Webinar voor hartpatiënten over vaccinatie

Onder hartpatiënten is er veel onrust en twijfel over de vaccinatie tegen het coronavirus. Een onrust die extra wordt aangewakkerd door tegenstrijdige berichten over bijwerkingen van de vaccins. Daarom organiseert belangenorganisatie Hartpatiënten Nederland op woensdagmiddag 28 april een gratis webinar voor hartpatiënten en andere geïnteresseerden over de voors en tegens van vaccineren. Het webinar begint om 15.00 uur en kijkers kunnen vragen stellen.

Hartpatiënten Nederland vond onderzoeksjournalist Daan de Wit bereid om de voors en tegens van vaccinatie op een rijtje te zetten. De Wit, onafhankelijk journalist, publiceerde onlangs zijn e-boek Prikken ja of nee? Eerder schreef hij vier onderzoeksjournalistieke boeken, waaronder Dossier Mexicaanse griep, Weet wat je eet en de Cholesterolmythe.

Het webinar duurt één uur. Voor de duidelijkheid: Hartpatiënten Nederland en Daan de Wit proberen hartpatiënten meer inzicht te geven waardoor iedereen desgewenst een bewustere keuze kan maken over al dan niet vaccineren. Kortom: de vraag ‘wat moet ik doen’ wordt niet met wel of niet vaccineren beantwoord, want dat is aan ieder voor zich. Wel willen wij met het gratis webinar een tegenwicht bieden aan de voortdurende eenzijdige stroom van informatie die via de gevestigde media wordt verspreid, en steevast aandringt op wél vaccineren. Onze vraagstelling is heel simpel: wat moeten we weten om zo volledig mogelijk geïnformeerd te zijn?

Daan de Wit onderzocht beide kanten van het verhaal over de coronavaccinatie. Tijdens het webinar brengt hij verslag uit van zijn onderzoek in heldere, begrijpelijke taal. Daarmee, en met zijn boek, is iedereen in staat een zorgvuldig afgewogen beslissing maken bij wat niet voor niets een ‘onomkeerbare medische ingreep’ wordt genoemd: een vaccin gaat er eenmaal in, maar kan er nooit meer uit. Het is dus van belang goed en eerlijk te worden geïnformeerd.

De presentatie van het webinar is in handen van Jan van Overveld, voorzitter van Hartpatiënten Nederland, en journalist Henri Haenen. Aan de orde komen onder meer vragen over het coronavirus zelf, risicogroepen, hartpatiënten en corona, hoe groot is de kans dat je corona krijgt en eraan overlijdt, en vragen over de vaccins.

Mensen die mee willen doen kunnen zich hier opgeven. De belangstelling voor deelname is groot. Deelnemers kunnen hun vragen stellen via een chatfunctie. Een team van Hartpatiënten Nederland staat klaar om deze vragen door te leiden naar Daan de Wit.

Samenvattend: gratis webinar Hartpatiënten Nederland over vaccinatie, woensdag 28 april, 15.00 uur.

“De natuur is krachtiger dan wijzelf”

Weleens van kringlooplandbouw gehoord? Het is de interessante methode die Jan van de Ven en Bets van der Zande al jarenlang toepassen op hun biologisch-dynamische landbouwbedrijf De Hooge Weyer in Baexem. Op dit bedrijf wordt puur en alleen gewerkt met natuurlijke materialen en krijgt het woord ‘gezond’ een heel nieuwe dimensie.

Jan van de Ven is geboren en getogen in de landbouw en staat samen met Bets van der Zande inmiddels alweer zo’n dertig jaar aan het roer van het biologisch-dynamische landbouwbedrijf De Hooge Weyer. Al het voedsel wordt hier geproduceerd op een ‘gezonde bodem’. “Dat betekent dat al onze producten onbewerkt en vers bij de consument terecht komen”, legt Van de Ven uit. “De bodem is vrij van bestrijdingsmiddelen omdat wij juist gebruikmaken van de kracht van de natuur zélf; namelijk van de bacteriën en schimmels die van nature al in de bodem zitten. Die stimuleren wij op een natuurlijke manier, zodat we vanuit een goede uitgangspositie iets nóg beters kunnen maken. We werken 365 dagen per jaar samen met de natuur om mensen te voorzien van voedsel dat alles in zich heeft om hen gezond te maken en gezond te houden.”

