“Werken met magneetstralen is gezonder” 

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNLmagazine houdt ze ons op de hoogte over haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over magneetstralen.

Op welke manier wordt straling nu gebruikt bij hartpatiënten?

“Momenteel worden veel behandelingen, zoals hartkatheterisaties en aneurysma-operaties, gedaan onder röntgenstraling. Die vorm van straling is helaas kankerverwekkend. Voor een patiënt die hier incidenteel een keer aan wordt blootgesteld is het waarschijnlijk niet zo schadelijk, maar bij meerdere behandelingen kan het alles bij elkaar opgeteld toch veel zijn. Dat willen we natuurlijk niet: want je behandelt niet de ene ziekte om er een ander voor terug te krijgen. Om te voorkomen dat dokters kanker krijgen, dragen we tijdens de behandelingen loodschorten die de straling tegenhouden, maar die zijn extreem zwaar. Soms ben je wel twaalf uur aan het opereren met een schort van een paar kilo. Niet voor niets hebben veel cardiologen, vaatchirurgen en radiologen last van doorgezakte wervels. En aangezien je je hoofd niet goed kunt beschermen, krijgen veel dokters hersentumoren of oogkanker.”

(meer…)

Meer kwaliteit van leven

Een nieuw medicijn in de voorraaddoos. Altijd als we van onze hartfalenverpleegkundige horen dat er iets nieuws op de markt komt, staan we vooraan. Natuurlijk wil mijn man het proberen. Toch blijft het spannend, maar we vertrouwen volledig op haar deskundigheid en advies.

Deze pil was er voor diabetici, maar blijkt ook een gunstig effect te hebben op mensen met hartfalen. Het medicijn verhoogt de uitscheiding van zout en water via de urine. Hierdoor neemt het totale bloedvolume af. Daardoor hoeft het hart minder hard te werken om

bloed rond te pompen en kan het dus beter functioneren bij patiënten met hartfalen. Uit studies blijkt verder dat het aantal ziekenhuisopnames voor hartfalen verminderde, in vergelijking met de mensen die een placebo kregen.

Een van de mogelijke bijwerkingen is genitale infecties. Best iets om even bij stil te staan. Tot nu toe gaat het goed. Gelukkig. Een andere bijwerking is afvallen, vertelde mijn man terwijl hij probeerde een glimlach te onderdrukken. Hij hoeft niet af te vallen. “Maar het is mooi meegenomen.”

Volgens het ziekenhuis levert de pil meer kwaliteit van leven op. Maar hoe uit zich dat dan? Meer energie? Minder moe? Sneller opgeladen? En hoe snel werkt die pil? Wanneer kunnen we resultaat verwachten?

We hebben geen idee, maar je begrijpt dat we willen weten wat de voordelen zijn. Dus daar gingen we. Samen wandelen, op een hoger tempo, om te kijken of dat beter ging. Daarna ging m’n man expres een keer alleen op pad. Tijdens zijn wandeling lette hij op zijn lichaam. Geen steken. Geen signalen. Hij werd niet tegengehouden.

Ik hield hem ondertussen onbewust thuis in de gaten. Doet hij meer? Wordt hij minder snel moe? Heeft hij meer energie? Ziet hij er minder moe uit? Ik weet het niet. De enige die het echt weet is hijzelf.

Dus vroeg ik vanochtend of hij al iets merkt. “Het enige dat ik weet is dat ik vorig jaar rond deze tijd niet vooruit te branden was. Altijd als de winter eraan komt, toch? Maar nu heb ik daar minder last van.” Yep, de herfst en de winter zijn niet aan hem besteed. Als een vrolijkere man in de donkere maanden een bijwerking is, dan ben ik ook al blij!

Column door Cilla Schot

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

Niet de overgang, maar ernstig hartfalen

Je hebt nog vijf jaar te leven, kreeg Norma Pothof (48) drie jaar terug te horen. In het ziekenhuis ontdekten artsen dat ze ernstig hartfalen en maar twintig procent pompkracht heeft. Norma is geboren met een genetische afwijking aan haar hart, maar daar wist ze tot haar vijfenveertigste niks van.

