Teveel eiwit in voeding slecht voor ic-patiënt

MAASTRICHT – Wie op de intensive care (ic) ligt heeft geen baat bij teveel eiwit in de voeding. Integendeel, een te eiwitrijke voeding is uit den boze voor ic-patiënten. Het duurt langer voor ze naar huis kunnen. Ook de kwaliteit van leven is daarna minder, blijkt uit recent onderzoek door het academisch ziekenhuis in Maastricht, het MUMC+ en het ziekenhuis Oost-Limburg in het Belgische Gent. Ze hebben hun onderzoeksbevindingen gepubliceerd in The Lancet.

 

Drie jaar lang volgden de onderzoekers 935 proefpersonen. De meeste patiënten op de IC krijgen sondevoeding, omdat zij niet zelfstandig kunnen eten. In de Europese de richtlijn voor IC-voeding bevat deze sondevoeding ongeveer 1,3 gram eiwit per kilo (gewicht van de patiënt). De Amerikaanse richtlijn adviseert 2 gram eiwit per kilo in de voeding op te nemen.

 

De helft van de deelnemende patiënten kreeg tijdens de IC opname de Europese standaardvoeding (1,3 gr/kg); de andere de Amerikaanse (2 gr/kg). Gedurende een half jaar na de opname volgden de onderzoekers het herstel, en keken daarbij naar de tijd tot ziekenhuisontslag, maar controleerden ook de spierkracht en de fysieke conditie. Ook vroegen ze door naar de levenskwaliteit. 

 

Uiteindelijk bleek dat mensen die veel eiwitten binnenkregen ook meer darm- en maagklachten hadden. Daardoor lagen ze langer in het ziekenhuis. Bovendien was de kwaliteit van leven voor hen na ontslag uit het ziekenhuis lager dan dat van de andere proefpersonen. De lagere levenskwaliteit leek opvallend genoeg sterker bij vrouwen dan bij mannen. Volgens de onderzoekers kan dat doordat vrouwen relatief minder spiermassa hebben, waardoor ze eerder te veel eiwit krijgen dan mannen.

Zoete Aardappel Pakketjes

Aantal porties | 2 personen

Benodigdheden

  • Bakpapier of aluminiumfolie
Ingrediënten
  • 400 gram zoete aardappel
  • 1 rode ui
  • 50 gram feta
  • 1/2 venkel
  • 1 el venkelzaad
  • 2 el milde olijfolie
Instructies
  1. Snijd de zoete aardappel in blokjes, de ui in kwarten, de venkel in reepjes, brokkel de feta
  2. Leg de ingrediënten op een bakpapiertje of stukje aluminiumfolie
  3. Strooi de venkelzaad erover met peper & zout
  4. Giet de olijfolie er overheen en vouw het pakketje goed dicht
  5. Gaar op de BBQ (circa 180 graden) voor 20-25 minuten
  6. Gebruik je bakpapier? Let erop dat je pakketjes niet onder direct vlammen liggen.

Iris Heuer van GreenTwist Cooking. Klik hier voor meer info.

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Motorcrosser tijdens wedstrijd door hartstilstand onwel en in ziekenhuis overleden

Een 29-jarige motorcrosser is op 14 augustus tijdens een cross op een circuit in Groesbeek onwel geworden. Jurmey Brugman overleed de ochtend daarna. Hij bleek tijdens de cross een hartstilstand gehad te hebben, maakte het Eindhovens Dagblad bekend.

De jonge vader uit Overasselt overleed volledig onverwacht. Hij werkte volgens de krant in de betonrenovatie en runde samen met zijn vrouw Jony een poffertjeskraam. Die woensdagavond melde hij zich met zijn Honda-motor voor een regiocross, een motorcrosscompetitie uit verschillende plaatsen in zijn regio. Volgens toeschouwers reed hij die avond zijn beste rit ooit. Maar tijdens het crossen voelde hij zich onwel worden, en kreeg een hartstilstand. Toeschouwers zagen het gebeuren en belden bezorgd 112.

Medewerkers van de gealarmeerde ambulancedienst wisten de man te reanimeren en brachten hem met kloppend hart naar het ziekenhuis. Maar de volgende ochtend overleed hij, tot ontsteltenis van zijn vrouw en zijn 4-jarige zoontje Jaxx. Volgens vrienden mankeerde hij eerder niks, had hij geen klachten.

Elk weekend ging hij samen met zijn zoontje en zijn vrienden naar de crossbaan. Motorcross was volgens zijn vrienden zijn lust en zijn leven. Vrienden en familieleden staken de donderdag waarop hij overleed kaarsjes aan op de crossbaan, en ze legden er bloemen en fotolijstjes neer. Ook staken ze er vuurwerk af, want ze wisten dat Jurmey van vuurwerk hield. Tijdens de volgende wedstrijd van de competitie in Stevensbeek, de zaterdag na zijn dood, werd Jurmey herdacht met een minuut stilte.

