Het Pioppi dieet: goede keuze voor het hart?

Geschreven door

Eind vorig jaar was het ineens een bestseller in Nederland: het Pioppi dieet, een boek van de Britse cardioloog Aseem Malhotra en filmmaker Donal O’Neill. Meer dan 50.000 exemplaren gingen over de toonbank. Veel mensen vallen af door dit dieet, dat ook een levensverlengend effect belooft. Maar er zijn ook geluiden dat het Pioppi dieet ongezond is voor het hart. Is het Pioppi-
dieet wel of geen aanrader?

Pioppi is een piepklein Zuid-Italiaans dorpje, twee uur rijden onder Napels. Het bijzondere eraan is dat de inwoners daar vrijwel allemaal in goede gezondheid een hoge leeftijd bereiken. Over ‘Het geheim van Pioppi’ gaat het boek. Maar de directe aanleiding voor het succes van het boek was het televisieprogramma ‘Dokters van morgen’. Daarin volgden 3 deelnemers het dieet en de leefstijlrichtlijnen uit het boek, met goede effecten op gewicht, middelomtrek, bloeddruk en cholesterol. Ook werden de inwoners van Pioppi gefilmd: charmante oude Italianen die dansten en lachten.

Mediterraan eten

Pioppi is synoniem voor een gezonde leefstijl. Allereerst is er de voeding. De inwoners van Pioppi eten een klassiek mediterraan dieet: veel groenten, fruit, olijfolie, peulvruchten, vis en noten. Dit vullen ze aan met bescheiden hoeveelheden pasta, brood, zuivel en vlees. Van dit dieet is al heel lang bekend dat het gezond is voor hart en bloedvaten. Verder zijn de inwoners van Pioppi tot op hoge leeftijd actief, bijvoorbeeld door te werken in de moestuin en veel te wandelen. Ze eten nauwelijks snacks en tussendoortjes, hebben een rijk sociaal leven en heel weinig stress. Dit zijn allemaal uitstekende voorwaarden om een lang, gezond en gelukkig leven te leiden en dit zijn ook de adviezen die in het boek genoemd worden.

Kritiek

Tot zover is er niets aan de hand. Maar tóch roept het Voedingscentrum dat het Pioppidieet ongezond is. Hoe kan dat? Dat komt omdat de cardioloog Malhotra zijn eigen draai geeft aan het klassieke Mediterrane dieet. Hij is om te beginnen een fervent tegenstander van suiker. Volgens hem is er overtuigend wetenschappelijk bewijs dat suiker niet goed is voor de gezondheid. Veel artsen en diëtisten zijn het hier overigens hartgrondig mee eens. Maar Malhotra gaat nog een stap verder, want hij schrapt ook andere koolhydraten uit het dieet. Dus ook pasta, brood of rijst. Hij zegt dat hij dit doet omdat hij een verbeterde versie van het mediterraan dieet wil bieden, met veel effect op het lichaamsgewicht. Bij mensen die diabetes type 2 hebben of die insulineresistent zijn, kan het beperken van koolhydraten helpen om de bloedsuikers op het juiste peil te krijgen. En koolhydraatarm eten heeft als voordeel dat je er – zeker in het begin – goed van afvalt. Vandaar dat de deelnemers aan het programma ”Dokters van morgen” zo’n goed resultaat boekten. Het Voedingscentrum is niet tegen het schrappen van suiker, maar vindt wel dat je brood, aardappelen en pasta moet blijven eten.

Niet bang voor vet

In het Pioppi-dieet heeft vet een grote rol. Om te beginnen natuurlijk het gezonde onverzadigd vet zoals in olijfolie. Maar Malhotra is ook helemaal niet bang voor verzadigd vet, zoals in vlees, volle zuivel, kokosolie en roomboter. Hier is het Voedingscentrum ook op tegen. Ze vinden dat kokosolie niet thuishoort in een mediterraan dieet, en daar hebben ze wel een punt, want het is echt een vreemde eend in de bijt. Verder hanteert het Voedingscentrum nog steeds de richtlijn van maximaal 10 energieprocent verzadigd vet in de voeding, omdat dit het cholesterolgehalte kan verhogen. Omdat het Pioppidieet arm is aan koolhydraten, stijgt bijna als vanzelf het vetgehalte van de voeding en kom je daarmee boven die 10 procent. Is dat erg? Niet volgens Malhotra: ‘Als je in verhouding vetrijk eet en minder suikers en koolhydraten, verbeteren je bloedvetten‘. En dat is ook de ervaring van veel mensen die koolhydraatbeperkt eten.

21-dagenplan

Op de voorkant van het boek staat dat het ‘een lifestyleplan in 21 dagen’ is. Dat is opvallend, want de mensen in Pioppi eten hun hele leven zo. Juist dat is de reden dat ze zo oud worden. Waarom dan toch die 21 dagen? Malhotra zegt in een interview: ‘Omdat we op die manier mensen willen verleiden om dit dieet eens te proberen. We laten ze zien dat je al met drie weken heel veel effect bereikt met een andere voeding en leefstijl. Kijk maar naar de deelnemers uit het televisieprogramma. En als je eenmaal hebt gemerkt hoe goed je je voelt met het Pioppi-dieet, ga je door. Want natuurlijk is deze leefstijl juist gezond als je het langer volhoudt.’

Wel of niet Pioppi?

Om te beginnen: er is helemaal niks mis met het mediterraan dieet, dus dat kunt u echt met een gerust hart doen. Wilt u daarnaast ook afvallen? Dan is suiker laten staan sowieso een goed idee: geen frisdrank, koekjes, snoep en geen suiker in koffie en thee. Als u snel wilt afvallen of (pre)diabetes heeft, kunt u ook kleinere porties eten van brood, rijst, aardappelen en pasta. Het beste is het om dat te doen in overleg met een diëtist. Qua vet is het raadzaam om te kiezen voor gezond vet uit olijfolie, vette vis en noten. Een beetje roomboter of volle zuivel kan best, maar overdrijf het niet. Zo profiteert u optimaal van het beste van Pioppi!

