Gaan de reguliere en complementaire geneeskunde eindelijk samenwerken?

Onlangs werd bekend gemaakt dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de traditionele Chinese geneeskunde erkent. In de elfde versie van een soort handboek, de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD), die volgend jaar wordt gelanceerd, zal namelijk voor het eerst plaats zijn voor traditionele Chinese geneeskunde. Veel westerse artsen en onderzoekers zijn hier zeer bezorgd over. Volgens hen is er nauwelijks of geen bewijs voor de werkzaamheid en effectiviteit van deze geneeskunde.

Persoonlijk vind ik deze ontwikkeling zeker niet verkeerd. Integendeel zelfs. Het lijkt me juist goed als de westerse (reguliere) geneeskunde en de oosterse (complementaire) geneeskunde zouden samenwerken. Daar zijn wij voorstander van. Ik noem het bewust complementaire geneeskunde in plaats van alternatieve geneeskunde, door de nare bijsmaak die met dat laatste woord gepaard gaat.

Ik ben ervan overtuigd dat de gezondheidszorg erop gericht zou moeten zijn om zoveel mogelijk mensen te genezen. In de praktijk ligt dit echter iets complexer. Neem het verrichten van onderzoek. Vaak wordt er meer onderzoek gedaan naar medicijnen dan naar de positieve effecten van bijvoorbeeld een andere leefstijl. Eigenlijk is dit toch de omgekeerde wereld? Voorkomen is beter dan genezen…

Dat geldt volgens mij ook voor dit onderwerp. In de oosterse wereld wordt er gekeken naar zowel lichaam en geest, terwijl er in de westerse wereld meestal uitsluitend plaats is voor het lichamelijke aspect. Bij lichamelijke klachten is het ook belangrijk om verder te kijken naar de oorzaken, in plaats van alleen maar naar de symptomen. Als deze klachten (deels) op andere manieren zijn op te lossen, en niet alleen maar door bijvoorbeeld het voorschrijven van medicijnen, is dit toch alleen maar mooi meegenomen? Er wordt nogal eens gezegd dat ‘alternatieve geneeswijzen’ bij mensen tussen de oren zitten. Ik heb zelf een mooi praktijkvoorbeeld meegemaakt met een hond die homeopathische middelen kreeg toegediend. Deze middelen werkten verbazingwekkend goed, en het lijkt mij dat er bij een hond geen sprake kan zijn van een placebo-effect. En ongeacht hoe het werkt: dát het werkt, dat is waar het om gaat.

Zoals u weet worden wij door geen enkele industrie gesubsidieerd. Niet door de farmaceutische- of voedingsmiddelenindustrie, en dus ook niet door de complementaire industrie. Dat is nog steeds ons bestaansrecht, en daar zijn we ook trots op! Wij zijn en blijven de waakhond op het gebied van hart- en vaatziekten.

Door deze fundamentele principes wordt het echter ook steeds lastiger om onze Stichting te laten voortbestaan. Vooral omdat wij volledig afhankelijk zijn van mensen zoals u. Aangezien het einde van het jaar nadert, is bij deze uitgave een acceptgiro/machtigingsformulier bijgesloten. Net zoals u altijd op ons kunt rekenen, hopen wij van harte dat we ook weer op u kunnen en mogen rekenen in het nieuwe jaar. Zodat we ons mooie en broodnodige werk kunnen voortzetten. Doe ons een plezier en bespaar ons geld: machtig ons alstublieft. Wij moeten op de kleintjes letten en voor u is het voordeliger: mooi meegenomen dus!

Ik wens u, mede namens alle medewerkers, alvast prettige feestdagen en een voorspoedig 2019!

Marly van Overveld

De Balkan is ideaal voor nieuwsgierige reizigers

Nederlanders kunnen zich vaak weinig voorstellen bij een vakantie op de Balkan. De complexe geschiedenis van het gebied resulteerde in een veelvoud aan landen, die ze nog altijd met communistisch Oost-Europa associëren. Jammer, aldus journaliste Mersiha Cuk, die regelmatig met HartbrugReizen samenwerkt. Zelf afkomstig uit Sarajevo vertelt ze waarom de Balkan beter verdient.

‘Met de burgeroorlog in de negentiger jaren is mijn familie van Sarajevo naar Nederland verhuisd. Daar ben ik opgegroeid, maar de band met Bosnië is sterk gebleven. ‘Zoveel jaar na de oorlog leidt Mersiha bezoekers graag rond in ‘haar’ stad Sarajevo om ze een idee te geven van de unieke sfeer, de mensen, hun leven en cultuur. ‘Goed is ook dat de overblijfselen van de oorlog niet weggefrommeld maar juist omarmd zijn. Indrukwekkend is de Tunnel van Hoop, een geheim gangenstelsel dat het Bosnische leger tijdens de belegering van de stad groef. De gaten die granaten insloegen zijn opgevuld met rode was. In Sarajevo word je je écht bewust van wat zich daar heeft afgespeeld. Het is niet vanzelfsprekend dat je er rondloopt en geniet van je dag.’

Reis door een geschiedenisboek

Net als Bosnië-Herzegovina, waarvan Sarajevo de hoofdstad is, kennen de Balkanlanden Servië, Montenegro en Kroatië ook een bewogen verder verleden. Ooit vormden ze de buffer tussen het christelijke Europa en het islamitische Ottomaanse rijk. De Oostenrijkers, Hongaren en Turken kwamen er voorbij, later draaiden de landen onder onafhankelijk socialistisch bewind. Een reis over de Balkan voelt daarom als bladeren door een geschiedenisboek. Zomaar wat highlights? Bij het fort van Petrovaradin in het Servische Novi Sad keerden de Oostenrijkers definitief de Turkse dreiging tijdens de beroemde veldslag van 1716. Net als Belgrado, de huidige hoofdstad van Servië, was Novi Sad een vroege nederzetting, waar de Romeinen ook al voorbijkwamen. In de ommuurde stad Jajce lieten de Bosnische koningen zich in de middeleeuwen kronen en in 1943 stichtte Tito er het Tweede Joegoslavië. Zagreb in Kroatië kent naast zijn communistische flats vooral monumenten uit de Oostenrijks-Hongaarse tijd zoals de Maria Hemelvaartkathedraal. Talloze Balkanoorlogen deden veel ander erfgoed voorgoed teloorgaan.

