Grootschalige studie naar het effect van leefstijlaanpassingen op denkvermogen ouderen

Geschreven door

Wat is het effect van allerlei aanpassingen in de leefstijl op het denkvermogen van ouderen? In de zogenoemde FINGER-NL studie bundelen vijf Nederlandse onderzoekscentra de krachten om deze vraag te beantwoorden. Gezamenlijk zullen wetenschappers van het Maastricht UMC+, Radboudumc, Alzheimercentrum Amsterdam, Wageningen Universiteit en het UMCG in Groningen onderzoeken hoe verschillende leefstijlinterventies kunnen bijdragen aan het verbeteren van de hersengezondheid van ouderen. Het onderzoeksproject is deze week officieel van start gegaan.

Denkvermogen

Eerder wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat verschillende factoren een hoger risico op achteruitgang van het denkvermogen kunnen betekenen. Sommige van deze risicofactoren kunnen mensen zelf beïnvloeden door aanpassingen in de leefstijl. Een eerdere Finse studie, genaamd FINGER, liet zien dat een combinatie van lichaamsbeweging, een gezond dieet, goede controle van de hart- en vaatgezondheid en geheugentraining het denkvermogen van ouderen aanzienlijk verbetert. Bovendien blijkt uit recent onderzoek dat ook andere leefstijlfactoren, waaronder beter slapen en voldoende ontspanning, mogelijk een positief effect hebben op het denkvermogen. In de FINGER-NL studie worden al deze leefstijlfactoren gebundeld tot één uitgebreide tweejarige leefstijlinterventie.

Leefstijl

Dr. Sebastian Köhler is onderzoeker bij het Alzheimer Centrum Limburg (onderdeel van het MUMC+) en een van de leiders van de studie: “Het idee dat een gezonde leefstijl belangrijk is voor je hersenen is nog relatief nieuw. Met FINGER-NL willen we het ultieme bewijs leveren dat wat goed is voor je hart, ook goed is voor je brein.” Het gepersonaliseerde leefstijlprogramma in deze studie duurt 2 jaar en is gericht op verschillende factoren die samenhangen met de hersengezondheid, zoals lichaamsbeweging, geheugentraining, hart- en vaatgezondheid, voeding, slaap, ontspanning en sociale activiteiten. Deelnemers aan deze studie zijn tussen de 60 en 79 jaar oud.  Met de resultaten van het onderzoek kan een gerichter leefstijladvies gegeven worden, met als doel achteruitgang in het denkvermogen van ouderen te voorkomen.

Ga voor meer informatie over FINGER-NL naar: https://mocia.nl/onderzoeken/finger-nl/

Zelf deelnemen?

Bent u tussen de 60 en 79 jaar oud en hebt u interesse om deel te nemen aan dit onderzoek? Ga dan naar www.hersenonderzoek.nl en geef u op!

Bron: www.mumc.nl

Vruchtsuiker uit fruitsappen net zo ongezond als die uit frisdranken?

Geschreven door

In de Maastricht Studie van het Maastricht UMC+ is onderzoek gedaan naar veroorzakers van leververvetting. Er werd een verband gevonden met niet alleen vruchtensuiker uit frisdranken, maar ook met vruchtensuiker uit  fruitsappen. Dat kan een argument zijn om fruitsappen evenveel met suikertaks te belasten als frisdranken.

Vetstapeling in de lever is een opkomend probleem in de Westerse samenleving. De schatting is dat 25 tot 30% van de mensen leververvetting heeft. Het is een risicofactor voor leverfalen,  leverkanker, suikerziekte en hart- en vaatziekten. Onderzoekers aan het Maastricht UMC+ hebben het verband tussen vruchtensuiker (fructose) uit verschillende voedingsmiddelen en leververvetting bestudeerd. Zo’n vierduizend deelnemers van de Maastricht Studie, een groot bevolkingsonderzoek in Zuid-Limburg, ondergingen daarvoor een MRI-scan van de lever om de hoeveelheid vet te meten.