  • Het Pioppi dieet. Een lifestyleplan in 21 dagen. Aseem Malhotra en Donal O’Neill.
  • Pioppi – het kookboek. Aseem Malhotra, Donal O’Neill en Nora French (verschijnt eind januari 2019)

voor meer artikelen over o.a leefstijl klik hier

Dr. Peyman Sardari Nia

Geschreven door

‘De mitraalklep is de meest complexe en uitdagende klep van het hart’

Komend jaar zullen we in HartbrugMagazine de werkzaamheden gaan volgen van Dr. Peyman Sardari Nia, die als cardiothoracaal chirurg werkt in het Maastricht UMC+. In deze uitgave vertelt hij meer over zijn specialisme:
de mitraalhartklep. Wat is een mitraalhartklep?

‘Het hart heeft vier kleppen, die een rol spelen bij de bloedsomloop. Twee van de vier kleppen (de aortaklep en pulmonalisklep) zijn uitlaatkleppen, de andere twee (de mitraalklep en tricuspidalisklep) zijn inlaatkleppen. Als het hart zich vult, gaat de mitraalklep open en als het hart samenknijpt, moet de klep weer dichtgaan. De mitraalklep ligt aan de linkerkant van het hart en regelt de bloedtoevoer van de longen naar de rest van het lichaam. De klep bestaat uit twee klepbladen die via een soort ‘koordjes’ vastzitten aan de hartkamer.’

Vanwaar uw interesse in deze klep?

‘De mitraalklep is heel complex van structuur, veel complexer dan bijvoorbeeld de aortaklep. Ook de problematiek ervan is complexer. Meestal is er een vernauwing van de aortaklep en wordt de klep vervangen. Dat is een routineoperatie van twee uur. Bij de mitraalklep is daarentegen vooral een lekkage het probleem en er zijn ook veel verschillende manieren om dit te repareren. Er komt dus meer creativiteit bij kijken, wat het voor mij uitdagender maakt. Niet dat ik ooit bewust heb besloten me toe te gaan leggen op mitraalkleppen hoor, het is als hartchirurg op mijn pad gekomen. Hoe meer operaties ik deed, hoe meer expertise ik kreeg en daardoor is geleidelijk aan daar mijn focus komen te liggen.’

Wanneer heeft iemand een mitraalklepoperatie nodig?

‘De twee klepbladen van de mitraalklep zitten zoals gezegd dus met koordjes vast aan de kamer. Als die koordjes kapotgaan of de klepbladen niet meer goed op elkaar aansluiten – bijvoorbeeld omdat het hart om een andere reden groter wordt – dan kan er een lekkage ontstaan. De meest voorkomende oorzaak van zo’n lekkage is slijtage. Waarom dit bij de ene persoon wel gebeurt en bij de ander niet, weten we nog niet precies. Een aortaklep slijt ook, maar dit heeft voornamelijk met ouderdom te maken en leidt tot vernauwing. Vernauwing aan de aortaklep zien we daarom vooral bij patiënten van zeventig- of zelfs tachtigplus. Lekkages aan de mitraalklep zien we echter in verhouding ook vaker bij jongere mensen, zelfs bij veertigers. We vermoeden dat dit te maken heeft met de complexe structuur van deze klep, waardoor er minieme verschillen tussen individuen leiden tot problemen.’

Wat doet zo’n lekkage met het hart?

‘Als de mitraalklep niet meer goed werkt, krijgt het hart het bloed niet meer goed rondgepompt (het hart pompt voor- en achteruit). Daardoor gaat het hart zich aanpassen en wordt het groter. Maar de spier groeit niet mee, dus daardoor gaat uiteindelijk de functie achteruit. Als dat blijft voortduren, wordt het hart uiteindelijk een soort grote slappe zak. De patiënt merkt dit bijvoorbeeld doordat hij vermoeider wordt en geen inspanningen meer kan doen. Tegelijkertijd zorgt het ook voor stuwing in de longen, wat resulteert in kortademigheid. Daarbij: als het hart steeds groter wordt, kunnen de klepbladen nog minder goed op elkaar aansluiten en wordt dus ook de lekkage steeds groter. Het is dus een progressief proces van hartfalen en moet daarom meestal behandeld worden.

Wat zijn de behandelopties?

‘Bij de aortaklep is vervanging eigenlijk de standaard behandeling. Bij de mitraalklep is vervanging slechts een van de mogelijkheden. Bij vervanging heb je twee keuzes: een biologische klep, die het grote nadeel heeft dat die na 10 tot 15 jaar versleten is en opnieuw vervangen moet worden. Of een mechanische klep, die als nadeel heeft dat de patiënt de rest van zijn leven bloedverdunners moet slikken. Als er sprake is van een vernauwing of een infectie, is er vaak geen andere mogelijkheid dan vervanging. Dat zien we echter maar een paar keer per jaar, in veruit de meeste gevallen is een lekkage het probleem. En in die gevallen kiezen we bijna altijd voor reparatie. Op de lange termijn doen patiënten die een reparatie hebben gehad, het namelijk gemiddeld beter dan patiënten bij wie de klep is vervangen.’

Hoe gaat zo’n reparatie in zijn werk?

‘Dat kan op honderden verschillende manieren, dat is wat dit specialisme dus zo complex maakt. Ook de benadering van de patiënt kan op verschillende manieren. De klassieke methode is door het borstbeen open te maken, de patiënt aan een hart-longmachine te verbinden, het hart stil te leggen en de klep dan te repareren.

