‘Vroeg ingrijpen bij boezemfibrilleren zinvol’

Als je een chronische hartritmestoornis vroegtijdig behandelt, verminder je het risico op ernstige hart- en vaatproblemen, en op overlijden. Dat betekent dat vroeg ingrijpen door middel van een ablatie (wegbranden van de ritmestoornis in het hart) of het voorschrijven van antiaritmische medicatie zinvol is. Dat blijkt uit recent internationaal onderzoek.

Tot nog toe wordt ervan uitgegaan dat het boezemfibrilleren vanzelf overgaat. Wel wordt de patiënt gemonitord. Uit het onderzoek in elf landen waaraan 2789 patiënten uit 135 ziekenhuizen meededen blijkt iets anders. Alweer enkele maanden geleden spraken we hierover met een van de projectleiders van dit onderzoek, Prof. dr. Harry Crijns, toenmalig hoofd cardiologie van het Maastricht UMC+, en inmiddels gepensioneerd.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Als je lichaam niet meer meewerkt…

Angelique moest al vroeg haar leven omgooien

Een hartinfarct op relatief jonge leeftijd dwong Angelique Zwart (52) ertoe haar leven om te gooien. Ondanks dat ze voor haar gevoel nu continu in onzekerheid leeft, drijft haar positieve instelling en drang om bezig te blijven haar voort. “Het voelt oneerlijk dat ik nog zo weinig kan op jonge leeftijd, maar bij de pakken neerzitten is geen optie.”

“Ik had de telefoon nog niet neergelegd of het licht ging bij me uit.” Angelique Zwart (45) kan zich de avond van haar eerste acute hartinfarct nog goed herinneren. Ze had weliswaar wat pijn op de borst toen ze naar bed ging, maar daar zocht ze verder niets achter. Toen de pijn aanhield en liggen op haar rug, zij en buik onmogelijk bleek, besloot ze toch maar de huisartsenpost te bellen. Een paar tellen later raakte ze buiten bewustzijn. “Dat was een heel bijzondere ervaring voor me, ik heb het licht even gezien. Bij de bank zag ik mijn moeder staan, die een paar jaar daarvoor was overleden. ‘Terug jij’, hoorde ik haar zeggen. ‘Jij bent hier nog niet klaar voor’. Eenmaal weer bij bewustzijn heb ik mijn toenmalige partner geroepen. Zelfs toen was bij ons de urgentie nog niet helemaal duidelijk: hij is zich op zijn dooie akkertje gaan aankleden en we zijn naar het ziekenhuis gereden.”

Medicatie

Op de Eerste Harthulp verliep alles voor Angelique in een waas. “Ik hoorde wel mensen, maar het was allemaal heel vaag en alsof ze heel ver weg waren. Ik ben gedotterd en er is een stent geplaatst. Mijn ader bleek al voor 95 procent dicht te zitten; 5 minuten later en ik was er niet meer geweest. Toch voelde ik me al vrij gauw na de operatie weer kiplekker, ik dacht dat ik de hele wereld aankon!” Dat gevoel hield, helaas voor Angelique, niet lang stand. In een korte periode kwam ze door de medicatie veel aan in gewicht en kreeg ze verschillende andere klachten zoals gewrichtspijn en obstipatie. “Ik ging met nul medicatie het ziekenhuis in en kwam er met 9 tabletten weer uit. Bloedverdunners, cholesterolverlagers, bloeddrukmedicatie, bètablokkers… In no time ging ik van 65 naar 95 kilo. Ik vertrouwde algauw mijn eigen lichaam niet meer.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Dokter en patiënt beslissen samen

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNLmagazine houdt ze ons op de hoogte van haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over gedeelde besluitvorming, met Dirk Ubbink: hoogleraar Evidence-based Medicine and Shared Decision-Making.

Wat is shared decision making precies en waarom is het belangrijk?

