Statines verhogen het risico op het krijgen van diabetes met maar liefst 38 procent. Dat blijkt uit recent Duits onderzoek. Het NDR-programma Visite wijdde er onlangs een uitzending aan.

Daarin zei cardioloog Stephan Brune dat je altijd een afweging moet maken tussen risico en noodzaak. “Bij iedereen die een hartinfarct heeft gehad of een stent kreeg, is het nut groter dan het risico”, lichtte de cardioloog toe. Hij bevestigde dat statines het gevaar van een hartinfarct weliswaar laten dalen, maar het risico op diabetes fors doen toenemen: met 38 procent, blijkt volgens hem uit onderzoek.

Endocrinoloog prof. Jens Aberle van de Universiteitskliniek in Hamburg zei tijdens de uitzending van Visite dat statines de insulineresistentie bevorderen. Tijdens de uitzending bleek dat spiercellen daardoor te weinig suiker opnemen. Die suiker komt in het bloed terecht, waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt. De energie wordt dan niet in de spieren opgeslagen, maar komt met name in het buikvet terecht.

Niet iedereen die statines neemt, krijgt overigens diabetes. Aberle waarschuwde wel voor het lukraak voorschrijven van statines. “Bij patiënten met een gering risico op een hartinfarct kunnen we beter wachten met het voorschrijven van statines”, zei hij. “Deze mensen moeten wel regelmatig gecontroleerd worden.”

Aberle beantwoordde kijkersvragen over de invloed van gezonde voeding op het verlagen van het slechte cholesterol (LDL) in het bloed. “Een gezond voedingspatroon doet het LDL-gehalte in het bloed maximaal 10 tot 15 procent dalen”, zei hij. “Wij streven een daling van minstens 50 procent na. Gezonde voeding is dus niet zo effectief als statines.”

Op 6 december jongstleden werd in Den Haag een feestje gevierd, vanwege het behalen van een mijlpaal op reanimatiegebied. Koning Willem-Alexander was er zelfs bij, want het blijkt dat overal in Nederland een reanimatie binnen zes minuten wordt uitgevoerd. Dat komt door een landelijk netwerk van mensen die kunnen reanimeren. Dat zijn mensen zoals u en ik.

Ik neem u even mee in de geschiedenis. Beginjaren 70 spande Hartpatiënten Nederland zich tot het uiterste in om mensen te leren reanimeren. Dit tegen de overtuiging van vele medici en onze Haagse collega’s in. Wij kregen ontzettend veel tegenwerking, want in diens ogen was reanimeren uitsluitend voorbehouden aan medici. Vaak werd vanuit deze hoek geroepen “Het is een schande dat de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging leken medische handelingen leert. Dat kan en mag niet.”

Alle tegenwerking ten spijt, ging Hartpatiënten Nederland door met het streven om te komen tot een door ons genoemd ‘Hartbewaakt Nederland’. Kosten noch moeite werden gespaard om dit doel na te streven. Er werden landelijk reanimatie-avonden georganiseerd. Artiesten als Ramses Shaffy en Liesbeth List waren regelmatig van de partij om deze evenementen een boost te geven. Maar ook lokale bekendheden werden ingeschakeld. Op alle mogelijke manieren probeerden wij zoveel mogelijk mensen aan te spreken om reanimatie onder de aandacht te brengen.

Zo kan ik mij nog goed herinneren dat ik regelmatig samen met mijn vader ’s ochtends vroeg in de auto stapte en op pad ging. We reden dan naar de steden waar ’s avonds de reanimatie-avond gehouden werd. Met open ramen reden wij door het centrum, terwijl mijn vader aandacht vroeg voor het leren reanimeren. Dit deed hij via een voor mij indrukwekkende megafoon, waarmee hij dit luid en duidelijk onder de aandacht bracht bij het publiek. Bij gewone mensen dus. Mensen zoals u en ik!

Ook hadden wij de beschikking over een tot de verbeelding sprekende 16MM Amerikaanse reanimatiefilm. Ik studeerde destijds en had een bijbaantje in het in Roermond gelegen Royal theater. Door mijn werk in deze prachtige bioscoop was ik bekend met de techniek van ‘films draaien’. Ik huurde voor de reanimatie-avonden een mobiele filmprojector en vertoonde de indrukwekkende film tijdens de voorlichtingsavond. Na afloop waren vele van de bezoekers dusdanig onder de indruk dat ze ook wilden leren reanimeren. En dat was juist onze bedoeling.

Op die manier werden reanimatiecursussen uitgerold in het hele land en was er veel belangstelling voor onze cursussen. Hierdoor werden dan ook mensenlevens gered. Nogmaals, door mensen zoals u en ik. Door leken.

Maar deze leken bleken in staat om echte levensredders te zijn. Reanimaties kregen, zeker in de begintijd, veel publiciteit. Mede hierdoor stelden vele medici en onze Haagse collega stichting hun zienswijze noodgedwongen bij. En zo ontstonden meerdere organisaties die reanimatie onder de aandacht brachten en landelijk cursussen gingen aanbieden. Ondanks dat er bij hen vaak commerciële belangen speelden, werden steeds meer mensen opgeleid tot reanimator. En dat was ons doel.

In de loop van de jaren werd de AED (automatische externe defibrillator) geïntroduceerd. Het bleek dat de inzet van dit apparaat tijdens een reanimatie de kans op succes enorm vergrootte. In de loop der jaren werd dit levensreddende apparaat dan ook geïntroduceerd tijdens de reanimatielessen. De laatste jaren zijn op steeds meer voor iedereen toegankelijke locaties AED’s beschikbaar om in te zetten bij reanimaties.

Nu pas, na 50 jaar, realiseer ik mij hoe trots ik op mijn vader mag zijn! Dat hij, ondanks alle tegenwerking en de daarmee gepaard gaande negatieve publiciteit, vastberaden doorging met zijn streven om tot een Hartbewaakt Nederland te komen. En ik ben er stiekem ook een beetje trots op dat ik daar getuige van mocht zijn en er zelfs destijds een steentje aan heb kunnen bijdragen.

Maar het meest dankbaar en trots ben ik op u. Want zonder u zou het Nederlands reanimatielandschap er nu heel anders uitzien. U mag ook trots op uzelf zijn, uiteindelijk droeg u bij aan Hartbewaakt Nederland.

Ondanks dat Hartpatiënten Nederland zich met trots de grondlegger van Hartbewaakt Nederland mag noemen, zijn wij niet uitgenodigd voor het Haags reanimatiefeestje. Was u er wel bij of was u ooit bij één van onze reanimatie infoavonden? Graag komen wij met u in contact. Mail, bel of schrijf ons.

Hartelijke groeten,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.