Littekens: hoe & wat?!

Sommige mensen zitten erg met hun littekens en vinden het ontsierend. Anderen omarmen ze, omdat zij hun verhaal vertellen. Als hartpatiënt(e) is de kans groot dat jij naar aanleiding van een ingreep, een litteken rijker bent. Maar wat is het? Young & Yearning vertelt.

Wat is het?

Een litteken is zichtbare en blijvende huidafwijking naar aanleiding van huidbeschadiging. Littekens zijn een onderdeel van het huidherstellende proces, de wondgenezing, en verschijnen wanneer de wond is genezen en de huid is hersteld. Het littekenweefsel bestaat grotendeels uit collageen, aangemaakt door lichaamseigen bindweefselcellen. Dankzij deze factoren sluit een wond.

Hoe ontstaat het?

Een permanente beschadiging van de tweede huidlaag, de lederhuid, zorgt voor het afsterven van huidcellen waarvoor in de plaats littekenweefsel ontstaat: een litteken. Een operatie, maar ook ongelukken en zelfs ziektes kunnen littekens veroorzaken. Hoe dieper de huidbeschadiging, des te langer de wondgenezing duurt en des te groter de kans op een litteken. De wondgenezing bestaat uit drie fases – de reactiefase, de regeneratiefase en de rijpingsfase – waarin eenvoudig gezegd de huid zich herstelt en het litteken wordt gevormd.

Zijn er risicofactoren?

Waar een wond is, is een kans op een litteken. Echter, bepaalde factoren verhogen de kans op littekens en zijn van invloed op littekenvorming. Leeftijd, genetische factoren en de plaats op het lichaam zijn voorbeelden daarvan, maar ook de oorzaak van de wond en of er sprake is van een infectie of complicaties.

En klachten?

Alvorens een litteken zich volledig heeft gevormd (een proces van ruim twee jaar!), kan pijn, jeuk of irritatie van het litteken optreden. Gedurende deze periode kan het litteken groter en dikker, of harder worden. Als het litteken eenmaal is afgevlakt – de benaming voor een ‘gehuisvest’ litteken – dan hoort de (donker)rode kleur te zijn verdwenen. Interessant weetje: littekens zijn niet alleen cosmetisch storend. Sommige mensen ervaren bewegingsbeperkingen, anderen hebben heuse littekenpijn doordat een zenuwtak bekneld of beschadigd is. Hierdoor ontstaat chronische pijn in en rondom het litteken.

Indien de klachten blijven?

Wanneer een litteken niet uit zichzelf afvlakt en vervaagt, kan actie worden ondernomen. Afhankelijk van de aard (het type en de omvang), zijn verschillende behandelingen mogelijk. Zelfs voor littekens ouder dan twee jaar. Maar de vuistregel is: hoe sneller, hoe beter. De behandelingen zijn gericht op huidverbetering waardoor littekens minder zichtbaar worden. Littekenmassage, licht- of cryotherapie en laserbehandelingen zijn enkele voorbeelden, net zoals peelings, corticosteroïden- en fillerinjecties, maar ook lipofilling, subcisie en chirurgische verwijdering. Verder vinden er behandelingen plaats met druktherapie, siliconen-gel en siliconenpleisters. Good to know: laatstgenoemden zijn geen hele heftige behandelingen.

Nog even over wondverzorging…

Onder het mom van ‘beter voorkomen dan genezen’, is het van belang om zo snel mogelijk te beginnen met wondverzorging voordat het daadwerkelijke litteken ontstaat. Wondverzorging bestaat uit het aanbrengen van een vochtherstellend smeersel om de nieuwe te vormen huid, het litteken, te versoepelen. Let wel, de wond dient gesloten te zijn. Twijfel je? Vraag om advies bij de specialist. Vind jij het een grote stap om naar de dermatoloog te gaan? De stap naar een huidtherapeut is in vergelijking met een dermatoloog laagdrempeliger. Huidtherapeuten kunnen veelal jouw vragen beantwoorden en behandelingen uitvoeren.

Note to yourself: (medische) bewijzen en beweringen over de effectiviteit van smeersels en behandelingen met betrekking tot littekens verschillen

Feiten en fabels over de huid en littekens

  • Guess what? De huid is het grootste orgaan van het lichaam.
  • Daarnaast groeit het snel! Per minuut verliest een mens ruim 30.000 huidcellen. Drie keer raden waar zij belanden? Toch maar even afstoffen en stofzuigen.
  • De huid is niet overal even dik.
  • Op de oogleden is de huid het dunst en onderop de voeten is de huid het dikst.
  • Over dun gesproken: hoe ouder, hoe dunner de huid. Vandaar de ‘transparante’ huid bij ouderen.
  • Maar de huid wordt niet alleen dunner, de bloedvaten doen mee!
  • Door het verouderingsproces neemt de elasticiteit van de huid af en wordt de huid droger.
  • Lichaamsgewicht wordt onder andere bepaald door het gewicht van de huid. Deze bedraagt ruim 15% van het lichaamsgewicht.
  • Dankzij de huid wordt mede de lichaamstemperatuur op peil gehouden.
  • Warm? De bloedvaten verwijden waardoor via de huid de warmte het lichaam verlaat.
  • Koud? De bloedvaten trekken samen.
  • Op littekens groeit geen haar door verandering in het collageen. Hierdoor verschilt een litteken van de rest van de huid.
  • Een litteken is gevoeliger voor UV-straling waardoor de kans op verbranding (en in het ergste geval huidkanker) toeneemt. Smeren dus!
  • Vers litteken? Blijf uit de zon! Toch de zon in? Bedek de wond of het litteken.
  • Toch nog even over UV-straling… littekens of niet, gebruik dagelijks een crème met SPF (zonbescherming). Hierdoor worden onder andere nieuwe littekens voorkomen en wordt het donkerder en zichtbaarder worden van bestaande (acne)littekens tegengegaan.

Voor meer artikelen klik hier

Leef langer door goed je tanden te poetsen!