DU: “Gedeelde besluitvorming houdt in dat de dokter beslissingen over de behandeling niet in zijn eentje neemt, maar samen met de patiënt. Een van de redenen hiervoor is dat er steeds meer mogelijk is binnen de geneeskunde en er dus ook steeds meer opties zijn om uit te kiezen. Daarnaast heb je als patiënt ook de autonomie over je eigen lichaam. Wanneer je een hypotheek kiest, wil je ook niet dat de hypotheekadviseur voor jou beslist welke het wordt. Je laat jezelf informeren en maakt vervolgens met de expert de keuze die het beste bij je past. Dat gedachtegoed kan ook binnen de geneeskunde toegepast worden. Want wij artsen hebben expertise op basis van medische kennis, maar de patiënt heeft expertise op het gebied van wat hij of zij belangrijk vindt in het leven. Je hebt elkaar nodig om de beste keuze te maken.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

De zin (en onzin) van supplementen

Er wordt veel geschreven over de noodzaak van supplementen, maar is dit wel waar? En hoe kun je als ‘leek’ dan bepalen wat je precies nodig hebt?

Allereerst doen we de aanname dat we alles wat we nodig hebben aan voedingsstoffen, uit onze voeding kunnen halen. Helaas is dit standpunt achterhaald. De concentraties van belangrijke voedingsstoffen in voeding zijn drastisch verminderd in de afgelopen jaren. Daarom kan het zinvol zijn om supplementen te slikken voor je gezondheid.

Kijken naar jouw behoefte

Waar jouw gezondheid geen baat bij heeft, is om gewoon lukraak wat supplementen bij elkaar te zoeken en die te gaan slikken. Het is enorm belangrijk om te kijken wat jij nodig hebt op basis van je leeftijd, gewicht, voedingspatroon, leefstijl en andere factoren. Een multivitamine is in de meeste gevallen niet aan te raden, hier zitten vaak slecht opneembare vormen van vitaminen in, en bevatten bijvoorbeeld teveel B6, wat onze gezondheid kan schaden.

Waar jouw gezondheid wél baat bij heeft is het onder de loep nemen van je persoonlijke situatie, en afgestemde supplementen te gebruiken. In een gezonde leefstijl heb je in principe weinig nodig, hieronder licht ik verder toe wat je daarin  kan doen.

Welke voedingsstoffen voor jouw situatie belangrijk kunnen zijn

Het belang van supplementen komt vooral naar voren als je iets weg laat of weg moet laten uit je voeding, óf er andere leefstijlfactoren meespelen. Hieronder geef ik een aantal relevante voorbeelden.

Mag je in verband met je hartconditie geen of weinig zout eten? Dan is het belangrijk om de in zout aanwezige mineralen in de vorm van een supplement toe te voegen aan je dagelijkse routine. Dit zijn hoofdzakelijk magnesium, calcium en kalium, waarvan je kalium uit Lo-Salt kunt halen.

Eet je bijvoorbeeld vegetarisch of veganistisch, dan is het heel belangrijk om de in dierlijke producten aanwezige voedingsstoffen ‘op te vangen’ met een supplement. Dit zijn vooral omega-3, ijzer en B12.

Ben je ouder dan 60, dan is vitamine B12 ontzettend belangrijk voor je. Er is bekend dat je concentraties van deze essentiële vitamine jaarlijks achteruit gaan. In deze situatie kies je voor een B12-supplement in de vorm van methylcobalamine (de best opneembare vorm).

Heb je griep of verkoudheid, of voel je je niet optimaal? Dan kan vitamine C een waardevolle toevoeging zijn. Omdat dit een water oplosbare vitamine is, kun je hier niet zomaar teveel van nemen. Bij ziekte adviseer ik 1 gram per uur, totdat je buik begint te rommelen (dit geeft je maximum aan). Dat is dan je dagdosering tot je weer helemaal hersteld bent.

Heel belangrijk is om medicijngebruik nog even te benoemen. De meeste medicijnen onttrekken voedingsstoffen uit je lichaam. Van bijvoorbeeld metformine (diabetes medicijn) is bekend dat het je B12 verlaagt, en zo zijn er nog heel veel voorbeelden. Dit zou je voor jouw situatie kunnen onderzoeken.

