Nieuwe hoogleraar Daniël Pijnappels gaat zich focussen op interdisciplinaire en translationele cardiologie

Geschreven door

Daniël Pijnappels is op 1 maart 2022 benoemd tot hoogleraar Cellulaire elektrofysiologie in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Hij gaat zich de komende jaren focussen op interdisciplinaire- en translationele cardiologie. In het bijzonder zal hij zich richten op de ontwikkeling van nieuwe (synthetische) biologie. Deze wil hij integreren met technologie om zo uiteindelijk het hart zélf spierschade en een verstoord ritme te laten herstellen.

Pijnappels (1980) startte zijn promotieonderzoek in 2005 bij de afdeling Hartziekten. In de Verenigde Staten heeft hij zijn onderzoek afgerond, waarna hij in de zomer van 2009 zijn proefschrift heeft verdedigd (cum laude). Pijnappels is sinds 2011 hoofd van het Laboratorium Experimentele Cardiologie.

Start Laboratorium Experimentele Cardiologie

Sinds 2011 is er veel veranderd in en rond zijn laboratorium. “Ons onderzoek richt zicht op het ontstaan en de behandeling van hartschade en hartritmestoornissen. Dit zijn interdisciplinaire problemen en daarom hebben wij in het laboratorium alle benodigde disciplines verenigd om zo een doeltreffende interdisciplinaire aanpak te ontwikkelen”, vertelt Pijnappels. “Daarnaast is de komst van het CardioVasculaire Interventie Centrum (CVIC) -direct naast het laboratorium- natuurlijk prachtig als het gaat om translationeel onderzoek”.

Team spirit

Pijnappels heeft een bijzonder enthousiast, ambitieus en kundig team van analisten, artsen, biologen, natuurkundigen en engineers bij elkaar weten te brengen. Gezamenlijk hebben ze reeds mooie stappen kunnen zetten. “We hebben bijvoorbeeld nieuwe (humane) weefselkweek- en computermodellen gemaakt van hartschade en ritmestoornissen, om daarin nieuwe behandelingen te testen. Deze behandelingen waren vaak gebaseerd op cel- of gentherapie, waarbij de resultaten ook geregeld door verschillende nieuwsmedia werden opgepikt. Daardoor werd een breed publiek  bereikt”, vertelt hij.

De komende vijf jaar: nieuwe biologie voor herstel hartschade en ritmestoornissen

Op dit moment kan een volwassen menselijk hart zichzelf na schade niet repareren, of zichzelf  defibrilleren als het ritme verstoord is. Pijnappels verwacht dat het menselijk hart ooit wél zijn eigen ritmestoornissen kan beëindigen. Het hart wekt immers al zijn eigen elektriciteit op, zodat het kan samentrekken en bloed rond kan pompen. Deze bio-elektriciteit vormt de basis van de therapie die zijn groep onderzoekt. “Om dit herstel van ritme mogelijk te maken, gaat  mijn team de komende vijf jaar nieuwe biologie creëren. Deze willen we  integreren met de benodigde technologie om zo niet alleen geheel nieuwe onderzoeksmogelijkheden te creëren, maar  ook om nieuwe behandelingsmogelijkheden te exploreren.

Voor eerder onderzoek naar dit onderwerp ontving hij in 2016 onder andere een ERC Starting Grant. Recent ontving hij ook een ERC Consolidator grant. “Het idee is om een mini-implantaat te maken dat ritmestoornissen detecteert en verhelpt door een LED-lampje te activeren. Dit licht zorgt ervoor dat lichtgevoelige eiwitten -die met gentherapie in de hartspiercellen zijn gebracht als een vorm van nieuwe biologie- een elektrisch stroompje opwekken dat het hartritme direct en zonder pijn herstelt.”