Veel mensen weten niet dat ze serieuze problemen met hart en vaten kunnen krijgen als ze hun tanden slecht poetsen en een bezoek aan de tandarts zoveel mogelijk uitstellen. Hoe dat precies zit, legt tandarts Heleen Janssen uit. Ze ziet al bijna twintig jaar gebitten van mensen voorbij komen. En soms zijn deze in deplorabele staat. Heleen is tandarts bij Tandartspraktijk Maas en Waal in Ewijk, een dorpspraktijk met extra affiniteit met het behandelen van angstige patiënten en kinderen. In de praktijk is een speciaal opgeleide assistente werkzaam, die mensen begeleidt met tandvleesproblemen. In samenspraak met de tandarts kunnen patiënten soms zelfs doorverwezen worden via hun huisarts naar de specialist omdat de conditie van het tandvlees doet vermoeden dat er ook gezondheidsproblemen zijn. Want slecht onderhouden tanden kunnen ernstige atherosclerose (slagaderverkalking) veroorzaken, legt ze uit. We stelden haar enkele vragen.

Hoe kan te weinig poetsen zorgen voor een verhoogde kans op hartziekte?

In de mond zijn heel veel bacteriën aanwezig. Wanneer er te weinig gepoetst wordt, blijft er tandplak achter en raakt het tandvlees ontstoken. Ontstoken tandvlees is meer doorbloed, en dat zorgt er voor dat deze bacteriën (en de bijproducten die ze maken, zogenaamde toxines) in de bloedbaan terecht kunnen komen. Gevolg is dat de bacteriën zich elders in het lichaam kunnen nestelen (bijvoorbeeld op de hartkleppen) en daar weer voor problemen kunnen zorgen. Ook zorgen de toxines voor ontstekingen elders.

Hoe is men hier achter gekomen?

Duitse onderzoekers hielden in 2006 een groot patiënt-controleonderzoek. Daarin vergeleken ze 263 patiënten die een hartinfarct hadden gehad met een controlegroep van 526 mensen die geen hartinfarct hadden gehad, maar die in mindere mate ook cardiovasculaire risicofactoren hadden zoals hypertensie (hoge bloeddruk). Mensen die een hartinfarct hadden gehad bleken significant meer gebitsproblemen te hebben. Daarbij kan gedacht worden aan diepe pockets en missende of loszittende tanden. Bij mensen die geen hartinfarct hadden gehad, kwam dit vele malen minder voor.

Wat is tandplak precies en hoe is het te herkennen?

Tandplak bestaat eigenlijk gewoon uit voedselresten die op de tanden achterblijven na het eten. Tandplak kun je zien als een dun wit-gelig laagje, dat zich met name bij de tandvleesrand ophoopt. Als dit lange tijd blijft zitten wordt het tandsteen.

En die kan gaan ontsteken?

Ja. Je hebt twee soorten ontstekingen. De lichte gingivitis, waarbij nog geen schade aan het tandvlees is aangericht. Deze is omkeerbaar. Daarnaast heb je de zware tandvleesontsteking, parodontitis. Dan is er schade aan het tandvlees, soms zelfs in het bot. In de diepere ruimtes tussen tand en tandvlees, in de zogenaamde pockets, tieren de bacteriën welig in een zuurstofarme omgeving en zorgen voor schade in de bloedbanen. In dat geval moet je zeker vier keer per jaar naar de tandarts om de dieper gelegen ruimtes van tandsteen te ontdoen. Hier is professionele reiniging dringend nodig!

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen te voorkomen?

Ja, door goed te poetsen, minimaal twee keer per dag gedurende twee minuten per keer en door elke dag de ruimtes tussen de tanden en kiezen te reinigen met bij voorkeur ragers (kleine borsteltjes, te koop in verschillende maten). Hiermee kun je zeker tandplak en tandvleesontsteking voorkomen. Je verwijdert dan dagelijks alle tandplak met de (grootste hoeveelheid) schadelijke bacteriën, zodat deze niet de kans krijgen om het tandvlees te laten ontsteken.

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen erfelijk?

Tandplak is niet erfelijk. Met poetsen en tussen de tanden reinigen is deze tandplak eenvoudig te voorkomen. Soms is er wel een erfelijke aanleg voor het krijgen van ernstige tandvleesontsteking. Dat betekent dat bij de ene patiënt meer schadelijke (paro)bacteriën aanwezig zijn dan bij een ander. Hierdoor is de kans op tandvleesontsteking groter. Maar dat betekent niet dat als je vader of moeder al vroeg een kunstgebit had omdat hij/zij altijd tandvleesontsteking had, jij dan ook vroeg een kunstgebit krijgt. Je kunt dit in grote mate zelf beïnvloeden.

Welke mensen lopen extra risico?

Onze mond is de spiegel van onze gezondheid. Ziektes kunnen daarom hun weerslag hebben in de mond. Je hoort vaak terug dat mensen niet weten dat hun tandproblemen kunnen wijzen op andere lichamelijke problemen. Zo is er een verhoogd risico voor hartpatiënten, diabetici, en mensen met hoge bloeddruk. Ik heb al meerdere malen iemand ter controle op suikerziekte naar de huisarts gestuurd omdat ik aan het gebit zag dat de tanden achteruit gingen.

Hoe komt het dat zo weinig mensen weten dat slecht poetsen voor vaatproblemen kan zorgen?

Inderdaad, het is vaak onbekend bij mensen. Er mag wat mij betreft meer voorlichting komen. Je moet niet alleen aan het aanzien van je gebit denken, of aan het goed kunnen kauwen. Een slecht onderhouden gebit is een serieus probleem. Daar zijn veel mensen zich niet van bewust!

Voor meer artikelen klik hier

De gevaren van telefoonstraling

De telefoon, en met name de mobiele telefoon, is niet meer weg te denken uit ons alledaagse leven. Waar enkele jaren geleden het idee om altijd bereikbaar te zijn voor velen onvoorstelbaar was, weten wij nu haast niet beter. Zelfs in de slaapkamer. De mogelijke effecten van straling en met name telefoonstraling, blijven de gemoederen bezighouden. Maar wat is het en in hoeverre is het schadelijk?

