierdoor zijn de zaden/kiemplantjes beter beschermd tegen weersinvloeden.
  • Moestuinzaden hebben weinig diepte nodig. De regel: houdt de verticale grote van het zaadje aan.
  • Hoe dieper u zaait des te groter is de kans op rotten.
  • De gewenste temperatuur is voor de zaden verschillend. Waar de ene plant in een warme kamer ontkiemt, zweert de ander bij kou. Zorg ervoor dat alle zaden de benodigde temperatuur krijgen.
  • Zodra de uitgekomen kiemplanten twee paar bladen hebben, kunt u ze verspenen/verpotten naar een aparte zaaibak of -pot of uitplanten in de tuin.
  • Jonge planten hebben water nodig, veel!
  • Gebruikte zaden kunt u recyclen voor het daaropvolgende jaar. Hoe? Laat de planten uitbloeien en droog daarna de zaden. Een kwestie van bewaren en hergebruiken.

 

Oogsten

  • Oogst ‘onkruid’ in plaats van het te verwijderen. Brandnetels, paardenbloemen en zevenblad zijn enkele voorbeelden van gezonde drink- en eetbare producten die de natuur ons schenkt.
  • Check of naast bladeren de vrucht van de planten eetbaar is. Zonde om weg te gooien! Bijvoorbeeld de bloem van een pompoen is ook te eten.
  • Over gezonde bloemen gesproken: weleens goudsbloementhee gedronken?
  • Doorgeschoten sla? Laten groeien en binnen de kortste keren geniet u van een bloemenveld.
  • Is uw komkommer smakeloos? De gouden regel is: hoe groter de komkommer des te minder is de smaak. Wilt u meer smaak? Vroeger oogsten.
  • Zo lang mogelijk van uw courgettes genieten? Regelmatig oogsten. Hierdoor worden de courgettes niet te groot en blijft de plant de hele zomer nieuwe courgettes aanleveren.

 

Onderhoud

  • U wilt zo lang mogelijk plezier van uw moestuin? Onderhoud deze regelmatig. Verwijder onkruid (of hergebruik), voorzie uw moestuin van moestuinmest en indien nodig van een (biologisch) beschermingsmiddel.
  • Gebruik een ‘lichte’ bemesting, want de meeste planten verdragen een zware bemesting niet. Organische bemesting werkt goed.
  • Onverwachte nachtvorst? Bescherm uw planten met cloches (covers).
  • Voorkom verbruining van de planten en geef water naast de plant.
  • Gebruik gemaakt van potten en bakken? Plaats ze op een schaal en geef water in de schaal. Zorg wel voor een gat in de potten en bakken.
  • Uitdunnen? Met deze techniek creëert u meer ruimte voor de sterke planten. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen, is de zwakke planten net boven de grond af te knippen.

 

Tot slot: Eet smakelijk!

Bloeddruk meten is een belangrijke zaak

Geschreven door

 

Als hartpatiënt is het belangrijk om regelmatig de bloeddruk te controleren. Zowel een hoge als lage bloeddruk kunnen gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Hoe eerder een afwijkende bloeddruk wordt ontdekt, hoe sneller er iets aan kan worden gedaan.

 

Maar wat is bloeddruk nu precies? Bloeddruk is de druk die op de wanden van de bloedvaten komt als het hart samentrekt. Per minuut pompt het hart zestig tot tachtig keer. Het bloed, dat door (slag)aders stroomt, vervoert voedingsstoffen en zuurstof door het hele lichaam. Tegelijkertijd worden afvalstoffen verwijderd.

 

Onderdruk en bovendruk

De bloeddruk bestaat uit de bovendruk en de onderdruk. De bovendruk (systolische bloeddruk) wordt gemeten als het hart samenknijpt. De druk in de bloedvaten stijgt doordat het hart het bloed de slagaderen inpompt. Als het hart zich ontspant, gaat het om de onderdruk (diastolische bloeddruk). De bloeddruk is dan het laagst. De druk wordt weergeven in millimeter kwikdruk: mmHg.

 

Normale bloeddruk

Een normale bloeddruk is 120/80 mmHg. Daarbij staat 120 voor de bovendruk en 80 voor de onderdruk. Bij mensen die ouder zijn dan zestig jaar is een wat hogere bloeddruk ook toegestaan. We spreken van een te hoge bloeddruk (hypertensie) bij een waarde boven de 140/90 mmHg. Klachten zijn bijvoorbeeld hoofdpijn, kortademigheid en rusteloosheid. Bij een lage bloeddruk (hypotensie) ligt de druk onder 90/60. Doordat er te weinig bloed naar de hersenen stroomt, kan iemand zich duizelig voelen of zelfs flauwvallen. Een normale bloeddruk krijg je door een gezonde levensstijl. Medicatie wordt meestal pas als laatste redmiddel gegeven.

 

Bloeddruk meten

Het meten van de bloeddruk is nog niet zo makkelijk. Volgens dr. Bert-Jan van den Born, verbonden aan het Academisch Medisch Centrum (AMC), meet je de waardes het best bij de linkerhartkamer. Er ontstaat een drukgolf als die hartkamer zich samentrekt om het bloed het lichaam in te pompen en de druk in de slagaders toeneemt. Maar die meetmethode gaat alleen met een katheter. Metingen vinden daarom plaats aan de arm.

 

Meting bij de arts

De bekendste methode is de bloeddruk laten meten door een arts. Die gebruikt een apparaat dat bestaat uit een band (manchet) met vanbinnen een opblaasbare ballon die verbonden is met een manometer. Daarop zijn de waardes te zien. Maar niet iedereen blijft ontspannen als er een dokter in de buurt is. Deze mensen hebben last van het zogenaamde wittejaseffect. Ze worden nerveus. Dat resulteert in een verhoogde bloeddruk en een vertekende meting.

