‘Microbellen helpen stolsels sneller oplossen’

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNLmagazine houdt ze ons op de hoogte over haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over microbellen.

Wat zijn microbellen?

“Dat zijn piepkleine gasbelletjes van 1 tot 10 micrometer: zo klein dus dat ze met het blote oog niet zichtbaar zijn. Ze worden al heel lang gebruikt in de geneeskunde, vooral als diagnostisch kompas. Je kunt ze inspuiten en met de bloedstroming mee laten lopen. Op een echo kun je dan contrast zien op de plek waar microbelletjes zitten. Op die manier kunnen we bijvoorbeeld een diagnose stellen of een tumor afbeelden zodat die makkelijker verwijderd kan worden.”

Hoe wordt dit binnen de cardiologie en vaatchirurgie gebruikt?

“Binnen de cardiologie werd het bijvoorbeeld gebruikt door ambulancepersoneel bij patiënten die een hartaanval hebben. Dr Otto Kamp, cardioloog in het Amsterdam UMC, ontdekte namelijk tien jaar geleden dat microbellen als gevolg van de geluidsgolven die het echoapparaat geeft, gaan trillen. Als de trillingen hoog genoeg zijn, knappen de belletjes. Daardoor kunnen ze hele kleine gaatjes in een weefsel maken. Door tijdens een ambulancerit een infuus met microbellen toe te dienen, kan het stolsel dat het infarct veroorzaakt heeft, soms loskomen en dat bespaart kostbare tijd. Daarnaast kun je ook medicijnen in de bolletjes stoppen en die naar de gewenste plek vervoeren. Er waren echter wel twijfels of dit goed was voor het hart, aangezien de vaten rondom het hart zo klein zijn dat de belletjes soms spasmes veroorzaakten. Daarom zijn ze daar weer mee gestopt. Maar aangezien de vaten in andere delen van het lichaam groter zijn, leek deze techniek mij wél heel geschikt voor de vaatchirurgie. Daarom leid ik nu een onderzoek naar hoe we microbellen binnen mijn specialisme kunnen inzetten: het MUST-trial, oftewel het Microbubbles and Ultrasound Accelerated Thrombolysis for Arterial Occlusions.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Daan (8) had een vernauwde aorta

Op zijn tweede werd bij Daan (8) een ruisje op zijn hart geconstateerd. Vijf jaar lang was er niets aan de hand, tot ineens bij een nieuwe controle bleek dat hij een vernauwde aorta had. Vader Sebastiaan (43) vertelt zijn verhaal.

Het ruisje op het hart van Daan werd al op jonge leeftijd bij het consultatiebureau ontdekt, waarna hij werd doorverwezen naar het Sophia Kinderziekenhuis. Toen werd besloten om hem pas vijf jaar later terug te zien. In november 2020 bleek het bij die controle ineens mis te zijn. “We gingen naar het ziekenhuis met het idee dat de artsen gewoon even zouden kijken hoe het nu met Daan ging. Niks aan de hand. Maar toen bleek hij ineens een vernauwde aorta te hebben. Meteen kreeg hij allerlei onderzoeken en binnen drie weken werd hij geopereerd. Zijn aorta zat al zodanig dicht, dat de nood hoog was.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Cholesterolremmer heeft niet altijd zin

Geneesmiddel Cholesterolverlagende medicijnen zijn niet voor iedereen effectief. Soms verlagen ze het risico op hartziekte maar weinig.

Cholesterolverlagende medicijnen, statines, verlagen het risico van een individuele patiënt op hart- en vaatziekte soms maar weinig. Dat constateert een groep Europese en Amerikaanse wetenschappers nadat ze de gegevens van 21 eerdere studies naar het effect van de medicijnen op hart- en vaatziekten samen opnieuw hebben geanalyseerd. Ze gebruikten daarvoor een andere manier dan vergelijkbare studies. Hun meta-analyse verscheen vorige week in het medisch-wetenschappelijke tijdschrift JAMA Internal Medicine.