Rond haar drieënveertigste kreeg Norma vage klachten. Hiermee ging ze meerdere keren naar de huisarts. Stress, een burn-out of de overgang: daar kwamen de klachten volgens hem vandaan. Hoewel Norma de symptomen zelf maar raar vond, vertrouwde ze op haar huisarts. Toch werden haar klachten alleen maar erger. “Het kwam steeds vaker voor dat ik ineens duizelig werd en echt even moest gaan zitten. Als ik opstond van mijn bureau om koffie te halen bijvoorbeeld. Dan liep ik haast over de gang te zwalken. Het was een raar soort duizeligheid. Op een gegeven moment ging ik met collega’s een stuk lopen en voelde ik me echt helemaal niet goed. Ik begon heel erg te zweten, had last van mijn nek, was duizelig… Toen ik de volgende dag op de fiets zat en halverwege moest afstappen omdat het niet meer ging, gingen er nog meer belletjes rinkelen.”

Hartfalen

Nog steeds klonken in Norma’s hoofd echter de woorden van haar huisarts door, namelijk dat het met de overgang te maken had. Ze wachtte af. Tot ze op een dag wakker werd en het écht niet meer ging. “Ik had een veel te hoge hartslag en mijn hart ging als een gek tekeer. Ik zweette en had onderin mijn nek veel pijn. Ik belde 112, want ik vertrouwde het niet meer. In het ziekenhuis kreeg ik, na meerdere onderzoeken, te horen: is dat je gezin op de gang? Ik knikte. Vervolgens wilden de artsen eerst met mij praten en later met mij en mijn gezin. O, en of ik iets wilde drinken. Toen ik bevestigde, zei de verpleegster tegen me: één glaasje dan, want met hartfalen moet je niet teveel drinken. Dat was hoe ik hoorde dat ik hartfalen had.”

Vijf jaar

Vanaf dat moment heerste er pure paniek. Norma dacht dat ze dood zou gaan. Ze was ontzettend bang. Boos ook. Ze dacht aan hoe ze altijd zo hard gewerkt had en zo weinig genoten. En dan zou dit ineens het einde van haar leven zijn? “Ik kreeg een familiegesprek en de mededeling was dat ik nog maar vijf jaar had. Dat betekende dat ik mijn vijftigste nog niet eens zou halen. De ene week zit je nog leuk op je werk en ineens is je hele leven anders. Dat was totaal niet de planning. Ik ben uiteindelijk overgeplaatst naar het Erasmus MC. Vanaf daar ging het beter. Ik kreeg een ICD en heb veel geleerd over wat ik nu precies heb en wat dat betekende voor hoe ik mijn leven kende. Hoe dan ook was het allemaal echt wel heel heftig. Ik dacht ook regelmatig: wat als ik ergens loop en ineens een hartstilstand krijg?”

Angst

Het eerste halfjaar regeerde de angst. Norma ging niet meer alleen naar buiten. Ze was te bang dat er iets zou gebeuren. Terug naar haar werk ging ook niet. Ze werkte in een bedrijf met veel magneten en daarnaast was het een erg stressvolle baan; dat lukte niet meer. Ze was honderd procent afgekeurd. Autorijden in haar eentje vond ze doodeng. Net als zoveel dingen. Maar op een gegeven moment ging de knop om. Zo kon ze niet leven. “Ik zei tegen mezelf: we gaan niet meer in een hoekje op de bank zitten kniezen, hoe lang ik dan ook nog mag hebben. Dat is me gelukt, mede door de enorme steun van een vriendin van mij. Samen zijn we gaan sporten, wandelen, afvallen en heel gezond gaan eten. Ik doe nu, ondanks dat ik maar twintig procent pompkracht heb, vrijwel alles wat ik hiervoor ook deed.”

Relativeren

Norma knokt om zo gezond mogelijk te blijven. Ze beseft dat ze nooit meer helemaal gezond zal worden, maar ze doet alles wat binnen haar macht ligt. “Mijn pompkracht zal volgens de cardioloog niet meer verbeteren. Toch heeft hij me laatst wel verteld dat ze proberen me tien jaar stabiel te houden. Dat was eerst vijf, dus ik heb al vijf jaar gewonnen. Natuurlijk is het horen van zo’n perspectief een klap in je gezicht. Over tien jaar ben ik tenslotte alsnog maar achtenvijftig. Ik heb door de jaren heen echter wel geleerd om te relativeren. Ik probeer me niet meer zo te focussen op de cijfertjes, want dat leidt af van hoe ik mijn leven leid.”