5 gram vruchtensuiker per glas
De Maastrichtse onderzoekers vonden dat mensen die vruchtensuiker afkomstig uit frisdranken nuttigen meer vetstapeling in de lever hebben dan mensen die geen frisdranken drinken. Vergelijkbare resultaten werden gevonden voor vruchtensuiker afkomstig uit fruitsappen. Mensen die dagelijks vijf gram vruchtensuiker uit fruitsap nuttigen, overeenkomstig met één glaasje sinaasappelsap per dag, hebben 4% meer levervet in vergelijking met mensen die sporadisch fruitsap drinken. Zo’n verband werd niet gevonden voor vruchtensuiker uit fruit.

Suikertaks
Hoofdonderzoeker professor Martijn Brouwers hierover: “De meeste mensen weten inmiddels wel dat suikerhoudende frisdranken ongezond zijn. De plannen van het nieuwe kabinet om een suikertaks te heffen sluiten daar goed op aan. Veel mensen denken daarentegen dat een dagelijks glaasje fruitsap gezond is. Eerder onderzoek heeft al een verband tussen het drinken van fruitsap en het ontstaan van suikerziekte aangetoond. Ons onderzoek laat nu ook een verband met leververvetting zien. We weten niet of het hier een oorzakelijk verband betreft. Als het verband oorzakelijk is, dan is het raadzaam om de inname van fruitsappen te beperken. En hoewel 4% verschil in levervet niet heel veel is, is het achterwege laten van een glaasje fruitsap, precies zoals geadviseerd in de eetwissel-reclame van het Voedingscentrum, ook een kleine moeite.”

De bevindingen van dit onderzoek zijn recent gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Diabetes Care.

Het onderzoek is gesponsord door het Diabetes Fonds

Bron: www.mumc.nl

Het nieuwe HPNLmagazine ligt op de deurmat!

Geschreven door

Deze week ligt de nieuwe uitgave van het HPNLmagazine op de deurmat bij onze donateurs.

Ook dit keer, zoals u van ons gewend bent, weer boordevol interessante en informatieve artikelen en interviews.

Zo zijn er drie bijzondere verhalen te lezen over hartekindjes Daan (pagina 14), Mika (pagina 54) en Alyshia (pagina 68). Zij blijven ondanks hun gezondheidsproblemen positief en vrolijk, samen met hun ouders. Uiteraard ook weer aandacht voor een gezonde leefstijl, waarvoor steeds meer artsen en deskundigen zich inzetten. Zo vertelt huisarts Stefan van Rooijen dat een fit lijf beter bestand is tegen virussen zoals corona. Ziekenhuisapotheker en orthemoleculair therapeut Marieke Aalbers gaat dieper in op vitaminen, en cardioloog Remko Kuipers besteedt meer aandacht aan vitamine K. Healthy chef Iris Heuer vertelt hoe we verantwoord kunnen eten uit de zee.

Topadvocaat Gerard Spong vertelt over de hartoperatie die hij onderging. Ook is er meer te lezen over diverse medisch specialisten. Zo besteedt vaatchirurg Kak Khee Yeung aandacht aan microbellen, terwijl cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia informatie geeft over aorta-dissectie.

In deze uitgave ook aandacht voor ‘nalaten vanuit je hart’. Steeds meer mensen die bezig zijn met hun testament, overwegen om hierin een goed doel op te nemen. Zeker in tijden van corona worden er veel testamenten opgemaakt, zodat alles goed is vastgelegd als er iets gebeurt. Ook hebben veel mensen Hartpatiënten Nederland al opgenomen in hun testament. Meer informatie over dit onderwerp? Meld u dan aan voor ons webinar waarin we aandacht besteden aan schenken en nalaten. Dit vindt online plaats, op dinsdag 29 maart. Meer informatie is te lezen in het magazine.

Dit is nog maar een kleine greep, dus lees snel verder. Wij wensen u veel leesplezier!

Geen donateur maar benieuwd? Bekijk hier een voorproefje van het HPNLmagazine.

Of vraag hier een proefexemplaar van het HPNLmagazine aan.

