Let op atypische symptomen van hartklachten

Geschreven door

Henri Haenen (70), bekend als woordvoerder en redacteur bij Hartpatiënten Nederland, kreeg tijdens het carnaval in Roermond een hartinfarct. Volledig geschminkt kreeg hij een stent geplaatst.

“Ja, haha, je verzint het niet. Maandag 12 februari was ik met mijn vrouw Kitty, dochters en kleinkinderen naar de carnavalsoptocht gaan kijken. Het was gezellig, maar ik raakte overprikkeld, althans ik dacht dat dat het was en dat het door de muziek kwam. Dreunende raven, geen leuke carnavalsmuziek, zoals vroeger.”

En toen?

“Na de tocht liepen we langs de Roerkade, over het bruggetje richting het witte kerkje. Dat is nu een verenigingsgebouw en er zou een kindermiddag zijn waar we heen wilden. Op de brug voelde ik me niet lekker worden. Ik kreeg een keelpijn die steeds erger werd, alsof mijn keel dichtgeknepen werd. Als dat zo doorgaat, heb ik zo geen adem meer, dacht ik. Misschien had ik iets verkeerd gedronken – een biertje uit een vieze leiding of zo – en was dit een allergische reactie? Ik zei het tegen Kitty. We liepen verder, maar ik kreeg zo’n heftige kaakpijn, alsof mijn tanden gingen uitvallen. Ik moest even gaan zitten. Dan gaat het wel over, dacht ik, en nam nog een pilsje. Dat smaakte alleen nergens naar, of afschuwelijk zelfs. Ik ging naar het toilet, al realiseerde ik me dat ik daar niet moest blijven. Als er wat gebeurde, zou niemand me zo snel vinden. De pijn werd steeds erger. Voor mijn dochters en mijn vrouw was het duidelijk. Het ging niet goed met me. Ze brachten me naar buiten en zetten me op een stoel. Mijn vrouw Kitty belde de huisartsenpost. Die stuurde een ambulance. Ik hoorde de sirene al snel. Die is toch niet voor mij, zei ik nog. Ik zat nog in de ontkenningsfase en vond het rot voor de kinderen. Ik wilde de carnavalssfeer niet bederven. Ondertussen maakten omstanders filmpjes van me. Een van de kleinkinderen, Chenaily, had met schmink een bont kunstwerk van mijn gezicht gemaakt.”

Wat een verhaal…

“In de ambulance vermoedden de broeders een hartinfarct, in het Laurentiusziekenhuis in Roermond, werd die diagnose definitief. Ik herinner me van Laurentius nauwelijks nog iets. Ik moest naar het VieCuri Medisch Centrum in Venlo om daar gedotterd te worden. De ambulance reed met zo’n rotvaart over de snelweg dat ik mezelf moest vasthouden. In de operatiekamer stonden de mensen al klaar met de operatiehandschoenen aan toen ik binnengerold werd. Ze waren aan het grappen. Dat ik na het dotteren direct door kon naar de dermatoloog. Vanwege die kleuren op mijn gezicht. Ik begreep ook dat er meer complicaties waren dan ze in eerste instantie hadden gedacht. Er moest meer uit de gereedschapskist komen. Aan de voorkant van het hart zat een slagader voor 99% dicht. Daar kwam een stent. Aan de achterkant was ook iets niet goed.”

Hoe verliep het herstel?

“Na de operatie verbleef ik vier dagen in het ziekenhuis in Roermond. Voor ontslag moest ik één test doen, trappenlopen. Onderzoek had al uitgewezen uit dat mijn hartkleppen niet beschadigd waren en de pompfunctie van het hart was na het hartinfarct ook nog oké. Revalidatie hoefde ik niet te doen. Ik was fit. Wandelen deed ik altijd al – met twee Franse herders – en doe ik nog steeds, zo’n twee tot drie keer per dag. Ik voel me na de operatie beter dan voorheen.”

Ben je anders gaan leven?

“Ik ben flink bezig met afvallen. Het plan om de kilo’s aan te pakken had ik al eerder, toen ik maanden voor mijn hartinfarct kortademig werd. Het was een voorteken; ik dacht dat het aan mijn overgewicht lag. Ik volg het VDH-dieet: Vreet De Helft en drie maaltijden per dag, niet meer. Alcohol heb ik op één keer na ook opgegeven. Roken deed ik sowieso niet.”

“Of stress een rol heeft gespeeld bij het ontstaan van de hartklachten? Ik ben zeker een bezig baasje, maar het fanatisme is er wel af. Het journalistieke werk is tegenwoordig relaxter dan vroeger. Toen moest je overal heen, maar met internet is alles anders. Daarbij houdt mijn vrouw Kitty wel een vinger aan de pols.”

Heb je tips voor andere hartpatiënten?

“Let ook op atypische symptomen van hartklachten! Neem ze serieus. Bij vrouwen is dat wel bekend, maar ook ik voelde pas laat enige druk boven op de borst. Ik had andere pijnen en besefte pas later dat het om een hartaanval ging. Omstanders hadden gezegd het even aan te kijken. Geen paniek zogezegd. Hoe goed bedoeld ook was dat geen goed advies. Gelukkig handelde mijn vrouw snel en belde direct om hulp. Anders was het bijna te laat geweest. Ik heb echt geluk gehad.”