Generatieve geneeskunde

“Uiteindelijk wil ik begrijpen hoe het hart wél in staat kan worden gesteld om zichzelf te herstellen qua weefselschade en ritmestoornissen. En hoe het dit uiteindelijk zelfs kan voorkomen. We hebben het dan dus niet zo zeer over regeneratieve geneeskunde, maar meer over generatieve geneeskunde: het hart laten uitgroeien tot een orgaan met nieuwe gewenste eigenschappen, zodat het langer gezond blijft”, aldus Pijnappels. Op het gebied van hartritmestoornissen maakt zijn team onder andere gebruik van een combinatie van lichtgevoelige eiwitten en gentherapie, LED-technologie van de Technische Universiteit Delft (TUD) en computersimulaties. Hiermee zoeken ze uit hoe het hart zichzelf kan defibrilleren door bio-elektriciteit te produceren en hoe dat gerealiseerd zou kunnen worden in de kliniek.”

Brede samenwerking

“Verder ga ik mij hardmaken voor de toekombestendigheid van het interdisciplinaire karakter van het onderzoek. Voor dit type onderzoek is het cruciaal dat de benodigde disciplines verankerd zijn in de organisatie middels personeel en faciliteiten. Zo richt ik mij op een verdere intensivering van de samenwerking met de Technische Universiteit Delft (TUD). Een dependance van de TUD in het LUMC zou bijvoorbeeld een belangrijke stap kunnen zijn. Een bredere samenwerking met andere afdelingen binnen het LUMC is hierbij ook van groot belang, maar ook met het Leiden Bio Science Park en met onderwijs op het gebied van interdisciplinair en translationeel biomedisch onderzoek.”

Photo door: Josje Deekens

Bron: www.lumc.nl

Voedingssupplementen bij hartfalen

Geschreven door

Patiënten met hartfalen worden vaak naar huis gestuurd met alleen medicatie, maar volgens cardioloog Remko Kuipers kan juist de combinatie van medicatie en voedingssupplementen een grote bijdrage leveren aan een sneller herstel. Echter wordt aan suppletie weinig aandacht besteed binnen de cardiologie, volgens Kuipers.

Hartfalen kan worden vergeleken met een uitgeput trekpaard dat voor een wagen staat en waar iemand met een zweep op slaat. Het paard is een metafoor voor het hart, legt Kuipers uit. “Het paard, oftewel het hart, is uitgeput. Een zweep zal dan wellicht tijdelijk helpen, maar het probleem uiteindelijk alleen maar erger maken. Het paard raakt namelijk verder uitgeput. Daarom geven we hartpatiënten bij hartfalen juist remmende medicijnen die de hartslagfrequentie en bloeddruk verlagen, zoals bètablokkers en andere bloeddrukverlagende medicijnen. Oftewel: het hart wordt afgeremd. Het idee daarvan is dat het hart minder zwaar belast wordt, waardoor het langzaam kan herstellen terwijl het z’n werk blijft doen. Maar dit concept gaat voorbij aan het waarom. Waarom wil het hart niet meer vooruit? Je kunt een paard rustig maken door middel van medicatie, maar als je hem niks te eten geeft zal het niet verder kunnen. En aan dat punt, dat eten, zou meer aandacht moeten worden besteed.”

Energie

Even terug naar de basis. De hartspier is een spier die energie, oftewel brandstof, nodig heeft. De belangrijkste brandstof van het hart is vet, en ook suikers zijn van
belang. Daarbij komen allerlei cofactoren die belangrijk zijn voor het menselijk lichaam. “Er moeten cofactoren aanwezig zijn in die hartspiercellen, om energie te kunnen creëren. Als al deze cofactoren aanwezig zijn, wordt een molecuul suiker of vet voor de volle honderd procent in energie omgezet. Maar mist er een cofactor, bijvoorbeeld selenium, dan krijg je niet honderd, maar bijvoorbeeld maar vijfentachtig procent energie uit dezelfde hoeveelheid vet of suiker. Zo zijn er een heleboel stofjes die je op die manier kunt bekijken, bijvoorbeeld carnitine, co-enzym Q10, koper, zink en B-vitamines. Al deze stoffen vormen een onderdeel van de cyclus waarin glucose of vet wordt omgezet in energie. Zijn alle stoffen voldoende aangevuld, kun je dus meer energie maken uit dezelfde hoeveelheid suiker of vet en kan het hart beter z’n werk doen.”

