Acht keer lekker wandelen in mooi Nederland

Geschreven door

De coronacrisis heeft ons twee dingen geleerd: wandelen kun je altijd overal doen én Nederland is prachtig. Laten we binnenlandse wandelingen er dus vooral inhouden. Hartpatiënten Nederland tipt acht gevarieerde routes door stad en land. Gouwe ouwe en gloednieuwe.

1. Limespad

De Neder-Germaanse Limes is de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk. Om de grens te bewaken, bouwden de Romeinen wachttorens, wegen, waterwerken en legerkampen. De Limes volgt de oude loop van de Rijn, van Lobith naar Katwijk. Daarmee is de Limes het grootste archeologische monument van Nederland. Sinds dit jaar behoort het zelfs tot het Unesco Werelderfgoed. Op het Limespad passeert u meer dan veertig bijzondere bouwwerken die verband houden met de Romeinse geschiedenis. Ze liggen in aantrekkelijke landschappen. Van de in totaal 275 kilometer kunt u makkelijk dagetappes maken.
Details: www.wandelnet.nl/romeinse-limespad

2. Rotterdam Routes

Als u Rotterdam origineel wilt leren kennen, bekijk de stad dan wandelend en door de bril van echte Rotterdammers! Rotterdammers zelf stelden de thematische wandelingen van Rotterdam Routes samen, van de binnenstad tot het groene buitengebied (tot zelfs Hoek van Holland). Mooie verhalen gegarandeerd! De Dakenroute, Street Art 2 Route en de Skyline van Religies zijn zomaar wat prikkelende benamingen. De lengte van de trajecten varieert van een paar tot zo’n dertig kilometer. De wandelroutes staan op een app die gratis te downloaden is.
Details: www.rotterdamroutes.nl

3. Groninger Borgenpad

Het Groninger Borgenpad bestaat uit een langeafstandswandeling van 240 kilometer tussen Nuis en Wedde. Een borg is een versterkt huis en typisch voor Groningen. De wandeling voert langs alle borgen van Groningen en langs kerken die vaak nauw verbonden waren met de bewoners van de borgen. Als vanzelf maakt de wandelaar kennis met diverse Groningse streken, die stuk voor stuk een verrassend eigen landschap en charme hebben. Uit de wandeling is het makkelijk losse stukken kiezen, daarnaast zijn er ook nog rondwandelingen.
Details: www.groningerborgenpad.nl

4. Natuureiland Tiengemeten

Wie niet naar een buitenlandse jungle kan, gaat gewoon naar het Haringvliet voor Hollandse wildernis. Met het veerpont zit u zo op natuureiland Tiengemeten waar vier wandeltrajecten liggen. Het eiland is een walhalla voor vogelaars. In de wintermaanden spotten ze er zelfs zeearenden. Eb en vloed zorgen niet alleen voor bijzondere fauna, maar ook voor unieke flora. Dat de natuur hier nog maar zo’n vijftien jaar zijn gang kan gaan (voorheen was het landbouwgrond), is bijna niet te geloven. Iets van idee van 19e-eeuwse kleinschalige landbouw geven wat akkers met graan en vlas, bijzondere akkerkruiden en trekpaarden. Er zijn wandelingen van twee tot tien kilometer.
Details: www.natuurmonumenten.nl/bezoekerscentrum-tiengemeten/wandelen/wandelen-op-tiengemeten

5. Rosandepad

Wie het Rosandepad bewandeld heeft, snapt waarom het een van de mooiste en meest geprezen wandelpaden van Nederland is. Het grotendeels onverharde pad is heel afwisselend en voert langs water, bos, heuvels, landgoederen, oorlogsmonumenten en rivierenlandschap. Startpunt is het Airborne Museum in Oosterbeek. De bewegwijzering is uitstekend en het pad kan in beide richtingen gelopen worden. Let wel: honden zijn niet toegestaan.
Details: www.klompenpaden.nl/klompenpad/rosandepad/

6. OV-stapper Holterberg (Nijverdal-Holten)

Net als het Rosandepad is ook het traject Nijverdal-Holten razend populair onder Nederlandse wandelaars. Deze heerlijke dagwandeling van 16 kilometer voert door Nationaal Park Sallandse Heuvelrug over bijna alleen maar onverharde paden. Behalve een immens heidegebied doorkruist u een mysterieus dal vol jeneverbesstruiken. Soms is het even pittig klimmen, maar dan geniet u ook van het glooiende landschap van stuwwallen en smeltwaterdalen, ontstaan door een landijsgletsjer die hier 150.000 jaar terug voorbijkwam. Uniek voor Nederland is de populatie korhoenders. Met een beetje geluk treft u er wat.
Details: www.wandelnet.nl/wandelroute/104/Holterberg