Special: Inspiratie voor de BBQ

De zomer begint weer, wat betekent dat we vaker de BBQ aan zullen gaan steken. Daarom in deze special tips om op een gezonde én makkelijke manier te BBQ’en.

Gezond BBQ’en

  • Kies altijd voor houtskool en niet voor briketten
  • Kies voor aanmaakblokjes van natuurlijk materiaal
  • Let vooral op dat je jouw eten niet laat verbranden! Hierbij komen veel ongezonde stoffen vrij
Bouw je BBQ op

Je wil natuurlijk zorgen voor een volwaardige maaltijd, wat inhoudt dat je gaat zorgen dat je uit alle voedingsgroepen iets hebt. Zorg in de basis in ieder geval voor ruim voldoende groenten! Over het algemeen is een lekkere en volwaardige BBQ een combinatie van: BBQ groenten, vlees en vis, lekkere salades, sausjes en brood. Je kan afhankelijk van hoe je eet het brood natuurlijk weglaten.

Salades

Zorg voor mooi opgebouwde salades met veel verschillende groenten erin. Houdt ongeveer minimaal 5 verschillende soorten groenten per salade aan, gebruik hierbij zoveel mogelijk verschillende kleuren. In de zomer kan je voor een extra frisse salade ook fruit verwerken in een salade, dan krijg je combinaties zoals watermeloen, feta & munt, of perzik, tomaat & burrata of groene asperge & aardbei.

Maak een simpele dressing van mosterd, azijn, honing of ander zoet, olie en verse kruiden. En smullen maar!

Sausjes

Maak je sausjes altijd zelf! Dit is zo veel lekkerder en ontzettend makkelijk. Kijk hierbij goed naar je gerechten en stem de sausjes hier op af.

  • Mayonnaise basis: cocktailsaus, tartare saus,
  • Yoghurt basis: tzatziki, korianderyoghurt, ananas yoghurt saus
  • Salsa’s: tomatensalsa, mango salsa, ananas salsa, chimmichurri
  • Satésaus (tip: probeer ook eens andere noten, zoals cashew of amandel)
  • Pesto (klassiek met basilicum of maak het spannend met bijvoorbeeld een spinazie citroen pesto)
Spiezen

Met spiezen kun je alle kanten op, je kan spiezen maken van kip, rundvlees, varkensvlees en lamsvlees. Maar heb je wel eens aan tempeh spiezen gedacht

En je kan natuurlijk ook groentenspiezen maken met bijvoorbeeld paddenstoelen, courgette, aubergine, paprika, pastinaak, zoete aardappel, knolselderij.

Pakketjes

Door pakketjes te maken kun je ook producten op de BBQ bereiden die niet zomaar op een rooster kunnen, omdat ze te fijn zijn, of bijvoorbeeld uit elkaar vallen.

Je kan pakketjes maken met aluminiumfolie of met bakpapier. Gebruik je bakpapier, let op dat er geen directe vlammen onder je pakketje komen.

Vrijwel alles kan in een pakketje, zoals groenten, vlees, vis, kaas. Lekker is om een combinatie te maken en er een saus en kruiden bij te doen. Bijvoorbeeld een vispakketje met witte wijn, citroen en dille. Of een groentenpakketje met feta, yoghurt en tijm. Ook lekker zijn zoete aardappel pakketjes met zwarte olijven. Je kunt met deze basis volop variëren!

Burgers

Je kan zowel vlees, als vis, als vegetarische producten verwerken tot burgers. Leuk is om de burger op de BBQ te garen, en dan zelf je burger samen te stellen, zet tomaatjes, gebakken uitjes, gebakken spek, plakken avocado, gebakken portobello’s, broodjes en sauzen op tafel en maak je eigen burger af.

Marinade

Je kunt zelf 1001 lekkere marinades maken. Een marinade bestaat over het algemeen uit 1 deel zuur, 1 deel vet en 1 deel smaakmakers.

  • Zuur: appelazijn, balsamico, (wijn)azijn, citroen- limoen- of sinaasappelsap, yoghurt
  • Vet: milde olijfolie, zonnebloemolie, notenolie, sesamolie, kokosolie, boter, ghee
  • Smaakmakers: kruiden, specerijen, knoflook, gember, ui, tomatenpuree, sojasaus, zoetstof (greensweet, sukrin, honing, ahorn)

Voor de meeste producten geldt, hoe langer in de marinade, hoe lekkerder de smaak. Houdt minimaal 30 minuten aan voor bijvoorbeeld groenten, kleine stukken vlees of vis voor bijvoorbeeld saté of pakketjes. Voor grote stukken vlees, zoals ribbetjes, rosbief, beenham etc, houd je minimaal 3 uur aan.