Herstel

Een tekort aan bepaalde vitamines en mineralen zou volgens Kuipers dan ook kunnen bijdragen aan het langer blijven bestaan van hartfalen. “Ik denk dat je mensen die een hartinfarct of hartfalen hebben gehad niet alleen standaard medicijnen moet voorschrijven, maar ook vitamines en mineralen. Zo kunnen ze sneller herstellen. Deze hartpatiënten hebben namelijk een hartspier die zwaar beschadigd is en waarbij herstel duidelijk nodig is. Er zijn studies die aantonen dat wanneer je mensen met hartfalen Q10 suppleert, ze eenendertig procent minder kans hebben om te overlijden tijdens hun hartfalentraject. Ook is er onderzoek gedaan met multivitamine bij mensen met hartfalen. Hieruit bleek dat er een sneller herstel was van de pompkracht, een betere kwaliteit van leven en minder symptomen van hartfalen.”

Multivitamine

Kuipers pleit ervoor om dus niet alleen symptomen te bestrijden, maar om juist meer te focussen op beter eten en de voedingsstoffen die nodig zijn om goed te kunnen functioneren. “Als je de goede brandstof in de tank giet, is het herstel van het hart veel voortvarender en verbeteren de klachten van de patiënt. Helaas is daar geen ruimte voor binnen het huidige zorgsysteem. Medicijnen worden namelijk door de zorgverzekeraar vergoed, maar supplementen niet.” En dat terwijl voedingssupplementen de medicijnen, als je het Kuipers vraagt, alleen maar versterken. “Er is geen enkele reden om dit niet te doen bij mensen met hartfalen. Sommige hartpatiënten slikken overigens al wel supplementen, maar dat zijn er dan soms tientallen omdat ze door de bomen het bos niet meer zien. Gelukkig zijn er cardiologen die wel hebben uitgezocht welke specifieke supplementen goed zijn bij hartfalen en die informatie online delen. Kort door de bocht zou je ook kunnen zeggen: slik als hartfalenpatiënt multivitaminen. Dat kan enorm bijdragen aan je herstel.”

Tekst: Laura van Horik

Vijf (oud-)cardiologen Isala Zwolle verdacht van corruptie

Geschreven door

ZWOLLE – Justitie verdenkt vijf (oud-)cardiologen van ziekenhuis Isala in Zwolle van corruptie. Dat meldt de Volkskrant. In ruil voor steekpenningen zouden ze fabrikanten hebben voorgetrokken.

De vijf zouden aandelen hebben gehad bij het bedrijf Diagram, dat wereldwijd hart- en bloedvatenonderzoek doet, aldus de Volkskrant. Ze zouden miljoenen euro’s hebben ontvangen van een leverancier van medische hulpmiddelen. In ruil daarvoor werd dit merk voorgetrokken, schrijft de krant De Stentor.

De twee zijn geschorst, Isala heeft andere cardiologen aangetrokken om hen te vervangen. Isala verwacht weinig invloed op de wachttijden, laat een woordvoerster aan De Stentor weten.

Medio Juni deed de FIOD een inval bij de maatschap van de cardiologen. In dit verband zijn door de FIOD ook invallen gedaan in tien panden in Nederland, Duitsland en Curaçao.

Volgens de Stentor hebben meerdere hartspecialisten van Isala financieel belang in het bedrijf waar de FIOD invallen deed. Isala zelf liet een onderzoek doen naar het bedrijf door een accountantskantoor. Dat kwam volgens de krant tot de conclusie dat er sprake zou zijn van  ‘de schijn van zakelijke belangenverstrengeling’.