Onderzoeken

Er zijn tal van onderzoeken die de schadelijke effecten van telefoonstraling onderbouwen. Volgens de onderzoekers heeft het desastreuze gevolgen voor de gezondheid. Met name de slaapkamer is een no-go area voor de mobiele telefoon. Toen de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) mobiele telefoonstraling als mogelijk kankerverwekkend categoriseerde, gingen alle alarmbellen af. Maar de hoeveelheid straling die nodig is om kankerverwekkend te zijn, blijft in het midden. De tegenstanders en hun tegenonderzoeken nuanceren de beweringen: ondanks de vele verontrustende onderzoeken, zijn er talrijke geruststellende onderzoeken waarin de schadelijkheid van telefoonstraling (deels) wordt ontkracht.

Straling

Aangezien de mobiele telefoon ‘jong’ is, zijn er nog geen langetermijneffecten bekend over de telefoonstraling. Maar straling is per definitie niet schadelijk. De kwaadaardigheid hangt van het soort straling af. Elektromagnetische straling, afkomstig van mobiele telefoons, is niet hetzelfde als radioactieve straling: ioniserende straling waardoor mogelijk lichaamscellen, weefsel, worden beschadigd. De elektromagnetische straling van mobiele telefoons valt onder de categorie radiogolven, ook bekend als radiofrequente straling (RF): dezelfde straling waardoor het luisteren naar de radio mogelijk is.

Advies

De Gezondheidsraad, een adviesorgaan voor de overheid, zegt in hun laatste advies dat er geen bewezen verband is tussen langdurig en veelvuldig gebruik van een mobiele telefoon en een verhoogd risico op hersentumoren. Tegelijkertijd oordeelt de commissie dat een verband niet valt uit te sluiten. Kortom: tot dusver is er geen overduidelijk bewijs voor gezondheidsschade door mobiele telefoons. Het zekere voor het onzekere nemen? Indien mogelijk, houd de mobiele telefoon van uzelf vandaan. En ban de mobiele telefoon uit de slaapkamer, want de negatieve invloeden van een mobiele telefoon op de nachtrust zijn wel bewezen. Al heeft eerdergenoemde niets te maken met de elektromagnetische straling. Pacemaker- of ICD-drager? Uw mobiele telefoon hoort op tenminste vijftien centimeter afstand te zijn.

Slapen doet u zo

HartbrugReizen blijft in de slaapkamer hangen, want inmiddels weten wij dat een mobiele telefoon een negatieve invloed heeft op uw nachtrust, terwijl een goede nachtrust van belang is. Tijdens het slapen laden lichaam en geest zich op en dat heeft een positieve invloed op het hart. Maar wat zijn mogelijke, andere factoren aangaande slaapproblemen? Daarom hierbij, wetenswaardigheden over en voor een goede nachtrust.

  • Ga offline (hoe toepasselijk)! Het kunstlicht van een mobiele telefoon verstoort uw biologische slaapritme, omdat het de aanmaak van het hormoon melatonine tegengaat. Ook wel bekend als het slaaphormoon.
  • Uit een onderzoek van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en WUR (Wageningen University & Research) blijkt dat mensen die kort en slecht slapen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben. Slaapt u kort, maar staat u fris en uitgerust op? Dan heeft u geen verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
  • Een gezonde leefstijl gecombineerd met goed slapen verlaagt het risico op hart- en vaatziekten tot 65 procent en het overlijdensrisico door hart- en vaataandoeningen is zelfs 83 procent lager.
  • De diepe slaap is zeer belangrijk voor ons cardiovasculaire systeem (hart); de bloeddruk daalt en komt tot rust, de hartslag zakt en de stresshormonen stabiliseren.
  • Volgens onderzoek is de ideale slaapkamertemperatuur om bij in slaap te vallen +/- 18 °C.
  • Temperatuur op orde? Nu nog het licht. Verduister uw slaapkamer, want een donkere slaapkamer werkt bevorderend voor de slaaprust. Wees precies: iedere lichtbron, zelfs de kleine wekkerlamp, is een stoorzender voor de slaapcyclus.
  • Neem enkele uren voor het slapen gaan, geen slaapverstorende middelen tot u zoals cafeïne. Kamillethee daarentegen kunt u gerust drinken. Letterlijk: dankzij de ontspannende werking wordt u rustig.
  • Ontspannen voor het slapen is belangrijk! Laat (emotioneel) inspannende dingen achterwege zoals het maken van een to-do lijstje.
  • Volgens sommige wetenschappers is de ideale slaaphouding op uw rug. Deze houding is het meest natuurlijk. Daarnaast is dit het minst belastbaar voor de wervels. Bijkomend voordeel? Minder rimpels.
  • Wanneer slapen echt niet meer gaat, kunnen slaappillen worden voorgeschreven. Maar pas hiermee op. Slaappillen zijn erg verslavend en eenmaal weer zonder de slaappillen, is de kans op een (nog) verstoorder slaapritme aanwezig.

4-7-8 ademhalingstechniek

Dokter Andrew Weil bedacht een oefening waarmee u beter in slaap kunt vallen. De zogeheten 4-7-8 ademhalingstechniek ontspant het hart, de geest en het centrale zenuwstelsel. Hierdoor valt u uiteindelijk in slaap. Hoe? De verkorte versie:

  1. Plaats het puntje van uw tong op uw gehemelte tegen de achterkant van uw voortanden
  2. Adem vier tellen door uw neus in
  3. Houdt u adem zeven tellen vast
  4. Adem acht tellen door uw mond uit
  5. Herhaal net zolang totdat… zZzZ

Voor meer artikelen klik hier

Bas Westerweel 2.0: Ik let overal op of ik AED’s zie

Bas Westerweel (54), voormalig tv-presentator en radio-dj, tegenwoordig ondernemer & creatief strateeg, was er afgelopen september even niet meer. Midden op het voetbalveld kreeg hij een hartstilstand. Twee kordate maten reanimeerden hem, een paar klappen met de defibrillator (AED) redden zijn leven. Vijf bypasses verder is Westerweel intens dankbaar. Hij zet zich keihard in voor meer redders in Nederland.

Waren er voortekenen dat je iets mankeerde?