7. Loop langs de hunebedden

Denkt u aan Drenthe, dan denkt u vast aan hunebedden, en andersom. Met ‘Loop langs de hunebedden’ vangt u alle Drentse (52 stuks!) en één Gronings exemplaar. Het is bijzonder om zo aandachtig langs hunebedden te lopen en u wat meer te verdiepen in de herkomst ervan. De meeste hunebedden liggen op de Hondsrug, langs de oostelijke rand van Drenthe.
Daarbij passeert u ook andere overblijfselen uit een ver verleden zoals karrensporen en grafheuvels. De 309 kilometer door prachtige natuurgebieden met zandweggetjes en beekjes zijn opgeknipt in etappes van ca. 15 kilometer.
Details: www.drentslandschap.nl/loop-langs-de-hunebedden

8. Ons Kloosterpad

Pelgrimeren is hip en de pelgrimspaden schieten dan ook als paddenstoelen uit de grond. Neem ‘Ons Kloosterpad’, een wandelpad van 330 kilometer door Midden- en Oost-Brabant. Het is sinds 1 mei dit jaar open voor het publiek. In vijftien etappes doet u ontelbare kloosters, abdijen, kapelletjes en andere bedevaartplekjes aan. De website van Visit Brabant geeft informatie over de afzonderlijke trajecten en over het Bindboek Ons Kloosterpad. Dit Bindboek is een handige gids voor onderweg, met niet alleen routebeschrijvingen en overnachtingsplekken in (deels) kloosters, maar ook boeiende verhalen van kloosterlingen, prentbriefkaarten van kunstenaars en ruimte voor het beschrijven van de eigen wandelervaringen. In elk klooster kunt u een lichtgewicht souvenir kopen, dat speciaal voor dit klooster door een kunstenaar ontworpen is. Met een stempelkaart voor de vijftien etappeplaatsen heeft u sowieso een aandenken.
Details: www.visitbrabant.com/nl/routes/wandelen/ons-kloosterpad

Tekst: Mariëtte van Beek
Beeld: HPNL

Een onverwachte wending

Geschreven door

Robert de Vos (71) kwam vanaf zijn 34ste meerdere keren in aanraking met Hartpatiënten Nederland. Hij besloot zich extra in te zetten voor de stichting, toen een HartbrugReis naar de Côte d’Azur anders liep dan verwacht.

 Robert leerde HPNL kennen in 1984, het jaar dat hij een bypass kreeg. “Het magazine lag op de ziekenhuisafdeling. Door de ervaringsverhalen die daar in stonden, besefte ik dat ik niet de enige was die dit meemaakte. Dat gaf me steun, waardoor ik besloot donateur te worden.” Tot 2010 ging het goed met Robert. “Daarna versleet de bypass, en kwam ik steeds vaker in het ziekenhuis. Er werden stents geplaatst en ik had meerdere hartaanvallen. Het waren kleintjes, maar leuk was het allemaal niet.”

Hartinfarct op Ibiza

Tijdens een vakantie op Ibiza in 2015, had Robert een hartinfarct. “We logeerden in een afgelegen huis, dus voor de ambulance me gevonden had, waren we 2,5 uur verder. Ik bevond me ondertussen in een vreemde staat van bewustzijn. Als ik nu maar niet beweeg, dan ga ik niet dood, dacht ik telkens.” De artsen op Ibiza konden niet genoeg doen en met een traumahelikopter werd Robert naar een ‘spiksplinternieuw’ ziekenhuis op Mallorca gevlogen. “Ze zeiden daar dat als ik hun patiënt was geweest, ze me meteen een nieuwe bypass hadden gegeven.”

Terug in Nederland begon Roberts strijd voor deze nieuwe bypass. Zijn eigen artsen vonden de risicovolle operatie niet nodig. Wel werd in 2018 een ICD geplaatst. “Dat gaf me vertrouwen, waardoor ik weer op vakantie durfde. Ik houd eigenlijk niet zo van groepsreizen, maar mijn vrouw en ik besloten dat jaar met HartbrugReizen mee te gaan naar de Côte d’Azur. Ik dacht: als ik met hen ga en er gebeurt iets, dan is er in ieder geval een verpleegkundige aanwezig.”

Dominee

De reis kreeg een onverwachte wending. Een dag na aankomst werd een van Roberts medereizigers ziek. De man kwam in het ziekenhuis terecht en ging snel achteruit. “Zijn echtgenote had het er erg moeilijk mee en toen begon mijn dominee-hart te spreken. Ik liet de begeleiders van HartbrugReizen weten dat ik predikant ben en bereid was om de man te bezoeken. De familie stelde het op prijs, dus heb ik de man in het ziekenhuis bediend. De rest van de week heb ik zijn echtgenote bijgestaan waar nodig.”

Roberts reisgenoot knapte toch nog op en kon terug naar Nederland. “Door deze bijzondere ervaring voelde ik meer verbondenheid met de stichting. Toegegeven: groepsreizen zijn nog steeds niet mijn ding, maar ik zag wel hoeveel HPNL voor mensen kan betekenen. Vooral voor Marly van Overveld, die alles in goede banen leidde, had ik bewondering. Ze hielp iedereen met veel positiviteit en geduld. Dat vond ik heel mooi om te zien.”