Verhit debat

Over cholesterolverlagers woedt al jaren een verhit debat: voorstanders zouden de middelen liefst breed voorschrijven om zoveel mogelijk hart- en vaatziekte te voorkomen, tegenstanders wijzen erop dat er dan veel mensen de middelen waarschijnlijk voor niets gebruiken.

Lees hier verder: www.nrc.nl

Bietensalade met makreel

Aantal porties | 2 personen

Ingrediënten
  • 500 gram gekookte rode bieten
  • 200 gram gerookte makreel (of forel, als je niet van makreel houdt)
  • 60 gram rucola
  • 1 appel
  • 3 stengels bosui
  • 2 el olijfolie
  • 2 el (plantaardige) yoghurt
  • 1 el balsamico
  • zoet (naar smaak)
  • peper & zout
Instructies 
  1. Snijd de biet en appel in blokjes, de bosui in ringetjes
  2. Prak het visvlees met een vork, of breek in stukken
  3. Meng de biet, appel en vis door elkaar, voeg de yoghurt toe
  4. Maak het geheel smeuïger met olijfolie, breng op smaak met balsamico, zoet, peper & zout
  5. Maak een bedje van de rucola en serveer de salade hierop
  6. Eventueel nog wat extra olijfolie er overheen. Smakelijk eten!
TIP:

Dit is ook een heerlijk gerechtje voor in je lunchtrommel.

Dit recept is van GreenTwist.

Verantwoord eten uit de zee

Het eten van vis kan erg belangrijk zijn voor je gezondheid, maar helaas zitten hier wat haken en ogen aan die ik in dit artikel toelicht.

In de afgelopen pakweg 30 jaar is onze oceaan van kerngezond naar sterk vervuild gegaan. Dit heeft te maken met veel factoren, waarvan plastic vervuiling een van de grootste is. Wist je dat er tegenwoordig meer plastic dan vis in de oceaan ‘leeft’? Laat die maar eens even bezinken…

Daarom is het belangrijk om goed te kijken naar hoe én wat je uit de zee eet, zodat jij alleen het goede uit vis kan halen.

Eten met een hoge bio-beschikbaarheid

Het mes snijdt hiermee aan twee kanten, enerzijds kunnen we niet zonder de voedingsstoffen die in vis zitten, vooral omega-3, de B-vitaminen en jodium. En anderzijds is het dus lastig om te bepalen hoe je dit op een verantwoorde manier kan doen.

Een veel gehoorde mythe is dat we brood nodig hebben voor jodium; niet waar! Vis is een vele betere en gezondere bron van jodium. De ‘bioavailability’ (bio-beschikbaarheid) is veel hoger, wat betekent dat je lichaam het beter kan opnemen. En ook als je vegetarisch of veganistisch eet zijn producten uit de zee belangrijk voor je als bron van vitaminen en mineralen. Je richt je dan vooral op de zeewieren zoals kelp, kombu, dulse en nori. Dit is ook voor niet-vegetariërs een goede bron van gezonde stoffen.

Ik heb het al vaker genoemd in mijn artikelen: “Je bent zo gezond als de voedingsstoffen die je op kan nemen”, dus dan kun je het beste voeding met een hoge bio-beschikbaarheid eten.

Het goede uit vis halen

Als je dan vis eet, is het belangrijk om te kijken hoe je de vervuiling van de oceaan niet in jouw voeding krijgt. Kweekvis lijkt dan een goed alternatief, maar helaas zijn ook deze systemen niet perse beter voor onze gezondheid, door de manier waarop ze de vis kweken.