De term ‘kringlooplandbouw’ zegt het al: op De Hooge Weyer gaan alle stoffen waarmee gewerkt wordt de cirkel rond totdat ze weer eindigen bij hun oorsprong. Op de akkers worden niet alleen groenten geproduceerd, maar ook voer dat weer naar de dieren gaat. De dieren leveren niet alleen hun vlees, maar hun mest, die rijk is aan waardevolle bacterieën, is ook nog eens de basis voor de voeding van de akkers. Ook plantenresten, aangevuld met compost uit plantsoenen uit de omgeving, gaat terug naar het land. Omdat niets verloren gaat en alle mineralen en voedingsstoffen worden vastgehouden op het bedrijf, wordt geen stikstof uitgestoten en zo efficiënt en duurzaam mogelijk landbouw bedreven.

De producten van het landbouwbedrijf van Jan en Bets zijn Demeter-gecertificeerd. Het Demeter-keurmerk geeft de consument de garantie dat het product dat zij kopen, voldoet aan de Europese normen voor biologische landbouw, dat wil zeggen aan de landbouwvoorwaarden en biocontroles op EU-normen. Daarna controleert Stichting Demeter eenmaal per jaar of De Hooge Weyer nog steeds in aanmerking komt voor het keurmerk. “Met producten die het Demeter-keurmerk dragen, verzeker je je als consument van het beste van het beste”, vindt Van de Ven, die met zijn landbouwbedrijf onderdeel uitmaakt van een groep van 150 biologisch-dynamische agrarische ondernemers in Nederland. In Limburg is hij de enige. “Door bewerkte levensmiddelen, waar van alles aan toegevoegd is, zijn we wat mij betreft het gevoel met échte smaak kwijtgeraakt. Conserveringsmiddelen en toegevoegde suikers, zout, zetmeel en eiwitten zorgen ervoor dat ons voedsel steeds gekunstelder wordt. En dat terwijl biologisch eten mijns inziens zeer gunstige preventieve gezondheidseffecten hebben. Onze werkwijze is dan wel duurder dan de manier waarop levensmiddelen uit de supermarkt worden geproduceerd, maar daartegenover staat wel dat de ziektekostenpremie zou dalen als mensen meer biologisch zouden gaan eten. Ik vind dat daar te weinig aandacht voor is vanuit de medische wereld. Ik ben natuurlijk geen medicus, en ik benadruk ook dat mensen die biologisch eten net zo goed hartproblemen kunnen krijgen als ieder ander, maar ik zie wél dat onze voeding zo volledig is dat je er een betere weerstand en herstelvermogen door opbouwt tegen en van welke ziekte dan ook. Ons voedsel zit vol antioxidanten en natuurlijke vitaminen en mineralen, is gemakkelijk door het lichaam te verteren en geeft je bovengemiddeld veel energie. En nee, het is ook niet zo dat je van toevoegingen als kleurstoffen en conserveringsmiddelen ziek wordt… Maar je wordt er ook niet beter van.”

De Hooge Weyer kent een grote biodiversiteit en is zowel in het groenten- en fruitaanbod als in het veeteeltbestand flexibel. “Zo kiezen we ervoor om op dit moment geen varkens te houden”, legt Van de Ven uit. “Dat doen we omdat er een grote uitbraak is geweest van Afrikaanse varkenspest onder wilde varkens. Omdat onze dieren in contact komen met wilde varkens, nemen wij dat risico niet. Die keuze is voor ons gemakkelijk gemaakt dankzij de grote biodiversiteit die we op ons bedrijf hebben. We verkopen ook geen kalfsvlees, omdat dieren bij ons een volwaardig leven leiden. Daar horen alle levensfasen bij: van kalf tot halfvolwassen tot volwassen. Pas als een dier deze fasen heeft doorlopen bij ons op de boerderij, breng ik het naar een lokale slachterij – één dier tegelijk.”

Ook het groenten- en fruitassortiment blijft in beweging: “Als een specifieke groente in een periode moeilijk groeit, of een zaad lastig te verkrijgen is, dan stoppen we daarmee en gaan we weer verder met iets nieuws. De biologisch-dynamische landbouw is ook hartstikke innovatief: wij werken met boeren over de hele wereld samen in verenigingsverband, om nieuwe soorten te ontwikkelen en kennis met elkaar te delen.”