Nee, helemaal niet. Het is wel zo dat ik diabeet ben. Ook overleed mijn vader op 67-jarige leeftijd aan een dubbele hartklap. Die zei twee keer ‘au’ en toen was het over. Er zat misschien iets wankels in een gen of chromosoom, maar dat is het wonderlijke van het leven: je kunt geluk of pech hebben. Ik weet van mezelf dat ik geen pijntjes heb genegeerd. Ik voelde me goed die septemberavond en zou gaan skeeleren, maar besloot op het laatste moment naar het voetbalveld te gaan. Gelukkig maar, want anders was ik ergens alleen doodgegaan. Ik had drie verstopte kransslagaders.

Hoe is het nu met je?

Goed! Natuurlijk ben ik nog onder controle van de cardioloog. Verder slik ik de medicijnen die na een bypassoperatie gangbaar zijn. Ik vroeg wel na twee dagen of de dosis van de bètablokkers gehalveerd kon worden. Dat kon gelukkig. Die dingen stuwen je hartslag naar beneden. Dat geeft een raar gevoel als je gaat bewegen. Er ontstaat een spagaat in je eigen lijf. De zorg in het UMC in Utrecht was trouwens prima hoor. Boem, ik viel neer en in no time lag ik in het ziekenhuis. Hoe gaaf is dat? Niet overal ter wereld gaat dat zo.

Wat was precies de impact van die hartstilstand voor jou? Los van het fysieke stuk?

Die hartaanval heeft me uit de mist van vanzelfsprekendheid gehaald. Je leeft je leven, je gaat naar school, gebruikt je talenten, krijgt kinderen. Het gaat allemaal min of meer automatisch tot je omvalt en weer wakker wordt. Je naïviteit is meteen over. Het is op zich goed dat die mist in zeker mate in je leven zit, ook al wordt mindfulness en bewustzijn nu volop aangeprezen. Je kunt niet overal constant bij stilstaan. Maar zo’n klap laat je goed zien wat je betekent op aarde. Die redders redden niet alleen jou, maar ook de mensen om je heen die niet willen dat je gaat. Ik voel nu sterker de verbinding met mijn naasten. Je hebt ook een verantwoordelijkheid voor die relatie. Mijn jongste zoon van bijna veertien jaar is door het gebeuren best getraumatiseerd. Hij let nu echt op of het goed met me gaat. Als het koud is, zegt hij dat ik mijn jas moet dichtdoen als ik naar buitenga. Allemaal uitgesproken liefde.

Kijk, nadenken over het leven deed ik altijd al. Net voor mijn hartstilstand was ik mijn eigen bedrijf Knyfe Ealdormann begonnen, dat hart en bedoeling in leiderschap en organisaties doorlicht door individueel met mensen in de bedrijven te praten. Door mijn ervaring kom ik nu nog oorspronkelijker en dieper tot de kern. Ik weet dat het leven precair is en niet alles beheersbaar, al doet de gezondheidscultus dat wel graag geloven.

Doe je dingen nu anders?

Ik recupereer meer. Als ik voel dat ik wil gaan liggen, verlaat ik de verticale wereld om even bij te tanken. Eigenlijk houd ik nu elke middag siësta, net als de Spanjaarden. Verder beweeg ik bewuster. Sinds 9/11, de dag dat ik werd geopereerd, werk ik aan Bas 2.0. Ik ga drie keer per week sporten in de sportschool. Ik zit nu op 70-80% van mijn kunnen voor ik viel. Mijn dromen staan ook boven aan mijn prioriteitenlijst. Ik wilde altijd al graag schrijven dus daar start ik eerdaags mee. Een heel boek over de kwesties waarmee we in mijn bedrijf bezig zijn.

Die redding van jou laat je niet meer los. Je hebt zelfs de stichting Hart voor Iedereen opgericht.

Klopt. Ik ben mijn redders voor eeuwig dankbaar. Zonder hun kundige actie én die defibrillator was ik nu niet bypass Bas. Ik ben maar een van de 23% die een hartstilstand overleeft. Helaas heeft Nederland een tekort aan redders en AED’s. Of ze zijn er wel, maar niemand weet waar of hoe ze werken. Dat moet anders vond ik. Met Hart voor Iedereen bieden we trainingen aan, speciaal voor business clubs, bedrijven en organisaties die hun medewerkers willen scholen in het reanimeren. Eerst presenteer ik een filmpje van zes minuten over wat mij overkomen is. Dan komen de trainers binnen, met de poppen. De helft van de opbrengsten zetten we weg, voor verenigingen en mensen die de trainingen en AED’s niet kunnen betalen. Die krijgen ze dan van ons. Ik let nu wel overal en altijd op of ik AED’s zie. Ik vraag er ook constant naar. Die focus hoort bij de nieuwe Bas.

Voor meer artikelen klik hier

Help, er mag alleen handbagage mee!

10 tips om ruimte en gewicht te besparen op vakantie

Nu steeds meer vliegmaatschappijen extra geld rekenen voor het meenemen van ruimbagage, wordt het nog meer een uitdaging om zo licht mogelijk te reizen. Met deze handige tips maakt u maximaal gebruik van de ruimte in de koffer.

  1. Niet vouwen, maar rollen!

Hoe logisch het ook lijkt om netjes gevouwen om T-shirts en broeken op platte stapeltjes in de koffer te leggen, is dit niet de slimste methode. Ervaren reizigers rollen hun kleding op om ruimte te besparen. Deze methode komt uit het leger, aangezien militairen meestal niet de luxe hebben om een grote koffer mee te nemen op een maandenlange uitzending. Om toch zo veel mogelijk mee te kunnen nemen, rollen zij hun kledingstukken op. Bijkomend voordeel is dat kleding op die manier ook minder snel kreukt.

  1. Laat de lucht thuis

Voor een paar euro koopt u bij bijvoorbeeld Hema, Ikea of reiswinkels een vacuümzak. Stop hier alle kleding in en u bespaart heel veel ruimte in de koffer. Met de stofzuiger zuigt u heel eenvoudig de lucht uit de zak, maar er zijn ook exemplaren waar u met de hand de lucht uit kunt persen. Extra handig voor op reis, want op de terugweg is er meestal geen stofzuiger bij de hand…

  1. Gebruik alle hoekjes en gaatjes

Stop sokken en ondergoed niet allemaal bij elkaar, maar prop ze in schoenen of in de hoekjes van de koffer. Ook shirtjes van dun, elastisch (niet kreukgevoelig) materiaal zijn ideaal om loze ruimte mee op te vullen. En, waarschijnlijk onnodig om te zeggen: draag de zwaarste kleding, zoals bergschoenen of gympen, spijkerbroek en jas, in het vliegtuig.