Tekst: Mariëtte van Beek
Beeld: Henri Haenen

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Meldingsplicht bijverdiensten artsen

Geschreven door

Artsen die geld krijgen van onder meer de farmaceutische industrie, moeten dat voortaan verplicht melden. Demissionair zorgminister Pia Dijkstra (D66) voert een wettelijk verplicht register in omdat veel zorgverleners en medische bedrijven zich niet houden aan eerder gemaakte afspraken. Het blijkt dat artsen en de industrie lang niet alles melden in het zogenaamde Transparantieregister.

Twee jaar geleden werd bekend dat onder meer tientallen cardiologen miljoenen bijverdienden. Dat mag slechts onder strikte voorwaarden: het bestuur van hun ziekenhuis moet ervan weten en toestemming hebben gegeven (wat vaak niet het geval bleek te zijn), en de betalingen moeten openbaar worden gemaakt via www.transparantieregister.nl. Ondanks dat dit register al twaalf jaar bestaat, ontbreken helaas nogal wat registraties of zijn die niet te vinden.

Wat is er aan de hand?

Onder meer farmaceutische bedrijven vragen vooraanstaande specialisten en hoogleraren geregeld om onderzoek te doen. De daarvoor rijkelijk betaalde arts wordt verplicht de resultaten van dat onderzoek geheim te houden. De industrie zit immers niet te wachten op negatieve resultaten, waarbij het eigen product er slecht uit komt. Alleen juichverhalen worden gepubliceerd, de rest belandt achter slot en grendel.

Artsen krijgen vaak min of meer enorme bedragen toegeschoven door de industrie. De bedoeling kan zijn om via de betreffende specialist reclame te kunnen maken voor het specifieke medicijn of product. Voor vakgenoten en ook voor patiënten is het nu niet duidelijk of een product of middel geadviseerd wordt omdat het de beste oplossing is, of dat er sprake is van mogelijk conflicterende belangen. En dat gebeurt niet alleen op het gebied van medicijnen. Maar bijvoorbeeld ook bij hartkleppen, pacemakers, ICD’s, kunstknieën, heupen etc.

Wie kun je vertrouwen?

Het Transparantieregister is bedoeld om iedereen de gelegenheid te geven te controleren of en door wie een specialist betaald of gesponsord wordt. Dan weet je of je iemand kunt vertrouwen (of juist niet) qua advies. Alleen, veel artsen melden dit soort neveninkomsten niet, of ze zijn onvindbaar. Bijvoorbeeld omdat het geld via een PR-bureau binnenkomt of op de rekening van een of andere BV wordt gestort, waarvan niemand de naam kent. Accountants verdienen er goud geld aan om een dusdanige constructie op te zetten zodat betalingen niet of nauwelijks traceerbaar zijn en dus onopgemerkt blijven. Maar dat is binnenkort verleden tijd.

Al jaren pleiten wij ervoor om het melden van neveninkomsten wettelijk verplicht te stellen. We vonden tot nu toe echter geen gehoor bij de politiek en beleidsbepalende instanties en alles bleef jarenlang bij het oude. Tot nu, want eindelijk is de minister het zat en gaat registratie eindelijk verplichten.

Terecht, vind ik. Want elke patiënt moet kunnen nagaan of zijn of haar behandelend arts wellicht mogelijk conflicterende belangen heeft of dat de arts puur uit patiëntenbelang handelt. Tenslotte verheugt het mij dat de beroepsvereniging van cardiologen, de NVVC, het ook met ons eens is en het plan van de minister onderschrijft.

HARTelijke groet,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Welke chef ben jij?

Geschreven door

Als we het hebben over voeding heb ik het regelmatig gehad over het kiezen van voeding die past bij jou en hoe belangrijk dit is. Waar ik in de loop der tijd in mijn werk steeds meer achter kom, is hoe belangrijk het is om ook te koken op een manier die past bij jou. Waarbij je afgestemd op jouw behoefte een kookstijl en strategie kiest die het beste past in jouw leven en je (gezins)situatie. Op een manier die leuk blijft én goed vol te houden is, zodat je jezelf optimaal kan voeden.

Daarom heb ik in dit artikel wat kookstijlen/types uitgewerkt, met de juiste strategieën die jou gaan helpen op een afgestemde manier te koken. Het kan zijn dat je je vooral in één type herkent maar het kan ook een mix van verschillende zijn.

De recepten chef

Jij floreert met een kookboek of recept voor je neus, je leest de recepten van begin tot eind door en volgt de stappen precies. Misschien ben je ook wel een beetje bang om af te wijken van het recept, want wat als het mislukt?

Valkuil: letterlijk elk recept aanhouden en niet je eigen inbreng gebruiken als een recept niet helemaal klopt, niet past bij je smaak of simpelweg niet lekker is.