 

Thuis meten

Ook is er zelfmeetapparatuur waardoor mensen thuis hun bloeddruk in de gaten kunnen houden. Een patiënt doet dan de band om zijn bovenarm en drukt op een knop. De machine begint direct met de meting. Een scherm toont vervolgens de boven- en onderdruk. Volgens Van den Born is de bloeddruk die op deze manier wordt gemeten bij sommige mensen een stuk lager.

 

Nieuwe methode

Maar er is nog een betere methode, weet Van den Born. En dat is een machine die na een paar minuten nadat op de knop is gedrukt, automatisch een aantal metingen uitvoert. Deze bloeddrukmeting vond plaats in het teken van een onderzoek van het AMC.

 

Pols of bovenarm

Maar de meest voor de hand liggende manier is dus thuis meten. Wie dit wil doen, kan kiezen uit verschillende bloeddrukmeters. Zo zijn er bloeddrukmeters voor de pols of de bovenarm. De meting aan de bovenarm is het minst gevoelig voor fouten door beweging. Bij een polsbloeddrukmeter moet de hand ter hoogte van het hart worden gehouden. Dan is de kans op beweging groter. Daarnaast is het goed om dichtbij het hart te meten.

 

Verschillende tijdstippen

Sowieso is het altijd belangrijk om de bloeddruk gedurende een langere periode te meten om erachter te komen of er sprake is van een hoge of lage bloeddruk. De druk schommelt namelijk heel de tijd. Zo is de waarde in de ochtend en avond vaak wat lager dan in de middag. Daarnaast neemt de bloeddruk toe tijdens bewegen of praten. Ook als er emoties in het spel zijn, stijgen de waardes. Om een nauwkeurig beeld van de bloeddruk te krijgen is meten op verschillende tijdstippen dus verstandig.

 

Betrouwbaarheid

Wie overigens denkt dat de CE-markering op een bloeddrukmeter staat voor betrouwbaarheid, heeft het mis. Het is geen keurmerk maar geeft alleen maar aan dat het apparaat is getest en als veilig wordt beschouwd. Veel consumentenproducten die binnen de Europese Unie (EU) op de markt verschijnen, moeten een CE-markering hebben. Van speelgoed tot elektronische huishoudelijke apparaten. Van den Born waarschuwt daarnaast voor alle gadgets. De apparaten die de bloeddruk permanent in de gaten houden zijn niet allemaal even goed onderzocht.

 

Combinatie

De beste manier om een juist beeld van de bloeddruk te krijgen, is waarschijnlijk een combinatie van twee methodes. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, vergelijkt de gemeten waarden thuis met de waarden die bij de arts zijn gemeten.

 

Bart Chabot: Het gesprek tussen arts en patiënt is cruciaal

Geschreven door

 

Dichter en schrijver Bart Chabot (62) spat als energieke spraakwaterval van de tv-buis. Maar het echte leven laat een kwetsbaarder man zien. Eentje die een goedaardige hersentumor overleefde, maar daarna hartklachten kreeg. Waardeloze pech, maar ook een wake-up call. Bart vermorst zijn tijd niet meer.

 

Hoe kwam je erachter dat het mis was met je hart?
Najaar 2015 had ik met Ronald Giphart opgetreden. Ik kwam diep in de nacht thuis in Den Haag. De dag erop, een donderdag, begon mijn hart raar te doen. Het klopte werkelijk alle kanten op. Onregelmatig, hard, zacht, alles. Gaat vanzelf over, dacht ik. Niet aan mijn vrouw Yolanda vertellen. Die is arts en dan krijg ik gedoe. Daar heb ik vandaag even geen zin in. Maar de klachten hielden aan, dagenlang. Ik was moe. Ik had geen lucht. Ik lag drijfnat in bed. Uiteindelijk belandde ik zaterdag in het ziekenhuis met aan alle kanten slangen om me heen. Hartfibrillatie, dan krijg je onmiddellijk spul om het bloed te verdunnen. Bij de hartbewaking heb je een kamer alleen. Dat beviel me wel. Ik zou ’s avonds lekker de eredivisie kijken en ik liet wat boeken en muziek brengen. Maar helemaal goed was het daar toch niet. Ik kreeg koffie terwijl dat met mijn klachten helemaal niet mocht. Het duurde dagen voordat er een cardioloog langskwam. Een echografie maakte uiteindelijk duidelijk dat ik een cardioversie moest ondergaan. Ondertussen wilde ik naar een ander ziekenhuis. Daar hoorde ik dat er veel meer met mijn hart aan de hand was. Lekkende hartkleppen, verminderde pompfunctie, verwijding van de aorta en zo nog wat zaken. U moet een heel traject in, zei de cardioloog. Ik dacht het niet, antwoordde ik. Ik deed alleen die cardioversie. Alles leek oké. Maar dat moest daarna nog twee keer. Afgelopen week kreeg ik een echografie om te kijken of ik een openhartoperatie moest ondergaan. Gelukkig was mijn hart niet verder achteruitgegaan. De linkerboezemkamer was zelfs iets kleiner geworden. Daarmee is een chirurgische ingreep vooralsnog van de baan. Ik kan de bètablokkers iets verminderen. Een hele opluchting!

 

Je hebt ooit gezegd dat die hersentumor een enorm wake-up call was. Is die hartziekte een tweede wake-up call?