Maar er is ook nog de minimaal invasieve methode, waarbij we via kleine sneetjes aan de zijkant van het lichaam met een camera de klep repareren waarbij we de hart-longmachine aansluiten via de lies. En dan zijn er ook nog nieuwere technieken, waarbij we de operatie uitvoeren op een kloppend hart. Alle technieken vergen veel oefening. Ter voorbeeld: om de minimaal invasieve methode te beheersen, moet je deze operatie 100 tot 150 keer hebben uitgevoerd. En een gemiddelde chirurg doet ongeveer 5 hartklepoperaties per jaar. Vandaar dat dit soort operaties voornamelijk worden gedaan door chirurgen die zich erop toegelegd hebben.’

Hartpatienten Nederland dr. Peyman Sardari Nia (hartchirurg)

 

voor meer artikelen over o.a behandeling klik hier

Een hart om van te houden

Geschreven door

Je weet pas echt hoe oud je bent geworden als je een popgroep ziet optreden die in je jeugd furore maakte. Als we nu de bandleden, na al die jaren, terugzien tijdens een reünie-optreden, is het wel even schrikken. Wat zijn díe oud geworden. Tegelijkertijd besef je dat je een spiegel voor je hebt: niet alleen zíj zijn zo oud geworden!

Ik zag onlangs een reportage over een Tegelse vriendengroep die nog steeds gezamenlijk ritjes maakt op de Puch bromfiets, die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw populair was. Ook ik was trotse eigenaar en berijder van zo’n Puch met het typische hoge stuur, een brommer waarmee ik indruk probeerde te maken op de meisjes. Die tijd ligt al meer dan veertig jaar achter me. Je had in die tijd een Puch of een Zündapp. Je hoorde bij de ene of bij de andere groep.

Die rivaliteit, die je ook in muzikale voorkeuren had, is nu allang voorbij, weggezonken in het moeras der vergetelheid. En eerlijk gezegd is de magie ook een beetje weg. Vergane glorie.

En toch raakt de muziek van toen, een snaar in ons hart. Je hart leeft op wanneer het geraakt wordt door mooie memories, of krimpt omgekeerd ineen bij het horen van een lied uit een tijd die we liever vergeten. Muziek neemt ons mee terug in ons verleden, naar onze diepste wensen en verlangens, ons verdriet en onze vreugde. De tijd van toen blijft voortleven in ons hart. Ook al is die buiten ons niet meer zichtbaar.

De beelden en emoties van weleer blijven ons hele leven lang nagalmen in onze muzikale herinnering. Door die muziek terug te horen, kom je dichter bij jezelf. Je kunt even de wereld om je heen wegsturen en een duik nemen in de magische binnenwereld van jezelf. Dan voel je weer die eerste kus, dat hevige verlangen, die omhelzing en zie je weer de ogen van je geliefde. Muziek raakt je hart. Dan voel je dat je hart het centrum is van je vreugde en verdriet, liefde en haat, van al je diepere emoties en gedachten. Een hart om te koesteren. Een hart om van te houden!

Column door: Henri Haenen

‘Elke keer dat ik een schat vond, kwam er wat vuur in me naar boven’

Geschreven door

In april onderging Bert Terlouw (55) uit Raalte een zware openhartoperatie. Het herstel duurde lang, maar zelfs tijdens die maanden zat hij niet helemaal stil. Als amateurarcheoloog ontdekte hij – gewoon, vanuit de huiskamer – een hele serie onbekende kasteelterreinen.

Al zo’n 25 jaar houdt Bert Terlouw (in het dagelijks leven sociaal psychiatrisch verpleegkundige en raadslid voor D66) zich hobbymatig bezig met archeologie. ‘Sommige amateur-archeologen vinden het leuk om te graven, maar ik vind het leuk om dingen te ontdekken. Ik vergelijk het met sportvissen: ik hengel in de vijvers waar niemand vist en als ik beet heb, heb ik mijn doel bereikt.’

De openhartoperatie die de Raaltenaar moest ondergaan was zwaar, zowel fysiek als emotioneel. Zijn vader had dezelfde kwaal, maar overleed een dag voor hij geopereerd zou worden. Bij Bert ging het wel goed, maar het was geen makkelijke tijd: na vier omleidingen en een hartklepcorrectie kreeg hij nog de nodige complicaties op zijn bordje. De extreem hete zomer hielp enerzijds niet mee in het herstel, maar was anderzijds juist een cadeautje. De aanhoudende droogte bleek namelijk een zegen voor archeologen!

‘Als gewassen verdrogen, reageert de ondergrond en worden dingen zichtbaar die anders verborgen waren gebleven, zoals restanten van oude nederzettingen. Ik hoorde via via dat er in Engeland en Ierland door de droogte onbekende kastelen waren gevonden en dacht: dat kan in Nederland ook! Omdat ik last had van concentratieproblemen, had de dokter juist geadviseerd om iets te gaan doen waarvoor ik me goed moest focussen. Dit leek me een mooi project.’

Middeleeuwen

Met behulp van satellietbeelden, oude landkaarten, hoogtekaarten en Google Maps struinde hij vanachter zijn computer Oost-Nederland af, op zoek naar minimale veranderingen in het landschap. ‘Kringen en lijnen kunnen verraden dat er op die plek ooit een kasteel of burcht heeft gestaan’, legt hij uit. ‘Muren zijn meestal niet bewaard gebleven, aangezien kastelen in de Middeleeuwen hier – in tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk en Engeland – meestal van hout waren. Maar je kunt soms wel de ligging van grachten laten zien. Als je er langs loopt, zouden die zogeheten crop marks nooit opvallen, maar vanuit de lucht zijn ze zo duidelijk zichtbaar dat ik soms al binnen tien minuten beet had. Ik weet na al die jaren inmiddels waar ik op moet letten. In maïsvelden is het bijvoorbeeld makkelijker zoeken dan in aardappelvelden.’