  1. Het geheim van 2-in-1

Met name vrouwen slepen op vakantie vaak kilo’s aan toiletspullen met zich mee. Zonde! Koop mini-verpakkingen van uw favoriete producten of gebruik plastic reisflesjes- en potjes. Ook 2-in-1 producten zijn ideaal, zoals shampoo & conditioner ineen, douchegel mét bodylotion, een geparfumeerde deodorant of een scheermesje met scheergelkussentjes aan de zijkant. Voor een lange reis is shampoo in blokvorm handig: licht van gewicht en zuinig in gebruik. De oogcrème waar u maar een heel klein beetje van gebruikt? Die smeert u in een lenzendoosje. En in plaats van een zware fles parfum, neemt u gewoon een testflaconnetje mee.

  1. Dump de toilettas

Toilettassen zijn vaak zware, logge dingen die veel onnodige ruimte innemen. En aangezien u in het vliegtuig toch al de vloeistoffen apart moet stoppen, is hij ook nog eens vaak halfleeg. Stop liever alles wat u nodig heeft in ziplockzakjes (ook handig tegen lekkende shampooflessen) en verdeel deze praktisch over de koffer. Als u echt niet zonder toilettas kunt, neem hem dan leeg en opgevouwen mee. Dan kunt u hem op de plaats van bestemming vullen.

  1. Sharing is caring

Het is zonde om dingen dubbel mee te nemen, dus stem met uw (reis)partner af wie wat meeneemt. Items die vaak onnodig twee keer worden ingepakt zijn tandpasta, zonnebrandcrème, muggenspray, opladers en boeken! Kies bijvoorbeeld boeken die u allebei leuk vindt en wissel af. Ook Dwarsliggers (romans in compact formaat met lichtgewicht papier) schelen kilo’s in de koffer en kunnen onderweg ook makkelijk in een handtas of broekzak mee.

7.Niet álles hoeft mee

Informeer van tevoren wat er allemaal al in de accommodatie aanwezig is (vaak staat dit ook op de website). Zonde om een zware, ruimte slurpende badhanddoek of föhn mee te nemen, als die ook gewoon door het hotel worden verstrekt. Hetzelfde geldt voor toiletspullen: in vrijwel ieder hotel zijn de basics als shampoo, douchegel en bodylotion aanwezig. Toch twijfels over de badhanddoek? U kunt ook een veel lichtere hamamdoek of sarong meenemen om op te liggen.

  1. Multi-functionele pillendoos

De pillendoosjes met losse vakjes voor elke dag van de week, gebruikt u misschien al voor uw medicijnen, maar ze komen ook handig van pas voor sieraden. Oorbellen, ringen en kettinkjes stopt u gewoon in de verschillende vakjes, waardoor ze niet in de war raken en ook minder ruimte innemen dan in een etuitje.

  1. Vouw de borden op!

Gaat u kamperen? Veel onmisbare items zijn in reiswinkels tegenwoordig in een opbouwbare versie te koop. Denk bijvoorbeeld aan de bekers, borden en pannen van Sea to Summit. Deze zijn gemaakt van siliconen, waardoor ze bijna niets wegen en veel minder ruimte innemen. Ook handig: de spork (vork en lepel ineen), de koekenpan met inklapbaar handvat en de opvouwbare afwasteil.

  1. Kill your darlings

Alles gepakt wat u écht nodig denkt te hebben? Leg alle twijfelgevallen op de weegschaal en denk dan nog eens goed na wat er eventueel nog weg zou kunnen. Wat neemt u bijvoorbeeld ieder jaar mee, maar blijft toch altijd weer in de koffer – bijvoorbeeld omdat dat ene jurkje toch niet lekker zit, of omdat u op vakantie liever op slippers dan gympen loopt? Ook handig: giet wat vloeibaar wasmiddel in een ziplockzakje en draai tussendoor even een handwasje.

Voor meer artikelen klik hier

Ziekte als verdienmodel: Kan het ook anders?

\

Onlangs zag ik een filmpje van VPRO Tegenlicht voorbijkomen waarin arts Emma Bruns haar ongezouten mening geeft over de huidige gezondheidszorg en de macht van de zorgverzekeraars en de farmaceutische industrie. Zij geeft hierin aan dat het soms voelt alsof we als samenleving heel ver weg zijn geraakt van datgene waar de zorg ooit voor bedoeld was. Daar waar gezondheid centraal zou moeten staan in ons leven, draaien we vandaag de dag op een verdienmodel van ziekte.

Volgens Bruns hebben zorgverzekeraars, de farmaceutische industrie en zelfs ziekenhuizen baat bij zoveel mogelijk patiënten. Hoe meer zieke mensen, hoe meer geld. Hoe krom dit ook is, toch klopt het. De gezondheidszorg zou erop gericht moeten zijn om zoveel mogelijk mensen te genezen, maar in de praktijk ligt dit iets complexer. Een voorbeeld is het verrichten van onderzoek. Vaak wordt er meer onderzoek gedaan naar medicijnen dan naar de positieve effecten van bijvoorbeeld een andere leefstijl. Eigenlijk is dit toch de omgekeerde wereld? Voorkomen is beter dan genezen, lijkt mij. Maar met het op de markt brengen van nieuwe medicijnen is nu eenmaal veel geld gemoeid. ‘Precies dit consumentisme is diepgeworteld geraakt in onze zorg’, zegt Bruns hierover.

Ziekte lijkt zo inderdaad een verdienmodel geworden. ‘En dat systeem is ziek. Het verkeert in zodanig kritieke toestand dat we maar blijven reanimeren, zonder op zoek te gaan naar de onderliggende oorzaak.’ Deze uitspraak van Bruns is niet alleen een mooie beeldspraak, maar ook zeer treffend. Ik ben bang dat ze gelijk heeft. En zolang deze situatie zo is, hebben de zorgverzekeraars en de farmaceutische industrie het voor het zeggen. De artsen en zorgverleners blijven slechts marionetten in dit spel.