Jouw ideale strategie: Net zoals alles in het leven zijn ook recepten niet perfect. Wat je enorm gaat helpen in de keuken is het gebruiken van een recept als een basis maar te allen tijde zelf ‘de vinger aan de pols’ houden en aanpassen en bijsturen als het niet lukt. Hier kun je ook het spelen met verschillende recepten aan toevoegen, waarbij je één keer een recept maakt volgens recept en de keren erop verschillende dingen gaat aanpassen. Hiermee word je al uitgedaagd om creatiever te worden maar je blijft wel enigszins in je ‘comfortzone’.

De pakjes-en-zakjes chef

Jouw go-to kookstijl is een verspakket, knorrpakje of een ander kant en klaar maaltijdpakket zoals HelloFresh óf het standaard AGV-tje (aardappels, groenten, vlees). Hierbij bedoel ik dus niet pakjes-en-zakjes persé in de negatieve zin, maar het gebruiken van makkelijke oplossingen waarbij je zelf vooral niet zoveel meer na hoeft te denken. Dit komt vaak voort uit niet zo vaardig zijn in de keuken waardoor je niet zo goed weet wat te doen.

Valkuil: een stukje gemakzucht die erin kruipt waarbij je altijd vertrouwt op de makkelijke oplossing, je niks bij leert en je eigen creativiteit in de keuken langzaam in een winterslaap terecht komt

Jouw ideale strategie: Een mooie mix maken van de kant en klare oplossing én zelf ook je creativiteit gebruiken door het 50/50 te doen. En bij het gebruiken van je eigen creativiteit bedoel ik dat je gaat koken zonder recept waarbij je dingen gaat combineren waarvan je weet dat die bij elkaar kunnen. Dit zorgt er ook voor dat je vaardiger wordt in de keuken en dingen gaat uitproberen, hierdoor kun je steeds meer afstappen van de pakjes en zakjes en meer zelf gaan koken.

De ‘fastfood’ chef

Je wil vooral niet teveel tijd in de keuken doorbrengen en Jamie Oliver’s 15 minute meals zijn voor jou de zevende hemel. Je wil makkelijke en snelle oplossingen, maar wel gezond en lekker kunnen eten. Je hebt een veeleisend en druk leven en wil, begrijpelijk, als je thuiskomt niet nog een uur in de keuken staan.

Valkuil: vervallen in eten bestellen, kiezen voor fastfood of ongezonde keuzes en toch maar niet zelf de keuken in gaan.

Jouw ideale strategie: één woord in dit geval, mealprep. Zoek een moment in de week dat je wel de ruimte hebt en gebruik ongeveer drie uur om allerlei dingen vooruit te maken: kook groente en rijst voor, maak sausjes, soepen en kruidenmixen, doe wat snijwerk, maak smoothies, dressings, salades, eiergerechten etc. Zodat je na de lange werkdag in ongeveer een kwartier je maaltijd kan samenstellen. Gebruik deze tijd ook om na te denken welke dingen je wil maken en daarmee een stukje maaltijdplanning te combineren met je ‘prep’. Dit kun je heel gestructureerd doen of de tip bij het volgende type gebruiken.

De freestyler (ook wel de creatieveling)

Je vindt het (vrijwel) onmogelijk om een recept aan te houden en koken is iets wat je vooral op gevoel doet, je bent behoorlijk vaardig in de keuken en weet vaak goed welke dingen bij elkaar passen. Waarschijnlijk heb je als je klaar bent 101 nieuwe ideeën opgedaan én is er een bom ontploft in de keuken.

Valkuil: Vervallen in chaos die overheerst, waardoor je: thuiskomt van de winkel met dingen die totaal niet samengaan, of je een incomplete maaltijd hebt, of je timing niet klopt of er dus een bom is ontploft in de keuken.

Jouw ideale strategie: Hier komt ie… de gamechanger. Want ik ben ook altijd nogal een freestyler geweest in de keuken en dit is hoe ik van chaotische freestyler naar total kitchen freak ben gegaan. Namelijk maaltijdplannen 3.0. Wat dit is? Je neemt even een uurtje de tijd. Je schrijft op welke maaltijden je op weekbasis gaat maken, welke dingen je wil mealpreppen en welke boodschappen je gaat doen en je haalt de boodschappen in huis. En dan laat je het weer los. Het opschrijven geeft net genoeg houvast om een beetje structuur in de chaos te brengen. En ergens hou je wat je hebt opgeschreven toch in je achterhoofd, waardoor je een mooie balans krijgt tussen chaos en structuur.

De total kitchen freak chef

Jou hoef ik eigenlijk niets te vertellen… de keuken is jouw domein en ‘you have everything under control’, je weet wat je doet en hoe dingen samengaan en welke strategie op elk moment klopt.

Wil jij zelf ook met zelfvertrouwen en het gevoel dat je alles onder controle hebt in de keuken staan?! Ik geef het komende jaar diverse workshops, online en offline, Freaking in the kitchen. Meld je aan voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Tekst: Iris Heuer
© Fotografie Floris Heuer

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Tabaksindustrie koopt met miljarden invloed in de medische wereld

Geschreven door

De tabaksindustrie investeert miljarden in middelen tegen rokerskwalen. De fabrikanten doen dat onder meer door het financieren van wetenschappelijk onderzoek naar therapieën en medicijnen. Dat bleek uit diepgaand onderzoek door de journalistieke website Follow the Money (FTM). Volgens de onderzoeksjournalisten vervaagt op deze manier de grens tussen de tabaksindustrie en de gezondheidszorg.