Wat we allemaal nodig hebben

Als Nederlanders is er één vitamine waar we niet zonder kunnen, die we in ons veelal koude kikkerlandje onvoldoende uit de zon halen: Vitamine D. Een vitamine D-supplement is in de maanden waar de R in zit (september t/m april) essentieel om toe te voegen aan je dagelijkse routine. Dit voorkomt een herfst/winterdip én geeft je weerstand een flinke boost. Nog een plus voor hartpatiënten die statines slikken: vitamine D kan bijwerkingen verminderen.

In het vorige artikel schreef ik over spijsvertering en darmgezondheid, een goede probiotica kan dan ook helpen om je darmen gezond te houden en daarmee de opneembaarheid van je voedingsstoffen te verhogen. Want zoals ook al eerder genoemd: dat je zo gezond bent als de voedingsstoffen die je op kunt nemen, geldt natuurlijk ook voor supplementen.

Het kan zijn dat je de voedingsstoffen niet goed kunt opnemen en dan zijn ze in feite nutteloos. Als je twijfelt aan jouw voedingsstoffen waarden of vermoedt dat je tekorten hebt, adviseer ik deze te laten controleren via de huisarts. Wil je hier meer over weten of heb je twijfels over wat voor jou persoonlijk wijsheid is? Reik uit via www.greentwist.nl

Tekst: Iris Heuer
Beeld: Floris Heuer

Geen ritssluiting maar vier kleine sneetjes

Sandra Schoenmakers (46) werd geboren met een tweeslippige hartklep, waardoor een ingreep uiteindelijk onvermijdelijk was. Ze zag een openhartoperatie echter niet zitten en ging op zoek naar een alternatief.

“Vlak na mijn geboorte werd een hartruisje ontdekt. Ze dachten destijds dat ik er wel overheen zou groeien, dus heb ik het nooit geweten. Tot ik rond mijn 23e voor een andere kwaal bij de internist terechtkwam, die ook een ruisje hoorde. Ik werd doorgestuurd naar de cardioloog en die had slecht nieuws: ‘Jij komt niet meer van mij af’’, zei hij. Ik bleek aortastenose te hebben, oftewel een tweeslippige klep die niet goed sluit, waardoor hij gevoelig is voor verkalking. Ooit zou ik daaraan geopereerd moeten worden, maar zo ver was het gelukkig nog niet. Ik had immers nog helemaal geen klachten. Wel moest ik jaarlijks op controle komen.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Webinars Hartpatiënten Nederland goed bekeken! Doe mee!

Webinars zijn evenementen die online te volgen zijn. Hartpatiënten Nederland begon dit jaar met het geven van webinars, en de belangstelling is overweldigend! Een webinar met Daan de Wit over coronavaccinatie trok meer dan 13.000 kijkers! En we gaan door!

De komende weken en maanden besteden we veel aandacht aan gezonde voeding. Deze webinars worden gepresenteerd door onze eigen Donna, en door Iris Heuer van GreenTwist Cooking. In deze webinars worden diverse onderwerpen en vragen omtrent een gezonde leefstijl behandeld. Ook stelt healthy chef Iris gezonde recepten samen. “Mensen kunnen zich voor zo’n webinar inschrijven. Ze krijgen van ons dan van tevoren een boodschappenlijstje gemaild, zodat we tijdens het webinar samen kunnen gaan koken onder de bezielende leiding van Iris en Donna”, legt bestuursvoorzitter Jan van Overveld uit. “Zo’n webinar duurt ongeveer één uur. Wat we merken is dat de deelnemers enthousiast zijn en achteraf vaak laten weten hoe het smaakte.”

Ook Donna van Hartpatiënten Nederland werkt met veel plezier aan het webinar. “Ik doe de presentatie, Iris beantwoordt de meeste vragen”, zegt ze. “Ik vind het heel erg leuk om te doen. Het is heel mooi dat mensen zo enthousiast reageren. We krijgen veel aanmeldingen binnen. Mensen sturen ons foto’s van het gerecht dat ze gemaakt hebben. Ook maken de deelnemers kans op een gratis cursus koolhydraatarm koken, aangeboden door Iris. Ik hoop dat steeds meer mensen meedoen!”