Desserts

Als je lekker buiten aan de BBQ bent is een dessert van de BBQ natuurlijk ook heerlijk! Daarom wat opties voor een lekker BBQ dessert

  • Gebakken fruit: bijvoorbeeld stukken ananas, bakbananen, perziken of een hele banaan in de schil (tip: insnijden en volstoppen met lekkers). Een bolletje ijs, mousse of wat slagroom ernaast en smullen maar!
  • Gebak: je kan gebak ook goed op de BBQ garen, maak bijvoorbeeld een crumbledeegje (1 deel meel, 1 deel zoet, 1 deel vet) met appel, peren, pruimen of rood fruit en gaar op de BBQ in een bakje.

Deze BBQ inspiratie komt uit de online kookcursus zomer. Wil je nog meer BBQ en zomer inspiratie? https://greentwist.nl/cursussen/online-cursussen-koken-met-het-seizoen/

Tekst: Iris Heuer
© Fotografie Floris Heuer

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Recepten tips van Iris:

Gevulde courgette

Zoete Aardappel Pakketjes

Gevulde courgette

Aantal porties | 2 personen

Ingrediënten
  • 1 grote courgette
  • 150 gram vegetarisch- of rundergehakt
  • 1 ui
  • 1 teen knoflook
  • 2 el tomatenpuree
  • 1 el bouillonpoeder
  • 1 el korianderpoeder
  • 1 el paprikapoeder
  • 1 tl komijnpoeder
  • 50 gram geraspte kaas (let op toevoegingen, zelf maken heeft de voorkeur)
  • 1 klein potje crème fraiche
  • peper & zout
Instructies
  1. Halveer de courgette in de lengte en haal de kern eruit
  2. Meng het gehakt met de binnenkant van de courgette, kruiden, peper & zout
  3. Hak de knoflook en ui fijn en bak het gehaktmengsel hierin 3 min aan
  4. Voeg nu de tomatenpuree en 1 el crème fraiche toe, roer door
  5. Vul de courgettes met het gehaktmengsel, druk goed aan
  6. Strooi geraspte kaas er overheen
  7. Bak de courgettes in op de BBQ voor 12 minuten of tot de courgette gaar is
  8. Serveer met crème fraiche

Iris Heuer van GreenTwist Cooking. Klik hier voor meer info.

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Je mág als ouders zorgen hebben

Na de geboorte van haar inmiddels zes maanden oude zoon Thijs zat Ciska Welboren (33) op een roze wolk, maar nog geen drie weken later kregen vooral zorgen de overhand. Thijs bleek namelijk een aangeboren hartafwijking te hebben. “Het was een rollercoaster aan emoties.”

Tijdens de zwangerschap was er nog geen sprake van een hartafwijking. Er was niets bij Thijs te zien. Pas op het consultatiebureau, tijdens zijn eerste controle, werd er een hartruisje geconstateerd. “Thijs zag bij zijn geboorte geel en in de eerste week kwam hij slecht aan”, vertelt Ciska. “We werden dan ook doorgestuurd naar de kinderarts. Via een echo werd uiteindelijk ontdekt dat Thijs een VSD had: een gaatje in het tussenschot van zijn hartkamers.”

Afwachten

Van een hartruisje hadden Ciska en haar man Marko al weleens gehoord. In eerste instantie maakten ze zich dan ook niet zo’n zorgen, totdat ze te horen kregen wat de arts op de echo had gezien. “Toen we die uitslag kregen, schrokken we wel even. We zijn ons vervolgens gaan inlezen over zijn hartafwijking en kwamen erachter dat hij misschien wel geopereerd moest worden. Echter was daar eerder, in het gesprek met de arts, nog geen sprake van. We werden doorgestuurd naar het LUMC. Daar kregen we te horen dat Thijs goed groeide en verder alles oké was. We moesten maar weer terugkomen als dat veranderde. Een beetje overdonderd gingen we weer naar huis, omdat we min of meer van het ergste waren uitgegaan en dachten dat hij geopereerd moest worden. Dit hadden we niet verwacht.”

Piepende ademhaling

Thijs was op dat moment nog maar vier weken oud. De eerste maanden na zijn geboorte bleef hij onder controle staan. Over het algemeen ging het redelijk goed met hem, tot afgelopen december. “Rond kerst kreeg Thijs ineens een piepende ademhaling. We gingen met hem naar het ziekenhuis in Beverwijk, waar zijn longen vol met vocht bleken te zitten. Hij kreeg dan ook plasmedicatie. Dat ging best goed. In januari hadden we vervolgens een nieuwe echo. Voor het eerst kregen Marko en ik te horen dat het toch wel om een flink gat ging. Thijs moest wél worden geopereerd.”