 

 

Oosterse Roerbakschotel

Geschreven door

Aantal porties | 2 porties

Ingrediënten
  • 1 bosje groene asperges (zo dik mogelijke!)
  • 50 gram taugé
  • 3 stengels bosui
  • 50 gram cashewnoten
  • 1 rode peper (meer of minder naar smaak)
  • 2 cm gember
  • 1 teen knoflook
  • 1 el currypasta (naar wens)
  • 2 el kokosmelk
  • 1 el limoensap (naar smaak)
  • 1 tl zoetstof (naar smaak)
  • 2 grote eieren
  • scheutje room
  • peper & zout
Instructies
  1. Snijd met een kaasschaaf of dunschiller dunne plakken van de groene asperges, zodat je een soort dikke noedels krijgt
  2. Snijd de bosui en rode peper in ringen. Hak de knoflook, gember en cashewnoten fijn
  3. Klop de eieren op met een scheutje room of kokosroom, peper & zout. Bak een omeletje hiervan.
  4. Snijd de omelet in dunne reepjes
  5. Zet de wok op hoog vuur, bak de ui, peper en knoflook aan.
  6. Voeg de asperges toe en bak 3-4 min aan
  7. Voeg nu de currypasta en kokosmelk toe, roer goed door.
  8. Draai het vuur laag, voeg nu de taugé, bosui en omeletreepjes toe
  9. Breng op smaak met zout, zoet, zuur en serveer met gehakte cashews
Benodigdheden
  • Wokpan

Dit recept is van GreenTwist.

Maastrichtse cardiologe in opleiding finaliste Topvrouw Limburg 2022

Geschreven door

De Maastrichtse cardiologe in opleiding Chahinda Ghossein-Doha is genomineerd als een van drie finalisten voor de verkiezing Topvrouw Limburg 2022. Chahinda Ghossein-Doha is als cardioloog i.o. verbonden aan het academisch ziekenhuis in Maastricht, het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+). Tevens is zij werkzaam als hoofdonderzoeker op het gebied van gezondheid van vrouwen. Samen met haar team heeft ze tijdens haar promotie onder andere een groot onderzoeksproject opgezet dat bestaat uit 1700 vrouwen uit heel Nederland.

Queen of Hearts

Daarnaast is ze initiatiefneemster en voorzitter van stichting Queen of Hearts. Van daaruit zet ze zich in om meer maatschappelijke bekendheid te generen voor deze problematiek. Zo schreef zij een boek over de impact van zwangerschapscomplicaties op het vrouwzijn en organiseert ze projecten op raakvlakken van wetenschap, muziek en kunst.

Queen of Hearts zet zich in voor vrouwen die hartproblemen krijgen of hebben. Bij vrouwen die een hartaanval krijgen kunnen de symptomen die zij ervaren afwijken van de ‘typische’ symptomen die bij mannen worden waargenomen.

“Vrouwen koppelen symptomen zoals extreme vermoeidheid, kortademigheid of een griepachtig gevoel vaak aan stress of menopauze, terwijl dit tekenen van een hartaandoening kunnen zijn”, is op de website van Queen of Hearts[1] te lezen. “Artsen missen soms ook de eerste tekenen van hartziekten bij vrouwen vanwege deze atypische symptomen. Wanneer de juiste diagnose uiteindelijk gesteld wordt, is het misschien al te laat.”

Topvrouw

Met de verkiezing Topvrouw Limburg 2022 wil de organisatie vrouwelijk ondernemerschap en leiderschap in Limburg stimuleren en ontwikkelen.

Ook gezondheidsproducten onder de Warenwet hebben risico’s

Geschreven door

Niet alleen geneesmiddelen en vaccins kunnen bijwerkingen geven. Ook producten die onder de Warenwet vallen, hebben risico’s. Het is erg belangrijk ook deze bijwerkingen bij Bijwerkingencentrum Lareb te melden.

Naast meldingen over mogelijke bijwerkingen van geneesmiddelen en vaccins, ontvangt Bijwerkingencentrum Lareb ook meldingen over Warenwetmiddelen. Warenwetmiddelen zijn niet-geregistreerde geneesmiddelen, zoals vitaminen, kruidenpreparaten, en andere gezondheidsproducten. Warenwetmiddelen zijn te koop bij de drogist, supermarkt, apotheek of via internet. Mensen denken vaak ten onrechte dat deze producten veilig gebruikt kunnen worden. Ook Warenwetmiddelen kunnen namelijk bijwerkingen geven.