Die wake-up call was bij de ontdekking van die tumor het heftigst. Je maakt de balans van je leven op. Waar gaat het echt om? Wat doe je wel goed, wat niet? Die tv-spelletjes waaraan ik meedeed, gingen echt nergens over. Schrijven is veel belangrijker. Dat zit in me, dat is mijn talent en dat moet eruit. Om alleen de Herman Brood-biograaf te blijven, is een beetje sneu. Dus werd een reeks van zes romans, inclusief een autobiografie, ingepland. Mijn tv-optredens zijn drastisch teruggeschroefd. De theatertour met Ronald Giphart gaat wel door, maar met minder voorstellingen.

 

Leren we nu een Bart kennen die kwetsbaarder is dan die positivo op het tv-scherm?

Tv is niet het echte leven. Wat je daar doet, is optreden. Visueel moet er iets gebeuren, in hoog tempo en zonder getreuzel. Thuis zeg ik soms dagen niks. Dan vraagt mijn vrouw op een gegeven moment: leef je nog?

 

Leef je nu gezonder? Je had jarenlang een nogal ruige levensstijl.

Alcohol is passé. Ik let sinds een half jaar ook bewuster op mijn voeding. We eten nauwelijks nog vlees en meer vis. Alles wat zout is zoals chips is van het menu. Ik houd niet van groenten en fruit, maar probeer wat binnen te krijgen met rijst en pasta. Chocola staat op rantsoen. Het is te vet. Ik moet eigenlijk op cardiogym, met oude mannen gaan volleyballen. Nou, dat gebeurt dus écht niet! Dan moet ik een trainingspak kopen! Ik loop twee keer per dag met de hond en neem de trappen van ons trappenhuis. Ik houd ook van fietsen. Als ik mijn stukken repeteer voor het theater, ijsbeer ik in de rondte. Dat lijkt me bij elkaar wel genoeg sport.

 

Wat is jouw advies aan andere hartpatiënten?

Zorg dat je iets weet van cardiologie. Artsen leggen je vaak opties voor. Wil je die behandeling of een andere? Het is makkelijker beslissingen te nemen met wat informatie. De voorlichtingscampagne ‘Betere zorg begint met een goed gesprek’ van minister Edith Schippers is wat dat betreft interessant. Die omvat spotjes vol tips  waarin ik als ambassadeur van de campagne optreed. Uit onderzoek was gebleken dat van de tien patiënten die een specialist bezoeken vier ontevreden weggaan. Men voelt zich onvoldoende gehoord en ook heeft men het idee geen vruchtbare bijdrage aan het gesprek te hebben geleverd. Maar het gaat wel om je lijf. Als patiënt ben je weliswaar een leek maar alleen jij hebt kennis van de context waarin de ziekte optreedt. Die informatie moet je dan wel geven. Neem daarom een lijstje met punten mee naar de specialist. En een vertrouweling als je een uitslag verwacht. Bij slecht nieuws hoor jij niet langer de details, maar hij of zij wel.

Bart Chabot

Meer informatie: www.hartpatienten.nl/bartchabot

Nederland en buurlanden

Geschreven door

 

Anders slapen tussen tentzeil, tralies en tulpen

 

Heeft u geen zin in een verre reis, maar wilt u wel iets aparts buiten de deur doen? Logeer dan op een van de vele bijzondere slaapplekken die Nederland en de buurlanden rijk zijn. Dat zijn niet per se boomhutten, vuurtorens of hijskranen. HartbrugReizen maakte een mooie selectie waarvoor u geen acrobaat hoeft te zijn. In vijf categorieën: monumentaal, natuurlijk, kunstzinnig, sociaal en grappig. Van goedkoop tot ietsje prijziger.

 

Monumentaal

Slapen in monumenten. Het is een manier om in panden te geraken waar u anders niet snel binnenkomt. En zeker niet ‘s nachts. Denk niet alleen aan pluche grachtenpanden of adellijke landhuizen! Een voormalig godshuis kan ook een slaapplaats zijn. In Martin’s Paterhof in Mechelen (België) staat uw bed tegenover de glas-in-loodramen in de kerk. Da’s heel bijzonder wakker worden met kleurrijk gefilterd ochtendlicht, midden in het bourgondische Vlaanderen (martinshotels.com/nl/hotel/martins-patershof). In eigen land is het  fijn overnachten in het tikje robuustere Fort Beemster, een oude vesting in de Hollandse Waterlinie. Het fort is deels omgetoverd tot een spa waarover de vroegere soldaten alleen maar konden dromen. Heerlijk bubbelen dus! (fortresortbeemster.nl). Beslist ook heel zen wordt u van het ruisen van het waterrad van de Smokkelmolen in Kanne, net over de Nederlands-Belgische grens bij Maastricht. Slapend op de zolders waant u zich even molenaar, want de graanmolen is deels nog in bedrijf (smokkelmolen.be).

 