Opnieuw werden ze doorverwezen naar het LUMC. “Daar kregen we in februari ongeveer hetzelfde te horen als begin december. Hij groeide goed en deed het goed. Ook mochten we stoppen met de plasmedicatie, want dat had geen zin. Nog geen week later had Thijs wéér een piepende ademhaling. Ik heb direct het ziekenhuis gebeld. Voordat we iemand te pakken kregen, waren we een kleine twee dagen verder. We zijn zelf uiteindelijk maar weer gestart met de plasmedicatie, omdat het piepen steeds heftiger werd. Ook hoestte hij.”

Virusinfectie

Ciska en Marko moesten doorgaan met de medicatie en opnieuw bellen als het niet goed ging, kregen ze te horen. “Het piepen werd nog erger, waarop ik weer belde. Ik denk dat hij een virus of bacterie heeft, zei ik, want de plasmedicatie doet niks. Hij werd alleen maar zieker. Eenmaal in het ziekenhuis bleek Thijs niet ziek genoeg voor een opname, maar de plasmedicatie werd verdubbeld. Een paar dagen later kregen we te horen dat hij toch geopereerd moest worden. Thijs werd vervolgens vier dagen opgenomen, omdat hij een virusinfectie bleek te hebben. Die week maakten we ons écht zorgen. Stel dat het niet goed zou gaan?”

Rustige ademhaling

Drie weken later stond Thijs op de operatielijst. Na twee weken kreeg hij een oproep. “Halverwege april is hij uiteindelijk geopereerd en hebben ze het gat gedicht. Thijs heeft vier dagen op de IC gelegen, want hij had wat vocht achter zijn longen. Dat moest eerst verbeteren. Na vier dagen was het vocht voldoende verdwenen en is hij naar de kinderafdeling gegaan. Daar heeft hij nog een week gelegen. Zijn plasmedicatie moest eerst goed genoeg worden afgebouwd om naar huis te mogen.” Inmiddels gaat het gelukkig goed met Thijs. “Hij heeft nu een hele rustige ademhaling. Dat heeft hij daarvoor nooit gehad. Hoe dan ook is het altijd een heel vrolijk ventje geweest. De mindere dagen zijn echt op één hand te tellen. Als het goed is, ondervindt Thijs nu verder geen klachten meer van zijn VSD en is hij net als ieder ander kindje. Tijdens zijn opname in het ziekenhuis zijn er veel controles geweest en alles zag er goed uit. Buiten zijn litteken zie je straks als het goed is niets meer aan hem.”

Goede afloop

Ook zijn ouders kunnen alles nu langzaamaan een plekje gaan geven. De afgelopen maanden waren net een achtbaan, zegt Ciska. “Thijs heeft een operatie aan zijn hart gehad en dat is niet niks. Dat hebben wij allebei wel als heftig ervaren. Ik vond het in eerste instantie ook lastig om met mensen te delen wat er aan de hand was. Wat ik daarnaast moeilijk vond, was dat ik me goed heb ingelezen en zo allerlei heftige verhalen las. Mede daarom vind ik het belangrijk om ons verhaal te delen: één met een goede afloop. De minder heftige hartaandoeningen mogen er ook zijn. Praat daarnaast met je omgeving. Je mág als ouders zorgen hebben. Hoe meer je erover praat, hoe beter je je kunt voorbereiden.”

Boek

Ciska heeft alles wat er met hun zoon is gebeurd, opgeschreven. Daar wil ze een boekje van maken voor als hij ouder is. “Wie weet krijgt hij of zijn zus ook ooit een kindje met een hartafwijking. Dan kan dit boekje doorgegeven worden. Mijn moeder heeft dat ook gedaan bij mijn broer toen hij klein was. Hij is namelijk ook hartpatiënt. Ik heb daar veel aan gehad. Het zorgde voor een stuk herkenning. Mijn ouders hebben me dan ook enorm in alles gesteund, omdat zij wisten wat ik voelde. Het probleem kan dan wel anders zijn, maar de zorgen die je als ouders hebt, zijn voor iedereen hetzelfde.”

Waarom dit interview met Ciska?
We hebben allemaal onze verhalen met betrekking tot wat we hebben meegemaakt. Zo ook Ciska. Door haar verhaal te delen, hoopt ze ouders in een soortgelijke situatie een hart onder de riem te kunnen steken.            

Tekst: Laura van Horik
Foto: Ciska Welboren | © Fotografie Eveline Heems

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Genieten van alle kleine dingen in het leven

Na lang ziek te zijn geweest, kreeg de vader van Rian Glijnis (30) twaalf jaar terug een harttransplantatie. Zijn hartspierziekte had niet alleen op zijn eigen leven, maar ook op dat van Rian veel impact. “Sirenes triggeren nog steeds iets in mij.”