Jeruzalem van Europa

‘Uiteindelijk is diversiteit toch het belangrijkste kenmerk van de Balkan’, benadrukt Mersiha. ‘Sarajevo wordt zelfs liefkozend het ‘Jeruzalem van Europa’ genoemd. Verschillende bevolkingsgroepen leven er al eeuwen samen. Door een kleine groep nationalisten is dat helaas fout gegaan. Maar 99,9% van de bevolking weet niet beter dan dat ze altijd goede buren waren.’ En dan, trots: ‘Je ziet dat in Sarajevo, waar het oude en nieuwe deel elkaar raken. Dat is een meeting point van culturen. De Gazi Husrev-beg-moskee, de synagoge en de Oude Orthodoxe Michaël- en Gabriëlkerk staan er vlakbij elkaar. In Mostar in Herzegovina ontmoetten oost en west elkaar rond de beroemde Stari Most. In 1566 boven de Neretva rivier gebouwd, vormde het letterlijk een brug tussen het islamitische en christelijke deel van de oude stad. Vanwege zijn unieke architectuur valt Mostar tegenwoordig onder het UNESCO Werelderfgoed.’

Multiculti smullen

‘Oostenrijkers, Hongaren en Ottomanen hebben natuurlijk ook allemaal invloed gehad op de lokale pot. Daarom is het zo heerlijk slenteren op warenmarkten zoals de bekende boerenmarkt Dolac in Zagreb. Je vindt er bijvoorbeeld alle ingrediënten voor dolma, met rijst, vlees en kruiden gevulde courgettes, paprika’s en aubergines. Je eet er samen met de locals diverse pita’s: bladerdeeg gevuld met kaas (sirnica), vlees (burek), aardappelen (krompirusa) of spinazie (zeljanica). Vettig, maar onweerstaanbaar voor iedereen. Of je schuift aan in een van de vele oosterse koffiehuizen in Sarajevo voor bosanska kahva, de Bosnische versie van wat elders Turkse koffie heet. Heerlijk met zoetigheden zoals de mierzoete baklava. Verder schenkt de vriendelijke bevolking ook graag een glaasje zelfgebrouwen sterke drank. Vooral rakija is bekend, gemaakt van appels, peren of pruimen.’

Stop nieuwsgierigheid in de koffer

Over fruit gesproken: natuurliefhebbers komen op de Balkan ook zeker aan hun trekken. ‘Jazeker! Vanuit het centrum van Sarajevo heb je zicht op de vier Olympische Bergen. Daarbuiten, in parken, vind je complete rust. Kroatië kent eindeloos veel zee, Montenegro heeft zijn moerasgebieden. Steeds weer andere belevenissen waarvoor je niet enorm hoeft te reizen.’ Heeft Mersiha nog een tip voor wie het er uiteindelijk op waagt om naar de Balkanlanden af te reizen? ‘Ga er met een positieve insteek heen, kijk wat mensen er ruim twintig jaar na de oorlog van hebben weten te maken. Kortom, stop oprechte nieuwsgierigheid in de koffer. Dan zul je uiteindelijk blij zijn dat je de Balkan niet links hebt laten liggen door vooroordelen. Het is een topbestemming die alweer jaren in de lift zit.’

voor meer artikelen klik hier

Het hart: onbeschrijfelijk fascinerend!

Onlangs kreeg ik de geweldige kans om een dagje mee te kijken in de operatiekamer (OK) van het Maastricht UMC+, en daar twee hartoperaties bij te wonen. Enkele jaren geleden heb ik al eens meegekeken met dotterbehandelingen, pacemakerimplantaties en een openhartoperatie (waarbij de borstkas wordt geopend). Maar toen ik dit mooie aanbod kreeg van Dr. Peyman Sardari Nia, zei ik meteen volmondig ‘ja’!

Het ging namelijk om een bijzondere ingreep. Een mitralisklep operatie (minimaal invasief) die met een 3D-camera wordt uitgevoerd: een zogeheten sleutelgatprocedure. Veel minder zwaar dan een gewone openhartoperatie, want voor deze ingreep worden er maar enkele kleine incisies gemaakt en hoeft de borstkas dus niet te worden geopend. Ook hebben patiënten over het algemeen minder pijn en verloopt het herstel sneller. Vele voordelen dus.

Wat ik het meest fascinerend vind aan deze operatie, is dat alles volledig te volgen is op diverse grote schermen, in 3D, door middel van de ingebrachte camera. Om dit goed te kunnen zien, is het dragen van een 3D-bril noodzakelijk. Ik waande me een beetje in een 3D-bioscoop, maar realiseerde me dat dit de werkelijkheid was! Ongelofelijk wat er tegenwoordig allemaal mogelijk is, en hoe kundig deze arts is.

Er waren ongeveer 12 mensen aanwezig in de OK, waaronder anesthesisten, perfusionisten, assistentes, en een tweede chirurg. Ook al voeren ze dergelijke operaties vaak uit, het blijft natuurlijk complex, en er komt heel wat bij kijken. Mooi om te zien hoe iedereen op elkaar is ingespeeld en hoe ze een sterk team vormen. Zo’n operatie vergt veel concentratie en duurt gemiddeld minimaal 3 à 4 uur. Hartchirurgen voeren er meestal dagelijks twee achter elkaar uit. Wat een mooi beroep. En hoe onmisbaar is de rest van het team! Ik was aanwezig van 7.30 uur tot 19.30 uur, de klok rond dus, en ik was ’s avonds best wel moe. Als ik bedenk dat het voor een hartchirurg als Dr. Peyman Sardari Nia ‘normaal’ is om dit soort werkdagen te hebben, neem ik echt mijn petje af voor hem. Niets dan lof en respect!