“Iedereen kan meedoen, maar om dat te kunnen is het handig om een mailadres te hebben, dat bij ons bekend is”, zegt Jan van Overveld. “We sturen mensen een mailtje waarin de link staat waar ze op kunnen klikken, om zo mee te doen aan een webinar. Mensen kunnen bovendien vooraf per mail vragen insturen, of ze kunnen deze live stellen via de chatfunctie.”

Jan roept mensen op zich aan te melden voor de nieuwsbrief per mail, zodat ze digitaal bereikbaar zijn en op de hoogte blijven. “Steeds meer dingen gaan digitaal in deze wereld”, legt hij uit. “Ook zo’n webinar. Vroeger kwam je ergens in een zaaltje bijeen waar een cursusleider dan uitleg gaf aan de deelnemers in de zaal. Nu kan iedereen gewoon thuis een cursus volgen via internet. Mijn oproep is dan ook: Heeft u ons uw mailadres nog niet gegeven, doe dat dan alsnog even. Meld u aan voor onze nieuwsbrieven. U krijgt dan ook de link voor een webinar, waaraan u wellicht wilt meedoen. En een extra herinnering, vóór aanvang van het webinar.”

Onlangs hadden we nog een webinar van Iris en Donna over koolhydraatarm koken, met een kookworkshop ketonasi. De komende maanden staan er nog enkele interessante en leerzame webinars op het programma. En voor mensen die moeite hebben met het digitale aspect: onze medewerkster Aysegül zit voor u klaar voor de gewenste technische ondersteuning, mocht u er zelf niet uitkomen!

Voor we het vergeten: mocht u een webinar missen, u kunt via YouYube altijd terugkijken. Veel mensen doen dat. Zo kwam ons webinar met Daan de Wit aan meer dan 13.000 views (kijkers via YouYube). En nogmaals: komt u er niet uit, stuur ons een mailtje (roermond@hartpatienten.nl) of bel ons (085-0811000) en vraag om hulp.

Nachtrust

Terwijl ik deze column schrijf, heb ik net een nacht plafondstaren achter de rug. Normaal gesproken slaap ik best oké, maar deze keer haalde ik krap twee uurtjes. Voor veel mensen zal dit herkenbaar zijn, want meer dan 5 miljoen Nederlanders slapen slecht. En dat heeft enorme invloed op je dagelijks functioneren. En dat merk ik. Van de zes dingen die op mijn boodschappenlijstje staan, herinner ik me er in de winkel nog maar twee. Elke mail die ik binnenkrijg, moet ik twee keer lezen voor ik hem begrijp en ik krijg van de eindredacteur feedback over slordigheidsfoutjes die ik normaal nooit maak. Oftewel: het is een vermoeiende dag. En dan is zo’n slechte nacht bij mij gelukkig nog een uitzondering. Hoe komen mensen met ernstige insomnia in vredesnaam de dag door?

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Hartfalen vanuit het perspectief van de mantelzorger

Pelgrim en niet kapot te krijgen. Zo typeert Joke Maas haar zus Maria die in 2017 een donorhart ontving. Van jongs af aan was Maria eigenzinnig en alles verliep bij haar altijd anders dan bij anderen. Haar harttransplantatie vormde daarop geen uitzondering. Het herstel duurde uitzonderlijk lang. Dat eiste zijn tol van haar naasten. Joke schreef een boek over de gezamenlijke pelgrimstocht.

“Laten we onszelf eerst maar even voorstellen. Maria is de hartenzus, ik ben Joke, de zus die voor haar zingt, en dan is er nog Netty, de oudste en praktische regelaar. Dit boek gaat niet alleen over de kracht van Maria. Het gaat over de kracht van het team. Daar horen behalve de drie zussen ook nadrukkelijk de cardiologen, verpleegkundigen, andere verzorgers en ons eigen thuisfront bij. We maakten een lange pelgrimstocht met elkaar.”