Uit het onderzoek bleek dat de vier grootste tabaksfabrikanten sinds 2000 opgeteld meer dan 21 miljard dollar in zeker 33 bedrijven investeerden. Het gaat daarbij om bedrijven die producten maken voor gezondheid en lifestyle, aldus de onderzoekers. Volgens FTM past deze serie investeringen in een strategie. Het doel daarvan is het veilig stellen van de toekomst van tabaksfabrikanten ‘beyond nicotine’.

Wetenschappers hebben vaak geen idee waar het geld vandaan komt voor hun onderzoek en de financiering van hun werk. Een Nederlandse arts-onderzoekers werd bijvoorbeeld overvallen door het nieuws dat zijn oorspronkelijke financier, die hulpmiddelen voor astmapatiënten maakt, bleek te zijn overgenomen door tabaksgigant Philip Morris International.

Hartpatiënten Nederland vindt dit een uiterst kwalijke ontwikkeling, waaraan de overheid en de universiteiten paal en perk moeten stellen. Als je dit goed vindt vertrouwt straks geen hond de medische wetenschap en de zorg nog.

Dokters gaan de strijd aan met desinformatie

Geschreven door

Op de sociale media wemelt het van de influencers die medische kennis delen en dat is gevaarlijk, meent huisarts Stefan van Rooijen. Samen met andere gerenommeerde artsen gaat hij de strijd aan tegen deze desinformatie. Op het nieuwe TikTok-account Dokters Vandaag geven ze antwoord op medische vragen.

De komst van internet heeft veel veranderd in de medische wereld. Iemand die bij de huisarts komt, heeft tegenwoordig vaak zelf al online uitgeplozen wat de diagnose én gewenste oplossing zou kunnen zijn. En die oplossing komt inmiddels steeds vaker van sociale media, merkt Stefan van Rooijen. “Voorheen vroeg ik op mijn spreekuur vaak: ‘Wat zegt Dokter Google?”, om na te gaan wat mensen zelf denken. Tegenwoordig moet ik vragen: ‘Wat zegt TikTok?’

Met inmiddels ruim 5 miljoen gebruikers is TikTok hard op weg om andere sociale media als Facebook en Instagram in te halen. En waar vaak gedacht wordt dat alleen jongeren actief zijn op TikTok, blijkt uit cijfers dat alle leeftijdsgroepen ruim vertegenwoordigd zijn. Met name filmpjes van populaire influencers worden binnen no-time miljoenen keren bekeken, waardoor fake news en desinformatie zich snel verspreiden. Met ernstige gevolgen, merkt Stefan van Rooijen in de dagelijkse praktijk.

“Laatst is één van mijn patiënten op de IC beland”, vertelt hij. “Ik had haar antibiotica voorgeschreven, maar die had ze niet genomen, omdat ze online had gezien dat dit schade kan toebrengen aan je lichaam. Omdat haar lijf de infectie zelf niet kon opruimen, is ze in sceptische shock geraakt. Gelukkig heeft ze het overleefd.”

Zo heeft hij nog veel meer voorbeelden, zoals een jonge vrouw die ongewenst zwanger raakte, omdat influencers haar leerden dat hormonale conceptie niet goed voor haar was. “Ze was gaan temperaturen, wat een heel onbetrouwbare methode is, in vergelijking met de pil of een spiraal. Ik krijg ook regelmatig mensen met vermoeidheids- of burn-outklachten en er zelf van overtuigd zijn dat dit een gevolg is van vitaminetekort. Online zijn er namelijk heel wat influencers die hier filmpjes over maken. Dikwijls kun je van die video’s rechtstreeks doorklikken naar een webshop waar je supplementen kunt bestellen…”

Dom, om in dat soort verkooppraatjes te trappen? Totaal niet, vindt Stefan. “Mensen kunnen er niets aan doen dat ze misleid worden. We hebben veel welvaartsproblemen in ons land: de helft van de bevolking heeft overgewicht, een kwart slaapt slecht, 60% drinkt te veel alcohol en 40% van met name de jongeren ervaart te veel stress. Er zijn dus allerlei oorzaken te vinden waardoor je je niet fit voelt en allerlei bedrijven, met name de voeding- en tabaksindustrie, spelen daar handig op in met slimme marketing.”

Daarbij merkt hij ook dat veel influencers – bewust of onbewust – ‘feiten’ opvoeren die verkeerd geïnterpreteerd zijn. “Een populaire influencer verkondigde bijvoorbeeld dat iedereen in Nederland een ijzertekort heeft en gebruikte cijfers van de WHO om dit te bewijzen. Dat lijkt dan betrouwbaar, maar het ging om een onderzoek onder vrouwen uit Afrika! Westerse vrouwen hebben vrijwel nooit een ijzertekort. Wij als artsen zijn opgeleid om gezondheidsinformatie in de context te plaatsen, maar dat verschil zien hun volgers niet.”