En niet te vergeten: wat voel ik mij bevoorrecht dat ik deze kans heb gekregen. Binnenkort mag ik weer een keertje meekijken met een andere bijzondere procedure, waarover u dan zeker ook weer meer leest in HartbrugMagazine.

Column door: Marly van Overveld

Een nieuw reisjaar met mooie bestemmingen!

Het is zover: de reizen voor 2019 zijn bekend. Vele vaste Hartbrugreizigers kijken hier altijd al naar uit, maar ik ben ervan overtuigd dat het programma ook nieuwe deelnemers zal aanspreken. Want al zeg ik het zelf: we hebben er een mooi en gevarieerd reisprogramma van weten te maken!

We bieden korte reizen aan die relatief dichtbij zijn (bijvoorbeeld de Belgische Kust, het Sauerland en Beieren), maar ook wat langere reizen naar bestemmingen iets verder weg (zoals Italië, Polen en Frankrijk, maar ook Slovenië en de Balkanlanden). Op deze manier is er een mooie balans, en voor ieder wat wils. De vakantiekriebels komen vanzelf, als u deze nieuwe uitgave doorbladert. En ik waarschuw u alvast: wees er snel bij! Vaak zijn reizen (vooral de 1-peroonskamers) snel volgeboekt, dus voorkom teleurstellingen en bel meteen naar 0900 – 4 278 278.

Wilt u niet zo lang wachten om op vakantie te gaan? Over twee weken vertrekken we naar Kroatië, en er zijn nog enkele kamers beschikbaar. Of wilt u liever in december genieten van de kerstsfeer in de Romantische Straße? Ook dat kan! In januari genieten van een aangename temperatuur in een mooie omgeving? Boek dan snel de 21-daagse overwinterreis naar Zuid-Spanje, met vertrekgarantie.

Ik kijk er naar uit om u te ontmoeten (of weer terug te zien) tijdens een van onze HartbrugReizen!

Column door: Marly van Overveld

Waarom iedere vrouw zou moeten stoppen met roken

En waarom zij het daarmee moeilijker hebben dan mannen. Dat roken slecht voor het hart is, weten we natuurlijk al lang. Maar wist u ook al dat het voor vrouwen nóg moeilijker is om van deze ongezonde verslaving af te komen dan voor mannen?

In de jaren vijftig was roken nog vooral een ‘mannenhobby’, maar mede dankzij de emancipatiegolf en de uitvinding van de light-sigaret (een slim marketingtrucje van de tabaksindustrie), kwamen daar in de loop der jaren steeds meer vrouwen bij. Hoewel het aantal vrouwen dat rookt jaarlijks flink afneemt (van 25 procent in 2007 naar 19 procent in 2017), zijn er nog steeds schrikbarend veel dames afhankelijk van nicotine. Ook in vergelijking met andere Europese landen zijn Nederlandse vrouwen stevige paffers. 1 op de 10 stopt zelfs niet eens tijdens de zwangerschap.

In ons land is roken nog steeds een van de belangrijkste oorzaken van vroegtijdige sterfte. Rokers leven gemiddeld 13 jaar korter. Hoewel de focus meestal op longkanker ligt, zijn hart- en vaatziekten net zo’n belangrijke gevolg van roken. De nicotine in sigaretten zorgt namelijk voor een verhoogde bloeddruk, koolmonoxide zorgt voor een verminderd zuurstofgehalte in het bloed en de kleine tabaksdeeltjes zorgen dat de vaatwand sneller beschadigd raakt. Daardoor stijgt de kans op onder andere een hartaanval.

Uit onderzoek blijkt dat de risico’s voor vrouwelijke rokers groter zijn dan voor mannelijke. Vrouwen blijken bijvoorbeeld de kankerverwekkende stoffen in sigaretten langzamer af te breken dan vrouwen, maar ze krijgen gemiddeld ook op een veel jongere leeftijd een hartaanval in vergelijking met mannelijke nicotine-afhankelijken.

Stoppen is altijd zinvol

Alle reden dus om de rooklucht voorgoed vaarwel te zeggen. Op welke leeftijd dan ook! Want hoe veel en hoe lang iemand ook heeft gerookt, stoppen is altijd zinvol. Binnen 2 uur na de laatste sigaret zijn de hartslag en bloeddruk al gedaald tot het normale niveau, waardoor de kans op een hart- en vaatziekten aanzienlijk afneemt. En na 15 jaar heeft u zelfs evenveel kans om een hartinfarct te krijgen als iemand die nog nooit een sigaret heeft aangeraakt.

Helaas zit er nóg een addertje onder het gras wat betreft de nadelige verschillen die vrouwen ondervinden ten opzichte van het andere geslacht: ze hebben namelijk meer moeite om te stoppen. En nee, dit komt niet omdat zij minder sterk in hun schoenen staan, maar puur omdat hun hersenen anders omgaan met nicotine. Hoe dit komt is nog niet precies bekend, maar het heeft te maken met de hoeveelheid nicotine-receptoren in de hersenen. Vrouwen bleken er daar minder van te hebben, ontdekten Amerikaanse onderzoekers. Oftewel: vergeleken met mannen zijn vrouwen minder vaak lichamelijk afhankelijk van de nicotine, maar spelen bij hen geestelijke factoren een grotere rol bij verslaving. De geur van rook bijvoorbeeld, of de gewoonte om een sigaret op te steken.