Alle producten die op De Hooge Weyer worden geproduceerd worden op het eigen terrein verkocht in de boerderijwinkel. Producten met het Demeter-keurmerk worden verder ook verkocht in diverse natuurvoedingswinkels. Meer informatie over De Hooge Weyer vindt u op www.dehoogeweyer.nl

Wandeldingen

Daar zitten we weer. In een nieuwe lockdown. Net als in het voorjaar proberen we er het beste van te maken. Met veel Netflix, soms een avondje uit eten thuis en veel wandelingen.

Als we met vrienden afspreken, dan doen we dat meestal buiten. Wandelen op afstand is iets wat iedereen nu lijkt te doen. En als je mij vier maanden geleden had verteld dat ik elke dag een korte wandeling zou maken, dan had ik je uitgelachen. Ik had altijd een hekel aan wandelen zonder doel. Ik wilde wel graag meer bewegen door elke dag een ommetje te maken, maar ik deed het nooit. Inmiddels voel ik me schuldig als ik niet buiten ben geweest.

Onlangs waren we met een ander gezin naar een bos. Een bos met hier en daar heuvels. Tussendoor stopten we weleens, maar dat was vooral vanwege een losgeraakte veter van een peuter, een drinkpauze of even overleggen over de richting. Geen rustmomenten op banken of na een heuvel, zoals we normaal doen. Ik let dan altijd op hoe het met mijn man gaat. Dit keer was ik niet met hem bezig, maar hield ik vooral onze zoon in de gaten die zich op zijn loopfiets als een snelheidsmaniak ontpopte.

M’n man wandelde vrolijk mee, maar daarna was hij uitgeput. Vanaf het moment dat we in de auto stapten, was het mis. Hij kwam tot rust en de moeheid sloeg toe. Ongemerkt hadden we 2 uur rondgelopen! Heel de avond lag hij voor pampus op de bank. Zoveel als hij in de middag leek aan te kunnen, zo weinig gebeurde er daarna. Ook de volgende dag was hij niet vooruit te branden.

En dat allemaal door een gezellige wandeling. Een groot contrast met zijn wandelavonturen voor zijn hartaanval. Op zijn bergschoenen zit inmiddels een laag stof, want wandelen door de bergen in Zwitserland zit er niet meer in. Eigenlijk kan tegenwoordig een uurtje maar net. Niet in een hoog tempo. Dat bleek laatst maar weer tijdens een ommetje. Meestal hou ik rekening met hem, maar dit keer was ik met mezelf bezig. Hij trok aan de bel. Ik liep te hard. Natuurlijk deed ik gelijk een stap terug, maar vanbinnen wilde ik juist vooruit.

Cilla Schot

Wel of niet vaccineren? Doe mee aan ons webinar!

Veel mensen stellen zichzelf de vraag of ze zich nu wel of niet moeten laten vaccineren. Met name door de aanhoudende negatieve verhalen over AstraZeneca en het Janssen-vaccin slaat bij veel mensen de twijfel toe. Voor hen organiseert Hartpatiënten Nederland een webinar. Hierin kunt u vragen stellen aan iemand die onderzoek deed naar de vaccins en de werking ervan, evenals naar de mogelijke bijwerkingen.

Een webinar is een presentatie die live online wordt gegeven, en waarbij kijkers kunnen reageren door vragen te stellen of opmerkingen te maken. De presentator van de uitzending stelt de vraag dan aan degene die wordt geïnterviewd. Doe dus mee, en stel uw vraag! Ook bestaat de mogelijkheid om vragen van tevoren te mailen naar roermond@hartpatienten.nl 

We interviewen woensdag 28 april onderzoeksjournalist Daan de Wit, bekend van zijn e-book Prikken ja of nee? Daarin geeft hij een goed leesbaar overzicht van alle voors en tegens van corona-vaccinatie. Eerder schreef De Wit onder meer boeken over de Mexicaanse griep, de cholesterolmythe en gezonde voeding.

Henri Haenen en Jan van Overveld gaan tijdens dit webinar in gesprek met de Wit. Het webinar wil handvatten aanreiken, aan de hand waarvan u een goed onderbouwde keuze voor of tegen vaccinatie kunt maken. We laten twee kanten van de medaille zien. De cruciale vraag is: wat weegt zwaarder: de risico’s van corona voor mensen in risicogroepen, of de risico’s op bijwerkingen? En hoe groot is de kans eigenlijk dat je door corona geveld wordt?

Kortom: doe mee met het webinar op woensdag 28 april om 15.00 uur.