Volgens Bruns moet de overheid het voortouw nemen in het veranderen van dit systeem. Ik hoop oprecht dat de overheid dit doet, zodat er eindelijk iets verandert.

Column door: Marly van Overveld

Goed voornemen? Genieten!

Welkom in de eerste uitgave van HartbrugReizen in het nieuwe jaar. Hopelijk heeft u een goede start van het jaar gehad. Ik weet niet of u aan goede voornemens doet, maar zelf geloof ik niet zo in de ‘cliché’-voornemens. Goede voornemens zouden niet af moeten hangen van een nieuw jaar. Als je vindt dat er iets moet veranderen, is het goed om dit concreet in de praktijk te brengen en het niet te lang uit te stellen.

Een goed voornemen waar ik wel in geloof? Genieten! Dit is een belangrijk onderdeel van onze reizen. Altijd weer zie ik onze reizigers zichtbaar genieten. Van leuk gezelschap, een mooie excursie, het zonnetje, lekker eten, een mooi uitzicht, een terrasje; noem het maar op. Het doet me altijd goed om dat te zien. Soms zijn mensen na heel wat jaren eindelijk weer een keertje lekker op vakantie. Dat is vaak een grote stap om voor het eerst mee te gaan; bijvoorbeeld voor mensen die hun partner plotseling hebben verloren, of te kampen hebben (gehad) met gezondheidsproblemen. Gelukkig verdwijnt deze twijfel in de loop van de eerste dag meestal al. Vaak zeggen ze dan tegen me: ‘Ik zou willen dat ik deze stap eerder had genomen!’. Altijd fijn als het zo goed bevalt en zo’n reis voor herhaling vatbaar is.

Pluk de dag, carpe diem! Wilt u het nieuwe jaar goed beginnen door het boeken van een mooie reis? Blader dan snel verder! Zin in een korte reis naar de Elzas, Oost-Beieren of Dresden? Of toch liever een langere reis naar Polen, Italië, Zuid-Beieren of Schotland? Er is genoeg keuze! In dit tijdschrift leest u meer over onder meer deze reizen.

Ik hoop u snel (weer) te ontmoeten tijdens een van de reizen. Ik heb er in ieder geval weer heel veel zin in, ik hoop u ook!

Column door: Marly van Overveld

Zomertijd versus Wintertijd

De zomertijd. De wintertijd. Er is veel over te zeggen en nog meer om te doen. Maar wat is het en wat doet het? HartbrugReizen informeert u.

De Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin, benoemde als eerste het fenomeen ‘zomertijd’. Althans, volgens degenen die refereren naar het door hem geschreven satirische artikel ‘An economical project for diminishing the cost of light’ uit Journal de Paris van 1784. Maar de Brit William Willet komt begin 1900 met een daadwerkelijk plan. Het duurt echter tot de Eerste Wereldoorlog voordat de zomertijd in 1916 voor het eerst wordt ingezet. Om te besparen op de dure oorlog, voert Duitsland de zomertijd in. De bezette gebieden moesten er ook aan geloven. Het neutrale Nederland volgt vrijwillig een dag later het Duitse voorbeeld. Maar met het einde van de Eerste Wereldoorlog, schaffen velen de eerder ingevoerde zomertijd af. Nederland niet.

Achterliggende gedachte

Wederom is er een oorlog nodig om het verzetten van de klok onder de aandacht te brengen. Net zoals bij de Eerste Wereldoorlog, komt met het einde van de Tweede Wereldoorlog alweer een einde aan het wijzergedraai. Nederland gaat nu overstag en besluit alsnog de zomertijd af te schaffen. Ruim dertig jaar later, in 1977, wordt de zomer- en wintertijd opnieuw ingevoerd. Ditmaal ligt de oorzaak bij de oliecrisis van 1973, men wil langer gebruik maken van het natuurlijke zonlicht om zo op energie te besparen.

In de Europese Unie, en daarmee ook in Nederland, gaat in het voorjaar in maart, de zomertijd van start. Door de klok een uur vooruit te zetten, zijn de nachten korter en de dagen langer. De wintertijd gaat in het najaar in. Wanneer de herfst in volle gang is, in oktober, draaien wij de wijzers van de klok een uur terug. Hierdoor zijn de nachten langer en de dagen korter.

Terugkerende discussie

Het lijkt een traditie, de jaarlijkse terugkerende discussie rondom de zomer- en wintertijd in Europa. Het gedraai aan de wijzers van de klok houdt de wetenschap (en politiek) al jarenlang bezig. Het Europees Parlement wil ervan af. Maar de Europese Lidstaten moeten zich hierover uitspreken. Onderzoeken waaruit blijkt dat het verzetten van de klok ernstige nadelen met zich meebrengt in plaats van voordelen, schieten als paddenstoelen uit de grond. Onder andere vanwege het stijgende gebruik van de airconditioning, is volgens wetenschappers van de tegenonderzoeken het eigenlijke doel van de ingevoerde zomertijd uit 1977 -een besparing op het energieverbruik- achterhaald.

De tegenargumenten liegen er niet om: uw biologische klok raakt van slag waardoor u slaaptekort oploopt. Het gevolg? Een verslechterde concentratie en een verminderd prestatievermogen. Daarnaast neemt de kans op hartproblemen toe. Maar de voorstanders van de zomertijd laten zich niet zomaar omver lopen. Zij zijn voor het blijven handhaven van de zomer- en wintertijd, omdat dankzij de zomertijd het energieverbruik wel degelijk wordt verlaagd (volgt u het nog?). Verder zou het extra uur licht in de avond tot minder verkeersdoden leiden en een daling van de criminaliteit teweegbrengen.