Waarom spreek je van een pelgrimstocht?

“We zijn behoorlijk katholiek opgevoed. Maria is niet kerkgaand, maar wel gelovig en pelgrimeren is een hoofdthema in haar leven. Voordat in 2006 bij haar cardiomyopathie – een aandoening van de hartspier – werd geconstateerd, maakte ze lange pelgrimstochten op de fiets. Maar ook na de diagnose, zelfs met een almaar zwakker hart, met pacemaker en LVAD, bleef ze heel Europa doorkruisen. Ze reisde naar Santiago de Compostella en Rome en verder, tot Jeruzalem. Mijn temperamentvolle zus is niet te stuiten, maar het traject van de harttransplantatie ervaarde ze net zo goed als een pelgrim. Op een gewone pelgrimsreis is het ook niet alle dagen feest. Je hebt zon en regen. Of je gaat aankomen, is niet zeker. Soms is het zo zwaar dat je denkt dat je doodgaat, maar dan komt er toevallig iemand langs. Er gebeurt iets waardoor je weer verder kunt. Dat mijn zus nog leeft, is een absoluut wonder. Na de transplantatie lag ze vijf maanden in coma. In die tijd heb ik veel pelgrimsmuziek en – liederen voor haar gespeeld en gezongen. Ik ben van huis uit muziektherapeut en bij het Erasmus MC erkennen ze gelukkig de kracht van muziek voor genezing. Muziek dringt door, ook als je niet kunt horen, zien en denken.”

Waarom moest er een boek over dit proces komen?

“In 2006 was al duidelijk dat het hartfalen van Maria uiteindelijk tot de dood of harttransplantatie zou leiden. In 2015 constateerde de cardioloog in Breda dat hij niets meer kon doen. Maria diende bij het Erasmus MC in Rotterdam een verzoek in voor een donorhart. Tot dan toe was oudste zus Netty Maria’s voornaamste mantelzorger geweest, maar met zo’n groot avontuur in het verschiet haakte ik aan. Ik wilde daarover ook schrijven, voor Maria. Het traject werd onwaarschijnlijk heftig. Alle mogelijke complicaties deden zich daadwerkelijk voor. Het herstel verliep uitzonderlijk langzaam. Na de harttransplantatie verbleef Maria maar liefst zes maanden in het Erasmusziekenhuis in Rotterdam en negen maanden in het Rijnlands Revalidatiecentrum in Leiden. Met mijn stukjes tekst hield ik de familie en vrienden op de hoogte. Maria uitte uiteindelijk het verlangen om van de hele verzameling een boek voor het goede doel te maken. De netto opbrengsten gaan voor 100% naar de Erasmus MC Thorax Foundation, voor innovatief onderzoek naar hart- en longziekten. Het boek is opgedragen aan de hartdonor en de cardiologe van het Erasmus MC. Die cardiologe is voor ons een halve heilige, ze is top als arts én als mens.”

Wie moeten dit boek lezen?

“Natuurlijk hartpatiënten, maar misschien vooral mantelzorgers. Het boek is geschreven vanuit hun perspectief. Als mantelzorger moet je stevig in je schoenen staan. Let wel dat het boek geen rampverhaal is, integendeel, het zit vol humor. Relativeren en lachen is gezond. Er waren ook vele prachtige momenten. Toen we hoorden dat Maria’s nieren weer werkten en de nierdialyse afgeblazen kon worden, bijvoorbeeld. Maria’s grote wens was om grootmoeder te worden. Dat werd ze inmiddels al twee keer. Allemaal feestjes.”

Hoe is het nu met Maria?

“Ze heeft mindere periodes, maar ze zet de tering naar de nering. Kwetsbaar zijn negeert ze. Als ze het een niet kan doen, doet ze iets anders. Ze leeft tegen de klippen op. Op het hoogtepunt van de coronacrisis reisde ze met haar scootmobiel met de trein door heel Nederland. Ideaal vond ze, met die lege wagons. Ze blijft een mens van alledag. In december wordt ze 73.”