Natuurlijk

Groen en duurzaam is helemaal in, ook op vakantie. Dat het meer kan betekenen dan primitief in de natuur bivakkeren, ondervindt u bijvoorbeeld in een Mongoolse yurt of Noord-Amerikaanse tipi. Op camping De la Semois (campingdelasemois.be) in de Belgische Ardennen staan deze inheemse onderkomens op wonderschone plekjes. Ze zijn van vele gemakken voorzien. Toch geen zin in een tent? U kunt er ook een zigeunerwagen of dubbeldekker kiezen! In ons Zeeland biedt De Kunstwei in Wolphaartsdijk trouwens de zeer creatieve Knoert. Dat is een ronde houten ‘tent’ met een dak in de vorm van een Zeeuwse knop, u weet wel, dat bobbelige sieraad dat onderdeel uitmaakt van de traditionele Zeeuwse dracht (dekunstwei.nl/overnachten-zeeland/overnachten-yurt-tipi-tent-zeeland). Mag het best minder extravagant, dan is een Peelhut in Aarle-Rixtel in de Peelrand een puike optie. De Peelhut is een hut in tentvorm. Het is eenvoudig ingericht met veldbedden, maar altijd warm en droog. U kunt er zelfs een ontbijt bezorgd krijgen (eco-touristfarm.com). Nabij de wateren van de Kaag en Brasem (Zuid-Holland) zijn de kleurige hihahutten weer een stuk luxer ingericht (hihahut.nl/hihahut-avontuur). Totaal anders maar héél origineel is een overnachting tussen de bloeiende tulpenvelden. Dat kan in een tent in de Tulperij in de Bollenstreek. Wie daar niet vrolijk wakker wordt, heeft echt een ochtendhumeur.
U moet nog wel geduld oefenen tot het voorjaar (detulperij.nl)!

 

Kunstzinnig

Kunst beleven en slapen, dat kan best samen, vinden ze in Leiden. Al jaren kent de stad het succesvolle Openluchthotel-evenement. Her en der trekken kunstenaars unieke stijlkamers op waarin de cultuurminnende avontuurlijke hotelgast kan verblijven. Van de Burchtheuvel tot de Hortus Botanicus, overal treft u de meest wonderlijke optrekjes en hemelbedden aan. Als het Nederlandse weer meezit, kunt u er een onvergetelijke nacht onder de sterren beleven. Zet u dit slaapfestijn alvast in de agenda voor de lente van 2018? (fieldsofwonder.nl).

 

Gaat u toch liever voor een stevig dak boven uw hoofd én houdt u van oosters design dan is Hotel Bazar in de gezellige Witte de Withstraat in Rotterdam uw adres. Modern en trendy en toch in de sfeer van de Duizend-en-een-Nacht. Met mozaïek langs de wanden, glazen Aladdinlampen en bovendien een fantastisch restaurant. Alleen het ontbijt is al een exotisch feestje! (hotelbazar.nl)

 

Sociaal

Eigenlijk geldt het overal, dus ook in Nederland. Een plek leert u pas echt kennen door de locals te ontmoeten. Dat hebben ze in het Spijkerkwartier in Arnhem goed begrepen. Wijkhotel Spijkerbed is een origineel initiatief van de bewoners daar. Zij zelf wonen met zoveel plezier in deze mooie wijk dat ze die graag met u willen delen. Als gast van Wijkhotel Spijkerbed verblijft u dan ook bij een van hen. Ontbijt wordt geregeld met lokale ondernemers evenals een wandeling door de buurt, deelname aan een kookworkshop, of wat u maar wenst (wijkhotelspijkerbed.nl).

 

Grappig

Tenzij u een vergrijp wilt plegen, is een hotel in een voormalige gevangenis de enige mogelijkheid om eens in een cel te slapen. Zulke hotels bestaan in Nederland, maar Hotel Alcatraz nabij Frankfurt lonkt vanwege zijn naam extra gevaarlijk. Alcatraz is een eiland nabij San Francisco, beroemd om zijn voormalige zwaar beveiligde gevangenis. Het goede nieuws van de Duitse hotelversie is dat u ’s ochtends weer als vrije man of vrouw naar buiten mag. Aan comfort komt u ook niet tekort (alcatraz-hotel.com). Eenvoudiger, maar eigenlijk een must als u een wijnliefhebber bent, is een overnachting in een van de fraaie wijnvaten bij Hotel Lindenwirt in Rüdesheim am Rhein (Hessen). Als u hier geen slaapmutsje met een goede lokale wijn neemt, waar dan wel? (lindenwirt.com). Minstens zo grappig, ook als plagerige verrassing voor een anti-kampeerder is het Huettenpalast. U kunt hier een retrocaravannetje-de-luxe huren in een overdekte hal. Goed weer en een schaterlach verzekerd! (huettenpalast.de).

 

TIP: check de websites op seizoensgebonden openstelling en variërende prijzen!

 

Alleen reizen? Doen!

Geschreven door

 

Alleen reizen is hot! En dat is niet zomaar. Hartpatiënt of niet: een vakantie met ‘Me, myself and I’ is top! Young & Yearning vertelt waarom.

 

Het is augustus. De vakantieperiode is in volle gang. Waar de een in het voorseizoen vakantie viert, wacht een ander het hoogseizoen af of zelfs het naseizoen. Krijg jij al koude rillingen bij het idee van een vakantie ongeacht de bestemming, want ‘Dit en dat, zus en zo, en wat als mijn hart…’? Slaak een diepe zucht, adem diep in en ontdek waarom juist jij, hartpatiënt(e), alleen op vakantie gaat.

 

Rewind, reset, go!

Ga en leef jouw leven ondanks jouw hartaandoening. Een ‘ik-vakantie’ is de ideale gelegenheid om lichaam en geest te ontrafelen, op elkaar af te stemmen en tot jezelf te komen. Hoe? Per persoon verschilt het. Zelfs wanneer jij niets specifieks uitvoert of uitbundig losgaat, ben jij aan het uitrusten en opladen.

 

Geen verplichtingen, oftewel het niet moeten, heeft een ontspannende uitwerking en ontstresst. Raad eens? Ontstressen is soultherapy voor het hart, want overmatige stress is ongezond voor het lichaam en het hart. Dus geef jouw hart een extra boost en ga ontstressen met jezelf en op jouw eigen manier.

 

Note: Wil jij iets actiefs gaan ondernemen? Bespreek met jouw cardioloog de mogelijkheden.