Tips & weetjes

Totdat de regeringsleiders anders beslissen, moeten wij het doen met de zomer- en wintertijd. Wist u dat…

  • De hedendaagse ‘wintertijd’, is de van oorsprong afgesproken tijd.
  • In Nederland werd vroeger de tijd bepaald door de stand van de zon. Hierdoor verschilde de tijd per plaats.
  • De vraag naar één dezelfde tijd werd steeds groter naarmate de spoorwegen zich ontwikkelden. Een wettelijke eenheidstijd was hierop het antwoord. Deze werd in 1909 ingevoerd.
  • De zomer- en wintertijd wordt niet wereldwijd toegepast.
  • Wereldwijd passen ruim zeventig landen de zomertijd en wintertijd toe.
  • Kinderen en ouderen lijden het meest onder het verzetten van de klok. Bij deze groepen duurt het langer voordat hun biologische klok zich aanpast.

Ervaart u ongemakken? De volgende tips versoepelen de overgang en helpen u onder meer met het slapen.

  • Bereid u voor op het vooruit- of terugzetten van de wijzers door een week van te voren actie te ondernemen. Ga -afhankelijk van de zomertijd of wintertijd- gedurende zeven dagen eerder of juist later naar bed. Zomertijd in aantocht? Ga eerder naar bed. Wintertijd voor de deur? Ga later naar bed.
  • Is de zomertijd ingegaan en heeft u last van het vroege ochtendlicht? Kies voor verduisterende (rol)gordijnen.
  • Laat dutjes overdag achterwege. Zij bemoeilijken het inslapen.
  • Ga overdag naar buiten. Vooral in de wintermaanden, is het belangrijk om voldoende daglicht tot u te nemen.
  • Relax voor het slapen gaan en laat inspannende activiteiten achterwege.
  • Leef volgens de nieuwe klok. Oftewel houdt u aan de nieuwe structuur en eet op regelmatige tijden.

Voor meer artikelen klik hier

Vlogger Jeroen van Hoorn over zijn hartritmestoornis

Jeroen van Hoorn kreeg op zijn 26ste zijn ICD. Tot dat moment was Jeroen als semi-professioneel wielrenner actief. Maar in 1999 kwam hij soms gewoon niet meer vooruit. Onderzoek in het ziekenhuis maakte duidelijk dat Jeroen’s hart niet langer wilde meewerken aan zijn wielerloopbaan. Hij kreeg een ICD, een soort pacemaker, van Medtronic. Maar Jeroen gaf niet op, en begon in 2006 met hardlopen. Inmiddels is hij door Medtronic uitgeroepen tot ‘Global Hero’: ambassadeur voor sporters met een hartafwijking. Jeroen wil anderen in soortgelijke situaties stimuleren om te gaan sporten. Jeroen is nu 45, en ook bekend van zijn vlogs over zijn leven met een beperking: zijn hartritmestoornissen. Hij wil dolgraag ook andere mensen laten zien dat een ICD niet het spreekwoordelijk einde van je leven is. Alle reden dus om Jeroen enkele vragen voor te leggen. Voor de mensen die (nog) niet weten wat vloggen is: Jeroen publiceert zelf filmpjes op YouTube, waarin hij over zichzelf vertelt, vanuit de achtergrond van zijn hartritmestoornissen.

Waarom ben je gaan vloggen?

Dat doe ik om mijn verhaal een gezicht te geven. Anders gaan mensen denken dat het fictie is, niet echt. Door mijn gezicht te laten zien geef ik aan een echt persoon te zijn. Bijna twintig jaar draag ik nu een ICD, dat kan iedereen overkomen. Dat wil ik laten zien. Ik mankeer wat, maar ga niet bij de pakken neer zitten.

Wat wil je bereiken?

Ik laat mensen zien hoe ze het leven weer op kunnen pakken zoals het was, vóór het hartprobleem ontstond. Leren vertrouwen op je lichaam, daar gaat het om. Waarom vloggen? Omdat ik eigenlijk niet in de schijnwerpers wil staan, maar toch mijn verhaal wil doen. Een verhaal over mezelf dat zoveel mogelijk mensen bereikt. En daarbij anderen motiveren en stimuleren om iets van hun leven te maken en te gaan sporten.

Je put uit je eigen ervaringen, dus?

Ik heb aan wielersport gedaan, deed aan heel wat klassiekers mee, waarbij ik meer dan tien keer bij de eerste tien eindigde. In 1993 werd ik kampioen op de baan voor de 50 kilometer. Later ben ik gaan hardlopen. De artsen beweerden dat ik geen topsport meer kon gaan doen. Met doorzettingsvermogen en vastberadenheid ben ik in 2006 de Rotterdam Marathon gaan lopen en wist in een tijd van 3:41 uur de finish te halen! Sindsdien loop ik de marathon jaarlijks. Twee keer sloeg ik over wegens een ICD-operatie. Een keer moest ik er ziek uitstappen.

Ik kan mensen laten zien dat je kunt sporten met een ICD, zolang je maar op de signalen van je lichaam let. In 2016 meldde ik me als kandidaat bij Medtronic. Dat bedrijf organiseerde in Minneapolis namelijk een marathon voor mensen die een kunstmatige hartklep, ICD en dergelijke dragen. Ik werd gekozen en liep met 24 andere mensen van over de hele wereld de marathon.

U voelt zich geen hartpatiënt?

Nee. Ondanks mijn beperking voel ik me net als iedereen. Natuurlijk zijn er momenten dat ik teruggefloten word. Je kunt gewoon functioneren. Iemand die een hartaanval heeft gehad moet ook gewoon doorleven, de draad weer oppakken, vertrouwen krijgen in zijn lichaam. En bij sporten luisteren naar de signalen van het lichaam. Gaat het eens niet, dan maar niet.

Je instelling is dus heel belangrijk?

Je wint er niks mee door stil te zitten en bang te blijven. Besef, dat je een tweede kans hebt gekregen. Geniet daarvan! Ook vind ik het belangrijk dat mensen praten over wat ze voelen. Niet dingen zwijgend wegstoppen. Deel het met een lotgenoot. Dat is ook mijn doel. Ik wil mensen helpen vanuit mijn ervaring.

Kun je daar iets meer over vertellen?