Schrijf u nu in. Wees er snel bij, vol = vol!

 

Eet jezelf gezond, gezonder, gezondst

Een stappenplan en geen doel op zich

Gezondheid gaat mijlen verder dan de afwezigheid van ziekte, niet ziek zijn is niet hetzelfde als gezond zijn. Leven gaat niet om kwantiteit, maar om kwaliteit: hoe je in het leven staat en wat je er uit kunt halen, hoe je je voelt van dag tot dag en of je kunt genieten van het leven dat jou gegeven is. Kwaliteit van leven is voor jou het maximale uit je leven kunnen halen, en gezondheid is de sleutel naar kwaliteit van leven.

Gezond eten is niet eenduidig, en gezondheid al helemaal niet. Ten eerste zijn er veel verschillende meningen over wat nou gezond eten is. Ten tweede heb je verschillende gradaties van gezond, in deze wereld is gezond eten eigenlijk meer een soort stappenplan dan een doel op zich. Zo kun je gezond eten onderverdelen in: gezond, gezonder, gezondst. En zelfs deze laatste is twijfelachtig, want stel dat je supergezond eet, ben je dan op je gezondst? Heb je dan optimale gezondheid*?

Niet zonder meer… je kunt nog zo gezond eten, maar als je op andere manieren veel ongezonde stoffen binnen krijgt, bijvoorbeeld via verzorgingsproducten, niet biologische voeding of medicijnen, is jouw lichaam niet optimaal gezond. Ook als je bijvoorbeeld heel veel stress ervaart, drukt dit op je lichaam en je immuunsysteem. Maar om het even bij het onderwerp voeding te houden: welke stappen zet je op weg naar gezondst, en dus jouw optimale gezondheid*?

* optimale gezondheid is wanneer jouw lichaam, binnen de bestaande grenzen, het maximaal haalbare heeft bereikt qua gezondheid.

Wanneer eet je gezond?

Aan de basis van een gezond voedingspatroon staan groenten. Daarnaast is het belangrijk om met pure producten te werken, en weg te bewegen van bewerkt voedsel. Eet je nog onvoldoende groenten, veel bewerkte producten, geraffineerde suiker en/of gefrituurde producten? Dan zijn dit de eerste stappen op weg naar gezond.

Wanneer eet je gezonder?

De volgende stap die je kan zetten is het verminderen van je geraffineerde koolhydraten. In het standaard Westerse voedingspatroon eten we gemiddeld 150-250 gram koolhydraten per dag, veel meer dan we nodig hebben! De producten die je het beste kunt verminderen: tarwe/graan, rijst, pasta, aardappelen en alle vormen van suiker.
Daarnaast is het toevoegen van gezonde vetten ontzettend belangrijk voor onze gezondheid: noten en zaden, goede vis, olijf- of kokosolie. Probeer sterk bewerkte of geraffineerde plantaardige olie te vermijden. Dit is nog zo’n enorm belangrijke stap naar gezondst.

Wanneer eet je het gezondst?

Je eet het gezondst als je hebt gevonden wat werkt voor jou, want optimale gezondheid is iets heel persoonlijks. Het is in ieder geval belangrijk om naar je voedingsstoffen te kijken, en te zorgen dat je een breed scala aan vitaminen, mineralen en antioxidanten binnen krijgt. Laat je iets weg in je voeding, bijvoorbeeld vlees en vis, zorg dan dat je de in deze groep aanwezige voedingsstoffen opvangt met een waardige vervanging, eventueel een supplement.

Gezondst betekent niet, in tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, dat je jezelf vast moet zetten in “alles moet gezond zijn” of heel streng voor jezelf moet zijn. Het is vooral belangrijk dat je basis gezond is, je (zoveel mogelijk) ervaart wat hierboven wordt beschreven.

Hoe optimale gezondheid voelt?
  • Je voelt je fit
  • Je hebt bakken met energie
  • Je ervaart een fysieke en mentale rust en je hoofd is helder
  • Je hebt weinig stress
  • Je bent vrolijk en optimistisch
  • Je immuunsysteem kan alle aanvallen van buitenaf prima verwerken, en bent simpelweg nooit meer ziek (chronische ziektes uitgezonderd…)
  • Je hebt een goed dag- en nachtritme
  • Je voelt je gelukkig, de gelukshormonen werken zelfs beschermend voor het hart!