Robert verdiepte zich in het werk van HPNL en bood zijn hulp aan. “Ik heb veel bestuurlijke ervaring en zet mijn kennis graag in voor een stichting die zulk goed werk doet. HPNL heeft contact met de overheid, houdt medicatie-ontwikkelingen bij, geeft ondersteuning bij vragen en noem maar op. De stichting geeft me het gevoel dat hartpatiënten vertegenwoordigd worden.” Robert legt uit waarom dit belangrijk is. “Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik, inmiddels, over mijn situatie kan praten. Om me heen zie ik echter mensen die dat moeilijk vinden en vaak hartstikke bang zijn. Dat kan negatieve gevolgen hebben. Zo ken ik iemand die uit angst voor hartproblemen niet durfde te fietsen, terwijl sporten juist goed voor hem was. Ik heb hem weer op de fiets gekregen en ik denk dat HPNL die functie voor andere mensen kan hebben. HPNL deelt ervaringen en kennis, waardoor mensen die minder goed vragen durven stellen, toch veel te weten komen.”

Verlamd

Als Robert gevraagd wordt naar zijn huidige gezondheid, moet hij lachen. “Het is maar net is hoe je ernaar kijkt. Ik heb sinds begin 2019 een nieuwe bypass. Die operatie is goed gegaan en ik voel me op dat vlak veel beter. Echter is er ook iets misgegaan bij de operatie, waardoor mijn onderlichaam verlamd raakte.” Na een lange revalidatie kan Robert nu kleine stukken lopen. “Maar ik ben zo incontinent als ik weet niet wat. Dat is niet prettig. Door fouten die het ziekenhuis heeft gemaakt, zit ik met de gebakken peren. Mijn leven is beperkter geworden.”

Het houdt Robert niet tegen om plannen te maken. Zo hebben hij en zijn vrouw besloten in oktober weer eens op vakantie te gaan. “Naar Mallorca, omdat het ziekenhuis daar in ieder geval goed is”, lacht hij opnieuw. Hoe Robert zich in de toekomst gaat inzetten voor de stichting, weet hij nog niet precies. “Maar ik wil hoe dan ook mijn steentje bijdragen. HPNL doet fantastisch werk.”

Tekst: Verena Verhoeven
Beeld: Robert de Vos

Academie brengt verbetering in zorg voor hartpatiënt

Geschreven door

Op initiatief van de Maastrichtse cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia is een academie opgericht die wereldwijd wil werken aan het verbeteren van de hartzorg. De Heart Team Academy wordt gesteund door Hartpatiënten Nederland. “In veel landen is er te weinig samenwerking tussen hartchirurgen en cardiologen”, zegt Jan van Overveld, voorzitter van Hartpatiënten Nederland. “Op initiatief van dokter Sardari Nia is een stichting opgericht die daarin wereldwijd verandering wil brengen.”

De academie werkt aan gespecialiseerde zorg waarbij de hartpatiënt centraal staat, legt Sardari Nia uit. Het idee werd geboren ergens in 2014. “Ik zei toen: we moeten in een hartteam niet alleen samen beslissen, maar ook samen behandelen. Binnen het hartteam bespreken onder meer de interventiecardioloog en de hartchirurg een patiënt. Maar de problemen van een patiënt zijn niet standaard, ze kunnen erg specifiek zijn. Daarvoor heb je binnen het team gespecialiseerde artsen nodig.”

Sardari Nia wijst bijvoorbeeld op het via de lies inplanteren van hartkleppen, een ontwikkeling die sinds tien jaar voortschrijdt. “Je krijgt dan patiënten die zowel door de interventiecardioloog als door de hartchirurg behandeld kunnen worden. Het idee is: niet doen wat jij als specialist vanuit jouw vakgebied wilt, maar overleggen welke beslissing beter is, welke behandeling voor de patiënt het beste is.”

Europese en Amerikaanse vakverenigingen van hartchirurgen en cardiologen hebben de vorming van een hartteam in hun richtlijnen opgenomen. Werken met zo’n team is de beste standaard van behandeling bij hartaandoeningen, aldus deze richtlijn. Maar in veel landen wordt deze richtlijn niet geïmplementeerd, zegt Sardari Nia.

Dat komt ook omdat er soms weerstand is tegen deze samenwerking. “In veel landen is de zorg zo georganiseerd dat de diensten die je aan een patiënt aanbiedt, winstgevend zijn. Hoe meer productie, hoe meer beloning. Dan wordt het moeilijk om zo’n hartteam te implementeren. Je wilt je patiënt niet aan een ander verliezen.”

Volgens Sardari Nia is werken met een hartteam echter een winnende formule. “Als je een team vormt dat goede zorg levert, dan krijg je meer patiënten. Dat is ook winstgevend. Het implementeren van een hartteam in de zorg levert voor iedereen profijt op.” Hij erkent dat het in het begin moeilijk kan zijn om iedereen daarvan te overtuigen.

Om die reden gaat de kersverse Academy ook onderzoek doen, om daarmee het bewijs te leveren dat patiënten er baat bij hebben. “Nu is er slechts een richtlijn, een aanbeveling, dat kun je naast je neerleggen. Hoe meer data wij kunnen aanleveren, des te meer bewijs is er. En is dat bewijs er eenmaal, dan zijn landen verplicht de richtlijn te volgen.”