 

Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken… (bij wijze van)

Het is even wennen, maar op deze vakantie draait alles alleen om jou. Tijdens deze vakantie is het toegestaan. Opkomende schuldgevoelens? Laten varen! Sterker nog: jij hebt de touwtjes in handen. Voor een hartpatiënt(e) is dat een vrij bijzonder gegeven, want gewoonlijk is de controle met betrekking tot je hart in handen van de cardioloog.

 

Terug naar ‘Ikke’. Eén van de voordelen is, het geen rekening hoeven houden met anderen. Een luxe! Jij bepaalt wat jij drinkt, eet en doet. Vind jij iets leuk? Doe het! Heb jij geen zin? Skip het! And the best part of all, ‘Ikke’ hoeft geen verantwoording af te leggen voor de changing plans. Om terug te komen op de verantwoording, jij bepaalt de financiën. En daarmee ligt in jouw handen hoe goedkoop of duur jouw vakantie wordt. Doe jij het zuinig aan? Geen probleem! Wil jij met geld ‘smijten’? Leef luxe.

 

Danoontje power

Danoontje power is de slogan van Danoontje uit de jaren negentig en staat voor power. Voor de jongere generatie onder ons: check YouTube! Power is wat jij nodig hebt om alleen op vakantie te gaan, want het vergt moed om dit te durven. En daarmee is de stelling: ‘Het is triest om alleen op vakantie te gaan’, ontkracht.

 

Over kracht gesproken… heb jij trauma’s opgelopen door jouw hartaandoening(en) en leef jij (daardoor) in angst? Overwin ze op én door deze vakantie. Door uit een vertrouwde omgeving te stappen en jouw leven vanaf de zijlijn te bekijken, krijg je nieuwe inzichten. Een ‘big deal’ is ineens allesbehalve big. Relativeren is het sleutelwoord. Alsnog een moeilijk moment? Onthoud dat een naaste a-videophone-call-away is.

 

 

PS Ben jij een echte ‘out of the boxer’? Ga mee met HartbrugReizen, de reizen van Hartpatiënten Nederland. Momenteel ligt de gemiddelde leeftijd iets hoger, maar als ware trendsetter breng jij daar verandering in. Guess what? Jij brengt frisse energie, zij – de medereizigers – delen hun levenservaring: een ware win-win wisselwerking. En het beste van alles, alles wat jij hoeft te doen, is jezelf zijn.

 

Hartpatiëntenvakantiechecklist

 

Medicijnen

Slik jij medicijnen? Check ruim van te voren jouw medicijnvoorraad en vraag een herhaalrecept aan voor de duur van je vakantie.

 

Medicijnenpaspoort /Internationale hartpas

Neem een medicijnenpaspoort mee waarin jouw medicatie is genoteerd. Je (eventuele) allergieën staan hier ook in vermeld.

Note: Voor sommige medicijnen is een gebruikersverklaring nodig. Jouw huisarts stelt het formulier op, maar het is jouw verantwoordelijkheid om er naar te vragen.

 

ICD- of pacemakeridentificatiepas

Heb jij een ICD of pacemaker? Vergeet je identificatie niet! Hierom wordt onder andere gevraagd indien er sprake is van detectiepoorten, dan wel metaaldetectoren waarbij het voor jou niet is toegestaan om deze te passeren.

 

SOS-Talisman

Een SOS-Talisman in geval van nood? Hulpverleners zien direct de SOS-Talisman (bijvoorbeeld een ketting of armband) met de meest belangrijke informatie. Voor aanvullende informatie contacteren zij het informatienummer. Met name handig indien je bepaalde medicijnen slikt, allergieën hebt en een ICD of pacemaker draagt. Oftewel: alles wat levensreddend, dan wel bepalend is. Ga naar www.hartpatienten.nl of bel 0475 – 31 72 72 en bestel vandaag nog de SOS-Talisman.

 

In case of emergency (ICE)

Nog niet bekend met het begrip ‘ICE’? Lees je dan snel in. ICE is een internationale titel waaronder in mobiele telefoons, telefoonnummers en adressen worden genoteerd die in geval van nood dienen te worden gecontacteerd. Een hulpverlener wordt hierdoor in staat gesteld om naasten snel in te lichten. Meerdere telefoonnummers noteren? Werk met een cijferreeks.

 

 

Weergoden?

Geschreven door

Inmiddels zitten de eerste vier HartbrugReizen van dit jaar er alweer op, en momenteel genieten wij van het mooie Italië tijdens de reis naar Cesenatico. We kunnen weer positief terugkijken op al deze reizen. De deelnemers hebben genoten van mooie excursies, gezellige medereizigers, maar ook van mooi weer!

Het is altijd frappant dat we zoveel geluk met het weer hebben tijdens de reizen, ongeacht de bestemming en de periode. Tijdens de reis naar Passau had ik het er nog met de deelnemers over, dat het lijkt alsof de weergoden altijd rekening houden met ons. Ik zou haast denken dat het de Hartbrugreizigers zó gegund is, dat er telkens weer wordt gezorgd voor mooi weer. Want dat verdienen deze lieve reizigers ook! Het is zo fijn dat iedereen met een gerust en veilig gevoel op vakantie kan, en daar ook zichtbaar van geniet. Dat is altijd weer mooi om te zien.

Overweegt u ook om op vakantie te gaan? Momenteel zijn er nog kamers beschikbaar voor de reis naar de Italiaanse Meren. Dat wordt een prachtige 12-daagse reis waarin we veel zullen zien en doen. Ook voor de reizen naar Zuid-Noorwegen en Bretagne & Normandië zijn er nog kamers beschikbaar. Mocht u willen boeken voor een van deze reizen, twijfel niet en bel naar 0475 – 31 72 72.