Meldingen leiden tot maatregelen
Lareb ontving meldingen over snelle pijnvermindering bij gebruik van het kruidensupplement Montalin. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de pillen onderzocht. Naast kruiden trof het RIVM ontstekingsremmende pijnstillers aan. Deze stonden niet vermeld op de verpakking.

Daarnaast ontving Lareb meldingen over het afslankmiddel Sulami (Susut alami). Het RIVM onderzocht ook deze pillen. In het product troffen zij naast kruiden twee verboden geneesmiddelen sibutramine en canrenone aan. Sibutramine is in Nederland al sinds 2010 een verboden afslankmiddel en canrenone is een plasmiddel dat in Nederland niet is toegestaan. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft verkopers opdracht gegeven meteen te stoppen met de verkoop van Montalin en Sulami.

Naast deze opvallende meldingen ontving Lareb ook weer meldingen van Sint Janskruid, Midalgan, rode gist rijst, fyto-oestrogenen en producten met Vitamine B6.

Kijk voor meer informatie over bijwerkingen van Warenwetmiddelen in het jaarrapport van 2021 op onze website.

Direct melden

Twee cardiologen Isala Zwolle verdacht van corruptie

Geschreven door

ZWOLLE – Justitie verdenkt twee cardiologen van ziekenhuis Isala in Zwolle van corruptie. Ze zouden miljoenen euro’s hebben ontvangen van een leverancier van medische hulpmiddelen. In ruil daarvoor werd dit merk voorgetrokken, aldus De Stentor.

De twee zijn geschorst, Isala heeft andere cardiologen aangetrokken om hen te vervangen. Isala verwacht weinig invloed op de wachttijden, laat een woordvoerster aan De Stentor weten.

Medio Juni deed de FIOD een inval bij de maatschap van de cardiologen. In dit verband zijn door de FIOD ook invallen gedaan in tien panden in Nederland, Duitsland en Curaçao.

Volgens de Stentor hebben meerdere hartspecialisten van Isala financieel belang in het bedrijf waar de FIOD invallen deed. Isala zelf liet een onderzoek doen naar het bedrijf door een accountantskantoor. Dat kwam volgens de krant tot de conclusie dat er sprake zou zijn van  ‘de schijn van zakelijke belangenverstrengeling’.

Op avontuur in de supermarkt

Geschreven door

Die muesli die u elke ochtend in uw yoghurt eet, dat vruchtensap dat u graag bij de lunch neemt: ze lijken misschien heel gezond, maar bij nadere inspectie kan zomaar eens blijken dat er wel érg veel suikers in zitten. Om die verborgen boosdoeners beter te kunnen herkennen, organiseerde Hartpatiënten Nederland onlangs een aantal VIP-dagen, in samenwerking met Daan de Wit, onderzoeksjournalist en auteur van diverse boeken. We spraken met twee deelnemers over hun ervaringen.

Hermine (68) kreeg in juli 2020 een hartstilstand. Ze herstelde wonderbaarlijk goed, maar er bleef iets aan haar knagen. Ze wilde haar leefstijl veranderen, maar vond niet de begeleiding die ze zocht. “Tijdens mijn revalidatietraject bleef ik continu aan de mouw trekken van alle deskundigen die daar rondliepen. Ik wilde doorverwezen worden naar een diëtist die me kon helpen mijn cholesterol te verlagen, maar ik kreeg nul op rekest. Ik moest het zelf uitzoeken. Ik had een grote wens om mijn medicatie te reduceren of zelfs helemaal te elimineren, maar de begeleiding waar ik op had gehoopt om dat streven te bereiken, bleef uit.” Hermine zocht na haar revalidatie contact met een diëtiste, maar ook dat was bepaald niet zaligmakend. “Dit bleek een voedingsdeskundige die me een behoorlijk prijzig dieet voorschreef. Ik had zes eetmomenten
per dag en moest veel brood en andere koolhydraatrijke producten eten. Het toppunt was de kerstmaaltijd: die bestond uit een vegetarische schijf met aardappelen en bloemkool. Vreselijk, zo fantasieloos!”