Openheid

Desondanks denkt Norma iedere dag aan de dood. Daar is ze eerlijk in. Is ze aan het wandelen met haar hond in het bos, kiest ze bewust routes waar meer mensen lopen. “Eerder was ik door het bos gaan wandelen, maar nu ben ik bang dat er iets gebeurt en ze me pas over twee dagen vinden. Ja, dat houdt me bezig. Maar ik vind dat die gedachten er ook mogen zijn; ik word er niet depressief van en sta nog steeds positief in het leven. Er zijn door dit alles juist ook mooie dingen ontstaan. Ik ben veel meer gaan genieten van het kleine. Ook laat ik mensen vaker weten dat ik ze waardeer en van ze hou. Ik ben opener geworden in het uiten van mijn emoties. Met mijn man en twee kinderen kan ik nu hele fijne en veel diepere gesprekken voeren. We zijn heel open tegen elkaar en maken extra tijd voor elkaar vrij. Dat vind ik heel bijzonder.”

Waarom het interview met Norma?

Wij bieden de ruimte om bijzondere verhalen te delen. Ieder van ons kent de angst die je misschien hebt doorgemaakt. De moeite die het soms kost om het te accepteren. Stuur je eigen verhaal in en wij publiceren het op onze website of nodigen je uit voor een interview.

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Norma Pothof

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

Introductiecolumn Remko Kuipers

Blij en vereerd was ik, toen mij werd gevraagd om een eigen column te schrijven en meerdere interviews te mogen geven voor Hartpatiënten Nederland.

Als cardioloog merk ik namelijk dat de tijd die ik doorbreng met mijn patiënten op de polikliniek, veel te kort is om tot onderwerpen te komen die ik zelf écht belangrijk vind. Om een officieel consult te mogen registreren moet ik bijvoorbeeld steeds de medicatie doornemen en vragen naar klachten die de patiënt ervaart, terwijl ik in de praktijk veel liever tijd zou besteden aan het bespreken van onderwerpen zoals leefstijl en voeding.

Immers, hart- en vaatziekten zijn net als andere welvaartsziekten zoals suikerziekte (diabetes), in meer dan 80% van de gevallen het gevolg van een ongezonde leefstijl en niet, zoals vaak wordt gedacht, het gevolg van genetische aanleg. Andersom bekeken is de preventie van hart- en vaatziekten dus veel meer gebaat bij stimuleren van een gezonde leefstijl, dan bij een zoveelste medicijn dat de kans op een volgend hartinfarct weer een paar procent lager maakt.

Stimuleren van een gezonde leefstijl is in de praktijk echter een van de moeilijkste taken die je een dokter kunt toebedelen, laat staan in de 15 minuten die je krijgt voor een consult op de polikliniek. Leefstijlverandering is een moeilijk proces, waarbij onder andere bewustwording en kennis belangrijke onderdelen zijn. Het komende jaar hoop ik zoveel mogelijk van mijn kennis over een gezonde én een ongezonde leefstijl, maar ook de vele hindernissen die er zijn om tot zo’n gezonde leefstijl te kunnen komen, met jullie te mogen delen.

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

“Door het hart van mijn vader ben ik ook voor mijn lijf gaan zorgen”

De gezondheid van haar vader was voor Brenda van Graefschepe (37) een echte eyeopener. Doordat het slecht met zijn hart ging, besefte Brenda dat er ook bij haarzelf iets moest veranderen. In een paar jaar tijd transformeerde zij van een niet sportief persoon in een hardloopcoach voor anderen.

Toen Brenda nog maar een jaar of vier was, kon haar vader weinig meer. Hij had geen puf om te spelen met zijn kinderen en alles was al snel te zwaar. Hij moest een bypassoperatie ondergaan. Deze ging gelukkig goed en hoewel hij daardoor dagelijks medicijnen slikte, kon hij weer doen en laten wat hij wilde. Tot drieënhalf jaar geleden. “Ineens was mijn vader weer heel snel moe en was zijn werk te zwaar. Eenmaal bij de dokter bleek dat de aderen rond zijn hart opnieuw waren dichtgeslibd. Daar had hij veel last van. Hij moest geopereerd worden, maar dat lukte niet. Zijn aderen waren dertig jaar geleden tenslotte al hartstikke broos en dat was er door de jaren heen niet beter op geworden.”