In niet veel meer dan een half uurtje per dag vond Terlouw een hele serie oude kasteelterreinen in onder meer Wesepe, Ommen, Lochem en op de Veluwe. Zijn vondsten meldde hij aan bij regio-archeologen, die verder onderzoek konden doen. ‘Daarna kon ik het weer loslaten’, zegt hij. ‘Ik blijf een visser, die gooit zijn gevangen vis ook weer terug nadat iedereen hem heeft gezien. Al vind ik het altijd wel leuk als mijn naam in de landelijke database van archeologische vondsten wordt vermeld. Sommige locaties zijn bijzonder genoeg voor jarenlang wetenschappelijk onderzoek’.

Wandelingen

Toch kan hij het niet helemaal loslaten. Sinds kort is hij, na een lang herstel, weer een paar uurtjes per week aan het werk. ‘De eerste maanden kon ik geen wandelingen maken door weilanden en bossen. Maar nu ik weer wat mobieler ben, probeer ik af en toe een locatie in de buurt te bekijken. Dat helpt ook om mijn conditie terug te krijgen. Dan loop ik samen met de boer door het landschap en praten we over de historie en de gevolgen van de vondst. In Wesepe ben ik bijvoorbeeld gevraagd om mee te vergaderen over de mogelijkheden, zo blij was de bevolking met de wetenschap dat er een stuk geschiedschrijving binnen hun gemeentegrenzen ligt.’

Zijn hobby heeft zijn herstel absoluut bevordert, denkt hij. ‘Niet alleen omdat het mijn concentratie heeft verbeterd, maar het was ook een welkome afleiding. Elke keer dat ik een ‘schat’ vond, kwam er weer wat vuur in me naar boven.’ Zoeken naar meer kasteelterreinen doet hij voorlopig niet meer. ‘Anders word ik straks weer net zo druk als voor de operatie’, zegt hij. ‘Maar wie weet, als de volgende zomer weer zo droog wordt…’

voor meer artikelen klik hier

Tijd voor een nieuw reisjaar!

Geschreven door

Het afgelopen jaar is omgevlogen; 2018 zit er alweer bijna op. Vooral door al die mooie en leuke HartbrugReizen vliegt de tijd. We kijken terug op een geslaagd reisjaar. Vele reizigers hebben weer genoten van mooie en gevarieerde vakanties. Wat hebben we het weer fijn gehad met z’n allen! Bijzondere plekken gezien en bezocht, gevarieerde excursies gemaakt, en er zijn weer veel mooie vriendschappen ontstaan. Groepsgevoel en saamhorigheid zijn altijd heel kenmerkend voor onze reizen, en het is altijd prachtig om te zien hoe dat ontstaat in onze groepen. Na een paar dagen voelt het als één grote familie!

Dit gevoel geldt overigens niet alleen voor de reizigers, maar ook voor mij. Tijdens de reis naar Berlijn heb ik mijn 30e verjaardag gevierd. Er werd mij de vraag gesteld of ik mijn familie, partner en vrienden niet miste, omdat ik mijn verjaardag niet met hen samen kon vieren. Waarop ik zei: ‘Maar jullie zijn ook mijn familie!’. Ik vond het bijzonder om deze dag te vieren met al deze lieve mensen om mij heen.

In het najaar hebben we genoten van mooie reizen naar Berlijn en Kroatië. Na terugkomst deed de herfst toch echt zijn intrede in Nederland. Maar we hebben genoeg voorjaarsreizen voor u in petto, zodat u alvast kunt uitkijken naar een leuke (en zonnige!) vakantie. Wilt u niet zo lang wachten en bent u dit koude weer al beu? Er zijn nog enkele plekken vrij voor de 21-daagse reis naar Spanje.

Ook voor het nieuwe jaar hebben we ons best gedaan om u een mooi reisprogramma te presenteren. Wellicht heeft u dit in de vorige uitgave al bestudeerd, of heeft u al aanvullende informatie gelezen op www.hartbrugreizen.nl. Wees er snel bij als u interesse heeft in een reis; zo voorkomt u teleurstellingen. Ik hoop u snel te ontmoeten of terug te zien tijdens een van onze HartbrugReizen!

Column door: Marly van Overveld

Nieuwe medicijnvoorschrijvers

Geschreven door

Vanuit interesse en vanwege mijn werk voor Hartpatiënten Nederland volg ik de ontwikkeling van de gezondheidszorg op de voet. Daarbij betracht ik de nodige terughoudendheid, ík heb daar een aangeboren argwaan voor. Het gaat altijd om geld. Veel geld. Zo ben ik altijd extra alert als het om zogenaamde ‘nieuwe’ medicijnen gaat. Er gaat dan onmiddellijk een lampje branden; hebben wij deze medicijnen nodig, zijn ze bewezen betrouwbaar en effectief?

Iemand die ik buitengewoon vertrouw in de wereld van medicijnen is (huis)arts-epidemioloog Dick Bijl. Dick werkte 22 jaar als hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin. Een in 1967 door de overheid opgericht magazine, met als taak artsen en apothekers, maar ook patiënten en studenten onpartijdig te informeren over geneesmiddelen. Ik vertrouwde hun resultaten en publicaties en deed er mijn voordeel mee. Maar die onpartijdigheid bevalt diezelfde overheid steeds minder. En als de politiek het belangwekkende Geneesmiddelenbulletin niet meer helpt, draaien ze het in principe de nek om. En dat terwijl de totale kosten zeer gering zijn. Mede daardoor besloot hoofdredacteur Dick Bijl de eer aan zichzelf te houden en gooide hij, bij wijze van spreken, het bijltje erbij neer. Dick bestudeerde tijdens zijn werkzaamheden tienduizenden artikelen over geneesmiddelenonderzoek en schreef er een boek over met de titel: ‘Het Pillenprobleem’. Op de omslag staat: ‘Waarom we zoveel medicijnen gebruiken die niet werken en niet helpen’. Titel en bijschrift zijn een goede samenvatting van de vaak schokkende inhoud.