Suiker en koolhydraten

Tijdens een webinar van Hartpatiënten Nederland, waarbij in gesprek werd gegaan met Daan de Wit, hoorde Hermine voor het eerst over de VIP-dag. “Omdat Daan voorstander is van zo min mogelijk, of zelfs géén medicijnen, was mijn interesse gewekt. Inmiddels heb ik mijn medicijngebruik kunnen terugdringen van acht naar drie pillen, dus dat is gelukkig al winst. Toch denk ik dat er nog meer mogelijk is. Hoe meer informatie je hebt, hoe beter.” Haar deelname heeft Hermine als positief ervaren. “De dag was heel goed opgebouwd. Iedereen kon zijn of haar persoonlijke verhaal kwijt en daar werd op een natuurlijke manier op ingespeeld. Er werd veel informatie
gegeven en met name tijdens de excursie in de supermarkt heb ik echt wel een aantal praktische dingen geleerd. Ik weet dat beweging heel belangrijk is, dus dat doe ik dan ook veel, maar het is ook weer niet zo dat ik alléén maar gezonde dingen eet. Het moet immers wel leuk blijven. Dankzij de VIP-dag weet ik nu wel weer meer over suiker en koolhydraten en het effect op mijn cholesterol. Daar kan ik nu een stuk bewuster mee omgaan.” Hermine realiseert zich ook dat leefstijlverandering niet van de ene op de andere dag gaat: “Het is een proces. Ik had nooit gedacht dat ik hartpatiënt zou worden, ik was het opeens. Omdat ik ben gaan nadenken over leefstijl, weet ik dat ik patronen moet doorbreken die er al mijn hele leven in zitten. Daar moet ik mijn weg in zoeken, en dan is houvast in de vorm van zo’n informatieve dag heel fijn.”

Stress en leefstijl

Wout Wisse (69) houdt zich sinds zijn 28e bezig met alternatieve geneeswijzen en een gezonde leefstijl. Hij volgde opleidingen in homeopathie en acupunctuur en verdiepte zich in orthomoleculaire geneeskunde, waarbij voedingsstoffen en natuurlijke supplementen centraal staan. “Het begon met fysieke en mentale klachten die ik in mijn twintiger jaren kreeg. Ik had last van mijn maag, was depressief en had problemen met mijn zicht. In plaats van medicatie, die een arts snel voorschrijft, ben ik met homeopathische middelen en acupunctuur begonnen. Mijn klachten waren binnen afzienbare tijd verdwenen. Daarna heb ik mijn interesse nooit meer losgelaten.”

Wout gelooft dat veel lichamelijke klachten veroorzaakt worden door stress en leefstijl. “We leggen onszelf van alles op en we maken ons continu druk. Alles is duurder dan we dachten, we willen beter presteren dan we al deden, alles moet alleen maar méér zijn. Eigenlijk zijn veel mensen dus chronisch gestrest, en stress veroorzaakt de aanmaak van het stresshormoon cortisol. Daardoor kunnen kransslagaders verkrampen, het bloed krijgt minder zuurstof, en uiteindelijk kan het hart minder gaan functioneren. Bij de dokter krijg je daar een pilletje voor, maar ik denk dat we ons bewust moeten worden van de processen die ons lichaam sturen. Gezonde voeding en een gezonde leefstijl vormen de basis van ons dagelijks functioneren. Als je dat aanpakt, pak je je hele gezondheid aan.”

Supermarktsafari

Wout vond de supermarktsafari tijdens de VIP-dag daarom ook erg nuttig. “Dankzij de uitleg ben ik me weer meer bewust geworden van de manier waarop ik verpakkingen moet bekijken. Als er op een verpakking meer dan vijf middelen staan die een oma niet zou herkennen, dan moet je het niet nemen. Dat zijn dan waarschijnlijk allemaal geur-, kleur- een smaakstoffen en daar heeft je lijf helemaal niks aan. Ook ben ik me er weer extra van bewust dat ik goed moet letten op het aandeel suikers in producten.” Het belang van de VIP-dagen lijkt Wout dus wel duidelijk: “Als je de kosten in de gezondheidszorg omlaag wilt hebben, moet je eens goed gaan nadenken over gezonde voeding.”

Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: Wout en Hermine

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

 

Van onzinnige naar zinnige zorg – stop met de ‘jaarcontrole’

Geschreven door

Onze zorgpremie wordt elk jaar duurder. Zogenaamd door vergrijzing en duurdere behandelingen, maar in de praktijk ook omdat we op steeds jongere leeftijd chronisch ziek worden. Maar er is nog een reden: onzinnige zorg. Talloze patiënten lopen na een ‘event’ (bijvoorbeeld na een hartinfarct of hartritmestoornis, of na een operatie aan een knie of schouder) nog jarenlang bij ‘hun’ medisch specialist. Voor controle. Maar controle van wat?

Veel patiënten hebben het idee dat ze hele zinnige zorg krijgen als de cardioloog bijvoorbeeld elk jaar een ‘hartfilmpje’ (elektrocardiogram, ECG) of fietstest laat verrichten. Er zijn zelfs patiënten die op mijn vraag: ‘hoe gaat het’ antwoorden met de wedervraag: ‘dat kunt u toch zien, u heeft mijn hartfilmpje of fietstest net bekeken.’ Dit antwoord illustreert in hoeverre zorg niet alleen vaak onzinnig is, maar ook hoe makkelijk het is om ‘misbruik’ van de onwetendheid van een patiënt te maken. Veel patiënten denken blijkbaar dat een hartfilm of een fietstest ons als een glazen bol informatie over de toekomst verschaft. Maar niets is minder waar.

Een ECG zegt wellicht iets over het verleden, maar is verder niet meer dan 10 seconden observatie van het hartritme en de elektrische activiteit rondom het hart, en dat zegt helaas maar zelden iets over wat de toekomst zal brengen. Een fietstest of ergometrie levert zelfs zo vaak een vals negatieve of vals positieve uitslag op dat veel cardiologen überhaupt zijn opgehouden met het aanvragen van dit onderzoek. Kortom, zonder gerichte vraagstelling zegt een ECG eigenlijk niets en leidt een fietstest veel te vaak tot onterechte geruststelling of een vals alarm en dus is een ‘jaarlijkse keuring’ een van de meest onzinnige onderdelen van de zorg, die niet voor niets ook in geen enkele richtlijn wordt aangeraden.

Maar ja, het is wel lekker makkelijk geld verdienen, en het verkoopt ook zo makkelijk, die jaarlijkse APK. En, niet onbelangrijk: het probleem ligt vaak bij de patiënt, die is pas tevreden als ‘de specialist’ zegt dat het goed is. Dus dan is het makkelijker om de patiënt maar jaarlijks te ‘pleasen’ (met een weinig zeggend onderzoek) dan de discussie aan te gaan om de patiënt terug te verwijzen naar de huisarts. Maar zinnig? Nee, wie een hartinfarct wil voorkómen doet er beter aan om zich terug te laten verwijzen naar de huisarts: dat is de plek waar preventie van ziekte belangrijker is (lees: meer geld oplevert) dan behandeling ervan.

Remko Kuipers

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Wat houdt de hartpompfunctie in?

Geschreven door

De pompfunctie van het hart is de hoeveelheid bloed die het hart per hartslag kan wegpompen. Stel dat het hart in de vullingsfase (de diastole) gevuld wordt met 100 ml bloed en dat daarvan tijdens de hartslag (de systole) 60 ml wordt weggepompt, door de aortaklep de lichaamsslagader (de aorta) in. Dan is 60% van het bloed weggepompt, maar 40% van het bloed niet. Toch is dat normaal. Een normaal hart pompt ongeveer 60% van het bloed dat in de linkerventrikel terecht komt per hartslag, verder. De hartpompfunctie heet daarom ook wel de linkerventrikelejectiefractie (LVEF), ofwel de fractie (het percentage) dat de linkerventrikel (‘het hart’) per ejectie (per hartslag) wegpompt. Een normale LVEF is dan ook rond de 60%. Onder de 55% spreken we van een verminderde LVEF.

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.