Dit betekent dus dat zij ook meer baat hebben bij een andere methode om te stoppen. Nicotinepleisters zijn bij hen minder succesvol, ze hebben meer aan psychische ondersteuning, gedragstherapie of ontspanningstechnieken. En daar ligt nog een extra uitdaging, ontdekten onderzoekers in Taiwan. Zij zagen dat mannen veel vaker slaagden in hun stoppoging, en dit had vooral te maken met het feit  dat vrouwen bang waren om dikker te worden. Bovendien kregen de dames minder mentale support van hun partners dan de heren.

Hormonen

Een van de belangrijkste redenen waarom vrouwen meer moeite hebben met stoppen, zijn de vrouwelijke hormonen. Het lijkt erop dat de afname van oestrogeen en progesteron in het lichaam ervoor zorgt dat de ontwenningsverschijnselen na het stoppen heftiger zijn en het verlangen naar een sigaret daardoor groter. Het goede nieuws is dat de hormoonschommelingen wel goed te peilen zijn. Tussen de eisprong en de menstruatie is volgens wetenschappers het beste moment om te stoppen en vlak er na de menstruatie het slechtste moment.

Ook in een andere levensfase benadelen hormoonschommelingen de vrouwelijke rokers. Zo komen vrouwen die roken gemiddeld 2 tot 3 jaar eerder in de overgang en hebben zij ook meer last van overgangsklachten. Ruim voor die tijd stoppen loont: vrouwen die dat deden, hadden de helft minder last van opvliegers.

Wilt u de uitdaging aangaan en stoppen met roken? Antirookgoeroe Allen Carr, die wereldwijd al miljoenen mensen van de nicotine afgekregen heeft, schreef een boek speciaal gericht op vrouwen: Stoppen met roken voor vrouwen – snel, voorgoed en zonder gewichtstoename.

voor meer artikelen klik hier

U bidt zo de wereld rond in deze gebedshuizen

Alleen Nederlandse kerken aan de horizon? Die tijd is allang voorbij. Van Noord-Holland tot Noord-Brabant, van Friesland tot Zeeland waant u zich in tal van bijzondere gebedshuizen in een andere wereld. Vól fascinerende geschiedenis en kleurrijke rituelen. Een top 10 met X-factor.

Tempel van Nehalennia, Colijnsplaat

Verbaas u midden in de Zeeuwse delta! In de 2e en 3e eeuw riepen zeelui hier de moedergodin Nehalennia aan om bescherming. Bij een veilige vaart over de Noordzee beloofden ze haar zelfs een altaar. Ze deed blijkbaar haar werk. Archeologen vonden tal van altaren in de Oosterschelde, maar daar lieten ze het niet bij. Ze reconstrueerden de Gallo-Romeinse tempel van Nehalennia. Handig voor het geval u om een goede reis wilt vragen?

Informatie: www.nehalennia-tempel.nl

Boeddhistisch Centrum Karma Deleg Chö Phel Ling, Hantum

Op de thee bij een lama (religieus leraar) die door de Dalai Lama zelf naar Friesland werd gezonden. Het kan zomaar in dit boeddhistische retraitecentrum nabij een Waddendijk. Rondom de opvallende stoepatoren staan maar liefst 108 gebedsmolens, die, als u ze in beweging brengt, hun gebeden uitsturen om hun positieve werking te doen. Daarbij bidden de lama en zijn leerlingen nog driemaal daags in de tempel. Let op het beeldje van de heilige Bonifatius tussen de Boeddhabeelden!

Informatie: www.karmakagyu.nl/visit-centre/

Soeficentrum Murad Hassil, Katwijk

Aan het gele koepelgebouw, dat nabij de boulevard in de duinen prijkt, kleven wonderlijke verhalen. Hazrat Inayat Khan (1882-1927), de stichter van de universele soefibeweging, had daar midden in de natuur een bijzondere geestelijke ervaring gehad. Maar in deze buurt stond ook een heiligdom voor de Romeinse god Apollo en de heilige Willibrordus kwam er in 690 met elf missionarissen aan land. Extra speciaal dus dat soefi’s (feitelijk mystici) juist hier westerse en oosterse geestelijke tradities samenbrengen in hun universele diensten en muziek. Informatie: www.soefitempel.nl

Russisch-orthodoxe kerk H.H. Eersttronende Apostelen Petrus en Paulus, Deventer

Het in 1958 gevluchte Russische echtpaar Alexei en Valentina Lagodin stichtten decennia terug de Russisch-orthodoxe parochie in Deventer. Het vond uiteindelijk definitief onderdak in de voormalige Vijlenfabriek en IJzerhandel “De Ooievaar”. Geen kleurige of gouden koepels op het dak dus, maar het interieur is inmiddels wel van een hoog oh- en ah-gehalte. Compleet met een iconostase, een iconenwand uit Georgië, waarachter het altaar zich bevindt.

Informatie: www.petrusenpaulus.eu/

Essalaam Moskee, Rotterdam

De grootste moskee van Nederland is wel heel bijzonder gelegen. Langs de Nieuwe Maas, nabij voetbalstadion De Kuip, is het met zijn koepel en ranke minaretten beeldbepalend voor de wijk Feijenoord. De grootste of niet, tijdens islamitische hoogtijdagen als het Offerfeest en de maand ramadan kan het hier zo druk zijn dat zelfs het voorplein buiten nog vol is met biddende gelovigen.