Daarom een paar concrete tips hoe jij zelf het beste uit vis kan halen:

  • Eet oceaanvissen die lager in de voedselketen staan, roofvissen zijn over het algemeen minder gezond. Dit komt omdat roofvissen ook de vervuiling meenemen die zitten in de vissen die ze eten. Tegenwoordig raadt het voedingscentrum bijvoorbeeld zwangere vrouwen ook aan geen roofvis te eten, om dezelfde reden.
  • Voorbeelden van goede keuzes: meerval, haring, forel, ansjovis, schol, tong, witvis, wilde zalm, heilbot, dorade, kabeljauw, makreel en de meeste schaal- en schelpdieren. Probeer de roofvissen beperkt te eten, zoals tonijn, zwaardvis en zeebaars. ⠀⠀⠀⠀
  • Je hebt steeds meer slimme systemen voor verantwoorde kweekvis, bijvoorbeeld aquaponics en duurzaam gekweekte meerval en baars. Gewoon in Nederland! Deze worden bij de meeste natuurwinkels verkocht.
  • Let op de herkomst van je vis, dit staat eigenlijk altijd op de verpakking. Zo zijn er bepaalde plekken meer ‘vervuild’ dan anderen. Bijvoorbeeld de Indische oceaan, terwijl het in de Atlantische oceaan nog een stuk beter gaat. Bij twijfel: kijk op de viswijzer, die kan je precies vertellen welke vis uit welke gebieden goede keuzes zijn: goodfish.nl
  • Ook de vangstmethode is belangrijk om in de gaten te houden, ‘trawling’ (sleepnetten) is bijvoorbeeld niet zo goed (veel bijvangst, slecht voor het bodemleven) en lijn gevangen vis is wel weer goed.
  • Je kunt ook je visconsumptie verminderen en de voedingsstoffen in vis vervangen met bijvoorbeeld een supplement of zeewier, wat een goede plantaardige bron is van alle goede stoffen in vis.⠀

Wil je meer weten over gezonde voeding met tips, inspiratie én lekkere recepten? Ga dan naar www.greentwist.nl

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

Tekst: Iris Heuer
Beeld: Floris Heuer

Oplosbaar hartklepje geeft kinderen een tweede kans

Je zult maar geboren worden met een falende hartklep. Om baby’s dan te opereren met een hartklep van metaal, kunststof of dierlijk weefsel, is niet echt een oplossing. Al was het maar omdat het kind snel groeit en de hartklep na enige tijd niet meer past. Wat weer een nieuwe operatie nodig maakt. En dan hebben we het geeneens gehad over het afweersysteem dat door zo’n hartklep op zijn kop wordt gezet.

Wat dan? Het Eindhovense bedrijf Xeltis heeft een oplossing gevonden. Met zijn ‘regeneratieve’ hartklep timmert het bedrijf aan de weg. Het gaat om een oplosbaar hartklepje dat één wordt met het groeiende hartje van de kleine.

Momenteel houdt het bedrijf zich nog bezig met klinische studies naar de hartklep, die eerder al bij achttien kinderen werd geïmplanteerd. Binnenkort wil het bedrijf de procedure voor de markttoelating starten, om in 2024 aan de slag te kunnen gaan.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Hartritmestoornissen als basis voor klassieke muziek

Eén op de drie Nederlanders hebben hartritmestoornissen zonder ze dat doorhebben. Je ziet ze niet, je hoort ze niet: maar ze zijn er soms wel degelijk. Het Rotterdams Philharmonisch maakte hartritmestoornissen tastbaarder, door het hartritme van hartpatiënten te gebruiken als basis voor een klassiek muziekstuk. Het resultaat is even doordringend als fascinerend.

“Ik had kippenvel van mijn kruin tot mijn tenen”, vertelt Anky van Leeuwen (69), een van de hartpatiënten van wie het hartritme is bewerkt tot een Stoornis Symfonie. “Het was een heel bijzondere ervaring. We zaten met een select groepje toehoorders en het voltallige Rotterdams Philharmonisch Orkest in concertgebouw De Doelen in Rotterdam. Je zag gewoon dat de muzikanten zich ongelooflijk moesten concentreren op de muziek. Ze speelden tenslotte een muziekstuk waarvan ze het gewend zijn het op de ‘normale’ manier te spelen, maar dan nu a-ritmisch, vertraagd en versneld. De zweetpareltjes stonden op de voorhoofden.”