In september woonde ik de presentatie van het boek bij. Ik zag steeds meer fronsende wenkbrauwen in de zaal toen Dick een aantal zaken benoemde die je niet voor mogelijk houdt. Weet u bijvoorbeeld dat slechts 5% van de nieuwe medicijnen die tussen 2000 en 2018 op de markt zijn gekomen daadwerkelijk goed waren? Van de overige 95% waren de resultaten nihil. Dick Bijl: ‘De farmaceutische industrie haalt alle trucs uit de kast om hun middelen mooier voor te stellen dan ze zijn. Op die manier misleiden ze tijdschriftredacties, regelgevende instanties en uiteindelijk artsen en patiënten’. Tijdens de bijeenkomst blijkt ook dat de registratie van bijwerkingen erg tekort schiet en dat onderzoeksresultaten bijna niet te vinden zijn in zogenaamde darkwebs. En nog iets: bijwerkingen vallen onder bedrijfsgeheim! Oftewel, men hoeft ze niet openbaar te maken.

Tijdens de presentatie volgde interessante discussies tussen Dick, het publiek en panelleden. Zo werd bijvoorbeeld ook gediscussieerd over de zogenaamde programmatische zorg en kwam de rol van praktijkondersteuners naar voren, die steeds vaker op de stoel van de dokter lijken te zitten. Maar realiseren wij ons dat hiermee een nieuwe groep medicijnvoorschrijvers is ontstaan; en realiseren wij ons dat deze groep trainingen, opleidingen en bijscholingscursussen krijgen; en realiseren wij ons daarbij ook dat deze scholing vaak een marketing-achtige achtergrond vanuit de farmaceutische industrie heeft? Maar ook dat de praktijkondersteuner regelmatig nieuwe medicijnen adviseert? En diezelfde praktijkondersteuner het recept schrijft en meestal slechts routinematig geaccordeerd wordt door de huisarts? In mijn ogen is dit een slechte en gevaarlijke ontwikkeling. Het zijn nu eenmaal geen medici. Zij horen niet op de voorschrijversstoel!

De verantwoordelijkheid en advisering over medicijngebruik voor bijvoorbeeld diabetes, verhoogd cholesterol en/of hoge bloeddruk hoort nu eenmaal bij de dokter thuis. Immers, de dokter heeft er uiteindelijk jarenlang voor gestudeerd. Bovendien vind ik dat het een taak is van de arts om veel meer te vertellen over mogelijke bijwerkingen. In de spreekkamer wordt dat vaak gebagatelliseerd. Dat zou anders moeten!

Gelukkig ben ik argwanend en ben ik mij bewust van het feit dat onze overheid bezuinigt, verantwoordelijk is voor onder andere programmatische zorg en tegelijkertijd onafhankelijke organisaties als het Geneesmiddelenbulletin langzaam maar zeker de nek omdraait. Maar wij waken ervoor dat ze niet hetzelfde gaan doen met ons…

Column door: Jan van Overveld

Hartfalenmoeder

Geschreven door

Onlangs kregen we bezoek van een onderzoekster van het Radboudumc. Mijn man was gevraagd mee te werken aan een medisch wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van de verpleegkundig specialist. Het ging in zijn geval om de hartfalenverpleegkundige. Natuurlijk hadden we interesse.

Die dag waren we nog snel het huis aan het schoonmaken toen de onderzoekster iets te vroeg aanbelde. In een ontspannen sfeer legde ze uit dat ze geïnteresseerd was in de betekenis van het contact met de hartfalenverpleegkundige.

We lieten gelijk weten dat we niet zonder haar kunnen. ‘We noemen haar voor de gein onze ‘hartfalenmoeder’’, vertelde ik eerlijk. ‘Vanaf het eerste moment was er met haar een klik. Voor haar zijn we zelfs in dat ziekenhuis gebleven.’

Ik probeerde voor de rest mijn mond te houden. Het ging om de ervaring van mijn man. Hij wilde graag dat ik erbij was, omdat we alles samen hebben meegemaakt.

Voor we het wisten werd het luchtige gesprek toch ook een emotionele trip down memory lane. Dat hadden we allebei niet verwacht. We waren weer helemaal terug rond de eerste dagen na de hartaanval. Terug bij de eerste ontmoeting met de specialist. En terug bij alle keren dat we met haar afspraken. Maar het was ook mooi om te horen hoe mijn man over haar sprak. ‘Ze luistert naar me, is in mij geïnteresseerd en ik kan alles aan haar vragen.’

Op het eind moest hij uit een stapel foto’s een beeld kiezen dat zijn relatie met zijn hartfalenverpleegkundige uitdrukte. Hij maakte eerst een selectie. Een kaart toonde een gespierde man die zijn spierballen laat zien. ‘Ze geeft me het gevoel dat ik sterk ben.’ Het beeld dat zijn gevoel het meest weergaf, waren twee handen die elkaar vasthouden. ’Dat is hem. Ze pakt me bij mijn hand in een voor mij onbekende wereld’, hoorde ik hem voorzichtig zeggen. Ik pakte zijn hand vast. Ik wist dat ze voor ons veel betekent, maar blijkbaar nog veel meer dan ik dacht.

De onderzoekster merkte het ook en vroeg of hij liever met de cardioloog of met de specialist sprak. ‘Met haar. Absoluut. Zij is voor mij veel belangrijker. De cardioloog spreek ik kort en zakelijk. En dat is prima. Maar zij, zij is er echt voor mij.’

Column door: Cilla Schot

Winkelen? Neem je bril mee!