Joke Maas, Met hart en ziel. Mantelzorg bij hartfalen, 2021, ISBN 978-94-6406-484-1. Te bestellen via wergelmir2@gmail.com voor € 15,00 exclusief verzendkosten.

Tekst: Mariëtte van Beek
Beeld: Joke Maas

Stress: aanjager en opjager van het hart

Met een beetje gezonde spanning is niets mis, maar als spanning omslaat in stress kan een verhoogde kans op hartproblemen ontstaan. Hoe zit dat precies? We zochten het voor u uit.

‘Ik kreeg van de schrik een hartverzakking. ‘Door hem maakt mijn hart een sprongetje’. ‘Van je hart geen moordkuil maken’. Niet voor niets worden gevoelens en emoties in de Nederlandse taal regelmatig gekoppeld aan een van onze belangrijkste organen. Het blijft namelijk niet alleen bij taalparallellen: er zijn tal van voorbeelden waarbij de emotionele gemoedstoestand wel degelijk zijn weerslag heeft op het hart. Wie ontzettend schrikt, kan door een plotseling shot adrenaline daadwerkelijk te maken krijgen met een sneller kloppend hart. Wie smoorverliefd is maakt meer hormonen aan, zoals het gelukshormoon dopamine, waardoor het hart daadwerkelijk een fysieke reactie kan vertonen bij het zien van een geliefde. En wie gevoelens opkropt en daardoor paniek of stress ervaart, kan daadwerkelijk hartklachten krijgen.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Een vrouw met een gouden hart

Twee jaar geleden hadden we een gesprek met Margo de Rooy, dat onder de kop “ik ben er nog!” werd gepubliceerd in dit magazine. Margo heeft een zeer zeldzaam gen waardoor ze een aantal hartstilstanden kreeg. Snel ingrijpen door haar man en dochter die direct met reanimeren begonnen, maakte dat Margo het kon navertellen.

Via haar werk bij een klantenservice van een online boekenwinkel kreeg Margo de kans om een goed doel uit te zoeken, waaraan deelnemers van het softwareprogramma Obi4wan, dat op haar werk wordt gebruikt, een donatie konden doen. Margo stelde voor de donatie te schenken aan Hartpatiënten Nederland. “Hartpatiënten Nederland is van onschatbare waarde voor hart- en vaatpatiënten”, lichtte Margo en haar collega’s bij die gelegenheid toe. “Zij leven van donaties en kunnen dat dus heel goed gebruiken.” Om de keuze toe te lichten bij Obi4wan, had ze het interview dat in het HartbrugMagazine stond, meegestuurd. “Ze vertelden dat ze het in één adem hadden uitgelezen”, zei ze. “Er werd 2000 euro opgehaald. Daar stond ik echt van te kijken. Dat had ik nooit verwacht!”

Hartstilstand

Op 8 november 2018 kreeg Margo een hartstilstand, vlak voor ze moest opstaan om aan het werk te gaan. Haar man merkte dat gelukkig direct en begon met reanimeren, samen met hun dochter. Margo werd naar het St. Antonius Ziekenhuis gebracht, waar ze dagenlang in coma werd gehouden en nog zeker zes hartstilstanden heeft gehad. Sinds haar ziekenhuisopname draagt Margo een ICD.

Gen

Margo blijkt een speciaal gen bij zich te dragen, dat een plotselinge hartstilstand kan veroorzaken. DPP6-haplotype heet het. In de volksmond ook wel ‘het Woerdens gen’ genoemd. Tussen de 20 en 60 jaar geeft het een verhoogde kans op een hartstilstand, zomaar uit het niets. Het gaat om een gendefect, dat idiopathisch ventrikelfibrilleren kan veroorzaken, waarbij in een fractie van een seconde de hartslag naar 300-500 slagen per minuut gaat. Het is begin 18e eeuw ontstaan in de regio tussen Woerden, Gouda en de Lek, waar ook haar voorfamilie vandaan komt.