Grote NWO-subsidie voor onderzoek met thuistesten

Geschreven door

NWO geeft €3,8 miljoen subsidie voor een mede door UMCG-nefroloog Ron Gansevoort geïnitieerde studie. Hiervoor worden liefst 160.000 mensen uit Breda, Utrecht, Arnhem en Eindhoven uitgenodigd om mee te doen. Doel van deze landelijke studie is om na te gaan of het via speciale thuistesten mogelijk is om in een vroeg stadium hart- ,vaat- en nierziekten en diabetes op te sporen. Het nieuwe onderzoek bouwt onder andere voort op eerdere resultaten van de Groningse Prevend en NierCheck-studies. Het onderzoek gaat 5 jaar duren en heeft een totaalbudget van €8,9 miljoen.

In Nederland is er momenteel nog geen gestructureerde landelijke aanpak voor de vroege opsporing van hart- en vaatziekten, chronische nierschade en diabetes type 2. Een groot deel van de mensen met deze aandoeningen is zich niet bewust dat ze deze hebben, omdat ze vaak aanwezig zijn zonder duidelijke symptomen. Wanneer deze ziekten niet in een vroeg stadium worden ontdekt en behandeld, kunnen ze leiden tot ernstige complicaties zoals nierfalen, beroerte, hartinfarct, of een hartfalen. Deze complicaties hebben een grote impact op de kwaliteit van leven van individuen, de participatie van individuen in de samenleving en vroegtijdige sterfte.

Thuistest voor 160.000 deelnemers

In het nieuwe Check@Home-onderzoek worden in totaal 160.000 mensen tussen de 50 en 75 jaar uit Breda, Utrecht, Arnhem en Eindhoven uitgenodigd om mee te doen met het onderzoek waarin thuistesten centraal staan. Zij kunnen meedoen via het digitale Check@Home platform. De thuistesten zullen onder andere bestaan uit een urinetest, een hartritmetest en een vragenlijst. Bij vroege tekenen van hart- en vaatziekten, nierschade of diabetes volgt een vervolgonderzoek in een regionaal diagnostisch centrum. Indien nodig krijgen zij leefstijladviezen en medicatie om de reguliere zorg zoveel mogelijk te ontlasten.

Vervolg op het Prevend en NierCheck onderzoek

Het Check@Home-onderzoek bouwt voort op enkele eerder door het UMCG uitgevoerde studies. In het Prevend-onderzoek is aangetoond dat de aanwezigheid van eiwit in de urine een signaal is van nierschade en hart- en vaatziekten voorspelt. Deze uitkomsten zijn bevestigd door het internationale, mede door het UMC Groningen geleide CKD Prognose Consortium. Dit is aanleiding geweest de mondiaal geldende classificatie van chronische nierschade te herzien, waarbij eiwitverlies in de urine een belangrijke plaats heeft gekregen. Deze resultaten waren de basis voor het NierCheck-onderzoek. Dit onderzoek is onlangs uitgevoerd in Breda. Het toonde aan dat de Nederlandse bevolking bereid is om deel te nemen aan een onderzoek met thuistest. Ook liet het zien dat door de bevolking te screenen op eiwitverlies in de urine mensen met nog niet ontdekte risicofactoren voor chronische nierschade en hart- en vaatziekten worden opgespoord die baat hebben bij behandeling. Doordat in Groningen al zo veel onderzoek op dit terrein is gedaan, vindt  de nieuwe studie nu plaats in 4 andere steden.

Bron: www.umcg.nl

Webinar: koken in het seizoen incl. kookworkshop courgettecarpaccio!

Geschreven door

Op dinsdag 8 maart om 17.00 uur organiseren wij een leuk en leerzaam webinar over koken en eten in het seizoen, inclusief tips voor de lente. Healthy chef Iris Heuer van GreenTwist gaat hierover in gesprek met Marly van Hartpatiënten Nederland. Ook bestaat de mogelijkheid om vragen te stellen hierover. Vragen kunnen van tevoren worden gemaild naar roermond@hartpatienten.nl of tijdens het webinar gesteld worden in de live chat.