“Bewijsvoering is heel belangrijk. Maar als niemand zich daarvoor inzet, komt die er niet. Vandaar dat we een structureel onderzoeksprogramma gestart zijn met data van de effecten van de implementatie van de hartzorg, op de kwaliteit van de zorg.”

Sardari Nia nam het initiatief voor de oprichting van de Academy vanwege de ontwikkelingen binnen de cardiovasculaire behandelingen. Die maakten overleg sowieso al nodig. Dat is volgens hem de enige manier om de juiste beslissingen te nemen. Zeker bij een ingreep. Het is niet de bedoeling dat die uitsluitend beïnvloed wordt door het eigen vakgebied van bijvoorbeeld een cardioloog of chirurg of door de industrie, aldus Sardari Nia. “Je moet een platform creëren dat mensen met verschillende expertises samenbrengt. Dat is heel belangrijk voor het verbeteren van de zorg en de kwaliteit daarvan. Plus, we moeten onderzoek naar de samenstelling van zo’n platform promoten, én zorgen dat cardiologen en hartchirurgen getraind worden.“

De Heart Team Academy is gebaseerd op vier pijlers. De eerste pijler is wat Sardari Nia noemt een “dedicated heart team”, dat expertise bij elkaar brengt: mensen samenbrengen die expertise hebben over een specifiek hartprobleem. De tweede pijler is Smart Intervention, want de ene operatie is moeilijker dan de andere, mede afhankelijk van de vraag hoe vaak zo’n operatie al eerder werd uitgevoerd. Het maakt wel wat uit of iemand die ingreep eerder al 100 keer of slechts 5 keer deed. “Je moet patiënten beter selecteren, operaties beter plannen en vooraf simuleren, in oefensituaties”, aldus Sardari. “Al die ontwikkelingen zijn vaak niet door artsen bedacht, maar door wetenschappers, ingenieurs en mathematici op het gebied van technologie. Het idee is om hun inzichten erbij te betrekken, om zodoende meer efficiëntie te ontwikkelen op het gebied van materialen die nodig zijn bij ingrepen en operaties.”

Een derde pijler is educatie. De huidige procedures zijn heel technisch geworden. Dat moet anders, vindt Sardari. “Die educatie moet verder uitgebouwd worden, bijvoorbeeld op het gebied van simulaties.” Tenslotte de vierde pijler, aangewakkerd door de coronacrisis: het digitaliseren van de hartzorg. Ook daarvoor moet meer aandacht komen.

“De Academy is bedoeld om het dedicated heart team te promoten, maar ook de interactie met andere vakgebieden. Je kunt niet alles alleen blijven doen voor de patiënt. Er zijn zoveel specialisaties. Dus je hebt gespecialiseerde programma’s nodig. De academy is daarbij de katalysator.”

Belangrijk is dat de academy niet concurreert met de vakverenigingen van bijvoorbeeld cardiologen en hartchirurgen. Ook belangrijk is de samenwerking met patiënten organisaties, waarbij Hartpatiënten Nederland voorop ging. Deze samenwerking met HPNL is van belang, onder andere omdat zij Heart Team Academy samen wil brengen met andere patiënten belangenorganisaties, ook uit andere landen. HPNL denkt niet in het belang van de beroepsgroep, maar juist in het belang van de patiënt.

“De nu opgezette stichting is opgezet als Global Academy”, zegt Sardari. “Werkt wereldwijd. In die stichting hebben prominente artsen zitting, hartchirurgen en cardiologen uit Europa en de VS. Zij hebben de stichting mede opgericht en vormen ook het wetenschappelijk comité.”

“We gaan nu starten met de onderzoeken: hoe worden de hartteams georganiseerd in andere landen en ziekenhuizen? Naast dit onderzoeksproject zijn er ook plannen voor educatieve projecten.”

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Heart team academy

Gazpacho

Geschreven door

Ingrediënten (voor 2 porties)

• 50 ml olijfolie
• 2 pomodori tomaten
• 1 komkommer
• 1 gegrilde rode paprika (uit pot, of zelf gegrild)
• 1 rode ui
• 2 stengels bosui
• 1 rode peper (meer of minder naar smaak)
• 2 tenen knoflook
• 1/2 bosje peterselie
• 1 el rode wijn azijn
• basilicum om mee te garneren (optioneel)

Instructies

1. Voeg alle ingrediënten toe aan de blender, maal
goed fijn
2. Proef, breng op smaak met peper & zout
3. Zet in de koeling voor minimaal een uur en
serveer koud

Rembrandt houdt de wacht in het Catharina Ziekenhuis

Geschreven door

De komende weken zijn het niet alleen de verpleegkundigen en artsen die de wacht houden in het Catharina Ziekenhuis. Het beroemdste en grootste schilderij van Rembrandt logeert namelijk twee weken in het ziekenhuis. Tot en met woensdag 10 november kun je een replica van de Nachtwacht bewonderen in de centrale hal van het ziekenhuis. Van het schilderij is een levensgrote, zeer gedetailleerde foto gemaakt, die nu een tour maakt langs verschillende zorginstellingen om personeel en patiënten te steunen in deze bewogen coronaperiode.