Informatie: www.eicc.nl/rondleiding/

Hindoestaanse tempel Sri Varatharaja Selvavinayagar, Den Helder

Midden in een woonwijk in Den Helder wijdden Sri Lankanen een 17 meter hoge tempeltoren aan de hindoegod Ganesh, bekend om zijn olifantenkop. Ganesh biedt hulp bij het wegwerken van obstakels, een reden dat gelovigen hem graag met bloemenkransen omhangen. De vijf verdiepingen tellende tempel is een superkleurig kunstwerk waarop u niet snel uitgekeken raakt. Informatie: Sri Varatharaja Selvavinayagar Temple Netherland (Facebook)

Portugese synagoge, Amsterdam

Midden in het Joods Cultureel Kwartier staat de majestueuze Portugese Synagoge. Het 17de-eeuwse interieur is volledig intact gebleven en wordt verlicht door honderden kaarsen. Onder de bijgebouwen bevinden zich schatkamers, waar u een unieke collectie ceremoniële objecten van zilver, goud, brokaat en zijde kunt bewonderen. In het complex bevindt zich ook de oudste nog functionerende joodse bibliotheek ter wereld: Ets Haim Livraria Montezinos. Informatie: www.jck.nl/nl/locatie/portugese-synagoge

Spirituele Middellandse Zeetuin, Buttinge

Wat een tuin in een rijtje gebedshuizen doet? In de Zeeuwse tuin liggen sowieso de resten van de middeleeuwse Sint Michaëlskerk, die tijdens de Reformatie zwaar beschadigd raakte. Maar een Boeddha en Oosterse borduurwerken die in het Arabisch Allah prijzen vindt u er net zo goed. Te midden van deze relimix vinden vele bezoekers de rust om te mediteren of aan yoga te doen.

Informatie: www.middellandsezeetuin.nl/

Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara, Oudenbosch

Met een gang naar Oudenbosch komt u warempel een beetje in Rome. In het Brabantse dorpje staat een verkleinde versie van de Sint-Pieter. Een pastoor met heimwee naar de Italiaanse hoofdstad zette de bouw van de basiliek eind 19de eeuw in gang. Niet alleen aan de buitenkant, ook aan de binnenkant zijn veel elementen gekopieerd van de Romaanse Sint-Pieter. Het baldakijn boven het altaar van Bernini bijvoorbeeld en de Pièta van Michelangelo.

Informatie: www.basiliekoudenbosch.com

Scots kirk (English Reformed Church), Amsterdam

In deze ‘kirk’ in het beroemde Begijnhof in hartje Amsterdam waant u zich in het Verenigd Koninkrijk. Van 1607 tot op heden gaan Engelssprekenden van vele nationaliteiten er naar de mis. Onder hen bevonden zich niet de minsten: van de Pilgrim Fathers tot koningin Elizabeth II. Enige euvel: de kerk kan niet meer dan 385 personen herbergen. Informatie: www.ercadam.nl

voor meer artikelen klik hier

Tinderen met een hartprobleem

Veel singles zijn aan het daten. Maar als je als datende single iets aan je hart hebt, kom je soms voor dilemma’s te staan. Wanneer vertel ik het? En hoe? En als je een prille relatie hebt: hoe beïnvloedt het jullie samen? Twee hartpatiënten vertellen..

Ellen (26)

‘Mijn hartprobleem is een onderwerp dat ik graag uit de weg ga. Maar natuurlijk kom ik daar niet altijd onderuit. Ik ben single en aan het daten. Ik ben niet heel hard op zoek, maar ik kijk wel om me heen. Ik heb een hartritmestoornis, dus ik voel om de paar slagen een overslag. Ik heb er lang medicijnen voor geslikt waardoor het beter werd en sinds ik eind 2017 geopereerd ben is het veel minder geworden. Ik hoef me er niet echt zorgen over te maken, het is vooral belangrijk dat ik er extra alert op ben. Via Tinder en via via heb ik de afgelopen tijd meerdere mensen gezien. Die ging ik dit alles niet zomaar vertellen. Ik ben dan toch bang dat het iemand afschrikt. Of bang dat mensen denken dat ze extra voorzichtig met me moeten zijn, terwijl dat niet nodig is. Soms wel, maar dat kan ik zelf prima regelen. Rond de ingreep bijvoorbeeld had ik ook contact met iemand. Hem moest ik vertellen dat het nu niet kon, omdat ik nog aan het herstellen was.

Toen ik nog niet geopereerd was, had ik er meer last van. Ik had toen ook een relatie en was vaak moe. Sommige dingen kon ik niet goed, zoals dagelijkse activiteiten. Zelfs voor intiem zijn was ik soms te moe. Na de operatie is dat gelukkig veel minder geworden. Alleen na zware inspanning heb ik soms nog last van vermoeidheid of duizelingen. Daar pas ik dus mee op.

Overigens heb ik er niet alleen moeite mee bij relaties om het te vertellen. Ik heb ook wel eens dat nieuwe vrienden heel erg voorzichtig of afhoudend reageren. Dat vind ik vervelend. Ook al is het goed en meelevend bedoeld, ik ben meer dan mijn hartprobleem en wil niet dat daar de focus zo sterk op komt te liggen. Ik ben nu langer met iemand aan het daten en hij weet het inmiddels. Gelukkig reageerde hij heel nuchter. Hij schrok niet en hij was ook niet extra bezorgd. Hij zei: ok, dan is het zo. Een heel fijne reactie. De reactie waarop je hoopt.’

Peter (49)

‘Meestal vertel ik het als het zo ter sprake komt, bijvoorbeeld als vrouwen bij beginnende intimiteit het litteken op mijn borst zien of mijn pacemaker voelen zitten. Ik heb hartfalen en ben op mijn tweede al geopereerd. Dat litteken is duidelijk zichtbaar. Inmiddels heb ik een pacemaker en ICD. Ik kan zomaar een hartstilstand krijgen, dus dat apparaatje zit er om me daarvoor te behoeden. Als ik het vertel reageren de meeste dames/vrouwen goed. Op mijn leeftijd heeft iedereen wel een verhaal. En juist als je vertelt wat er speelt kan dat soms de aanleiding zijn voor diepere gesprekken. Gesprekken die ergens over gaan. Daar houd ik zelf ook het meeste van. Ik ben geen smalltalker. Zo heb ik in een periode waarin ik veel aan het daten was, een aantal mooie vriendschappen opgedaan. En weet ik dat iedereen wel zijn of  haar eigen geschiedenis  heeft.