Vervolgens gaat Iris samen met u koken, deze keer staat er een eenvoudig lenterecept op het menu: courgettecarpaccio. Een week van tevoren ontvangt u een boodschappenlijstje voor het recept zodat u alle benodigde ingrediënten in huis heeft.

Het webinar vindt plaats op dinsdag 8 maart om 17.00 uur.

Dit jaar organiseren we diverse interessante webinars waarbij gevarieerde onderwerpen centraal staan. Vriend(inn)en, abonnees en supporters van HPNL kunnen hieraan deelnemen. Lees hier meer informatie over de mogelijkheden. Ter introductie kunt u dit webinar geheel gratis volgen.

Schrijf u nu in voor dit webinar en wees er snel bij; er zijn maar een beperkt aantal plaatsen vrij!

LET OP: VOL = VOL en inschrijven = noodzakelijk!

Schrijf u snel in, vol = vol!

Hopelijk tot 8 maart!

Team HPNL & GreenTwist

Becel ruilt de ene palm voor de andere

Geschreven door

De megastartup Upfield nam Becel van Unilever over toen de plantaardige botervervanger nog niet helemaal hip was. Op de golf van vlees-, kaas- en visvervangers krijgt het product een nieuwe waarde voor bewuste consumenten. Het product moet dan ook helemaal ‘OK’ worden. Tot op heden bestond Becel voor 6% uit palmolie. Omdat de teelt van oliepalmen oerbos en het leefgebied van orang-oetans schaadt, wijzen consumenten producten met palmolie af.

Daarom introduceert Upfield een vernieuwd recept voor Becel, zonder palmolie en apenleed. Dat klinkt goed, tot je kijkt waardoor de palmolie vervangen wordt.

Lees hier verder: foodlog.nl

Het oog als spiegel van het hart?

Geschreven door

Artificiële intelligentie kan risico op hartaanval voorspellen op basis van oogscan

Een internationaal team van onderzoekers heeft een AI-systeem ontwikkeld dat kan inschatten wie een verhoogd risico loopt om binnen de twaalf maanden een hartaanval te krijgen. Daarvoor heeft het systeem genoeg aan netvliesscans die nu al veel worden gebruikt door oogartsen.

Het is al langer geweten dat veranderingen in de kleine bloedvaatjes in het netvlies kunnen wijzen op hart- en vaatziekten. Daarom ontwikkelde een internationaal team van onderzoekers een AI-systeem dat netvliesscans analyseert en zo bepaalt wie in de loop van het jaar waarschijnlijk een hartaanval zal krijgen.

De nauwkeurigheid van het systeem ligt tussen 70 en 80 procent. De onderzoekers hopen dat hun systeem kan helpen om risicopatiënten tijdig door te verwijzen voor een grondig cardiovasculair onderzoek. Zo kunnen preventieve behandelingen vroeger worden opgestart.

De studie werd geleid door KU Leuven-professor Alex Frangi (Beeld- en Spraakverwerking / Departement Cardiovasculair Wetenschappen), die ook verbonden is aan de universiteit van Leeds en het Alan Turing Institute.

Professor Frangi: “Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd de belangrijkste oorzaak van vroegtijdig overlijden. Onze techniek zou een revolutie kunnen betekenen voor de opsporing van hartproblemen. Netvliesscans zijn relatief goedkoop en worden nu al veel gebruikt door oogartsen. Door automatische screening met ons AI-systeem kunnen risicopatiënten sneller opgespoord en doorverwezen worden. De scans zouden ook gebruikt kunnen worden om vroege tekenen van hartproblemen op te pikken.”

Deep learning

De onderzoekers maakten gebruik van deep learning, een complexe reeks algoritmes die computers in staat stelt om patronen te identificeren in data en op basis daarvan voorspellingen te doen.

Tijdens het deep learning-proces analyseerde het AI-systeem netvlies- en hartscans van meer dan 5000 mensen. Het systeem identificeerde links tussen afwijkingen in het netvlies en veranderingen in het hart van de patiënt. De UK Biobank leverde data aan voor de studie.