Monitor

Haar moeder en dochter hebben het gen ook. “Mijn moeder is kerst 2019 overleden. Ze heeft nooit geweten dat ze dit gen had, ze leed aan Alzheimer”. Mijn dochter heeft een S-ICD. Enkele weken geleden kreeg ze een alarmerend telefoontje van het ziekenhuis, omdat er volgens de fabrikant een fout in de draad van de S-ICD kan zitten. Dat was bij haar gelukkig niet het geval. Ze heeft inmiddels net als ik een monitor thuis, die direct met het ziekenhuis in verbinding staat.” Ze heeft in het dagelijks leven ook best wel last van de S-ICD. “Ze voelt hem altijd zitten”.

Corona

Haar dochter kreeg vorig jaar november corona, werd zelfs in het ziekenhuis opgenomen. Ze kreeg het medicijn dexamethason, wat effectief is bij de behandeling voor patiënten met COVID-19 die zuurstof krijgen toegediend. Ze hielden haar langer daar, om geen risico te lopen op een hartritmestoornis, wat een bijwerking is van dat medicijn. Koorts, ook een symptoom van corona, is een trigger voor het gen. “Ze heeft nog steeds veel long-covid klachten”.

“Bij ons op het raam hangt een bordje met ‘gesloten’. We laten in principe niemand binnen. We zijn risicogroep, en weten nu wat de gevolgen van corona kunnen zijn. Het voordeel van corona is dat ze sinds maart 2020 vanuit huis kan werken. “Ik hoop dat dat blijft. Het geeft mij veel minder stress en ik heb geen last van prikkels. Om 17.00 uur gaat na een dag werken bij mij ‘het lampje uit’. Dan ben ik op.”

Fulltime

Twee jaar geleden begon Margo met twee dagen in de week werken, inmiddels doet ze dat weer fulltime. Op vakantie is ze niet meer geweest, dat is in coronatijd teveel gedoe en risico. We maken op de motor wel dagtripjes, waarbij we koffie en broodjes meenemen en nergens naar binnen gaan, we blijven in de  buitenlucht. “We gaan ook niet op een terrasje zitten!”

Lotgenoten

Margo heeft inmiddels contact met lotgenoten, onder meer via een besloten Facebookgroep met leden die het gen hebben. We zijn tenslotte allemaal familie. “Je hoort hele bijzondere en herkenbare verhalen”, zegt ze. “Iemand vertelde dat twee van haar broers op jonge leeftijd zijn overleden aan een hartstilstand. De ouders zijn er nooit bovenop gekomen. Verschrikkelijk.” In de groep zijn ook aan aantal jongeren. “Zelf kwam ik er op mijn 54ste achter, maar zij hebben nog een heel leven voor zich.”

Eeuwenoud

In 2009 is het gen ontdekt, nadat een drietal families zich eerder meldden naar aanleiding van dubieuze hartstilstanden in hun familie uit dezelfde regio. “Nu zijn er zo’n driehonderd personen bekend die het gen dragen, van wie er ongeveer honderd een hartstilstand hebben gehad”, zegt Margo. “Koorts of alcohol kunnen triggers zijn. Mannen hebben ongeveer 50% kans op een hartstilstand, bij vrouwen is het 30%”. Patiënten overlijden, zonder waarschuwing vooraf. Ze lijken kerngezond en ook bij medisch onderzoek worden geen klinische afwijkingen gevonden: de eerste uiting kan een plotse hartstilstand zijn!

“Ik heb contact met iemand uit Maastricht, wiens voorouders uit de Alblasserwaard komen. Hij is ook drager van het gen. Hij vertelde ook over een ander gen, het Worm-gen, dat in Zuid-Limburg is ontstaan. Ook in Friesland is er rond één plaats zoiets. Ook uit één familie, een gen dat hetzelfde doet. Alleen zijn die genafwijkingen, volgens mij, wel uit cardiologisch onderzoek te vinden. Bij het ‘Woerdens gen’ kom je er alleen achter door specifiek bloedonderzoek.”

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Margo de Rooy