Groot, groter, grootst!

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft van het beroemdste schilderij de grootste en meest gedetailleerde afbeelding ooit gemaakt. De replica is maar liefst 5 meter breed en 4 meter hoog. “De Nachtwacht biedt patiënten en collega’s de mogelijkheid om een moment van rust te vinden tijdens deze intense periode waarin het coronavirus een zware stempel drukt op alle mensen in het ziekenhuis,” zegt Odet Vermeijlen, voorzitter van de corona-werkgroep van het ziekenhuis. De replica is voor alle bezoekers van heel dichtbij te bekijken waardoor de verfstreken en zelfs de pigmentdeeltjes in de verf zichtbaar zijn.

In actie

Hoofddirecteur van het Rijksmuseum Taco Dibbits heeft een video opgenomen met een boodschap voor alle zorgcollega’s. “Het bijzondere aan het portret van Rembrandt is dat hij mensen in actie laat komen, dáár zit de kracht van Rembrandt. Dat hij altijd weer iets nieuws doet en dat hij actie laat zien. En die actie is ook zo ongelofelijk van toepassing, op wat u als zorgpersoneel in de ziekenhuizen heeft gedaan. U bent in actie gekomen. Daarom willen we u een hart onder de riem steken, dat doen we samen met Philips en de Elisabeth Art Foundation.”

Meer weten?

Rembrandts beroemdste en grootste schilderij werd gemaakt voor de Kloveniersdoelen. Dit was een van de drie hoofdkwartieren van de Amsterdamse schutterij, de burgerwacht van de stad. Rembrandt was de eerste die op een schuttersstuk alle figuren in actie weergaf. De kapitein, in het zwart, geeft zijn luitenant opdracht dat de compagnie moet gaan marcheren. De schutters stellen zich op. Met behulp van licht vestigde Rembrandt de aandacht op belangrijke details, zoals het handgebaar van de kapitein en het kleine meisje op de voorgrond. Zij is de mascotte van de schutters. De naam Nachtwacht is pas veel later ontstaan, toen men dacht dat het om een nachtelijk tafereel ging.

 

Nieuwe meetmethode brengt ‘vrouwenhart’ nauwkeuriger in beeld!

Geschreven door

Onderzoekers van het Catharina Hart- en Vaatcentrum hebben samen met de Technische Universiteit Eindhoven een meetmethode ontwikkeld om de haarvaten van het hart te analyseren. Dit gebeurt door in deze kleinste haarvaten de bloedstroom en weerstand te meten. Een afwijkende weerstand weerspiegelt de conditie van deze haarvaten. Dat maakt het voor cardiologen mogelijk om een duidelijkere diagnose te stellen. Tot voor kort waren de onderzoeken die hiervoor werden gebruikt niet alomvattend. In de volksmond wordt ziekte van de haarvaten van het hart ook wel het ‘vrouwenhart’ genoemd.

Danielle Keulards, als onderzoeker in dienst van het Catharina Ziekenhuis, promoveerde vorige week op deze nieuwe meetmethode aan de TU/e. De mede door haar ontwikkelde methode wordt inmiddels toegepast in een aantal grote hartcentra in binnen-en buitenland.

Haarvaten in het hart

Het ‘vrouwenhart’ staat veel in de belangstelling. Binnen de cardiologische wereld wordt de laatste jaren wereldwijd herkend dat pijn op de borst niet alleen veroorzaakt kan worden door het dichtslibben van de grotere kransslagaders, maar onder meer ook door verhoogde weerstand in de haarvaten in het hart. Dit wordt microvasculair lijden genoemd. “Vaak wordt dan gesproken over  ‘het vrouwenhart’”, verduidelijkt Keulards: “omdat meer vrouwen hier last van ondervinden.”

Behandelen met medicijnen

Toch is er enige nuance nodig; hoewel ziekte van de haarvaten iets meer bij vrouwen voorkomt, kunnen ook mannen hier last van hebben. In het onderzoek was ongeveer 40% man. Keulards: “Gelukkig heeft het microvasculair lijden een veel betere prognose dan het dichtslibben van de grote kransslagaders en kunnen we de patiënten behandelen met medicijnen om de klachten te verminderen. Wel is het van belang onbegrepen pijn op de borst serieus te nemen, bij vrouwen én mannen, en metingen van de haarvaten te verrichten indien nodig.”

Bron: Catharinaziekenhuis

(Ex-)diabetespatiënten helpen elkaar

Geschreven door

Het is de missie van huisarts Jacqui van Kemenada om zo veel mogelijk mensen de voordelen van een gezonde leefstijl in te laten zien. Haar nieuwste initiatief hiervoor is Club Diabetes: een netwerk van (ex-)diabetespatiënten die elkaar helpen hun leefstijl om te gooien.