Wil je leren over gezonder eten? Dan kun je bij mijn online kookschool terecht. Houd de agenda van Hartpatiënten Nederland in de gaten voor online kookworkshop webinars. Ben je aanvullend verzekerd bij CZ? Dan zijn alle online programma’s nu vergoed. Kijk hiervoor op www.greentwist.nl/CZ

Tekst: Iris Heuer
Beeld: Floris Heuer

Genetische fout te corrigeren met één buisje bloed

Jarenlang werkte moleculair celbioloog Rogier Veltrop zeven dagen per week aan zijn onderzoek naar genetisch hartfalen in het Cardiovascular Research Institute Maastricht (CARIM) aan Maastricht University, toen hij afgelopen zomer eindelijk een doorbraak bereikte. Met één buisje bloed kan hij in zijn laboratorium verschillende typen hartfalen corrigeren door de onderliggende genetische fout eruit te halen. En dat terwijl het allemaal begon met een onderzoek naar zijn eigen mutatie. Kan Veltrop in de toekomst een oplossing bieden voor de ziekte waaraan hij zelf bijna overleed?

Rogier Veltrop was in 2007 voor promotieonderzoek in de Verenigde Staten toen zich de eerste symptomen voordeden van wat later een zeldzame hartaandoening bleek. Wat begon met ‘simpele’ vermoeidheid, toegeschreven aan stress, eindigde met ernstig hartfalen, lange ziekenhuisopnames en vier hartstilstanden. “Genetisch onderzoek in het ziekenhuis in Nederland wees uit dat ik een laminopathie heb, een zeldzame erfelijke aandoening die bij mij veroorzaakt werd door een mutatie in het gen dat belangrijk is voor de krachtverdeling van cellen. De aandoening was progressief en heeft behoorlijk huisgehouden. Tussen 2007 en 2009 heb ik veel last gehad van boezemfibrilleren en ernstige hartritmestoornissen. Dat was een periode vol ziekenhuisopnames en operaties die uiteindelijk leidde tot een eerste hartstilstand. Ik kreeg een ICD (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator, een soort pacemaker), maar die was niet zaligmakend. Uiteindelijk heb ik in de loop der jaren vier hartstilstanden gehad en ging mijn hartspier zodanig achteruit, dat de ritmestoornissen nauwelijks meer onder controle te krijgen waren. In 2014 ontving ik een steunhart (LVAD2) en werd ik direct op de transplantatielijst voor een donorhart gezet. De nood was hoog en mijn overlevingskansen namen met de dag af. Een harttransplantatie was onvermijdelijk om mijn leven te redden.”

Op het nippertje ontving Veltrop in augustus 2015, na anderhalf jaar bijna onafgebroken in het ziekenhuis te hebben gelegen, een donorhart. De transplantatie kwam net op tijd en Veltrop revalideerde, na een ziekteperiode van in totaal ruim 8,5 jaar, wonderbaarlijk snel. “Al vrij gauw ben ik opnieuw gaan studeren en heb ik me volledig toegelegd op hartonderzoek. Ik had een missie: ik wilde mijn eigen mutatie kunnen onderzoeken. Zo wilde ik erachter komen wat er precies aan de hand was en, belangrijker, ik wilde een oplossing vinden voor deze categorie genetische aandoeningen.”

Veltrop begon dus aan iets unieks: met zijn eigen cellen dook hij het lab in om zich in zijn eigen aandoening te verdiepen. Zijn onderzoek richt zich op monogenetische aandoeningen: hart- en vaatziekten die ontstaan door één mutatie in een specifiek gen. Dat kan, zoals bij Veltrop zelf, een mutatie in het lamine gen zijn, maar de uitingsvormen waaieren veel breder uit. Zo behoren bijvoorbeeld PLN (mutatie die cardiomyopathie veroorzaakt) en het Brugadasyndroom (ziekte waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord) tot het spectrum. Veltrop: “Juist dat brede spectrum aan aandoeningen maakt dit onderzoek zo interessant. Ik redeneerde vooraf: ik focus op ziekten waaraan één foutje in het DNA ten grondslag ligt. Wat als ik dat foutje eruit kan halen en de ‘gerepareerde’ cellen kan terugplaatsen bij een patiënt?”