Ook voor hartpatiënten ziet de huisarts regelmatig foutieve informatie voorbijkomen. “Ik zie bijvoorbeeld veel filmpjes van mensen die anti-pillen zijn, met name statines en bloeddrukverlagers worden in een kwaad daglicht gezet, vanwege bijwerkingen. Er wordt dan gesteld dat je dit beter met leefstijl of voedingssupplementen op kunt lossen. Maar een influencer weet niets van jouw medische geschiedenis: als je een event hebt doorgemaakt of nog andere chronische ziektes hebt, is er wel degelijk een meerwaarde om die pillen wél te slikken. Als mensen op eigen houtje stoppen met medicatie, kan dat extreem gevaarlijk zijn en zelfs dodelijk aflopen.”

Hoe kun je desinformatie van influencers beter bestrijden dan door zélf influencer te worden? Prappers Media, de grootste producent van TikTok-video’s in Nederland, strikte acht gerenommeerde artsen voor het nieuwe account Dokters Vandaag. In korte video’s delen ze feitelijke kennis over allerlei medische onderwerpen en geven ze antwoord op veelgestelde vragen. Denk aan: ‘Hoe voelt een hartaanval?’, of: ‘Wat kun je doen tegen hooikoorts?’ Artsen die meedoen zijn, naast Stefan van Rooijen zelf, onder anderen cardioloog Janneke Wittekoek, gynaecoloog Bertho Nieboer, internist-endocrinoloog Robin Peeters en longarts Wanda de Kanter. De fimpjes die ze delen hebben inmiddels al meer dan 2 miljoen views.

“Ik ben zelf een jaar actief op tikTok en was echt verbaasd over het bereik en over de positieve reacties”, vertelt Stefan enthousiast. “Veel mensen zoeken online naar betrouwbare medische informatie en die vind je bijvoorbeeld ook wel op sites als thuisarts.nl, maar steeds meer mensen – zowel jongeren als ouderen – kijken liever video’s. Als wij als witte jassen zorgen dat die video’s er zijn, spelen we echt in op een behoefte die er is.”

De huisarts denkt echter dat er meer nodig is om desinformatie op sociale media uit te bannen. “We pakken nu het probleem aan, maar nog niet de oorzaak. Ik denk dat er regels moeten komen voor het plaatsen van medische informatie op TikTok, Instagram en andere bekende kanalen, net zoals wij artsen een eed hebben afgelegd waarin we beloven dat we mensen geen schade toebrengen. Nu wordt er massaal schade toegebracht, variërend van een paar tientjes die je kwijt bent aan supplementen die niet werken, tot lichamelijke schade die onomkeerbaar is. Waar het in de toekomst heen moet, weet ik nog niet, maar wat we nu kunnen doen is in ieder geval zorgen dat er medisch advies tegenover staat dat niet schadelijk is.”

Tekst: Marion van Es
Beeld: Stefan van Rooijen

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Een gezonde leefstijl heeft geen bijwerkingen

Geschreven door

Hart- en vaatziekten en diabetes type 2 zijn niet altijd te genezen, maar je kunt jezelf door middel van een goede leefstijl wél een stukje beter maken. Gezond leven heeft namelijk altijd een positief effect, zegt diëtist en journalist Karine Hoenderdos. “Als je inzet op leefstijl, verbeter je allerlei risicofactoren voor hart- en vaatziekten.”

Kleine aanpassingen in je leefstijl kunnen al een groot verschil maken. Dit staat ook beschreven in de boeken die Karine samen met hoogleraar diabetologie Hanno Pijl schreef, namelijk Hart- en vaatziekten? Maak jezelf beter en Diabetes type 2? Maak jezelf beter. Van dit laatste boek verscheen onlangs een nieuwe versie. “We hebben de boeken ingedeeld in tien stappen, zodat mensen klein kunnen beginnen. De eerste stap in ons boek over hart- en vaatziekten is bijvoorbeeld een goed begin van je dag. Pak meteen in de ochtend een moment voor jezelf. Dat kun je doen door gezond te ontbijten, maar ook door even te gaan wandelen. Dan begin je je dag al goed, en daar heb je de rest van de dag profijt van.”

Risicofactoren

Voeding is heel belangrijk. Sterker nog, dit is één van de factoren die hart- en vaatziekten kunnen versterken of in stand houden. “Voeding kan er vrijwel direct voor zorgen dat je je beter voelt. Eet je goed, krijg je alles binnen wat je lichaam nodig heeft en ervaar je direct meer energie. Zoals Hanno Pijl vaak zegt: we leven allemaal niet zo gezond als we zouden moeten. Bij de één uit dat zich uiteindelijk in diabetes, bij de ander in flink overgewicht of hart- en vaatziekten. We hebben allemaal een zwakke plek. Grijp je in op die leefstijl, krijg je een lagere bloeddruk, betere bloedvetten, een beter cholesterol en een afname van je middelomtrek en gewicht. Op de korte termijn kom je beter in je vel te zitten en ben je energieker, op de lange termijn kunnen complicaties verminderen. Een gezonde leefstijl heeft geen bijwerkingen. Het heeft alleen maar een positief effect op je humeur, slaap en conditie.”