(meer…)

Amerikaanse chirurgen transplanteren voor het eerst varkenshart bij mens

Voor het eerst in de geschiedenis is succesvol een hart van een genetisch aangepast varken getransplanteerd naar een mens. De operatie vond plaats in een ziekenhuis in de Amerikaanse stad Baltimore, meldt The New York Times maandag.

De krant spreekt over een medische primeur die hoop biedt voor honderdduizenden patiënten met falende organen. De doorbraak kan leiden tot voorraden dierlijke organen voor transplantatie bij menselijke patiënten.

Lees hier verder: www.nu.nl

CAHAL ontvangt erkenning ERN voor behandeling zeldzame aangeboren hartafwijkingen

Het Centrum voor Aangeboren Hartafwijkingen (CAHAL) van het Amsterdam UMC en het LUMC, heeft de erkenning ontvangen om toe te treden tot het European Reference Network (ERN) GUARD-Heart als expertisecentrum voor aangeboren hartafwijkingen. Dit Europese virtuele netwerk richt zich op de diagnose en behandeling van zeldzame hartziekten, waaronder erfelijke hartziekten en congenitale hartafwijkingen. Doel is door Europese samenwerking patiënten met aangeboren hartafwijkingen toegang te geven tot de best beschikbare behandeling en advies die in Europa beschikbaar is.

Het CAHAL is met de toetreding één van de twee erkende Nederlandse centra voor aangeboren hartafwijkingen binnen het ERN GUARD-Heart voor zeldzame hartziekten. De erkenning houdt in dat het CAHAL volledig voldoet aan alle strenge volume- en kwaliteitseisen van het ERN. Voor kinderhartinterventies, die in het LUMC worden uitgevoerd, geldt bijvoorbeeld de eis dat het centrum minimaal 300 kinderhartoperaties per jaar uitvoert. Daarnaast moet het centrum beschikken over ECMO-faciliteiten (extracorporele membraan oxygenatie) voor kinderen, een speciaal toegewijde kinderhart-IC en kinderelektrofysiologen. De vaak levenslange zorg voor patiënten met aangeboren hartafwijkingen, zoals deze binnen het CAHAL wordt aangeboden, is tevens essentieel. De zorg voor volwassenen met een aangeboren hartafwijking vindt zowel het LUMC als in het Amsterdam UMC plaats.

Krachten bundelen

Nico Blom, kindercardioloog en aankomend voorzitter van de Association for European Paediatric and Congenital Cardiology (AEPC): “Aangeboren hartafwijkingen bestaan uit meer dan 1800 verschillende typen afwijkingen die afzonderlijk allemaal zeldzaam zijn en ook nog veel variaties kunnen hebben. Dit maakt de diagnostiek en de behandeling van iedere afzonderlijke afwijking zeer uitdagend. Soms zijn meerdere hartinterventies noodzakelijk gedurende de loop van het leven van een patiënt. Voor een beter inzicht in de optimale behandeling voor patiënten met zeldzame aangeboren hartafwijkingen is samenwerking en het bundelen van alle beschikbare Europese deskundigheid van groot belang.”

Deze samenwerking is eveneens nodig om hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek naar zeldzame aangeboren hartafwijkingen mogelijk te maken. In één land zijn vaak onvoldoende patiënten met dezelfde aandoening om betrouwbare wetenschappelijke uitspraken te kunnen doen. En die onderzoeksresultaten zijn nodig om de kwaliteit van zorg, inzicht in de aandoening en onderzoek naar nieuwe behandelingen verder te verbeteren.

Bron: LUMC

Onuitputtelijke bron menselijke hartspiercellen kan proefdiergebruik sterk verminderen

Het is onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gelukt om menselijke hartspiercellen massaal te kweken. Dat is een bijzondere prestatie omdat hartspiercellen zich zeer moeilijk laten vermenigvuldigen buiten het lichaam. Door een speciale techniek hebben de onderzoekers nu een vrijwel onuitputtelijke bron van menselijke hartspiercellen gemaakt met veel nieuwe mogelijkheden voor onderzoek naar hartaandoeningen. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Biomedical Engineering.