In 2020 bereikte Veltrop een doorbaak in zijn onderzoek: “We zijn inmiddels in staat om met behulp van slechts één buisje bloed van een patiënt het DNA te herstellen. Uit het bloed kan ik namelijk bloedcellen halen, die ik verander in geïnduceerde stamcellen. Daar haal ik de betreffende fout, de genmutatie, uit, waarna ik van de stamcellen weer echte kloppende hartcellen maak. Met deze cellen heb ik een gecorrigeerde versie van het DNA, die ik in de toekomst ook weer wil kunnen terugplaatsen bij de patiënt.”

Om die volgende stap te kunnen zetten, is nog meer onderzoek nodig – en dat is niet goedkoop. Dankzij een eerdere crowdfundactie haalde Veltrop al ruim 80.000 euro op. Met een aanvullende actie via Health Foundation Limburg, een stichting die fondsen werft voor wetenschappelijk onderzoek in het Maastricht UMC+, hoopt hij nog eens een paar ton binnen te kunnen halen. “Omdat dit zulk patiëntspecifiek onderzoek betreft, is het ontzettend duur. Momenteel worden veel stollingsproblemen bij patiënten verholpen door een medicijn dat gebruikte wordt door miljoenen mensen wereldwijd. Ik wil hartfalen bij de bron aanpakken, door het bloed (en dus DNA) van de patiënt zelf te gebruiken, werk ik patiëntspecifiek. Bij het oplossen van een monogenetische aandoeningen is behandeling op maat noodzakelijk, omdat de cellen van ieder individu zich op hun eigen manier gedragen.”

Zodra Veltrop met zijn onderzoek en behandelmethode het leven van ook maar één patiënt kan redden, is zijn ultieme doel bereikt, vertelt hij. “Dat zou fantastisch zijn, en zó waardevol. Ik heb zelf ondervonden hoe het is om veel last te hebben van hartfalen. Alle medicatie, pijn, vermoeidheid en operaties. Als ik dát kan voorkomen voor ook maar één iemand, dan is het dit allemaal waard geweest. In het lab klopt het in elk geval allemaal. Letterlijk: ‘mijn’ gecorrigeerde hartcellen kloppen écht. Wat was dat mooi om te zien toen dat voor de eerste keer lukte! En het mooie is: omdat ik alleen het bloed van patiënten nodig heb, is de belasting voor de patiënt minimaal. Stamcellen blijven gewoon delen, dus kan ik een onbeperkte hoeveelheid hartcellen maken voor onderzoek en therapie. Dat is een heel ander verhaal wanneer je hartweefsel moet afnemen: aangezien hartcellen zich niet meer delen, groeit het weefsel niet meer aan en kun je maar een beperkte hoeveelheid weefsel gebruiken.”

Veltrop ontving in de afgelopen jaren al drie wetenschappelijke prijzen voor zijn onderzoek en hoopt zijn methode in de komende jaren zodanig door te ontwikkelen, dat het terugplaatsen van gecorrigeerde hartcellen bij patiënten uiteindelijk mogelijk wordt. U kunt zijn onderzoek steunen door te doneren via www.actiehartenvaatonderzoekfondslimburg.nl/project/bloedcel-wordt-hartcel

Tekst: Yara Hoogvliet
Beeld: HPNL

Winterslaap

Het is alweer bijna een jaar geleden dat het coronavirus ons leven binnensloop en alles wat we als ‘normaal’ beschouwden door de war schudde. De wekker die afgaat als het nog pikkedonker is, in de file staan en rijen voor de koffieautomaat… Het is slechts een greep uit mijn lijstje met dagelijkse bezigheden die inmiddels tot het verleden behoren. In de rij staan voor de supermarkt en digitale vergaderingen/interviews/borrels zijn daarvoor in de plaats gekomen.

Sindsdien voelt het leven als één grote, lange winterslaap. Makeup draag ik tegenwoordig vaker niet dan wel. Mijn verzameling jurkjes en hakken blijft grotendeels ongebruikt in de kast, want jogging- en spijkerbroeken zijn praktischer voor mijn nieuwe dagritme van thuiswerken en wandelen. En de grote vraag buitenshuis is niet meer: “Waar zullen we eens gezellig eten/koffiedrinken?” maar: “Waar kan ik in hemelsnaam naar het toilet?”. De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is zelden zo praktisch voelbaar als wanneer jij eindeloos moet speuren naar een stukje beschutte natuur zonder pottenkijkers, terwijl hij vrijwel onzichtbaar een willekeurige boom kan uitkiezen. Hoeveel openbare toiletten ik de afgelopen tijd niet gezien heb met een bordje ‘gesloten wegens lockdown’! Beste mensen die de regels bedenken: juist vanwege die lockdown hebben we openbare toiletten hard nodig! Ik denk dat ik daarmee spreek namens alle vrouwen, ouderen en (chronisch) zieken die niet altijd kunnen wachten tot ze weer thuis zijn. En voor wie nu roept dat je in deze tijden binnen hoort te blijven: er zijn weinig dingen zo goed voor de gezondheid als bewegen in de buitenlucht.