Puur en onbewerkt

De belangrijkste voedingstip is puur en onbewerkt eten. Laat bewerkte producten zoveel mogelijk staan, zegt Karine. “Kant-en-klare soep en andere maaltijden, sauzen, vleeswaren, snoep, snacks… In alles wat de industrie voor je heeft bereid en heel gemakkelijk in de supermarkt te koop is, vind je veel zout, verzadigd vet en suiker. Het is zo gemaakt dat je er gemakkelijk veel van eet. De grootste winst bereik je als je kiest voor onbewerkte producten, dus groente, fruit, vis, vlees, eieren, zuivel en noten. Ben je gewend aan veel bewerkte producten, bouw dit dan stapje voor stapje af. Begin bijvoorbeeld bij je ontbijt, of kies voor andere tussendoortjes.”

Gedrag veranderen

Leg de lat ook niet meteen te hoog voor jezelf, geeft ze aan. “Mensen denken geregeld: ik ben ziek, dus ik moet alles beter doen. Ze willen dan alles tegelijk aanpakken en daardoor lukt het juíst niet. Begin klein en word niet boos als het niet direct lukt. Als je als kind leert fietsen, val je ook weleens om. Leer je pianospelen, moet je een stuk soms wel veertig keer oefenen om het te kunnen. Dat geldt ook voor het veranderen van gedrag. Gun jezelf de tijd en wees geduldig. Vier elke stap. Als je een half uurtje hebt gewandeld, is dat pure winst: je hebt bewogen, frisse lucht binnengekregen en bent ontspannen. Denk niet alleen maar aan die lange termijn, aan dat je nog twintig kilo wilt afvallen. Bespreek leefstijlveranderingen daarnaast altijd met je behandelend arts. Die veranderingen kunnen er namelijk sneller dan je denkt voor zorgen dat een bloeddrukverlagend medicijn omlaag of er zelfs helemaal af kan.”

Suiker en vet

Iets anders dat Karine graag benoemt, is natrium. Dat komt bij mensen met hart- en vaatziekten namelijk regelmatig voorbij. “Wij vinden die nadruk op natrium een beetje gek. De mineralen in het lichaam moeten in balans zijn. Dat betekent dat ook kalium, calcium en magnesium van belang zijn, niet alleen natrium. Eet je meer groente, dan krijg je bijvoorbeeld al extra kalium binnen. Daarbij krijg je automatisch een stuk minder zout binnen als je kiest voor pure en onbewerkte producten. Verder zijn veel mensen bang voor vet, waardoor ze heel mager gaan eten en in verhouding meer suiker en koolhydraten binnenkrijgen. Krijg je veel suiker binnen, wordt hier door je lever uiteindelijk verzadigd vet van gemaakt. Dat heeft een negatief effect op je cholesterolgehalte, terwijl onverzadigde vetten juist je cholesterolprofiel verbeteren. Onverzadigde vetten bevatten goede vetzuren en vetoplosbare vitamines die heel belangrijk zijn. Denk hierbij aan vette vis, noten, olijfolie en avocado: producten die van nature vet zijn.”

Margarine

Wat ze tot slot wil meegeven, is dat er door advertenties en reclames vaak wordt gedacht dat margarine op brood een beschermend middel is tegen hart- en vaatziekten. Daar zijn zij het niet mee eens, zegt ze. “Margarine is maar een heel klein onderdeel. Wij zeggen altijd: kies voor minder brood, waardoor je überhaupt minder margarine nodig hebt, en varieer in wat je op je brood smeert. Je kunt er heus weleens roomboter op smeren, maar ga ook eens voor hummus, pesto of pindakaas. Of doe niks op je brood en eet het bij een salade of kom soep. Het komt de industrie heel goed uit dat mensen geloven dat dat wat ze op hun brood smeren, heel belangrijk is. Omdat er zo’n groot marketingbudget voor is, veel groter dan voor de preventie van hart- en vaatziekten, denken mensen dat dat de oplossing is. Dat is niet zo. Wat je op je brood smeert, is maar een kleine factor.”

Meer gezonde voeding
Heb je al weleens gekookt met Donna? Op het YouTube-kanaal van Hartpatiënten Nederland vind je allerlei lekkere en gezonde recepten, bedacht door Donna zelf. In een mum van tijd heb jij aan de hand van haar instructies thuis een heerlijk gerecht op tafel staan.

Hart- en vaatziekten? Maak jezelf beter.

Wilt u dit boek bestellen? Mail of bel met ons. Roermond@hartpatienten.nl 085-081 10 00

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Karine Hoenderoos

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Petitie voor meer onderzoek naar gezondheidsklachten vrouwen

Geschreven door

Vrouwen komen er in wetenschappelijk onderzoek bekaaid af. Met alle gevolgen van dien. Want als gevolg daarvan stellen zorgverleners vaak verkeerde diagnose, krijgen vrouwen een verkeerde behandeling en worden daardoor niet echt geholpen. We kennen allemaal de voorbeelden van vrouwen die een hartaanval door maken en door de huisarts weg worden gestuurd met een pijnstiller. Omdat het tussen de oren zou zitten.