De Stoornis Symfonieën is een samenwerking tussen het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Erasmus MC en Stichting AFIP. Door klassieke muziekstukken opnieuw op te bouwen op het hartritme van een aantal mensen met hartritmestoornissen, wordt aandacht gevraagd voor ritmestoornissen bij kinderen en volwassenen. Klachten worden namelijk vaak over het hoofd gezien, waardoor volgens de Hartstichting zo’n 100.000 mensen rondlopen met onopgemerkte hartritmestoornissen.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Zoekt en gij zult (niet?) vinden!

Zoekt en gij zult vinden is een mooie belofte. Het suggereert dat we maar hoeven te zoeken om iets te vinden. Maar komt dit altijd uit? Wat maakt dat wat wij zoeken, ook gevonden wordt? Het allerbelangrijkste is dat je wéét wat je zoekt. Vervolgens is het wel handig als je weet waar je ongeveer moet zoeken. Een derde voorwaarde lijkt te zijn dat je er veel moeite voor moet doen.

Dit zijn misschien open deuren, maar bij onze belangrijkste zoektocht wordt vaak niet aan deze voorwaarden voldaan. Wij mensen zijn eigenlijk altijd, op de één of andere manier, op zoek naar geluk. Geluk is een vaag begrip, dat door iedereen anders beschreven zal worden. Toch weten we er iets van, anders zouden we het niet zoeken. Omdat we ernaar verlangen, maar niet weten waar het precies om gaat, gaan we op zoek naar een uiterlijke vorm van geluk. We zoeken het in spullen, het liefst in die spullen die net binnen of zelfs net buiten ons bereik liggen. Bijvoorbeeld: een auto die we direct, zonder moeite, kunnen aanschaffen, zal ons in het algemeen niet erg gelukkig maken. Die veel te dure glanzende supersnelle bolide, die we al jaren hebben gewenst, die zorgt, tenminste voor even, voor een gelukkig gevoel. Echter, dit geluksgevoel is niet blijvend. Eens word je je er van bewust dat deze aankoop je toch niet zo gelukkig maakt als je gehoopt had.

Als je de “Oude Wijzen” gelooft, is dat logisch, want dat wat écht gelukkig maakt, is onvergankelijk en onveranderlijk. Dat betekent echter ook direct dat wat wij geluk noemen, ook niet het geluk kan zijn waarnaar deze wijze mannen en vrouwen verwijzen. Het ene moment denken we gelukkig te zijn, het andere moment is dit geluksgevoel vaak weer verdwenen. Dus zelfs dit gevoel is vergankelijk en dus geen waar geluk.

Is dat niet heftig? We zijn op zoek naar de dingen die ons gelukkig maken, maar uiteindelijk is dat geluksgevoel niet eens het ware geluk. Waar zit het dan, dat geluk wat we zoeken, en hoe komen we erbij? Nu zegt u misschien: “dat is toch duidelijk, het geluk zit natuurlijk in jezelf”. Oké, dat is ook zo, maar waarom, als het in onszelf zit, zijn we dan niet altijd gelukkig en blijven we er naar zoeken?

Waarschijnlijk omdat we het ware geluk niet herkennen. Het ware geluk bestaat niet uit de vergankelijke piekervaringen, het is de continue aanwezigheid van innerlijke vrede, het in vrede zijn met al wat is. Dit is onlosmakelijk verbonden met het Zelf, het Absolute oftewel de Bron. Dat wat we werkelijk zijn. En iets dat je al bent, kun je niet vinden, dus heeft het geen nut om het te zoeken.

Als we de voorwaarden uit de eerste zinnen van deze column tegen dit licht bekijken, dan komen we tot de conclusie dat wat we zoeken al bij ons is en dat we dat dus niet hoeven te zoeken, hooguit ont-dekken. Letterlijk de lagen, die ons ego over ons Zelf heeft gelegd, verwijderen.

Moeten we daar dan tenminste nog heel hard voor werken (de derde voorwaarde)? Neen, helaas niet. We moeten iets laten, in plaats van iets doen, en dat is misschien nog wel veel lastiger. We zijn in het algemeen “doeners” en geen “Zijners”. Om “al wat is” te kunnen accepteren, moeten we ook “al wat ik ben” accepteren, inclusief het ego. Ook het ego is onderdeel van het Zijn, aangezien alles daaruit ontstaan is. Alleen de identificatie met het ego, maakt dat we geloven dat we afgescheiden zijn van het Absolute en daardoor ook afgescheiden van het ware geluk. Als we het ego steeds beter kunnen aanschouwen, als dat wat we niet zijn, dan ont-dekken we ons Zijn en daarmee dus ook het ware geluk.