Rian: “Lang geleden is mijn vader al eens bij een cardioloog geweest. Toen werd duidelijk dat er iets niet klopte, maar wat precies? Dat wisten ze niet. Jaarlijks ging mijn vader op controle. In 2004 kreeg hij vervolgens een blaasontsteking en voelde hij zich helemaal niet goed. Hier ontstond zijn eerste hartritmestoornis, waarvoor hij een ICD kreeg. Daarna had hij geen klachten meer. Hij werkte veel, reisde de hele wereld over. Totdat het negentien jaar terug helemaal misging, toen hij met mijn moeder in Singapore was. Daar is hij in één nacht wel veertig keer gedefibrilleerd. Plotseling kon hij niks meer en was hij doodziek. Vanaf dat moment ging hij ziekenhuis in, ziekenhuis uit.”

Het PLN-gen

“Hij bleef maar shocks van zijn ICD krijgen. Uiteindelijk is hij op de wachtlijst gezet voor een donorhart. Omdat het best lang kan duren voor er een match gevonden wordt, kreeg hij een steunhart. Daar kon hij een jaar of drie mee vooruit. In 2011 wezen onderzoeken vervolgens uit dat hij drager was van het PLN-gen, een genetische hartspierziekte. Hoewel het nu bekender is, wisten ze toen nog heel weinig van het gen. Dit is namelijk pas een jaar daarvoor in Nederland ontdekt. Mijn vader was opgelucht, dacht dat hij nu dan eindelijk zou kunnen worden behandeld. Maar nee, er is geen medicijn of behandeling voor.”

Een donorhart

“Mijn vader liep ondertussen achter de rollator. Door zijn medicatie had hij ook verlammingsverschijnselen en zakte hij regelmatig door zijn benen. Als ik met hem uit eten ging, werd er weleens gezegd: ben je gezellig met je opa uit eten? Er zat gewoon geen leven meer in, hij kon niks meer. Een jaar nadat werd ontdekt dat hij drager was, vroegen wij, zijn kinderen, ons echt af of hij het einde van het jaar wel zou halen. Het was een hele heftige tijd. Constant leefde ik met angst, vroeg ik me af of hij het wel zou overleven. Mensen vroegen steeds hoe het met hem ging, terwijl ik dat zelf niet eens wist. Ik voelde pijn en verdriet, maar ook veel verantwoordelijkheid. Aan de ene kant wilde ik voor hem zorgen, maar aan de andere kant juist het huis ontvluchten. Ik heb toen hele ongelukkige tijden gekend. Wonder boven wonder heeft hij datzelfde jaar nog een harttransplantatie gehad. Als je hem nu ziet, zou je niet zeggen dat hij ooit zo ziek was. Hij heeft zijn energie terug en reist de hele wereld weer over. Hij

heeft er zijn missie van gemaakt om een behandeling te vinden voor PLN. Daarom heeft hij Stichting PLN opgericht, dat onderzoek financiert en onderzoek doet naar deze genetische hartafwijking.  De stichting is zijn nieuwe levensmissie geworden.”

Laten testen

“Toen we eenmaal wisten dat mijn vader drager was, werd hem ook verteld dat wij, zijn drie kinderen, moesten nadenken of we ons wilden laten testen. De kans dat het wordt overgedragen, is vijftig procent. Ik heb er toen heel bewust voor gekozen om me nog niet te laten testen. Dat beeld van mijn vader die er zo slecht aan toe was, stond nog altijd op mijn netvlies gebrand. Ik heb er dus bewust mee gewacht. Mijn broer en zus hadden zich wel laten testen en hadden het allebei niet. Daardoor had ik al een voorgevoel. Toen mijn vader eenmaal was getransplanteerd en het beter met hem ging, besloot ik me dan ook te laten testen. Mijn gevoel klopte: ik bleek inderdaad drager te zijn.”

Geen klachten

“Hoewel het niet geheel als verrassing kwam, vond ik het erg moeilijk. Ik ben een hele tijd bang geweest om mijn normale leven te leiden. Het heeft wel een jaar geduurd voordat ik de knop kon omzetten. Nu is het klaar, dacht ik. Ik geloof in de kracht van je gedachten. Mijn vader zei altijd: ik kom terug, ik blijf leven. Ik heb hem altijd geloofd en ben ervan overtuigd dat zijn mindset ervoor heeft gezorgd dat hij nog leeft. Wat hij kon, kon ik ook. Ik wilde niet in angst leven. Ik zeg nu dan ook tegen mensen dat ik wel drager ben van het gen, maar het niet heb. Het is zichtbaar in mijn linkerhartkamer, maar ik heb geen klachten. Tot aan vorig jaar ben ik elk jaar door de molen gegaan. Inmiddels heb ik te horen gekregen dat ik nu elke drie tot vijf jaar mag terugkomen, omdat het zich niet ontwikkelt. Mocht dat ooit wél zo zijn, is er hopelijk een behandeling. Ik leef in ieder geval zo gezond mogelijk. Dat helpt mij.”