Uiteraard hebben we ook weer enkele nieuwe reizen voor u in petto. Voor degenen die graag in eigen land op vakantie gaan, hebben we een 5-daagse reis in Noord-Nederland op het programma. Ook gaan we in september weer naar Reutte (Tirol, Oostenrijk), naar ons vertrouwde Hotel Goldener Hirsch. Eind september staat er een reis naar Istrië in Kroatië gepland; weer eens heel iets anders. In deze uitgave leest u meer over deze reizen. Laten we hopen dat de weergoden ons ook tijdens deze reizen weer goed gezind zijn. Maar sowieso maken we er weer iets moois van met zijn allen!

Column door: Marly van Overveld

Belangenconflicten bij patiëntenorganisaties

Geschreven door

In de vorige uitgave ging mijn voorwoord over huisartsen die medicijnen bewaren voor arme patiënten. Daarop heb ik veel reacties ontvangen. Allereerst wil ik iedereen hiervoor van harte danken. Uit de reacties blijkt dat de meeste mensen het een goede zaak vinden dat huisartsen dit doen. Ook zijn veel mensen er voorstander van om het eigen risico te verlagen, of zelfs helemaal af te schaffen. Een gepensioneerd ziekenhuisapotheker vindt dat het verplicht eigen risico inkomensafhankelijk zou moeten zijn. Het is natuurlijk een lastig onderwerp, maar het is en blijft een feit dat het erg is dat er zo veel bezuinigd moet worden op de gezondheidszorg.

Een ander onderwerp dat nog steeds actueel is, is de werking van de farmaceutische industrie. Eerder kwam al aan het licht dat er veel artsen zijn die geld ontvangen van farmaceutische bedrijven. Dit kan voor eventuele belangenconflicten zorgen bij medische onderzoeken. Honderden artsen, waaronder veel hoogleraren, leveren hand-en-spandiensten bij de marketing van geneesmiddelen. Zij moeten hun beloningen verplicht doorgeven aan de Codecommissie Geneesmiddelen Reclame (CGR),  die ze publiceert in het jaarlijks verschijnende Transparantieregister.

Maar hoe zit dit met patiëntenorganisaties? Onlangs publiceerde het Geneesmiddelenbulletin een artikel over belangenconflicten bij patiëntenorganisaties. Dit artikel had betrekking op de Verenigde Staten, maar de vraag is of en in hoeverre hiervan ook sprake is in Nederland. Voor een antwoord op deze vraag hoeven we alleen maar te bekijken welke artsen banden hebben met een patiëntenvereniging, bijvoorbeeld als adviseur of voorlichter.

Deze gegevens zijn terug te vinden op de websites en in de uitgavenoverzichten van patiëntenverenigingen. Al snel blijkt dat hier vaak dezelfde artsen vermeld staan, die ook worden vermeld in het Transparantieregister. Deze artsen maken zich sterk voor het gebruik van nieuwe en dure geneesmiddelen. Wat heeft dit voor gevolgen voor de onafhankelijkheid en objectiviteit van een patiëntenvereniging?

De onderzoekers uit de VS concludeerden dat financiële steun aan patiëntenorganisaties wijdverspreid is. Het openbaar maken van belangenverstrengelingen vindt slechts in beperkte mate plaats en er zijn weinig aanwijzingen voor zelfregulering in deze sector. Dat farmaceutische bedrijven grote invloeden uitoefenen via diverse kanalen, is een feit. Dat speelt niet alleen in de VS, maar ook in ons eigen land. Naar onze mening is dit geen goede zaak.

Met een gerust hart kan ik zeggen dat Hartpatiënten Nederland volstrekt geen belangenconflicten heeft met welke industrie dan ook. Wij zijn 100% objectief en onafhankelijk en ontvangen geen subsidies van de farmaceutische industrie. Nu ik dit schrijf realiseer ik me weer dat we hier trots op mogen zijn, en dat dit helaas niet vanzelfsprekend is. U draagt hier een steentje aan bij door ons te steunen, waarvoor mijn oprechte dank!

Column door: Marly van Overveld

Zout, de ongezonde smaakmaker

Geschreven door

 

85% van de Nederlanders krijgt teveel zout binnen. Dit verhoogt het risico op allerlei ziekten, zoals nierziekten, hart- en vaatziekten en kanker. Hoe kun je je zoutinname verminderen zodat je langer gezond blijft?

 

‘Hmm, lekker die gebakken aardappeltjes, maar kun je me het zoutvaatje even aangeven?’ We zijn allemaal gewend geraakt aan zout bij het eten, maar het is niet erg gezond. Als we allemaal drie gram zout per dag minder zouden gebruiken, zou het aantal mensen dat overlijdt aan hart- en vaatziekten in Nederland, met 1500 sterfgevallen afnemen. Die constatering komt even binnen. We eten stelselmatig teveel zout in Nederland. Vaak zonder ons er echt van bewust te zijn hoe schadelijk dat zout eigenlijk is. De gemiddelde Nederlander gebruikt per dag zeven tot tien gram zout, terwijl we volgens voedingsdeskundigen maximaal zes gram mogen binnenkrijgen. Zo krijgen we per jaar een kilo teveel zout binnen!

 

We hebben wel wat zout nodig. Het natrium in het zout helpt bij de vochtbalans in ons lichaam en voor een goede werking van het spier- en zenuwstelsel. Bovendien is aan zout dat bijvoorbeeld in brood zit, jodium toegevoegd. Ook jodium speelt een essentiële rol in ons lichaam, het is nodig voor de productie van schildklierhormonen en die zijn weer essentieel voor het functioneren van ons zenuwstelsel en de stofwisseling. Jodium kun je overigens, behalve door het eten van brood, ook binnenkrijgen door het eten van zeewier, zeevis en eieren.