Ons land telt inmiddels ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2 en dat is voor Jacqui, die naast huisarts ook kaderarts diabetes is, een doorn in het oog. “Diabetes type 2 is namelijk bij uitstek een ziekte die leefstijl gerelateerd is”, legt ze uit. “Patiënten die hun leefstijl aanpassen, kunnen vaak al snel minderen of zelfs helemaal stoppen met medicatie of insuline. Helaas is dit bij veel diabetici nog onbekend. Ik merk in mijn spreekkamer dat sommige mensen denken: ‘Mijn bloedsuiker is onder controle, dus wat maakt het uit dat ik een pilletje slik of een beetje insuline spuit?’ Nou, dat maakt best veel uit. Van insuline word je namelijk dikker, dus ook al gaat je bloedsuiker omlaag, je houdt het probleem wel in stand. Daarnaast helpen medicatie en insuline wel om complicaties in de kleine bloedvaten te voorkomen, zoals schade aan je nieren en ogen, maar hebben ze weinig effect op de grote bloedvaten. Ondanks dat je een goede bloedsuikerspiegel hebt, kan dat ene pilletje of die kleine hoeveelheid insuline er dus wel voor zorgen dat je als diabetespatiënt een vergrote kans hebt op een hartaanval of herseninfarct.”

Dat het mogelijk is om met leefstijl diabetes om te keren, vertelt Jacqui graag in haar praktijk. Ook schreef ze recent het boek Shotje leefstijl!, om een groter publiek te bereiken. “Maar er is ook een groep mensen die niet leest of bij wie het gewoon beter overkomt als ze het verhaal van iemand persoonlijk horen. Wij zorgprofessionals kunnen die 1 miljoen mensen nooit allemaal zelf spreken. Toen realiseerde ik dat we een geheim leger aan ervaringsdeskundigen hebben, namelijk de ex-diabetespatiënten bij wie het al gelukt is met hulp van leefstijl de ziekte om te keren. Het grappige is dat die mensen vaak zo geïnspireerd zijn dat ze als een soort profeten andere mensen willen overtuigen hun voorbeeld te volgen. De ideale personen dus om deze belangrijke boodschap over te brengen!”

Buddy en maatje

Met behulp van een aantal andere deskundigen richtte Jacqui Club Diabetes (clubdiabetes.nl) op: een systeem waarbij ex-diabetespatiënten als buddy gekoppeld worden aan een maatje, oftewel iemand met diabetes die graag met leefstijl aan de slag wil gaan. “De buddy’s zijn natuurlijk geen professionals, dus ze geven geen medisch advies”, legt Jacqui uit. “Ze gebruiken puur hun eigen ervaringen om hun maatje te inspireren en steunen. Het maatje kan vragen stellen, bijvoorbeeld via de app of telefoon, en de buddy vertelt dan hoe hij het heeft aangepakt, waar hij moeite mee had en wat hem heeft geholpen. Dat kan het maatje motiveren om zelf ook aan de slag te gaan (en blijven).”

De pilot ging pas enkele maanden geleden van start, maar blijkt nu al een groot succes. “Ik begon met vier buddy’s, nu heb ik er vijftien”, vertelt Jacqui enthousiast. “Veel maatjes zijn namelijk zo succesvol dat ze zelf ook buddy willen worden en zodoende weer anderen gaan helpen: een sneeuwbaleffect! Ik houd ook regelmatig een online meeting met de buddygroep, oorspronkelijk bedoeld om ze op weg te helpen, en merk dat de buddy’s door dat contact ook elkaar weer inspireren en op die manier nóg betere resultaten behalen.”

Groepssteun

Op dit moment zijn er slechts drie huisartsenpraktijken waarbij patiënten zich kunnen aanmelden om mee te doen – twee in Limburg en de praktijk van Jacqui zelf in Brabant – maar het plan is om dit concept uiteindelijk breder uit te zetten in heel Nederland. Dat haar idee zo goed uitpakt, verbaast Jacqui niet. “Het concept is natuurlijk niet nieuw: er zijn talloze voorbeelden van groepen waarbij lotgenoten elkaar steunen, zoals bij de Gecombineerde Leefstijlinterventies en de Anonieme Alcoholisten. In de Blue Zones, oftewel de delen van de wereld waar mensen relatief gezond oud worden, zijn mensen meestal ook omringd door vrienden en buren die óók gezond leven. In mijn praktijk zag ik bovendien duidelijk een verschil tussen patiënten die een partner hadden die hen steunde door bijvoorbeeld gezond te koken, en mensen die alleen kwamen. Die laatste groep behaalde minder snel resultaat. Het is fijn dat ik deze mensen nu aan een buddy kan koppelen. Want als arts kan ik nog zoveel voordelen van leefstijl opnoemen; uiteindelijk heb ik zelf geen diabetes. Het persoonlijke verhaal van iemand die hetzelfde meegemaakt heeft als jij en daarin succesvol is gebleken, maakt toch de meeste indruk.”

Tekst: Marion van Es
Beeld: Léon Geraedts

 

Bekijk hier het webinar ‘(ex-) diabetespatiënten helpen elkaar’.

Zijn coronamaatregelen voor ongevaccineerden de volgende stap?