Niks voor lief nemen

“Mijn vader is nu klachtenvrij. Hij is volledig gezond verklaard. Aan het einde van het jaar, op de dag waarop hij is getransplanteerd, zijn we altijd met het gezin samen en staan we er bij stil. Dan beseffen we weer even dat de situatie er ooit heel anders uitzag. Mijn vader blijft ondertussen aan de weg timmeren met de stichting. Hij zegt altijd: mijn grootste motivatie ben jij, want ik wil niet dat jij hetzelfde leven krijgt als ik ooit had. Soms vraag ik me weleens af of ik mijn vader, als hij nooit ziek was geworden, op deze manier had leren kennen. Ik denk het niet. Ik had een vader die veel onderweg was, maar hierdoor heb ik écht een band met hem gekregen. Ook is hij emotioneler geworden. Ik kan nu prachtige gesprekken met hem voeren. Daar ben ik heel dankbaar voor. Het heeft ook mijn eigen instelling veranderd. Ik kies heel bewust voor het leven. Dat heeft mijn vader ons geleerd, om te genieten van alle kleine dingen in het leven. Als je de dood zo vaak in de ogen kijkt, neem je niks meer voor lief. Wacht daarom niet met leven, maar doe wat je hart je ingeeft en ga ervoor.”

Over PLN
PLN is een eiwit dat bijdraagt aan de werking van het hart. Een mutatie zorgt ervoor dat bepaalde eiwitten niet goed worden aangemaakt, wat effect kan hebben op de werking van de hartspier. In Nederland zijn naar schatting 10.000 tot 14.000 mensen drager van PLN, waarvan er nu iets meer dan 1.500 bekend zijn. Meer informatie? Kijk dan op de website van Stichting PLN:
www.plnheart.org

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Rian & haar vader

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Lachen is (meer dan) gezond

Een gezond en gelukkig leven, wie wil dat nu niet? Humor, ontspanning, optimisme en hoop zijn allemaal factoren die daaraan bijdragen. Factoren die ook nog eens te trainen zijn. Met hun boek Hoop voor hart en hersenen vragen hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder en cardioloog Leonard Hofstra dan ook aandacht voor positiviteit.

Het was onder andere de coronatijd die Scherder en Hofstra aanzette tot het schrijven van dit boek. Mensen laten focussen op het positieve, dat was de drive, vertelt Scherder. “Positiviteit heeft veel effect op je brein en hart- en vaatziekten. Er is te weinig aandacht voor optimisme, vooral ook in de gezondheidszorg. Dat is jammer, want hier kun je juist hoop en perspectief bieden. Geen valse hoop natuurlijk, maar hoop binnen de ziekte. Ook hoop heeft namelijk een positieve invloed op je brein en hart.”

Optimisme trainen

Of je nu een optimistisch mens bent of niet, optimisme is te trainen. Ook als je van nature een pessimist bent, laten Scherder en Hofstra in hun boek zien. “Optimisme trainen is zelfs best makkelijk. Je hebt daarvoor allerlei tools. Haal allereerst het beste uit jezelf. Bedenk eens: wat zijn mijn capaciteiten, wat kan ik nu eigenlijk goed? Gebruik ik dat ook in mijn dagelijks leven? Een ander zeer eenvoudig advies is aan het einde van de dag een lijstje maken van dingen die vandaag leuk waren. Dat is onderzocht en werkt goed. Het gaat dan wel om positieve dingen, dus niet: het regende weer of ik miste net de bonusaanbiedingen. Nee, denk aan: ik had vandaag een leuk telefoongesprek met iemand die ik een tijdje niet heb gesproken. Juist die kleine dingen kunnen je het gevoel geven dat het een goede dag was.”

Lach eens

Een andere belangrijke tool voor een gezond en gelukkig leven is het opzetten van een glimlach. Die hoeft in eerste instantie niet eens écht te zijn. “Als je wakker wordt en je hebt helemaal geen zin in vandaag, zet dan toch een glimlach op. Ook op je werk kun je een glimlach veinzen. Wat blijkt? Die neppe glimlach wordt door de dag heen vanzelf echt. Daar word jij beter van, maar de patiënt denkt ook nog eens: wat aardig, Erik is in een goede stemming. Bedenk daarnaast eens wanneer je nu blij bent. Ga je nog weleens ergens heen, naar een leuke voorstelling bijvoorbeeld? Hoeveel leuke momenten creëer je voor jezelf? Zet die glimlach op en kijk wat er in je brein gebeurt. Lachen verwijdt je bloedvaten en dat is zeer gunstig voor je gezondheid.”