 

Terug naar zout. Ons lichaam heeft ruim voldoende aan een tot drie gram per dag. Boven de zes gram wordt het dus echt te veel. Dan ontstaat een verhoogde kans op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, nierziekten, maagkanker en botontkalking. 90 % van alle hart- en vaatziekten wordt veroorzaakt door verkeerde leefgewoonten, waar teveel zout eten een voorbeeld van is.

 

De moeite waard dus om op je zoutinname te letten. Maar hoe doe je dat? Het meeste zout krijg je ongemerkt binnen. Aan bijna alle kant-en-klare producten is zout toegevoegd.Magnetronmaaltijden, zoete gerechten als ijs, koek en gebak en uiteraard alle zoute snacks en gerechten. Maar ook brood, kaas en vlees bevatten veel zout. De meeste Nederlanders zitten zo al snel aan hun ‘zouttax’ en dan hebben ze het zoutvaatje nog niet eens aangeraakt.

 

Het is daarom best even opletten om niet teveel zout binnen te krijgen. Toch kan dat wel. Probeer bijvoorbeeld zelf geen zout te gebruiken. Vind je dat niet lekker? Gebruik dan Lo Salt. Daar is minder natrium aan toegevoegd dan aan gewoon keukenzout. Verder kun je gedroogde kruiden als bijvoorbeeld basilicum, oregano en kerrie gebruiken om je eten te kruiden en smaak te geven, net als knoflook en ui. Ook verse kruiden geven een heerlijke smaak aan maaltijden.

 

Enkele suggesties, onder andere van diëtiste Marina Vis:

  • Bij vlees kun je knoflook en oregano gebruiken
  • Bij vis kun je dille toevoegen
  • Groentes mix je met gedroogde kruiden
  • Bij spruitjes is kerrie lekker
  • Courgette smaakt goed met knoflook en bieslook
  • De al genoemde gebakken aardappeltjes zijn lekker met marjolein

 

Geen tijd om zelf te koken?
Kijk op verpakkingen altijd wat er in een product zit. Als er niet op staat hoeveel zout het product bevat, vermenigvuldig dan het natriumgehalte met 2,5.

 

Zelf eens kijken hoeveel zout je nu eigenlijk gebruikt? De Nierstichting heeft daarvoor de site www.zoutmeter.com ontwikkeld. Je kunt daar invullen welke producten je precies eet en hoe vaak. Zo kun je er snel achter komen of je teveel zout gebruikt.

 

Bovendien staan er allemaal lekkere recepten op deze site, zoals hummus, pompoensoep, chili en zoutarme kibbeling. Zo kun je een heel eind komen.

 

Verder probeert de gezondheidszorg voedingsleveranciers ervan te overtuigen minder zout aan hun kant-en-klare producten toe te voegen. In landen zoals Engeland, Japan en Finland is van overheidswege het zout in voeding al omlaag gebracht. Ook in Nederland worden pogingen in de goede richting ondernomen. Minister Schippers sloot in 2014 het akkoord Verbetering Productsamenstelling met producenten en probeerde zo het zoutgehalte in voeding (samen met verzadigde vetten en calorieën) te verminderen. In kaas en brood is als gevolg daarvan het zoutgehalte flink gedaald, maar in sauzen en pakjes soep zit nog steeds veel zout. Nederland loopt daarom helaas niet voorop als het gaat om het verminderen van zout. De voedingsindustrie en vooral de zoutindustrie hebben er geen belang bij om de zoutproductie en -toepassing omlaag te brengen. Zout wordt niet alleen aan producten toegevoegd omdat het de smaak zou verbeteren, maar ook om de houdbaarheid te verlengen of de structuur van het product te verbeteren.

 

Leonard Hofstra is cardioloog en werkt in het Cardiologie Centrum in Utrecht. Hij ziet jaarlijks 5000 patiënten en ziet naar eigen zeggen ‘veel ellende’ vanwege het overmatig gebruik van zout. Hij schreef het boekje: Snel SLIM, (Succesvolle Lifestyle Interventie Methode) met tips om een gezonde levensstijl te ontwikkelen, eventueel af te vallen en minder zout binnen te krijgen. Het boekje is via internet te bestellen op www.slimlifestyle.nl.

Wandelen met alpaca’s & andere dierenuitjes

Geschreven door

 

Dieren zien is leuk, maar dieren beleven is leuker. Overal in Nederland zijn plekken waar u niet langer alleen naar dieren kijkt. Laat vooral vlinders en katten om u heen fladderen, sla een slang om de nek, ga uit wandelen met een alpaca en proef struisvogeleierkoek. HartbrugReizen wijst de weg in de jungle van dierenuitjes.

 

Cafés vol poezen

Het is een trend: cafés vol poezen. Amsterdam, Den Bosch, Den Haag, Groningen, Hilversum en Rotterdam kennen ze inmiddels al, elders zijn ze nog ‘in de maak’. De beestjes zijn speciaal geselecteerd en varen wel bij de drukte. Ze kruipen snorrend bij u op schoot terwijl u een bakkie doet. Houd wel rekening met entreegeld! Info: kattencafekopjes.nl (A’dam); kattenparadijsmispoes.nl (Den Bosch); kattencafeditjesenkatjes.nl (Den Haag); opznkop.nl (Groningen); kattencafetheesalon.nl (Hilversum); pebbleskittycatcafe.nl (Rotterdam).