Ik was met mijn 26 jaar een van de eersten vanuit het Erasmus MC die een ICD kreeg. Toen ik het ziekenhuis uitliep wist ik helemaal niet wat mij te wachten stond. Ik had veel vraagtekens. Sindsdien heb ik veel geleerd. Nu kan ik mensen die een ICD krijgen, geruststellen. Mensen denken vaak: ik ben de enige die dit heeft. Het is goed om te weten dat dat niet zo is. Ook om die reden zet ik mijn filmpjes op YouTube. Om mensen een hart onder de riem te steken. Ik weet wat mensen doormaken. Ik benadruk vanuit mijn ervaring het positieve. Kijk wat je nog wel kunt, in plaats van somber te zijn over wat je volgens jou niet meer kunt.

Voor meer artikelen klik hier

Een gebroken hart

De liefde, het is onlosmakelijk met het leven verbonden. Wanneer er sprake is van liefdesverdriet, zijn de gelukshormonen ver te zoeken. In extreme gevallen volgt een gebroken hart. Maar bestaat het echt? Onder het mom van ‘Leuk om te lezen, leuker om te weten’, het gebroken hart uitgelicht.

Om met de deur in huis te vallen, het bestaat! Sterker nog, het is een heus syndroom. De officiële benaming is ‘Tako Tsubo Cardiomyopathie’ (TTC), maar in de volksmond beter bekend als het gebroken hartsyndroom. Maar wat houdt een gebroken hart in? Young & Yearning vertelt jou hier alles over.

Benaming

In de jaren negentig beschreven Japanse cardiologen, het gebroken hartsyndroom voor het eerst. De naam Tako Tsubo verwijst naar een Japanse keramieken pot om inktvissen mee te vangen: een bolle pot met een smalle nek. Tijdens het gebroken hartsyndroom neemt het hart de vorm van deze inktvisval aan. Officieel breekt het hart niet, maar het zwelt op.

Syndroom

Het gebroken hartsyndroom is in feite een zeldzame hartspierziekte (cardiomyopathie), ontstaan door een overdosis aan vrijgekomen stresshormonen in een emotionele situatie. Vanwege de plotseling, verzwakte hartspier, treden soortgelijke symptomen op als bij een hartinfarct. In tegenstelling tot een hartinfarct, zijn de kransslagaders bij het gebroken hartsyndroom niet vernauwd en herstelt de hartspier uiteindelijk. Interessant weetje is dat het merendeel van de slachtoffers van het gebroken hartsyndroom, vrouw is.

Oorzaak

De oorzaak van het gebroken hartsyndroom ligt bij een overdosis aan stresshormonen, afgegeven door de hersenen. Emotionele prikkels triggeren de hersenen. Liefdesverdriet of liefdesgeluk? Zowel positieve als negatieve levensgebeurtenissen zijn een mogelijke boosdoener. Dus zelfs ultiem genot zoals het winnen van de loterij, kan het gebroken hartsyndroom uitlokken. Stresshormonen, ook wel overlevingshormonen genoemd, stijgen explosief wanneer heftige emoties in het lichaam plaatsvinden. De in het bloed vrijgekomen hormonen, waaronder (nor)adrenaline, brengen jouw lichaam in een overlevingsmodus. Hierdoor is het lichaam in staat om met grote stress om te gaan. Wanneer de vrijgekomen stresshormonen dermate hoog zijn, kan het eventueel misgaan.

Symptomen

Heb jij een drukkend, pijnlijk gevoel op of in de borst, maar ook last van kortademigheid en hartkloppingen? De klachten van het gebroken hartsyndroom lijken erg op klachten bij een hartinfarct. Maar bij het gebroken hartsyndroom, zijn ze tijdelijk van aard. Ervaar jij eerdergenoemde symptomen? Blijf er niet mee lopen, maar neem het zekere voor het onzekere en schakel professionele hulp in.

Gevolgen

Als gevolg van het gebroken hartsyndroom, is gewoonlijk geen ingreep nodig en zijn medicijnen overbodig. Een geluk bij een ongeluk is dat je normaal gesproken niets overhoudt aan het gebroken hartsyndroom. Het hart hoort vanzelf volledig te herstellen en is vrij snel weer de oude. Blijkt uiteindelijk ingrijpen alsnog noodzakelijk? Het hart kan, net zoals bij een hartinfarct, ontlast worden door – onder andere – medicijnen.

Tips bij liefdesverdriet

Voorkomen is beter dan genezen, maar wat als de stress vanwege een gebroken liefdeshart jou te veel wordt? Onderstaande tips helpen om te helen.

  • Maak van je hart geen moordkuil door emoties op te kroppen. Uit je emoties.
  • Neem de tijd om te rouwen en te verwerken. Dus huil, schreeuw en vloek. Of lach, spring en dans. Verdrietig zijn is toegestaan en jij bepaalt zelf hoe.
  • Analyseer de situatie gerust (maar idealiseer niet) en maak duidelijk voor jezelf wat fijne emoties opriep en wat jou verdrietig maakte.
  • Een terugval? Dat mag! Maar zet na elke terugval weer een stap vooruit.
  • Ga sporten! Voordat jij jezelf opsluit in een hoekje, overweeg eerst eens om te gaan sporten. Tijdens het sporten komt endorfine vrij: het gelukshormoon.
  • Zoek ontspanning. Wees gerust, van ons hoef jij niet naar yoga (maar het mag wel natuurlijk!). Ontspanning vind jij misschien in een mok koffie terwijl je door het raam kijkt. Of in het kijken van een film. Tijdens het lezen van een tijdschrift of gedurende het doen van de was. Schoonmaken schijnt ook te ontstressen…
  • Zin om een boek te lezen? Pak ‘Hotel Hartzeer’ van Susan Smit & Marion Pauw erbij. Een leerzaam boek, maar luchtig en humoristisch geschreven.
  • Gedeelde smart is halve smart? Jouw verdriet hoef je heus niet aan de grote klok te hangen. Maar misschien helpt het om iemand in vertrouwen te nemen en jouw hart te luchten. Wellicht brengt een ander jou tot een ander inzicht waarna jij dingen vanuit een ander (positiever) daglicht kunt bekijken.
  • Leer loslaten… makkelijker gezegd dan gedaan! Maar met behulp van bovenstaande stappen, volgt loslaten vanzelf.
  • Tot slot, leer ervan! Lukt het niet alleen? Schuif de schaamte opzij en schakel de hulp in van een professional.

Voor meer artikelen klik hier