De meeste mensen reageren dus fijn, maar dat is niet altijd zo. Ik heb gedatet met een vrouw die al snel zei dat ze geen zin had in dit soort ingewikkeldheden en onzekerheden. Het was iemand op wie ik erg verliefd was, dus dat heeft me veel pijn gedaan. Maanden heb ik er verdriet van gehad.

Inmiddels ben ik al ruim een jaar niet single meer. Ik heb een vriendin en we hebben het fijn samen. Ze weet van mijn hartprobleem, maar wil het er niet graag over hebben. Ze is een keer mee geweest naar een controle. Dat was heel fijn, maar het onderwerp komt zelden ter sprake . Ik vind dat niet zo erg eigenlijk. Ze weet dat het speelt en daar laten we het bij.’

Peter wilde alleen zijn voornaam gebruiken en Ellen heet eigenlijk anders. Namen zijn bij de auteur bekend.

voor meer artikelen klik hier

Roel Vanderstukken: Ik liet mijn litteken met reden aan het publiek zien

De Vlaamse acteur, zanger en presentator Roel Vanderstukken (41) is in Nederland vooral bekend om zijn rol in de vroegere tv-serie Flikken Gent. Vorig jaar herfst werd hij getroffen door een hartaanval. Een donderslag bij heldere hemel, zegt hij zelf.

Wat gebeurde er precies?

Ik had twee nachten last van maagpijn gehad, althans, dat dacht ik. Zondagnacht had ik een beetje pijn, maar die verdween snel. De volgende nacht was de pijn er weer, maar nu veel sterker en het ging niet over. Het straalde ook uit naar mijn arm. Toen ik de volgende ochtend mijn arts raadpleegde, zei die me niet ongerust te zijn: ‘Op uw leeftijd is daar geen reden toe’. Hij vond zo snel ook niets afwijkends. Hij nam wel bloed af en schreef wat voor voor mijn maag. Met de medicatie ging het een beetje beter. Ik ging zelfs naar mijn werk, naar opnames voor de Vlaamse soapserie Familie. Aan het einde van de dag voelde ik me alleen wel belabberd. Toen bleek dat de dokter en mijn vrouw me hadden proberen te bellen. Het was mis. Ik moest direct naar de cardioloog en het hospitaal, aan de hartbewaking. Mijn kransslagader zat aan twee kanten behoorlijk verstopt. Onderzoek wees uit dat ik een aantal jaren ervoor ook al een hartaanval had gehad. Er was littekenweefsel gevonden. Vanwege de minimale doorbloeding was een stent geen optie. Er moest een overbrugging (omleiding) komen.

Voor de zware operatie nam je afscheid van je vrouw en twee zoontjes.

Ja, omdat ik op de hartbewaking lag, was ik geen hoog dringend geval meer. Ik moest vijf dagen op de operatie wachten. Dat was genoeg tijd om me de ernst van de ingreep te realiseren. Je gaat zeven uur onder narcose en ze opereren een kloppend hart, dat is geen lachertje. Je loopt meer risico dan met een ander lichaamsdeel, het kán fout lopen. Maar ja, ze doen zeven van die operaties op een dag, het is ook een routineding.

Zit hartfalen in de familie?

Mijn grootvader had hartaanvallen, maar die was zwaar diabeet en ook astmalijder. We dachten dat het hartfalen met die andere aandoeningen te maken had, dat het meer een gevolg was daarvan, geen oorzaak. Maar het feit dat ik op jonge leeftijd, met veertig jaar, een hartaanval kreeg, wijst toch op genetische factoren. Mijn vader heeft daarom na het gebeuren met mij zichzelf laten controleren. Hij bleek exact hetzelfde te hebben als ik. Bij hem zat de boel voor 50-60% dicht. Anders dan ik had hij nooit gerookt. Hij had nog kunnen wachten met de operatie, maar dat heeft hij niet gedaan. Met 62 jaar is hij geopereerd in plaats van op zijn 75e. Herstel gaat op jongere leeftijd beter.

Hoe voel je je nu?

Ik voel me goed. Na drie maanden ging ik alweer aan het werk, want voor een acteur in een soapserie is zo lang thuiszitten heel wat. De dokter vond het ook oké. Ik bekijk het leven nu wel anders. Je bent je er voortdurend van bewust dat er iets boven je hoofd hangt. Dat gaat niet weg. Dat litteken op mijn borst herinnert me daar ook aan. Die spoken in je hoofd maken wel dat je effectief iets gaat doen. Nieuwe gewoontes aanmeten.

Wat doe je nu anders dan voorheen?

Kijk, je werkt snel weer veel te hard. Aan de ene kant wil je effectief meer tijd met je gezin doorbrengen, aan de andere kant moet je knokken om het als artiest te redden in dit kleine halve landje. Ik heb geen klagen hoor, alles loopt goed, maar er is druk. Dan steek je ook af en toe weer een sigaret op. Veel minder dan vroeger, maar toch. Minder werken moet ik echt inplannen en ook leren me daar niet schuldig over te voelen. Presentatieopdrachten heb ik helemaal laten vallen, muzikaal doe ik nog maar de helft van de optredens. Eerder ging ik twee weken op vakantie, nu vaker kortere periodes, vier keer per jaar vijf dagen, zodat de stress meer verlosmomentjes heeft. Minder alcohol drinken doe ik ook, al is niet gezegd dat alcohol een probleem is. Golfen deed ik al wel, zo’n twee à drie keer per week, dat is toch zo’n 16.000 stappen per keer. Daarbij jog en fiets ik, maar afhankelijk van de drukte wel meer of minder. Overal regelmaat in vinden is een gevecht, maar eentje dat ik ga winnen.