Ik wens je veel plezier met het ont-dekken van je ware Zelf .

HARTegroet

Jan Chin

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.

Reanimatiepop, nu ook met borsten

Leken durven vrouwen met een hartstilstand niet goed te reanimeren, zo merkt onder meer Marjolijn Rodenburg, die reanimatiecursussen geeft. Omstanders voelen zich onzeker door de aanwezigheid van borsten. ‘Ze twijfelen: waar moet ik precies drukken op het borstbeen?’ Tot voor kort waren de meeste reanimatiepoppen gemodelleerd naar het mannenlichaam. Zonder borsten dus. Maar nu zijn er borsten op de markt, eigenlijk een gevulde beha, waarmee de standaardreanimatiepop van Prestan omgevormd wordt tot een vrouwentorso. Importeur AED Solutions merkt dat de belangstelling groot is. Het borstenaccessoire is overigens ook verkrijgbaar in een donkere huidskleur. Rodenburg, die toevallig nu in een Gambiaanse kliniek een reanimatiecursus geeft, zegt dat de cursisten enthousiast reageren. ‘Hiermee kunnen we barrières doorbreken en aarzelingen overwinnen. Het is belangrijk, daarmee verbeteren we de overlevingskans van reanimatie bij vrouwen.’

Bron: www.medischcontact.nl

Fit lijf is beter bestand tegen virus

Mensen die binnen een risicogroep vallen, zoals hartpatiënten, hebben meer kans op een ernstig verloop van een corona-infectie en meer kans op long covid. Dat risico kun je wel verkleinen met een gezonde leefstijl. Huisarts Stefan van Rooijen helpt mensen hierbij met behulp van zijn leefstijlplan Fit4Life.

Dr. van Rooijen promoveerde op Fit4Surgery: een internationaal programma dat ontwikkeld is om mensen in vier weken tijd fysiek en mentaal in optimale staat te krijgen om een operatie te ondergaan. Uit onderzoek blijkt immers dat er minder kans is op complicaties na een operatie en dat het herstel sneller gaat, als de patiënt in goede conditie is. Dit principe is natuurlijk niet alleen toepasbaar op operaties: een gezonde leefstijl verkleint voor iedereen de kans om een chronische ziekte te ontwikkelen en zorgt ervoor dat mensen die al ziek zijn, langer en kwalitatief beter leven. En nu we weten dat vaccinatie het risico om corona te krijgen niet uitsluit en het virus voorlopig ook niet verdwijnt, is daar nog een reden bijgekomen: een fit lijf is beter in staat om een infectie te verslaan.

Van Rooijen vulde het Fit4Surgery-programma aan tot een concept om niet alleen fit te worden, maar dat ook levenslang te blijven: een allesomvattend plan met simpele tips waarmee mensen zelf de regie over hun gezondheid kunnen nemen. Hiervoor riep hij de hulp in van onder meer artsen, fysiotherapeuten en wetenschappers. Zijn eerder verschenen boek Fit4Life: het doktersrecept is aangevuld met een ‘fit na covid-special’, waar mensen die restklachten ondervinden van een coronabesmetting (of deze willen voorkomen) adviezen uit kunnen putten.

De beste booster ben je zelf

“Gezond eten en bewegen zijn onmisbaar om de weerbaarheid tegen het virus te vergroten”, legt Van Rooijen uit. “Op de ic’s liggen niet voor niets voornamelijk mensen met leefstijlgerelateerde aandoeningen als hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht. We zijn onszelf nu massaal aan het boosteren, maar de beste booster tegen ziekte vorm je uiteindelijk zelf. Dat doe je door bewust te werken aan een goede conditie, voldoende spiermassa, gezond gewicht en optimale conditie van brein, hart en longen.”