Van zodra de beeldpatronen waren aangeleerd, kon het AI-systeem de grootte en pompfunctie van het linkerventrikel (één van de vier kamers in het hart) inschatten, enkel en alleen op basis van de netvliesscans. Een vergroot ventrikel is gelinkt aan een verhoogd risico op hartaandoeningen.

Met informatie over de geschatte grootte en pompfunctie van het linkerventrikel, gecombineerd met eenvoudige demografische data over de patiënt en diens leeftijd en geslacht, kon het AI-systeem het risico van de patiënt voorspellen om in de komende 12 maanden een hartaanval te krijgen.

Momenteel kunnen details over de grootte en pompfunctie van iemands linkerventrikel enkel vastgesteld worden met diagnostische tests zoals een echocardiografie of een MRI-scan van het hart.

Meer informatie

Bron: KU Leuven

Kuipers: twee kinderhartcentra het beste, maar geen doel op zich

Geschreven door

Minister Kuipers blijft ervan overtuigd dat het aantal centra waar gecompliceerde hartoperaties voor kinderen worden uitgevoerd het best kan worden beperkt tot twee, Maar hij wil niet helemaal uitsluiten dat het er toch drie worden.

Dat bleek in een Kamerdebat over het plan van het kabinet om met zulke operaties in Groningen en Leiden te stoppen.

Over het plan is veel onrust ontstaan. De kinderhartcentra zelf, ouders en veel anderen zijn bang dat de kwaliteit van de zorg erdoor achteruitgaat.

Lees hier verder: NOS

Catharina Ziekenhuis zoekt hartpatiënten met onbehandelbare pijn op de borst

Geschreven door

Helpt een ingebouwd apparaatje hartpatiënten met ernstige vernauwingen van de kransslagaders van hun pijn af? Die vraag staat centraal bij een zogenoemd dubbel blind wetenschappelijk onderzoek naar de werking van de neurostimulator. Het onderzoek wordt de komende jaren uitgevoerd in het Catharina Ziekenhuis, waar jaarlijks de meeste patiënten van Nederland met deze klachten worden gezien.

Tot anderhalf jaar geleden kregen patiënten met onbehandelbare pijn op de borst deze behandeling door verzekeraars vergoed. Maar omdat er te weinig wetenschappelijk onderzoek beschikbaar is over het nut van de behandeling, is de vergoeding stopgezet, ondanks goede ervaringen met deze behandeling de afgelopen jaren. Samen met anesthesioloog en pijnspecialist dr. Hans van Suijlekom nemen cardiologen dr. Inge Wijnbergen en dr. Koen Teeuwen van het Catharina Hart- en Vaatcentrum de handschoen nu op en starten een wetenschappelijk onderzoek om voor eens en voor altijd het antwoord te krijgen op die ene vraag: werkt een neurostimulator nu wel of niet?

Medicatie helpt niet

Uitbehandelde patiënten met vernauwingen van de kransslagaders, in medisch termen refractaire angina pectoris, hebben vaak hevige pijnklachten op de borst. Klachten die niet door medicatie of een behandeling – dotteren of bypass-operatie – kunnen worden weggenomen. Maar door het plaatsen van een elektrode tegen het ruggenmerg met een bijbehorend apparaatje kan de pijn mogelijk afnemen of zelfs helemaal verdwijnen. In het ziekenhuis wordt deze behandeling neurostimulatie genoemd.

Wetenschappelijk bewijs ontbreekt

Volgens Van Suijlekom gaat het om een groep van 400 tot 500 patiënten per jaar in Nederland. Zij komen in het nieuwe onderzoek in aanmerking voor neurostimulatie. “In het verleden hebben we die behandeling al bij enkele honderden patiënten uitgevoerd. Met succes. Maar wetenschappelijk bewijs ontbreekt. Daarom starten we nu een groot onderzoek om voor eens en voor altijd duidelijkheid te krijgen.”