Geschreven door

Afgelopen dinsdag was een interessant interview te beluisteren bij NPO1. Nu de ziekenhuisopnames met coronapatiënten stijgen, denkt het kabinet over nieuwe maatregelen. Minister De Jonge zegt ongevaccineerden te willen beschermen tegen IC-opname, zodat zorg voor iedereen beschikbaar blijft. Maar is het wel een goed idee als er een coronapas komt voor horeca of werk, specifiek voor niet-gevaccineerden? In Dit is de Dag een gesprek met oud-huisarts en epidemioloog Dick Bijl en bijzonder hoogleraar vaccinontwikkeling Gideon Kersten. Beluister het gesprek. Klik hier.

Bron: NPO1Radio1

Broer redt raadslid van hartstilstand tijdens raadsvergadering

Geschreven door

Het 72-jarige raadslid Dré Peters zakte op maandag 18 oktober tijdens de raadsvergadering in het stadhuis van Roermond plots in elkaar. Zijn adem stokte. Broer Ben Peters, ook raadslid, zat op één meter afstand van Dré en bedacht zich geen moment. “Ik heb Dré samen met de raadsleden Marij Cox en Wim Maasen van zijn stoel afgehaald, en ben onmiddellijk begonnen met reanimeren”, vertelt Ben een dag later, nog steeds geschrokken van wat er gebeurd is, maar ook opgelucht dat hij zijn broer het leven heeft kunnen redden.

Luttele minuten voor het hart van fractievoorzitter Dré Peters van de Liberale Volkspartij Roermond (LVR) haperde, had hij zich vreselijk opgewonden over een toespraak van GroenLinks-raadslid Wim Maassen. Hij onderbrak Maassen voortdurend, tot woede van de burgemeester die hem meermaals het zwijgen probeerde op te leggen en hem het woord ontnam door zijn microfoon telkenmale uit te zetten. Dré’s gezicht liep steeds roder aan, hij was zichtbaar woest. Razend. Maassen hervatte het woord. Toen even later een collega-LVR-raadslid op het betoog van Maassen reageerde, zakte Dré plotseling weg in zijn stoel, stokte zijn ademhaling. Zijn hart stond stil. “Ik heb hem uit de dood gehaald”, herinnert Ben zich een dag later.

Reanimatie

“Ik merkte dat zijn ademhaling opeens heel raar begon te doen. Wat je zag is dat de hele raadzaal direct in actie kwam. De een belde 112, de ander haalde de defibrillator, ik heb Dré met enkele anderen waaronder zijn opponent Wim Maassen op de grond gelegd en ben direct begonnen met reanimeren. Ik heb nooit een cursus reanimeren gehad. Ik had het van filmpjes. Ik begon gewoon puur instinctief te doen wat ik moest doen. Wim Maassen die wel wist hoe reanimeren in zijn werk gaat, heeft me moed ingesproken en gezegd dat ik goed bezig was. Toen ik buiten adem raakte, heeft Wim het van me overgenomen. Nota bene degene met wie Dré zich vlak daarvoor in de haren had.”

Humor

Niet veel later kwam iemand met de defibrillator aan. Na de eerste schok kwam Dré weer bij. “Toen de schok kwam, vloog hij wel tien centimeter omhoog van de vloer af. Even later begon hij te ademen en zag ik zijn hand bewegen. Hij kwam bij en opgelucht hoorde ik dat hij zijn humor weer terug had. Later antwoordde hij op een vraag van de dokter of hij ergens allergisch voor was met “Ja, van GroenLinks”. Hij is zijn humor niet kwijt. Daar ben ik blij om, stel je voor hij had hersenschade gehad. Dat is nu niet gebeurd, zo lijkt het wel.”

“Maar goed dat hij tijdens de raadsvergadering onwel werd. Stel je voor dat was thuis gebeurd. Als we hem daar dan gevonden hadden, en gereanimeerd, had hij waarschijnlijk wel ernstige hersenschade gehad.”

Instinct

“In totaal hebben we hem denk ik ergens tussen de tien en vijftien minuten gereanimeerd. Ik had hem in tien seconden op de grond liggen, ben direct begonnen. Ik dacht er niet bij na, ging van mijn instinct uit. Hoe het nu met me gaat? Als je klaar bent, vraag je je af, wat is er gebeurd. Ik weet niet hoe ik er over twee dagen aan toe ben. Zeker als je van de dokter hoort dat je een dode tot leven hebt gewekt. Toen zijn ademhaling weer op gang kwam zag ik: we hebben hem teruggehaald!”

Stents

Na de reanimatie werd Dré naar het ziekenhuis in Roermond en vervolgens naar Venlo gebracht. “Daar hebben ze hem twee stents ingezet en een boogje over een litteken dat hij had van een vorige hartaanval. Vermoedelijk heeft dat litteken ook de laatste hartaanval veroorzaakt.”

Ben verwacht wel dat zijn broer nog enige tijd zal lusten van de reanimatie. “Hij zal zeker een tijd pijn aan zijn ribben hebben, dat kan ik je verzekeren. Ik hoop niet dat hij verkouden wordt….”


Dré Peters

Roekisoeki

Naar omstandigheden gaat het goed met Dré, aldus Ben een dag na de reanimatie. “Als het aan het ziekenhuis ligt is hij morgen weer thuis. Want je weet in die ziekenhuizen vandaag den dag gaat alles roekisoeki….”