Op de afdeling Hartziekten in het LUMC doen Twan de Vries en collega’s onderzoek naar de hartaandoening boezemfibrilleren. Hiervoor gebruiken ze onder andere proefdieren. “Dit heeft allerlei nadelen”, vertelt De Vries. “Het gebruik van proefdieren is maatschappelijk beladen, de verzorging is kostbaar en de hartspiercellen van dieren gedragen zich in veel opzichten anders dan menselijke hartspiercellen.” Het liefst zouden de onderzoekers daarom gebruik maken van menselijke hartspiercellen, maar omdat deze cellen zich nauwelijks vermenigvuldigen in het lichaam, laat staan in een laboratorium, kunnen ze simpelweg niet genoeg hartspiercellen krijgen voor hun onderzoek.

Schakelaar

Door een oude truc toe te passen, namelijk het inbouwen van een kankergen in het DNA van hartspiercellen, hoopten de onderzoekers dat de cellen zich sterk zouden vermenigvuldigen. Dat werkte uitstekend, alleen raakten de cellen hun specifieke eigenschappen, zoals het vermogen om samen te trekken, kwijt waardoor het eigenlijk geen hartspiercellen meer waren. “Toen dacht ik: wat als we het kankergen weer uit konden zetten?”, vertelt De Vries. En zo geschiedde. De eerste proef met dit kankergen dat ‘aan’ en ‘uit’ gezet kon worden, was een groot succes.
De Vries: “Door een stofje toe te voegen aan de cellen wordt het kankergen ‘actief’. De hartspiercellen verliezen dan hun eigenschappen en gaan als een gek delen. Door het stofje weg te halen gaat het kankergen ‘uit’ en worden de cellen weer kloppende hartspiercellen.” Dit heeft een vrijwel onuitputtelijke bron van menselijke hartspiercellen opgeleverd.

Minder proefdieren

Door deze vondst kan beter onderzoek gedaan worden naar potentiële nieuwe medicijnen voor hartziekten, omdat ze nu daadwerkelijk op echte menselijke cellen getest kunnen worden. Dit kan een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van proefdiergebruik. Om deze reden is het onderzoek gefinancierd door Stichting Proefdiervrij.

Meer inzicht hartziekten

De nieuwe techniek stelt de onderzoekers bovendien in staat om heel nauwkeurig uit te zoeken welke genen verantwoordelijk zijn voor de specifieke eigenschappen van hartspiercellen en voor het vermenigvuldigen van deze cellen. Hierdoor kunnen onderzoekers in de toekomst veel beter begrijpen hoe hartspiercellen precies werken en hoe hartziekten, zoals boezemfibrilleren, ontstaan. Deze kennis kan ook gebruikt worden voor de ontwikkeling van nieuwe methoden om beschadigde harten te repareren.

Meer weten? Bekijk de animatie hierboven of lees het artikel ‘Conditional immortalization of human atrial myocytes for the generation of in vitro models of atrial fibrillation’ van Niels Harlaar, Daniël Pijnappels, Antoine de Vries en collega’s in Nature Biomedical Engineering.

Bron: LUMC

AstraZeneca en Janssen maken booster extra hard nodig

Mensen die geprikt zijn met (tweemaal) AstraZeneca en (éénmaal) Janssen zijn minder goed tegen de deltavariant van het coronavirus beschermd dan mensen die Pfizer of Moderna kregen. Dat blijkt uit onderzoek van de afdeling medische microbiologie van het academisch ziekenhuis in Maastricht, het MUMC+. Mensen met deze twee vaccins hebben meer nog dan andere gevaccineerden een booster nodig, aldus onderzoeksleider Jozef Dingeman van het ziekenhuis.