De neurostimulator die in het lichaam wordt geïmplanteerd, stuurt via een kabeltje elektrische pulsen naar de elektrode die tegen het ruggenmerg is geplaatst. Die elektrische pulsen zorgen ervoor dat de kleine bloedvaatjes rondom het hart worden verwijd waardoor het hart beter wordt doorbloed. Door die betere doorbloeding krijgt het hart voldoende zuurstof waardoor er geen pijn meer optreedt en de patiënt zich beter kan inspannen waardoor de kwaliteit van leven verbetert.

Zoektocht naar 100 patiënten

Het ziekenhuis zoekt 100 patiënten bij wie een neurostimulator in de komende maanden kan worden geplaatst. Zij dragen het apparaat een jaar. “Het ene half jaar staat het apparaat uit, het andere half jaar aan. Wanneer de neurostimulator aan of uit staat, verschilt per patiënt en wordt ook niet met de patiënt gecommuniceerd,” verduidelijkt cardioloog dr. Inge Wijnbergen. “Ook de onderzoekers weten niet wanneer het apparaat werkt en wanneer niet. Alles om de onderzoeksgegevens niet te verstoren.”

Patiënten die denken voor deze behandeling in aanmerking te komen, kunnen contact opnemen met hun eigen cardioloog of huisarts voor een verwijzing naar het Catharina Hart- en Vaatcentrum.

Bron: Catharinaziekenhuis

Nu 3G blijft, komt er ook geen medische vrijstelling voor de coronapas

Geschreven door

Nu 2G van de baan is en 3G blijft, komt ook de in november aangekondigde vrijstelling van het coronatoegangsbewijs voor mensen die zich om medische redenen niet kunnen laten vaccineren tegen COVID-19 er niet. Die mensen moeten zich daarom blijven testen, blijkt uit navraag van NU.nl.

Dat is een grote teleurstelling voor Stichting Hartpatiënten Nederland. Die komt op voor deze betrekkelijk kleine groep gedupeerden.

De groep die in aanmerking zou komen voor een QR-code bestaat onder meer uit hart- en kankerpatiënten en mensen met een zeldzame prikallergie. Op basis van schattingen van artsen en medewerkers van de GGD gaat het om maximaal enkele duizenden mensen, aldus het ministerie van Volksgezondheid.

De voormalige minister van dat ministerie, Hugo de Jonge, maakte in november bekend dat deze mensen een tijdelijk verstrekte QR-code konden krijgen. Deze medische vrijstelling zou er dan binnen “enkele weken” komen.

Kort na deze aankondiging gingen de plannen voor 2G echter voor onbepaalde tijd de ijskast in, en daarmee ook de aangekondigde ontheffing op de coronapas. Donderdag stemde de Tweede Kamer tegen 2G, waarbij alleen gevaccineerden of mensen die zijn genezen van COVID-19 een geldige QR-code voor cultuur, evenementen, georganiseerde jeugdactiviteiten, horeca en sport krijgen.

‘Ook naar de testlocatie gaan is een belasting’

Bij het nog altijd geldende 3G komt de vrijstelling er niet. Dat is volgens het ministerie ook niet nodig, omdat mensen die zich om medische redenen niet kunnen laten vaccineren ook toegang kunnen krijgen op basis van een negatieve test, aldus een woordvoerder.

Maar daar maakt het kabinet zich er veel te makkelijk mee vanaf, vindt Stichting Hartpatiënten Nederland. “Deze mensen zijn vaak minder mobiel dan anderen, waardoor naar de testlocatie gaan voor hen óók een belasting is. Vaak willen ze alleen maar ergens een kopje koffie drinken of naar zwemles van hun kleinkinderen en niet naar bijvoorbeeld een concert waar twintigduizend mensen aanwezig zijn.”

Volgens het ministerie kan een kleine groep mensen die zich om medische redenen niet kan laten testen, binnenkort een ontheffing krijgen. Mensen die in aanmerking willen komen voor deze uitzondering, moeten dan via een arts aantonen dat zij hiervoor een medische reden hebben. De Rijksoverheid komt in het voorjaar met een website waarop mensen de aanvraag kunnen indienen.

Door: Lennart ’t Hart
Bron: Nu.nl