Hij hoopt dat zijn broer het voortaan wat rustiger aan zal doen. Dré is betrokken in allerlei maatschappelijke organisaties, zoals de Bond van Carnavalsverenigingen in Limburg, de Roermondse voetbalclub EMS, carnavalsvereniging De Veldmuus waarvan hij vorst is, en fractievoorzitter van de partij die werd opgericht rond raadslid Jos van Rey, de LVR.

Juist in die politie arena kan Dré zich vreselijk opwinden. Niet goed voor zijn hart, weet ook broer Ben, die ook raadslid is voor diezelfde LVR. “Ik weet ook niet waarom Dré zich vaak zo vreselijk opwindt”, zegt Ben. “Het gaat vaak nergens over. Ik zeg hem dan: maak je niet zo druk. Maar hij kan het niet laten, trekt zich daar niks van aan.”

Big Benny

Ben Peters is overigens in Limburg een beroemd volkszanger. Hij treedt vooral rond carnaval in de hele provincie – en soms ook daarbuiten – op als Big Benny en heeft talloze liedjes op zijn naam staan. Ben had het direct na de reanimatie van zijn broer razend druk met media, die hem belden en wilden interviewen. Hij blijft er nuchter onder. En herhaalt: “Ik hoop dat Dré rustig aan doet. Maar dat bepaal ik niet….”


Ben Peters

Lager risico op dementie voor mensen met diabetes die risicofactoren onder controle houden

Geschreven door

Iemand met diabetes heeft een verhoogd risico op dementie maar kan dat mogelijk beperken door risicofactoren zoals ongezond eten en hoge bloeddruk aan te pakken. Dit blijkt uit gegevens van bijna 88.000 mensen. Wetenschappers van het Maastricht UMC+ hebben deze resultaten gepresenteerd tijdens het congres van de European Association for the Study of Diabetes op 29 september 2021.

Mensen met diabetes type 2 hebben een verhoogde kans op dementie op latere leeftijd. Dit onderzoek suggereert dat dit risico te beperken is door een aantal factoren aan te pakken met een goede leefstijl en gerichte behandeling. Gelijktijdig met de presentatie tijdens het congres werden de resultaten gepubliceerd in het vooraanstaande vakblad Diabetes Care.

Negen jaar, 88.000 deelnemers

Voor dit onderzoek maakten de onderzoekers gebruik van hersenscans en medische gegevens van bijna 88.000 deelnemers van de UK Biobank, van wie meer dan 10.000 mensen diabetes type 2 hadden. Omdat deze gegevens zich uitstrekten over gemiddeld negen jaar was het mogelijk om bepaalde risicofactoren, eventuele hersenschade en het ontstaan van dementie met elkaar in verband te brengen. Het onderzoek werd herhaald met gegevens vanuit de Maastricht Studie. In die studie werden dezelfde verbanden gevonden.

Risicofactoren

De onderzoekers bekeken of de deelnemers zeven risicofactoren ‘onder controle’ hadden. Dit betekent dat ze een lage bloedsuikerwaarde (1), lage bloeddruk (2), geen overgewicht (3) en een gezond voedingspatroon (4) hebben. Daarnaast dat er geen eiwit in de urine aanwezig is (5), ze de aanbevolen hoeveelheid fysieke activiteit ontplooien (6) en, tot slot, niet roken (7). Per risicofactor die onder controle was, blijkt het risico op dementie verder af te nemen.

Hersenen en cognitieve functies

Ook brachten de onderzoekers hersenafwijkingen en cognitieve functies in kaart. De hersenafwijkingen door met hersenscans te kijken naar het hersenvolume en de zogenaamde ‘witte stof afwijkingen’. De cognitieve functies door te testen op bijvoorbeeld informatieverwerking. Hoe meer risicofactoren onder controle waren, hoe minder afwijkingen aan de hersenen en hoe beter de scores op het gebied van cognitieve functies. Onderzoek van het MUMC+ vond eerder dit jaar al een verband tussen leefstijl, hersenafwijkingen, cognitieve functies en kans op dementie hebben.

Risicofactoren aanpakken

Promovenda April van Gennip: ‘Ons onderzoek laat zien hoe belangrijk het is dat mensen met diabetes en hun artsen deze risicofactoren actief aanpakken. Aan de ene kant betekent dat aandacht voor een gezonde leefstijl, zoals gezond eten, bewegen en stoppen met roken. Aan de andere kant door de medische factoren goed aan te pakken met behandeling en medicatie.’

Vervolgonderzoek

De wetenschappers konden hun conclusies trekken op basis van analyse van bestaande gegevens. Mede-onderzoeker Thomas van Sloten: ‘We hebben een duidelijk verband aangetoond tussen de zeven risicofactoren en het risico en dementie. Maar we kunnen nog geen conclusies trekken over het directe effect van het aanpakken van de risicofactoren. Ook was er geen duidelijke relatie tussen de risicofactoren en sommige hersenafwijkingen en cognitieve functies. Er is dus vervolgonderzoek nodig om te kijken welke risicofactoren nog meer belangrijk zijn.’

Bron: www.mumc.nl