Positieve woorden

Een andere trainingsvorm is het gebruik van positieve in plaats van negatieve woorden en zinnen. “Je kunt tegen iemand zeggen dat je je kapot ergert als hij zo reageert, maar je kunt ook zeggen dat je er heel blij van zou worden als hij de volgende keer wat positievere woorden gebruikt. Of in plaats van tegen een collega zeggen dat hij moet opschieten omdat je eeuwig zit te wachten op zijn werk en daardoor niet verder kan, zeggen dat je iets meer tijd nodig hebt voor die klus en hij je daarom enorm zou helpen als het iets eerder af is. Het komt op hetzelfde neer, maar klinkt een stuk leuker.” Beweging doet overigens ook een hoop, net als muziek. Hiervan word je tevens een aardiger mens. “Als je alleen foto’s bekijkt, voel je misschien niet zoveel. Zet je er muziek onder, komt het meer binnen en leer je die gevoelens te intensiveren. Neem bijvoorbeeld een foto van een bruiloft. Als je daar muziek in die sferen onder zet, knalt het bij je naar binnen.”

De optimist en de pessimist

Of het beter is om optimistisch of pessimistisch te zijn? Ook daar hebben ze antwoord op. Volgens Scherder laten studies zien dat zowel mild pessimisten als mild optimisten even ver komen qua gezondheid. “Mild pessimisten komen een eind omdat zij risicomijdend zijn en iets sneller níet doen. Als het gaat om alcohol bijvoorbeeld, zal de mild pessimist misschien denken dat hij helemaal maar niet drinkt, omdat hij anders niet weet hoe hij daarvan moet herstellen, terwijl de mild optimist denkt dat het met één of twee glaasjes wel goed zal komen en hij er toch geen last van heeft. Wel heeft de mild optimist uiteindelijk een leuker leven, omdat hij blijer is. De enorme optimisten en enorme pessimisten vallen in ieder geval af. Een enorme optimist neemt namelijk risico’s die je niet zou moeten nemen, met de gedachte dat het tóch wel goed komt.”

Minder stress

Als je optimisme elke dag drie tot vijf minuten traint, voel je in een paar weken tijd al verschil. Dan merk je dat er veel dagen zijn waarop je zeker vijf dingen kunt opnoemen die die dag leuk waren, zegt hij. “Het beïnvloedt écht je stemming, en dat is waar we het tenslotte over hebben. Klaag wat minder en geef eens een compliment. We zijn al gauw geneigd om mensen af te serveren, maar zeg nu eens: wat leuk dat je er bent, of wat zie je er goed uit. Dat zorgt voor een beloningsgevoel in ons brein. Vergeef ook. Heeft hij het nu echt zo slecht bedoeld? Misschien viel dat wel mee. Als je mensen iets vergeeft, vermindert je stress. Anders blijf je je ergeren, piekeren. Je wordt er zelf ook voor beloond, want het geeft je een optimistischer gevoel. Minder (chronische) stress beschermt tegen hart- en vaatziekten. Hoe meer je werkt aan een positieve benadering, hoe beter je bloeddruk en vaten. Dat is precies wat je wilt.”

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Erik Scherder

Waarom brengt HPNL dit onder de aandacht?
Hartpatiënten volgt alles op de voet en houdt haar lezers op de hoogte van relevante ontwikkelingen en uitgaven, zoals dit boek van Erik Scherder en Leonard Hofstra. Hartpatiënten draagt graag bij aan het verspreiden van interessante, maar vooral ook juiste informatie.

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Nepdokter jaagt meer dan 100.000 volgers de stuipen op het lijf

Hij is geen dokter, maar doet zich wel zo voor. De Eindhovense influencer Mike Verest maakt er echt een levensgevaarlijk potje van met zijn pagina Leef Bewust Nederland met ruim 118.000 volgers. Naar eigen zeggen bereikt hij met zijn geleuter twee miljoen mensen per maand. Waarvoor wij hier graag en indringend waarschuwen.

Wat die influencer via sociale media allemaal beweert tart elk voorstellingsvermogen. Het AD haalde wat voorbeelden aan: ga niet naar de tandarts voor een wortelkanaalbehandeling; of: drink ’s ochtends nooit koud water; en: eet vier rauwe eieren per dag. Intussen geeft hij zijn naïeve volgers de kans om zelf dokter te worden door een cursus bij hem te volgen. Betaald natuurlijk, want we hebben hier over een wel heel smerig verdienmodel.