Wandelen was voor de meeste mensen ‘vroeger’ iets voor op zondag, of iets wat ze überhaupt zelden deden. Tegenwoordig ken ik bijna niemand meer die niet wandelt. Op mijn social media timeline verschijnen steeds meer foto’s van wonderschone luchten en toevallige gespotte hertjes, vosjes en zwanen. En gesprekken over verdwalen in een donker bos of oog in oog staan met een troep wilde zwijnen vind ik persoonlijk vele malen interessanter dan de zoveelste corona-mening.

Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat we graag weer uit de winterslaap willen ontwaken en van het leven kunnen gaan genieten. Maar leven in een iets rustiger tempo, zou ik graag willen behouden in mijn ‘nieuwe’ dagelijkse routine.

Marion van Es

Leven bij de dag

Corrie Lammers-Wenning (64) leerde de afgelopen jaren dat het leven onverwachts kan veranderen. Ondanks, of juist dankzij, medische tegenslagen en de plotselinge dood van haar man, geniet ze van elke dag. “Op bange momenten draai ik een ‘knoppie’ om.”

Het zal wel loslopen, dacht Corrie toen in 2009 per toeval een verdikte hartspier bij haar ontdekt werd. “Omdat ik nergens last van had, ondernam ik geen actie”, legt Corrie uit. “Tot ik in 2014 pijn op de borst kreeg. Dat was heel naar. Het beangstigde me, omdat ik natuurlijk een beetje dom was geweest. Ik had eerder naar de dokter moeten gaan.” In het ziekenhuis werd geen acuut gevaar geconstateerd. Wel gaven de verdikte hartspier en haar hoge bloeddruk reden tot zorg. Vanaf dat moment moest ze regelmatig op controle komen. “Dat ging met ups en downs. Nadat het een tijdje goed was gegaan, ging mijn bloeddruk altijd weer omhoog, werd er aan de medicijnen gesleuteld, ging het weer een tijdje goed, en zo begon weer hetzelfde liedje”, somt Corrie op. Waarna ze er zuchtend aan toevoegt: “Ik kréég er wat van.”

Man overleden

In 2017 liet de cardioloog weten dat het voor Corries gezondheid goed zou zijn om af te vallen. Datzelfde jaar kwam er een grote omslag in haar leven. “Mijn man ging ‘even’ naar de dierenwinkel en kwam nooit meer terug. Ik werd gebeld met de mededeling dat hij in de winkel een hersenbloeding had gekregen. Een week later is hij in het ziekenhuis overleden”, vertelt Corrie. “Dat was een grote klap en ik ben in de periode daarna 40 kilo afgevallen. Gelukkig ging het met mijn hart toen goed.”

Na twee moeilijke jaren kwam met Hans de liefde weer in haar leven. Het stel kreeg echter niet lang de tijd om daar onbezorgd van te genieten. “In augustus 2019 ging ik met pijn op de borst naar het ziekenhuis en brak een tijd vol onderzoeken en medicatiewisselingen aan. In 2020 ging het echt slecht. Ik werd overal hartstikke benauwd van. Zelfs bukken ging niet meer. Ik ben heel de zomer niet mezelf geweest.”

CRT-D implantatie

Waar de pompfunctie van Corries hart in april nog voor 46 procent werkte, was dat vier maanden later nog maar 33 procent. De alarmbellen gingen af en in september kreeg ze een CRT-D implantatie. Deze ICD grijpt niet alleen in bij gevaarlijke ritmestoornissen, maar zorgt er ook voor dat het hart efficiënter pompt. “Ik heb veel pech gehad, want veertien dagen later deed het nog steeds pijn en bleek de ICD in mijn lichaam te zijn omgedraaid. Ik wist niet eens dat dat kón. Gelukkig deed het apparaat wel wat-ie moest doen en was een tweede operatie niet nodig. Ik leer liever met de pijn leven dan dat ik weer opengemaakt moet worden.” Hoewel ze onder haar oksel last heeft van de draaiing, is haar leven sinds de ICD positief veranderd. “Ik heb geen pijn op de borst meer gehad, word minder snel benauwd en heb meer energie. Eindelijk kan ik weer wat in huis doen.”