Heb je tips voor andere hartpatiënten?

Dat vind ik lastig. Ik ben niet de beste hartpatiënt. Toen ik pas geopereerd was, heb ik wel mijn litteken via Instagram aan het publiek laten zien. Met een reden. Ik wil mensen aansporen jaarlijks een keer naar de cardioloog te gaan. Voor bloedafname en testjes. Je bent er maximaal een half uurtje mee kwijt, maar je kunt er gezondheidsproblemen mee vermijden.

voor meer artikelen klik hier

Mijn mooiste reis

‘Reizen is anders geworden, maar niet minder leuk’

In deze rubriek vertellen mensen over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van Janet Bouwmeester (40), die de auto-immuunziekte lupus heeft én een enorme passie voor reizen. Een van haar meest memorabele vakanties, een rondreis door Canada en de Verenigde Staten in 2011, begon in het ziekenhuis…

‘Met mijn ziekte mag ik eigenlijk niet in de zon. Toch weerhoudt dat me niet om op vakantie te gaan, daarvoor vind ik reizen veel te leuk. Een van mijn favoriete bestemmingen is Andalusië, waar ik ooit een cursus Spaans volgde en dat sindsdien een plekje in mijn hart heeft veroverd. De zon schijnt er natuurlijk volop, maar ik zorg er gewoon voor dat ik zo veel mogelijk in de schaduw blijf. Soms zie ik er misschien wat raar ingepakt uit met mijn sjaaltjes, hoedjes en zonnebrillen, maar je moet een beetje creatief zijn. Het droge, warme klimaat is juist goed voor mijn ziekte, vochtige of heuvelachtige landen kan ik weer beter vermijden.

Door de jaren heen ben ik er best handig in geworden om te reizen met mijn auto-immuunziekte. Ik zorg bijvoorbeeld dat mijn reisschema zodanig is dat ik voldoende nachtrust krijg, vraag in het hotel of ik een vroege check-in en late check-out kan krijgen en doe overdag meestal nog een middagdutje. Momenteel gaat lopen prima, maar er zijn ook periodes waarin ik voornamelijk een rolstoel gebruik. Sinds ik mijn eigen rolstoel een keer kapot van de bagageband haalde, huur ik die meestal ter plaatse. Dat is vaak net zo makkelijk, en helemaal niet duur.

Benauwd

Helaas heeft mijn ziekte ook weleens een vakantie compleet geruïneerd. Zo heb ik in 2014 in Mallorca alleen maar in het ziekenhuis gelegen, omdat ik opeens een flinke opvlamming kreeg. Maar drie jaar eerder, toen ik met een vriendin naar de Verenigde Staten en Canada ging, was daar nog helemaal geen sprake van. Ik had juist een heel goed jaar gehad, voelde me zo goed dat ik zelfs geen rolstoel nodig had. Maar tijdens de vliegreis werd ik langzaam steeds benauwder en eenmaal in Toronto had ik zo veel pijn dat we ons echt flink zorgen maakten. In plaats van de stad te bekijken, zochten we na de eerste reisdag in Ottawa dus meteen een ziekenhuis op. De artsen waren bang dat ik een longembolie had, waar ik enorm van schrok. Ik zag mezelf al in mijn eentje in een Franstalig ziekenhuis liggen, want ik had gehoord dat je met een longembolie soms maandenlang niet mag vliegen. Gelukkig bleek het allemaal mee te vallen. Ze gaven me een spuit met prednison, waarna ik een dag later al zo opgeknapt was dat ik mijn reis weer kon hervatten. De rest van de trip heb ik nergens last van gehad, waardoor we – ondanks de moeizame start – toch een fantastische tijd hebben gehad.

Zowel in Canada als de Verenigde Staten vond ik de mensen ontzettend vriendelijk en behulpzaam, waardoor de sfeer goed was. We hadden onze rondreis van tevoren zelf samengesteld, met een huurauto reden we van stad naar stad. Niet alleen geeft een eigen auto een gevoel van vrijheid, het is ook prettig dat je altijd je eigen vervoer bij de hand hebt, als lopen te vermoeiend wordt. We genoten van Ottawa, Toronto, New York en Boston, maar gingen ook de natuur in. We hebben bijvoorbeeld de beroemde Niagara watervallen bezocht, waar we met een bootje naartoe voeren. Eigenlijk vond ik de watervallen zelf minder spectaculair dan ik had verwacht, maar we hebben veel gelachen om onze gekke felblauwe regencapes en de grote hoeveelheden water die we over ons heen kregen tijdens het tochtje.

Heksenstadje

Wat ik altijd leuk vind, is aan lokale bewoners vragen wat zij zouden aanraden om te doen. Zo kom je op plekken die je anders waarschijnlijk niet zou hebben bezocht, maar die toch de moeite waard zijn. In de buurt van Boston belandden we op die manier in het stadje Salem, waar in de 17e eeuw een aantal ‘heksen’ zijn opgehangen na oneerlijke processen in de rechtbank. Die geschiedenis en de mooie historische koopmanshuizen in het plaatsje, zorgden voor een heel interessant uitje.

Ik heb nog steeds hele mooie herinneringen aan deze reis, misschien juist omdat het de laatste keer is geweest dat ik de oceaan ben overgestoken. Dat ik toen in het vliegtuig zo ziek werd, en daarna in Mallorca opnieuw, heeft ervoor gezorgd dat ik tegenwoordig liever landen uitkies die op hooguit vier uur vliegen liggen. Zuid-Portugal vind ik prachtig, net als Italië en Spanje. Maar ik kies ook juist plekken die wat minder bekend zijn, zoals Montenegro. Reizen is anders geworden dan toen ik jong was, langzamer vooral. Vroeger vond ik het belangrijk om de grote toeristische trekpleisters te bezoeken en reisde ik daar gerust een paar uur voor om. Dat vind ik nu vaak te vermoeiend, maar ook niet meer echt nodig. Ik hoef niet per se naar Marseille of Nice, ik vermaak me net zo goed door in een klein dorpje op een terrasje naar mensen te kijken. Vroeger had ik me dat niet kunnen voorstellen, maar het is een verademing om te merken dat ik daar net zo van geniet.’