Geschreven door

Hartpatiënt? Last van aderverkalking? Hoge bloeddruk of te hoog cholesterol? Medicijnen helpen niet om de oorzaak aan te pakken. U kunt echter zelf ook veel doen om uw lichaam weer in balans te krijgen. Lees om te beginnen eens de kleine lettertjes op de verpakkingen van de voedingsmiddelen in de winkel! Kunt u die zonder bril niet lezen? Neem dan een bril of desnoods een loep mee!

Huisarts voor integrale geneeskunde Sjaak Mulders (58) uit Swalmen wijst op het boek ‘Wat is nu écht gezond?’ dat hij eind oktober jl. presenteerde. Hij schreef het boek om mensen bewust te maken van wat ze zelf kunnen doen om gezond te blijven of weer gezond(er) te worden. En u kunt meer dan u denkt!

‘Mensen hebben soms last van bijwerkingen van medicijnen’, legt Mulders uit. ‘Maar wat je in de winkel koopt, met op de verpakkingen al die moeilijke onbegrijpelijke woorden – dat geeft op den duur ook bijwerkingen! We moeten leren etiketten te lezen in de winkel. Ziet u namen die u niet kunt uitspreken? Zet het snel terug in het vak! Het gaat dan waarschijnlijk om toevoegingen die het lichaam moet opruimen. Als u uw lichaam niet wil belasten, laat die producten dan achterwege!’

‘U hebt zelf de keuze. U kunt beter zelf verse groenten bereiden dan allerlei pakjes of blik te gebruiken, om maar een voorbeeld te noemen.

Ieder mens heeft een ingebouwd mechanisme in zijn lijf dat gericht is op balans. Zodra die balans wordt verstoord, grijpt het lichaam in. Hierdoor ontstaan signalen om aan te geven dat de balans is verstoord en dat ervaar je als een klacht of symptoom. Meestal komt het dan weer goed. Maar als die verstoring almaar blijft bestaan, gaat het mis.

‘In ons hoofd zit een soort controlekamer’, legt Mulders uit. ‘Als iets in ons lijf uit balans is, wordt het overlevingssysteem geactiveerd. Dan gaan de hartslag en de bloeddruk omhoog en wordt het cholesterol verhoogd. Ik heb een lijstje gemaakt van 37 mogelijkheden waardoor die controlekamer geactiveerd raakt. Bijvoorbeeld als we teveel geraffineerde granen, melkproducten met toevoegingen en bewerkte dierlijke producten eten. En te veel transvetten, fabrieksmatige toevoegingen (additieven) en alcohol gebruiken. Ook geluidsoverlast, milieuvervuiling, overmatige hygiëne, gebruik van cosmetica, afname van beweging, slaaptekort en de 24-uurseconomie kunnen dat controlecentrum activeren.’

De basis van de controlekamer, de hypothalamus, is gedurende de evolutie ontstaan. ‘We zijn afkomstig van de eerste eencelligen, 3,5 miljard jaar geleden. Onze lichaamscellen gaan nog steeds uit van hetzelfde principe: delen en vermenigvuldigen als de omstandigheden goed zijn en bij slechte omstandigheden, afwachten.’

‘Als het lichaam uit balans is en zich een gevaar of bedreiging vormt dan activeert de controlekamer in ons brein het autonome zenuwstelsel en het hormoonstelsel. De controlekamer signaleert de (on)balans en reageert hierop.  Als een onbalans te lang blijft bestaan, ontstaan er verstoringen. De controlekamer activeert de sympathicus met de daarbij behorende hormonen. Infecties, honger en dorst, de vecht-of-vluchtreactie of klimaatveranderingen zijn voorbeelden van stressoren die het lichaam weet te hanteren. Dan gaat het om processen die in vroegere dagen voor ons gevaar opleverden. Maar we leven nu in deze tijd met andere verstoorders.’

‘Onbalans betekent gevaar en dan worden de bijbehorende hormonen geactiveerd. Duurt dat te lang en blijft de verstoorder bestaan dan ontstaan de moderne westerse aandoeningen zoals hart- en vaatziekten. Op een gegeven moment raken de bijnieren uitgeput, worden mensen depressief en krijgen bijvoorbeeld fybromyalgie en noem maar op. Corrigeren is mogelijk, maar dan moeten alle uitlokkende factoren worden bekeken.’

‘Je hoort vaak zeggen dat de oorzaak van hoge bloeddruk in 95 procent van de gevallen onbekend is. Maar hoge bloeddruk, net als andere klachten, is een gevolg van een verstoorde balans.’

Mulders noemt een voorbeeld van wat mensen kunnen doen om het tij te keren. ‘Ik zie dat darmen vaak verhoogd doorlaatbaar zijn door geraffineerde granen, intoleranties voor bijvoorbeeld gluten, additieven of te veel fructose. Vaak gaat het om geraffineerde vetzuren, en daar valt zowat alles onder wat in een fles zit, zoals zonnebloemolie. Zorg er steeds voor om alles in de juiste verhouding aan onbewerkte vetzuren binnen te krijgen. Om te verhitten kunt u beter verzadigd vet nemen zoals kokosvet of roomboter. Maar wel met mate. We eten veel te veel suikers en geraffineerde koolhydraten.’

‘Te veel glucose in het bloed leidt tot verklevingen en ontstekingen. Daar komen witte bloedlichaampjes op af, maar die kunnen de schade niet repareren omdat de oorzaak van het probleem blijft bestaan. Uiteindelijk leidt dat tot plaquevorming op de meest stressvolle plekken in de slagaders, namelijk op de splitsingen van de bloedvaten en uiteindelijk leidt dit dus tot aderverkalking. Als u weet dat geraffineerde, dus in de fabriek bewerkte producten dit doen, kunt u beter kiezen voor onbewerkte voedingsbronnen. Noten en fruit bijvoorbeeld. En verse groenten zelf bereiden, niet uit pakjes. Laat geraffineerde granen een tijdje achterwege, evenals melkproducten met diverse smaken.’