In voor- en tegenspoed

Dat Corrie graag het huishouden op zich neemt, is duidelijk. “Ik laat ook zelf de hond uit en help Hans graag met de boodschappen. De trap bij het ziekenhuis loopt ‘van hier tot Tokio’, maar ik ga ‘m niet uit de weg hoor. Ik wil zoveel mogelijk zelf doen. Het zware werk gaat echter niet meer. Na lang tobben moest ik dan ook huishoudelijke hulp aanvragen.”

Haar wisselende gezondheid staat de liefde met Hans niet in de weg. In november 2020 stapten de twee in het huwelijksbootje. “Het maakt me weleens verdrietig dat ik vaak afhankelijk van hem ben. Ik vroeg een keer of hij bij me weggaat als mijn gezondheid slechter wordt. Toen werd hij boos: ‘Ben je nou besodemieterd? Ik ben met je getrouwd in voor- én tegenspoed!’”

Genieten

Corrie benadrukt dat ze niet zielig gevonden wil worden. “Ik heb een sterk karakter en ga niet in een hoekje zitten. Maar het is soms ook goed om te benoemen waar je van baalt. Ik heb in al die jaren geleerd om voor mezelf op te komen. Ook, of misschien wel júíst, tegenover artsen. Nadat zij wat dingen over het hoofd hebben gezien, zit ik er nu bovenop en vraag ik alles wat ik wil weten. Dat kan ik iedereen aanraden.”

Waar Corrie zichzelf over vijf jaar ziet? “Geen flauw idee. Door wat ik de afgelopen jaren allemaal heb meegemaakt, leef ik bij de dag. Vandaag ben je er, morgen kunnen je ogen zich sluiten. Op bange momenten draai ik een ‘knoppie’ om en denk ik aan wat ik wél heb: een lieve man bijvoorbeeld. Wat wil ik nog meer?”

Waarom plaatst HPNL dit interview? 

Hoewel elk verhaal anders is, delen we vaak dezelfde emoties. Van angst
tot hoop en van vreugde tot verdriet. Hier leest u hoe anderen daarmee
omgaan. Wilt u zelf delen wat u heeft meegemaakt? Stuur uw verhaal in en
wij plaatsen het in Hartverhalen op onze website. Wie weet, nodigen we u
daarnaast uit voor een interview.

Meer tijd voor de patiënt en leefstijl voorop

Roel Smeijsters & Carolien Houben

In praktijk ‘Huisartsen Hartje Dorp’ in Munstergeleen staat aandacht voor voeding, beweging en welzijn centraal. Voor huisarts Roel Smeijsters en praktijkmanager Carolien Houben, tevens getrouwd, is het van belang dat mensen zelf kijken naar wat ze kunnen doen om hun eigen gezondheid te verbeteren.

Roel merkte jaren geleden dat hij regelmatig te weinig tijd had voor een patiënt en dat het leek alsof er alleen maar brandjes geblust moesten worden. Zo kon hij naar zijn idee niet achter het kernprobleem komen. Sinds een jaar of vier wordt er in de praktijk dan ook op een nieuwe manier gewerkt, waarbij meer tijd is voor de patiënt - vijftien minuten per gesprek - en meer aandacht voor leefstijl. “We zijn ons steeds meer gaan toespitsen op leefstijl coaching”, vertelt Roel. “We proberen nu dan ook bij een patiënt te achterhalen waar hij of zij plezier uithaalt en waar problemen zitten. Dat is vaak meer dan het medische aspect alleen. Daarnaast kost een verandering van leefstijl tijd; daar is een band voor nodig. Meer tijd met de patiënt zorgt er daarom voor dat we dichter tot de kern kunnen komen.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

COVID-19 en hartpatiënten

Ik krijg de laatste tijd veel vragen van patiënten over de vaccinaties tegen COVID-19. Wat patiënten dan vooral bezig houdt is of ze wel of niet het vaccin zullen nemen. Kennelijk bereikt de negatieve informatie over vaccineren ook de patiënten met onderliggende hartziekte. Mijn antwoord is altijd heel duidelijk: zeker doen! Ik zal hieronder uitleggen waarom ik zo positief ben over vaccineren tegen COVID-19.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.