Janet schrijft over haar ziekte op: www.janetbouwmeester.nl.

voor meer artikelen klik hier

George werkte door tot kort voor de operatie

In de vorige uitgave heeft u al gelezen over George, die in afwachting was van zijn operatie. Hier het vervolg…

George Schijns uit Roermond heeft hart voor het garagebedrijf van hem en zijn beide broers. Dat bleek weer eens op 11 juni jl., de dag waarop hij werd opgenomen in het academisch ziekenhuis in Maastricht om een hartklepoperatie te ondergaan. Voordat hij afreisde naar Maastricht, ging George ’s ochtends vroeg nog naar zijn autobedrijf waar hij tot elf uur bleef werken om zich vervolgens ‘s middags te laten opnemen in het ziekenhuis.

George had last van een lekkende hartklep en dat al jarenlang. In 2007 had de huisarts al een ruis aan zijn hart gehoord, waar destijds geen aandacht aan werd geschonken. Niet zo lang geleden werd die ruis tijdens een controle opnieuw gehoord. Hij was naar de dokter gegaan omdat hij veel hoofdpijn en hartkloppingen had. Dit keer werd George wel doorgestuurd en op 12 juni moest hij onder het mes. Nou ja, dat ‘mes’ viel reuze mee, weet George inmiddels.

‘Op 11 juni ben ik opgenomen en de dag erna ben ik geopereerd’, vertelt de 46-jarige George. ‘De week daarvoor had ik een gesprek met de chirurg. Tussentijds, voor de opname en de operatie, ben ik gewoon gaan werken. Ik ben niet zo iemand die thuis zit te wachten. Dat schiet niet op.’

Alleen in de nacht van 11 op 12 juni had George het even moeilijk. Maar een ’s avonds verzonden appje van Jan en Marly van Overveld van Hartpatiënten Nederland, waarin zij hem sterkte wensten en zeiden te geloven in de goede afloop, monterde hem weer op.

‘De operatie is super gegaan. De chirurg maakte een paar sneetjes aan de zijkant van mijn borstkas. Toen ik wakker werd uit de narcose, had ik helemaal geen pijn. Iemand die een tand laat trekken, voelt meer pijn! Mijn vrouw zat bij me op de intensive care toen ik wakker werd. Ze was heel opgelucht.’ Ook anderen die bij George op bezoek kwamen zeiden: ‘Heb jij een hartoperatie gehad? Je ziet er veel beter uit dan eerder, je hebt veel meer kleur!’

‘Het infuus en de drain werden al snel weggehaald, ongelooflijk zo snel ging dat! Wel moest ik longoefeningen doen, omdat mijn rechterlong tijdens de operatie was ingeklapt. Met een pijpje moest ik in- en uitademen, zodat de long weer uitzette.’

Op donderdag werd George geopereerd en op maandagmiddag zat hij alweer thuis in zijn eigen tuin. ‘Ik had er niet van durven dromen dat het zo goed zou gaan’, toont George zijn blijdschap over de goede en nagenoeg pijnloze afloop. ‘Een paar dagen later op vrijdag, een week na de operatie, ben ik in de werkplaats gaan kijken. Om na twee weken vakantie te hebben gehad, weer te gaan werken. Weliswaar maar drie uurtjes per dag. Ik deed de administratie, maakte facturen en nam de telefoon op. Dat viel toch wel even tegen. Het is namelijk erg druk in onze garage, zeker in de vakantietijd. De telefoon blijft maar gaan. Ik was na een paar uurtjes blij weer tijd voor mezelf te hebben en weer wat rust te kunnen pakken.’

Om goed bij te komen van de operatie gingen George, zijn vrouw Flosje en zijn kinderen Fem (9) en Tijn (5) een weekje met de caravan naar Luxemburg. ‘Flosje heeft de afgelopen weken en maanden veel spanning gehad’, weet George. ‘Maar ondanks alle stress heeft ze zich sterk gehouden. Fem ging rond de operatie een week op kamp en kreeg er zodoende weinig van mee. Toen zij haar vader zaterdag bezocht in het ziekenhuis was ze blij. Ze zag immers geen slangen aan papa. “Zo slecht heb je het hier niet”, zei ze. Maar ook Tijn heeft het er op momenten nog wel eens over. De kinderen krijgen er toch iets van mee.’

‘Als je zo´n operatie nu vergelijkt met vroeger, wat een wereld van verschil. Mijn oom werd dertig jaar geleden ook aan zijn hartklep geopereerd. Dat was toen een openhartoperatie. Hij leeft nog steeds, is nu achter in de zeventig en speelt nog geregeld tennis. De operatie was vroeger pijnlijk en het risico op overlijden was veel groter. Ik hoorde dat van de tien personen die toentertijd geopereerd werden, er maar twee doorheen kwamen. De rest is vroeg daarna overleden. Ongelooflijk, wat ze vandaag de dag kunnen! In Maastricht opereren ze soms vier mensen op een dag!’

‘Ik heb me geen moment onveilig gevoeld na de operatie, maar tegelijkertijd blijft het spannend. Over twee weken heb ik een controle bij de cardioloog in Roermond. Ik voel me goed en ga ervan uit dat alles goed blijft gaan!’

George denkt even na en zegt: ‘Ik ben blij dat ik naar mijn lichaam heb geluisterd. Anders was ik misschien wel tien of vijftien jaar blijven doorlopen met die slechte hartklep. Wellicht was het dan niet zo goed afgelopen.’

voor meer artikelen klik hier