Wat kunt u zelf doen om gezonder te leven? Bestel het boek ‘Wat is nu écht gezond?’ Voor € 14,95 (inclusief verzendkosten) te bestellen (zolang de voorraad strekt!) via: www.eenvaardigheid.nl

voor meer artikelen klik hier

Nederlandse bieren

Geschreven door

De feestdagen staan voor de deur en zoals het een echte december geschiedt, gaat een biertje, twee of drie er wel in. Maar waarom geïmporteerd, buitenlands bier drinken, terwijl ons land rijk is aan het gouden drankje? Een samenvatting van Nederlandse bierbrouwerijen, bieren en hun verhaal.

Een overzicht van alle Nederlandse bieren is te gretig. Waarom? Omdat Nederland maar liefst 600+ Nederlandse bierbrouwerijen (en dit zijn alleen actieve brouwerijen) rijk is. Het assortiment aan bieren is zelfs groter. Nederlanders houden van keus, dus naast het ‘standaard‘ biertje, kent elk biertje meerdere varianten. En zie daar: de Nederlandse biercultuur.

Nederlandse biercultuur

De Nederlandse biercultuur kenmerkt zich door de verschillende gebruiken rondom het brouwen en het drinken van bier. In Nederland is een veelheid aan diversiteit te vinden, onder andere door internationale invloeden. Daarnaast zijn wij er niet vies van om iets nieuws uit te proberen, vandaar de vele seizoenbieren en tijdelijke smaken, maar ook met de wijze waarop bier wordt gebrouwd, wordt geëxperimenteerd.

Boven- en ondergisting

Een manier om bier te categoriseren is naar aanleiding van het gistingsproces. Bovengisting vindt plaats bij hoge temperaturen en is een oncontroleerbaar proces. Het gist blijft op het brouwsel drijven. Daarentegen geeft het wel meer smaak mogelijkheden. Bij ondergisting zijn de temperaturen laag, is het gistingsproces controleerbaarder en zet de gist zich af op de bodem van de kuip. Tegenwoordig is het wereldwijd een veelgebruikte methode om onder andere pilsener te brouwen.

Nederlandse Brouwers

In de wereld van de bierbrouwerijen, zijn tien grote brouwers verenigd in de overkoepelende brancheorganisatie ‘Nederlandse Brouwers’. Zij zijn verantwoordelijk voor 95% van de Nederlandse bierproductie. De overige veelal ambachtelijke bierbrouwerijen produceren het overige percentage aan (speciaal)bieren. En raadt u eens… dit ‘kleine’ percentage levert 750 biermerken.

Popi-jopi

Uit het jaarlijks nationaal bieronderzoek van de Nederlandse brouwers, blijkt dat pils het meest gedronken bier is in Nederland. Speciaal-, alcoholarm- en alcoholvrij bier is in opkomst en vormt een serieuze concurrent. Het populairste bier? Heineken heeft het grootste distributieaandeel in de Nederlandse horeca- en foodservicemarkt. Provinciaal zijn er flinke verschillen. Waar Heineken in Flevoland met 63% het populairst is, is Brand in Limburg met 24% het sterkst vertegenwoordigd.

Vroeger, vroeger

Volgens het Kennisinstituut Bier is bier in 4000 voor Christus ontstaan. Bier vindt zijn oorsprong in het Midden-Oosten. Om precies te zijn in het vroegere Mesopotamië, het huidige Irak en Syrië, en is ontdekt door Soemeriërse nomaden. In de Middeleeuwen werd bier door vrouwen gebrouwd. Het was een huishoudelijke bezigheid.

Feiten & Fabels

  • Bier is een eeuwenoud product en werd vroeger (dagelijks) door iedereen gedronken, zelfs kinderen. Let wel, het vroegere bier verschilt van het bier wij nu kennen en omvatte geen tot weinig alcohol.
  • Naast vrouwen, brouwden kloosterlingen, zoals monniken en nonnen, bier om in hun levensonderhoud te voorzien.
  • Bier is een natuurproduct en wordt gemaakt van natuurlijke ingrediënten zoals water, mout en hop, maar ook gist.
  • Met deze vier basisingrediënten kunnen wereldwijd ontelbare variaties worden gemaakt.
  • Een standaard glas bier bevat +/- 100 kcal.
  • Mannen drinken vaker pils dan vrouwen: 82% versus 57%.
  • Snake Venom is een van de sterkste biertjes ter wereld. Een Snake Venom biertje heeft een alcoholpercentage van maar liefst 67,5 procent.
  • In 2012 heeft de Nederlandse brouwerij Het Koelschip uit Almere, het sterkste bier ooit gebrouwen. Mistery of Beer had een alcoholpercentage van ruim 70%.
  • Vond u dit al bijzondere namen? Wat dacht u dan van bijvoorbeeld: ‘Dikke lul 3 bier’, ‘Oh, buurman wat doet u nu!’ en ‘Flying Dutchman More Dry and Sour Than Your Mother In Law Saison’.
  • Uit het Nationaal Bieronderzoek 2018 blijkt een stijging in alcoholvrij en alcoholarm bier.
  • Pils wordt in alle seizoenen het liefst gedronken. In de zomer hebben bierdrinkers vaker een specifieke voorkeur voor een soort bier dan in de andere seizoenen.
  • Witbier en speciaal bier worden relatief vaak door hoogopgeleiden gedronken in vergelijking met laagopgeleiden. In cijfers komt het neer op 39% tegenover 15% met betrekking tot witbier, en 40% tegenover 18% wanneer het op speciaal bier aankomt.
  • Jongeren (18-29 jaar) drinken vaker fruitbier dan 50-plussers.
  • Een kwart van de bierdrinkers kiest wel eens specifiek voor een bepaald bier bij eten, bijna een op de vijf serveert wel eens passend bier bij eten.