 

Fladderaars

Vlinders in de buik zijn leuk, maar geen voorwaarde om de Orchideeënhoeve in Luttelgeest te kunnen bezoeken. In deze grootste vlindertuin van Europa fladdert u denkbeeldig over de continenten. Tussen tropische gewassen voeren echte bergpaden naar hogere delen waar de 2000 vlinders uit Costa Rica en de Filipijnen zich het liefste ophouden. Exotische vogels houden de vlinders kleurig gezelschap en leguanen verschijnen ook zomaar om de hoek. Onder aan woest stromende bergbeken vindt u koikarpers in een vijver.

Info: orchideeenhoeve.nl/vlindertuin.html.

 

Slangenkuil

Reptielenzoo SERPO verhuisde onlangs van Delft naar Rijswijk en gaat in de loop van 2017 weer open. Ooit opgezet door liefhebber en slangenexpert Walter Getreuer is het een begrip onder reptielenliefhebbers. Honderden slangen, krokodillen, varanen, hagedissen en schildpadden kunt u hier van zéér dichtbij zien. Van krokodillen aaien komt het niet, maar een jarige job krijgt hier bij wijze van slinger een slang om de nek. Wellicht een idee voor een verjaarspartijtje in de familie? Info: serpo.nl.

 

Melkkamelensafari

Bij Nederlandse melk denken de meesten van ons niet meteen aan kamelen. Toch staan er tegenwoordig ook melkkamelen in de vaderlandse weiden. Net als koeien worden ze dagelijks gemolken. Hoe dat toegaat, kunt u ervaren op kamelenmelkerij Smits in het Noord-Brabantse Berlicum. Het bedrijf bestaat ruim tien jaar en is nog steeds de enige kamelenmelkerij in Europa. Natuurlijk kunt u kamelenmelk proeven en met een groepje zelfs een kleine safari te kameel overwegen.

Info: kamelenmelk.nl.

 

Paardenmelkchocolade

Paardenmelkerijen zijn er meerdere in Nederland, maar ook die zijn weinig bekend. Wilt u wel eens een melkpaard bewonderen én paardenmelk proeven dat kunt u bijvoorbeeld naar de Riga Ranch in Nieuwveen. U ziet er maar liefst tachtig Haflingers. De Haflinger is een zeer populair paardenras onder paardenmelkers. Het is extra genieten van de beesten tijdens Veulentjesdag, maar eigenlijk is er altijd wel iets rond de paarden te doen. Lekker smikkelen in het restaurant bijvoorbeeld. Op de Riga Ranch maken ze zelfs chocolade met paardenmelk!

Info: rigaranch.nl.

 

Zeehonden redden

Bijna wereldberoemd, maar nog steeds bijzonder is het zeehondencentrum in Pieterburen. Per jaar vangt het centrum honderden zeehonden op die, vaak door menselijk toedoen, in de problemen zijn geraakt. Gewond, ziek of verweest. De zeehonden in nood krijgen tijdelijk onderdak en worden bij volledig herstel weer uitgezet in de zee. Geen enkel dier blijft permanent in opvang. Reserveert u vooral een rondleiding achter de schermen of een waddenbootexcursie. Zo ervaart u veel meer van de zeehonden in de crèche of in het wild. Er zijn ook mogelijkheden om ze te helpen verzorgen of zelfs vrijlaten. Info: zeehondencentrum.nl.

 

Wandelen met een alpaca

Wandelen met andere dieren dan een hond was tot voor kort niet zo gebruikelijk in Nederland. Uit wandelen gaan met lastdieren is echter helemaal in. Ook zeker onder volwassenen! Eerst was er alleen de wandelbeleving met ezels, maar inmiddels is die ook mogelijk met kamelen, rendieren en alpaca’s. Bent u ook zo gecharmeerd van die donzige alpaca’s? U bent niet de enige. Voor een wandeling bestaan er al heuse wachtlijsten bij verschillende Nederlandse bedrijven. Snel inschrijven dus! Info: alpacahoeve.com; alpacaoord.nl. Voor wandelingen met ezels, kamelen en rendieren, zie ezelsocieteit.eu/ezelwandelingen.html; demettemaat.nl.

 

Struisvogeleierkoeken proeven

Wilt u zich in Afrika wanen? Bezoek dan een van de Nederlandse struisvogelboerderijen! Alles draait hier om de fokkerij, het vlees en de eieren van deze opvallende gevederde dieren. Op de struisvogelhouderij van de familie De Kreij in Boerakker hoort u er alles over. Echt aaien kunt u de beesten niet, want wat blijkt? Die vrij hersenloze wezentjes blijken soms behoorlijk boos te kunnen worden. Van de eieren die niet in de broedmachine gaan, kunnen liters advocaat en bergen eierkoeken gemaakt worden. Beide kunt u proeven.

Info: struisvogelhouderijfamwdekreij.nl.

 

Aan de haaien overgeleverd

Het zeeaquarium Sea Life aan de Boulevard van Scheveningen blijft intrigeren, zelfs als u er eerder bent geweest. De setjes zeepaardjes zijn aandoenlijk, net als de  roggen die in een grote bak onder uw neus voorbijglijden. Maar niets haalt het bij de lange tunnel onder het grote aquarium. U krijgt het gevoel dat u op de zeebodem loopt. Aan weerszijden en boven u passeren haaien die u zo in de forse kaak met tanden kijkt. De zeeschildpadden in de nieuwe crèche ogen een stuk vriendelijker.

Info: visitsealife.com.

 

TIP:

Check vooral de agenda’s van de dierenbedrijven op bijzondere activiteiten! Zo beleeft u net nog iets meer dan op gewone bezoekdagen.