Veel vrouwen hebben langdurige gezondheidsklachten die niet adequaat worden behandeld. Ze worden soms onterecht gepsychiatriseerd en hun klachten al even onterecht afgedaan als burn-out, stress of: het zit tussen je oren. Onvoldoende kennis over typische vrouwenziektes, of sekse- en genderverschillen bij algemene ziektes is de oorzaak.

Om maar wat voorbeelden te noemen: zo’n driekwart van de patiënten met schildklierafwijkingen, reuma en andere auto-immuunziekten is vrouw. Vrouwen krijgen twee keer zo vaak de diagnose depressie, hebben vaker chronische ziektes, bezoeken vaker de huisarts en lijden vaker onder bijwerkingen van medicijnen. Hoe dat alles komt, weet “men” meestal niet. Omdat er te weinig onderzoek naar is gedaan.

Dat moet gedaan zijn, vinden niet alleen wij, Hartpatiënten Nederland. Dat vinden ook heel veel vrouwen die de ellende van slecht onderzoek aan hun lijf hebben ervaren. Deze vrouwen zijn een petitie begonnen met de eis, dat er meer onderzoek wordt verricht naar gezondheidsklachten van de vrouw, cyclus- en hormoon gerelateerd, zowel de lichamelijke als de psychische klachten. Ook moet er meer aandacht komen voor auto-immuunaandoeningen. Het oprichten van specialistische centra en specifiek daarvoor opgeleide artsen is ook een dringende noodzaak. En wel zodat vrouwen beter worden gediagnosticeerd en behandeld.

De petitie is inmiddels vele tienduizenden malen getekend. Ben je het met ons eens dat dit afgelopen moet zijn? Teken dan hier de petitie.

Wereldrecord: veertig jaar een getransplanteerd hart

Geschreven door

Hij haalde er het Guiness Book of Records mee. Hij is de langstlevende mens ter wereld met een getransplanteerd hart. Bert Janssen uit het Limburgse dorpje Herkenbosch kreeg als 17-jarige een nieuw hart in het Engelse Harefield Hospital.

Om precies te zijn op 6 juni 1984, twee dagen voor zijn 18e verjaardag. De wereldberoemde Egyptische hartchirurg Magdi Yacoub implanteerde het hart van een jongere, die vlak daarvoor gestorven was. Veertig jaar later breekt Bert een lans voor alle mensen die met een getransplanteerd hart leven. “Er wordt altijd gezegd, dat je dan nog gemiddeld vijftien jaar te leven hebt. Ik leef er al veertig jaar mee, maar ik ken genoeg anderen die ook al tientallen jaren doorleven met zo’n hart!”

“Ik was destijds bij de Roermondse cardioloog Albert Mattart onder behandeling”, vertelt Janssen. “Ik bleek cardiomyopathie te hebben, een ernstige ziekte aan de hartspier waardoor het hart bijna geen pompkracht meer had. Vanuit Roermond verwees het ziekenhuis me door naar het Sint Antonius in Nieuwegein, maar daar kreeg ik wat pilletjes mee, met de mededeling dat ik blij mocht zijn als ik de kerst nog haalde. Mattart heeft toen weten te regelen dat ik naar Engeland kon voor een transplantatie. Op 30 mei werd ik in Harefield opgenomen, een week later geopereerd. Twee dagen later, op mijn verjaardag, kwam ik bij. Ik voelde me gelijk een stuk fitter dan voordien!”

Afstoting

In totaal verbleef Bert drie weken in Engeland, om daarna terug naar Nederland te reizen. “Op 23 juni kon ik naar huis. Ik kon toen al veel meer dan voordat ik het ziekenhuis in ging. Na één of twee weken werd ik weer opgenomen, in het Laurentius in Roermond, wegens afstotingsverschijnselen. Ik kreeg een infuus met medicijnen, zo’n twee of drie dagen lang. Daarna moest ik nog enkele malen terug naar Engeland voor controle. Eigenlijk moest dat elk jaar, maar ja, wie gaat dat betalen. CZ won in hoger beroep een zaak, dat zij niet meer hoefden te betalen. De gemeente waar ik toen woonde (Neer) stelde zich garant, en betaalde alles.”

De donor

Van wie het hart oorspronkelijk was dat Bert in zich draagt, is niet helemaal duidelijk. “Er werd verteld dat het van een 16-jarige jongen was die bij een verkeersongeval is overleden. Daarbij vielen twee doden, beide harten zijn gebruikt in Harefield.”

Bijwerkingen

Eenmaal terug duurde het nog even voor de jonge Bert aan het werk kon. Hij werkte een jaar of acht bij een meubelbedrijf in Roermond, daarna bij de sociale werkvoorziening Westrom. De laatste tien jaar werkte hij als conciërge bij een basisschool in Melick, vlakbij Roermond. “Sinds zes jaar ben ik afgekeurd”, vertelt Bert. “Ik slik al 40 jaar medicijnen, en die hebben allerlei bijwerkingen. Die draaien me de nek om. Tien jaar geleden ben ik naar de universitaire ziekenhuizen gegaan in Groningen en Utrecht, met de vraag of er na zoveel jaar geen andere medicijnen zijn ontwikkeld, met minder ernstige bijwerkingen. Ik kreeg echter te horen, dat daarnaar helemaal geen onderzoek wordt gedaan. Ben blij dat je nog leeft en klaag niet, zo kwam de boodschap op mij over. Ik was er geestelijk kapot van. Toen was ik er klaar mee. Uiteindelijk ben ik gestopt met werken. Er is namelijk geen vooruitzicht dat het beter wordt, het was de laatste tijd alleen maar werken – slapen – werken.”