Een biertje, of andere alcoholische versnapering op z’n tijd is toelaatbaar, maar let u op? Drink met mate. Het algemene advies van de Gezondheidsraad luidt dan ook: drink jij niet? Houden zo! Drink jij wel? Drink maximaal één glas per dag.

Mijn mooiste reis ‘Ik heb er een hele nieuwe familie bij!’

Geschreven door

In deze rubriek vertellen mensen over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van Wilma Westenberg (24). Ze heeft een goedaardige, maar extreem zeldzame tumor in haar wang en reist de wereld over om lotgenoten te ontmoeten.

‘Ik ben geboren met een goedaardige tumor in mijn wang. De artsen hebben me meerdere keren geprobeerd te opereren, maar het weefsel groeide steeds weer aan. Wat het precies was, wisten ze niet. Mijn ouders stuurden brieven naar ziekenhuizen over de hele wereld, maar niemand kon een diagnose stellen. Tot april 2017: toen kreeg mijn ziekte eindelijk een naam: Facial Infiltrating Lipomatosis (FIL). Niet alleen was het fijn dat er eindelijk een einde kwam aan de onzekerheid, ik kon ook beginnen met mijn zoektocht naar lotgenoten. Hoewel FIL heel zeldzaam is, vond ik online al snel een handjevol mensen met dezelfde tumor. Voornamelijk kinderen. Waarschijnlijk zijn er ook wel meer volwassenen, maar zij hebben mogelijk, net als ik tot voor kort, nog geen diagnose.

Mijn vriend Koen en ik houden allebei erg van reizen en vooral van Amerika. Omdat hij de mogelijkheid kreeg om voor zijn werk een paar maanden naar Maryland (vlakbij Washington) te gaan, besloten we daar samen nog een rondreis aan vast te plakken. Inmiddels zat ik al een tijdje in een Facebookgroep met een aantal lotgenoten, en toevallig bleken drie van hen op rijafstand te wonen van de plek waar wij verbleven.

Ik had mijn koffer volgestopt met stroopwafels en andere Nederlandse cadeautjes voor het geval het lukte om een afspraak te maken, maar uiteindelijk had ik amper genoeg voor iedereen! Ik heb tijdens die reis namelijk niet drie, maar zelfs vijf lotgenoten ontmoet. Vier van hen waren kinderen, de ander een volwassen man.

Mini-me

Alle ontmoetingen waren bijzonder, maar de 3-jarige Vela uit San Diego heeft de meeste indruk op me gemaakt. Meteen toen ze uit de auto stapte, riep ze: ‘Kijk, ik heb ook een dikke wang’! Voor mij was het net zo gek als voor haar, ze leek wel mijn dubbelgangster! Niet alleen had ze ook blonde haren en blauwe ogen, maar ook haar tumor leek precies op die van mij. Ik noemde haar meteen mijn mini-me.

Zelf heb ik me als kind altijd heel alleen gevoeld. En nog steeds, na al die jaren, kan ik er maar niet aan wennen dat er altijd en overal naar me wordt gekeken. Sommige mensen blijven me ongegeneerd aanstaren, of ze vragen dingen als: ‘Kom je net van de tandarts?’. Vaak is het lief bedoeld en vind ik het niet erg, maar op sommige momenten kan ik er echt boos om worden. Toen ik Vela ontmoette, dacht ik: zou het verschil hebben gemaakt als ik was opgegroeid met iemand die op mij leek? Ik vermoed van wel. Ik denk niet dat ik mijn uiterlijk ooit helemaal kan accepteren. Maar dat er meer mensen zijn zoals ik, maakt het wel makkelijker. In de Facebookgroep hoor ik van sommige ouders dat hun kinderen worden gepest. Ik hoop dat het deze jongens en meisjes helpt om te zien dat ik een heel leuk leven leid – ondanks mijn tumor.

Na de Amerika-reis nam ik me voor om meer lotgenoten te gaan bezoeken. Want hoe mooi zou het zijn als ik mijn liefde voor reizen kon combineren met het ontmoeten van mijn nieuwe vrienden? Komend jaar staat Europa op de planning. Ik heb al iemand bezocht in Madrid, maar ook in Italië, Noorwegen, Denemarken, Engeland en Roemenië wonen mensen uit de Facebookgroep.

Missie

Deze nieuwe missie brengt me op plekken die ik anders nooit had ontdekt. Toevallig heb ik net een ticket gekocht naar Brazilië, waar een 5-jarig meisje met FIL woont. Normaal gesproken had ik er niet eens over nagedacht om daar naartoe te gaan, maar nu zien we het als een mooie kans om iets van een onbekend land te zien. Ook Colombia staat nog op het verlanglijstje, en Canada. Daar woont de -tot nu toe- enige andere volwassen vrouw met dezelfde aandoening als ik.

Hopelijk brengt mijn diagnose me uiteindelijk op nog veel meer mooie plekken in de wereld. We hebben de smaak van het reizen te pakken, maar ik wil voortaan niet meer ‘zomaar’ weg. Het is bijvoorbeeld een wens om nog eens de Transsiberië Express te doen, maar tot nu toe heb ik nog geen lotgenoten gevonden in Azië. Dus hopelijk lukt dat nog, zodat we dat kunnen combineren.

Ik had nooit verwacht dat, nog geen jaar na de diagnose, mijn wereld al zo anders zou zijn. Het voelt alsof ik er een hele nieuwe familie bij heb! Vooral het contact met Vela is heel speciaal voor me, we hebben echt een klik. Binnenkort gaan Koen en ik weer naar Amerika, dit keer om te trouwen in Las Vegas. En uiteraard is mijn mini-me daar ook bij.’

voor meer artikelen klik hier