Doorbraakinfecties

“In juli zagen we dat mensen geïnfecteerd raakten, ofschoon ze voldoende gevaccineerd waren”, legt Dingemans uit. “Dat gebeurde toen de horeca weer openging. Het aantal besmette mensen nam toe, waarop we besloten dat te onderzoeken.” De onderzoekers bestudeerden 378 van deze wat genoemd wordt “doorbraakinfecties”. Dat zijn infecties waarmee mensen getroffen werden ondanks dat ze gevaccineerd waren.

Onderzocht werd om welke variant het ging, hoe oud de patiënt was, van welke symptomen sprake was en welk vaccin de geïnfecteerde persoon had ontvangen. Zo konden verschillen en verbanden tussen deze onderdelen in kaart worden gebracht. De belangrijkste conclusie is dat dat mensen die Janssen of AstraZeneca hadden ontvangen, sneller te maken kunnen krijgen met zo’n doorbraakinfectie.

Deltavariant

“Janssen of AstraZeneca werkten prima tegen de oorspronkelijke Alpha-variant van het virus”, aldus Dingemans. “Maar toen kwam de Deltavariant, en daartegen bleken deze vaccins minder goed te beschermen.” Dingemans raadt met name de mensen die gevaccineerd zijn met AstraZeneca of Janssen aan zeker een booster te gaan halen.

Dingemans heeft niet onderzocht hoe het zit met de nieuwe Omikron-variant. Wel zegt hij uit de literatuur te hebben begrepen dat alle vaccins een opwaardering nodig hebben om deze variant goed te kunnen weerstaan. “Ga dus in elk geval boosteren”, zei hij.

 Vaccinatie werkt, maar booster is nodig

De onderzoeksresultaten bewijzen dat boosteren nodig is, aldus hoofdonderzoeker Jozef Dingemans. ‘’Vaccinatie werkt heel erg goed om ziekenhuisopnames en ernstig ziek worden te voorkomen. Tegelijk is het waardevol dat we nu weten dat de deltavariant in staat lijkt te zijn om makkelijker door de vaccins van AstraZeneca en Janssen te breken en gevaccineerde personen te besmetten. Deze personen kunnen het virus dan weer doorgeven aan de kwetsbare groepen, met name ouderen. Ons onderzoek laat dus zien hoe belangrijk het is dat mensen, zeker zij die deze vaccins kregen, snel een booster krijgen.’’

Webinar: Voel je ook 10 jaar jonger!

Goede voornemens waar u écht iets aan heeft? Begin 2022 goed en meld u aan voor ons webinar! Dit vindt plaats op dinsdag 11 januari 2022, om 20.00 uur. We gaan in gesprek met Daan de Wit, onderzoeksjournalist en auteur. Hierbij staat het belang van gezonde voeding centraal.

Een gezonde leefstijl kan van grote invloed zijn op uw gezondheid. Jan van Overveld, voorzitter van Hartpatiënten Nederland, deelt zijn persoonlijke verhaal. Een andere leefstijl zorgde voor meer grip op zijn gezondheid, mede dankzij het werk van Daan. Dit resulteerde niet alleen in het afbouwen van medicijnen; ook voelt hij zich 10 jaar jonger!

Het wordt steeds duidelijker dat wij anders moeten eten. Ook voor de komende periode waarin we weer geconfronteerd worden met griep, de opnieuw opgelaaide coronagolf en waarschijnlijk nieuwe virussen en virusvarianten. Door een gezond eetpatroon wapen je jezelf ook beter tegen virussen en verbeter je je weerstand en immuunsysteem. Daan heeft zich in deze onderwerpen verdiept en vertelt er over op een heel toegankelijke manier.

Daan de Wit heeft diverse boeken op zijn naam staan, waaronder Weet wat je eet – gezond eten op basis van de oudste kennis en de nieuwste wetenschap. Eerder waren wij altijd in de veronderstelling dat ons eetpatroon gezond was. Maar wat is gezond? In een supermarkt bijvoorbeeld, is over alles nagedacht en voor veel mensen, inclusief hun gezondheid, pakt dat niet goed uit. Dat is niet nodig, laat Daan zien. Hij bespreekt wat gezond lijkt, maar het niet is. Ook laat hij zien waar de winst is te behalen.

Daan geeft tijdens dit webinar achtergrondinformatie over hart- en vaatziekten en de meest gezonde leefstijl.

Benieuwd? Schrijf u snel in, vol = vol!