Een recent onderzoek van TNO, in opdracht van de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnocatie ZonMw, laat met name een duidelijk verband zien tussen de beweging en covid. Mensen met een inactief bewegingspatroon hebben gemiddeld een ernstiger ziektebeloop en een verhoogd risico op sterfte door corona. Ditzelfde geldt voor rokers. “En ook voor meerokers”, waarschuwt Van Rooijen. “Ik heb zelf onderzoek hiernaar gedaan met een onderzoeksbeurs van de Hartstichting. Het blijkt dat als je partner rookt en jij die rook inademt, je bloed bijna net zo snel stolt als dat van iemand die zelf rookt.”

Het veranderen van ongezonde gewoontes is nooit makkelijk, zeker niet voor mensen die beperkt zijn in hun fysieke mogelijkheden doordat ze bijvoorbeeld hartpatiënt zijn. Van Rooijen: “In mijn praktijk merk ik dat mensen die heel weinig bewegen, vaak niet goed weten hoe ze dit moeten aanpakken. Dat komt doordat ze hun doelen te hoog stellen. Als je nog geen 2000 stappen per dag zet, is 10.000 heel hoog gegrepen. Maar 3000 is misschien wél haalbaar. Ik raad patiënten aan om eerst een nulmeting te doen: hoeveel meter kun je lopen? Doe daar een klein stapje bovenop. Probeer dat minstens drie maanden vol te houden. Als je eenmaal gewend bent aan een nieuw ritme, kun je je doel verder ophogen.”

Zet de wekker

De huidige beweegnorm van 150 minuten per week, vindt de huisarts nog veel te laag. “Eigenlijk hebben we het dubbele nodig. Vergeet ook niet om twee keer per week spierversterkende oefeningen te doen. Dat is inmiddels aan de beweegrichtlijn toegevoegd, net als het voorkomen van te lang stilzitten. Als je een uur achter elkaar zit, zou je in feite weer een half uur moeten bewegen om de nadelen van het zitten te compenseren. Die nadelen voorkom je door ieder half uur even op te staan. Zet de wekker, strek even je benen of doe een paar oefeningen. Een klein stapje dat voor vrijwel iedereen haalbaar is.”

Het leefstijlonderzoek van TNO laat ook zien dat stress en slaapgebrek mogelijk een rol spelen bij de weerstand tegen corona. Het bewijs is nog niet voldoende om conclusies te trekken, maar het lijkt erop dat mensen die kampen met stress en slaapgebrek niet alleen een ernstiger ziekteverloop hebben, maar ook vatbaarder zijn voor covid. “Plan daarom naast beweging ook voldoende rustmomenten in je dag. Neem bijvoorbeeld elke avond een warm bad en doe een paar mindfulnessoefeningen. Ontspanning is voor veel dingen goed, zoals je spierherstel en immuunsysteem.”

Om levenslang fit te blijven pleit Van Rooijen voor een multifunctionele aanpak. “Er zijn zoveel leefstijlfactoren die invloed hebben, dat mensen soms door de bomen het bos niet meer zien. Daarbij weten we inmiddels niet meer wat gezond leven is. We zitten de hele dag achter een bureau, eten bewerkt voedsel en maken het ons zo makkelijk mogelijk. We moeten weer leren van de oertijd: onbewerkt voedsel eten, stoppen met roken en alcohol en bewegen standaard onderdeel maken van de dag. Ik help mensen graag om uit te zoeken op welk gebied ze de meeste winst kunnen behalen. Voor de een is dat beweging, voor de ander stress of roken en voor een ander voeding. Samen met de patiënt maak ik een nulmeting en stel ik een plan op, maar met Fit4Life wil ik mensen juist laten zien dat ze dit ook heel makkelijk zelf kunnen doen. Houd bijvoorbeeld een tijdje een online eetdagboek bij of koop een stappenteller, dan zie je gauw genoeg zelf wat beter kan. Ik zeg altijd: meten is weten.”

Kijk voor meer info op fit4life.club.

Tekst: Marion van Es
Beeld: Stefan van Rooijen

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.