Wat de nepper uit Eindhoven feitelijk aan het doen is kan worden samengevat onder de noemer angst zaaien. Hij maakt mensen bang voor de gezondheidszorg en voor gezonde producten. Dat is zijn verdienmodel. Al die angsthazen verkoopt hij vervolgens op zijn eigen platform bijvoorbeeld ashwagandha-supplementen, die volgens artsen leverschade kunnen veroorzaken. Om maar een voorbeeld te noemen. Walgelijk.

In het AD reageert huisarts Stefan van Rooijen woedend op zoveel kwaadaardigheid. ,,Ik heb patiënten gehad die dergelijke adviezen opvolgden en nu kampen met zenuwuitval of een bloedvergiftiging”, laat hij in de krant weten. ,,Hij is een van die leefstijlcoaches met veel volgers die wetenschap aan zijn laars lapt en via sociale media onzin de wereld in slingert.”

Vul onze poll in

"*" geeft vereiste velden aan

Helaas is er steeds vaker sprake van medische desinformatie. Zorgprofessionals maken zich zorgen over de effecten hiervan. Vindt u dat er actie moet worden genomen om medische desinformatie op Social Media te bestrijden?*

In het oog van de orkaan

In Nederland hebben we gelukkig geen orkanen. Toch kennen we bijna allemaal wel de beelden van de televisie of YouTube, waaruit we enigszins kunnen vermoeden hoe groot de verwoestende kracht van een orkaan kan zijn. In de heftige turbulenties wordt alles meedogenloos meegesleurd.

Soms zit het leven ook zo in elkaar met heftige turbulenties, waarin wij, of we willen of niet, zonder pardon worden meegesleurd. Ook als het in onze buitenwereld minder wervelt, dan nog is het eigenlijk nooit windstil en eigenlijk stormt het in onze omgeving wel ergens.

Als het stormt in de buitenwereld, is het vaak ook niet windstil in onze binnenwereld (lichaam en geest). Zo buiten, zo binnen. De kunst is nu om meer vat te krijgen op onze binnenwereld. Op de buitenwereld hebben we veel minder invloed. In ieder geval veel minder dan velen van ons zouden willen.

Het goede nieuws is, dat elke orkaan een vrijwel windstil middelpunt heeft, het zogenaamde ‘oog van de orkaan’. Als je daarin terecht kan komen, dan heerst er rust en is de hemel zelfs onbewolkt. Terwijl de storm daarbuiten in alle hevigheid woedt, zit je daar in een bijna onwerkelijke stilte.

Zo kan het ook gaan in ons dagelijks bestaan. Wij kunnen zelf het oog van de orkaan zijn. Onze binnenwereld is dan in rust, ons denken onbewolkt (helder), terwijl buiten ons de storm raast.

Vandaaruit kun je de keuze maken om alles buiten je te laten gebeuren en er alleen naar te blijven kijken of om de turbulentie om je heen te ervaren, zonder je mee te laten sleuren.

De ene keer is het verstandiger om het allemaal te laten gebeuren. Je staat erbij en je kijkt ernaar, wetende dat er niets aan te veranderen valt. ‘Het is zoals het is!’ De andere keer is het echter wel degelijk de bedoeling dat je meewerkt aan verandering, dan stap je bewust, vanuit de rust, de turbulentie in.

Ik heb al eens een column gewijd aan ‘het Gebed om Kalmte’ (The Serenity Prayer). (Lieve God) Schenk me de Kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de Moed om te veranderen wat ik wel kan veranderen en de Wijsheid om het verschil hiertussen te zien.

Dit is ook in deze situatie van toepassing. Hoe weet je of je in het oog van de orkaan kunt blijven, of dat je geroepen wordt om iets te veranderen. Het gebed heeft het over de Wijsheid om het verschil hierin te kunnen zien.

Hoe kom je bij deze wijsheid? Het is belangrijk te beseffen dat deze wijsheid niet van ons ego is. Het gebed vraagt ook aan (het) God(delijke) om deze Wijsheid. Deze is voor ons alleen te bereiken als we stil worden. Om bij onze metafoor te blijven: we zullen vanuit de turbulentie naar het oog van de orkaan moeten gaan, om van daaruit te onderzoeken of we daar moeten blijven, of de moed moeten vinden om de turbulentie weer in te gaan omdat er iets te veranderen valt.

Dit is niet gemakkelijk, ons ego zit er namelijk altijd met zijn neus tussen. Wat daarbij kan helpen is om te onderzoeken of de keuze, die het eerst bij ons opkomt, daadwerkelijk uit de stilte is opgekomen, of dat de keuze op allerlei gedachten gebaseerd is en wij er op een of andere manier persoonlijke baat bij hebben.

HARTegroet,

Jan Chin

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.