Stoppen

“In 2017 heb ik voor het laatst gewerkt. De laatste twee jaar had ik erg veel klachten door de medicijnen. De bedrijfsarts zei tegen me: zeg maar wanneer je wilt stoppen. Ik wilde dat eerst niet, heb daarna nog een half jaar gewerkt.”

“Het ging te snel”, vult Berts vrouw Petra aan. “Dat hadden we niet verwacht. Bert heeft zich al die tijd nooit als patiënt beschouwd. Nu was daar plotseling het idee: ik ben een patiënt. Voordien mocht niemand patiënt tegen hem zeggen. Zolang hij aan het werk was, was hij gezond, hield hij zichzelf voor. Dat stoppen met werken brak hem op.”

Gezin

De toen 18-jarige Petra deed net haar eindexamen gymnasium op het Ursulacollege in Horn, toen Bert naar Engeland moest. Ze hadden sinds anderhalf jaar een relatie, en ze zijn nog steeds bij elkaar. “We hebben samen een leven kunnen opbouwen en een gezin kunnen stichten met twee kinderen”, vertelt ze. “Maar we leiden een heel ander leven dan andere mensen. We wisten niet beter. “

Feest

Bert is inmiddels onder behandeling bij de Roermondse cardioloog Casper Eurlings (zie ook elders in dit blad). Die houdt de hartfunctie en eventuele afstotingsverschijnselen in de gaten. Begin juni viert Bert samen met familie, vrienden, kennissen en zorgmedewerkers van het Laurentius ziekenhuis een groot feest: dan is het veertig jaar geleden dat hij een nieuw hart en een nieuw leven kreeg.

Bijwerkingen

Bert ziet het als zijn missie dat er onderzoek moet worden gedaan naar nieuwe medicijnen. “Mensen met een getransplanteerd hart gaan niet dood aan hartproblemen”, benadrukt hij, “maar aan de bijwerkingen van de huidige medicijnen. Bijwerkingen als nierfalen en kanker. Zelden gaan ze dood aan de rikketik!”

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Bert & Petra Janssen

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Loterij

Geschreven door

Koop een lot, steun ons en maak kans op mooie prijzen!

We zijn staan hart- en vaatpatiënten met raad en daad bij. Dat doen we zonder overheidssubsidie. Zo blijven we onafhankelijk en objectief. Hartpatiënten Nederland is daarom 100% afhankelijk van donaties, sponsors en wervingsacties. Wil je iets extra’s voor ons doen? Word Supporter!

Jouw support helpt
Door mee te spelen in de loterij van de Supportactie maak je elke maand kans op mooie prijzen. Een lot kost € 5,50 waarvan 80% direct naar Stichting Hartpatiënten Nederland gaat. Zo steun je ons.

Hoe werkt de loterij?
Na je aanmelding als Supporter ontvang je een e-mail met jouw lotnummer(s). Als Supporter machtig je de Supportactie om een bedrag van € 5,50 per lot, per trekking af te schrijven van je bankrekening. De uitslagen van de maandelijkse trekkingen vind je bij Prijzen en Uitslag. Als je een prijs wint, wordt deze toegestuurd of uitgereikt. 

Ja, ik koop een lot en word Supporter!

De Supportactie wordt georganiseerd door de Nationale Stichting Grote Clubactie om stichtingen, goede doelen en verenigingen zonder overheidssteun te helpen.

Gezonde leefstijl centraal tijdens vijfde digitale Hart & Leefstijl Café Hartpatiënten Nederland & cardioloog Remko Kuipers

Geschreven door

Maandelijks organiseert Hartpatiënten Nederland het Digitale Hart & Leefstijl Café. Hierbij gaan we in gesprek met cardioloog Remko Kuipers en geeft hij antwoord op vragen van de deelnemers. Elke maand wordt een bepaald onderwerp behandeld.

In dit laagdrempelige digitale “café” kunnen allerlei onderwerpen aan de orde komen die op de een of andere manier met leefstijl en het hart te maken hebben. Vandaar ook de naam Hart & Leefstijl Café, maar dan wel digitaal! Een café, waaraan iedereen via streaming mee kan doen.

In de vijfde editie, die plaatsvindt op woensdag 26 juni 19.30 uur, staat het onderwerp gezonde leefstijl centraal. Tijdens dit digitale café bespreken we wat de positieve invloed van een gezonde leefstijl is, maar ook worden er tips gegeven hoe deze gezonde leefstijl in het dagelijkse leven ingepast kan worden. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om vragen te stellen. Dit kan live, maar ook van tevoren (mail hiervoor naar info@hartpatienten.nl).

Wees er snel bij, aanmelden is noodzakelijk en er zijn een beperkt aantal plaatsen! Tot woensdag 26 juni!

Aanmelden kan hier.