Lancering app: leren reanimeren

Geschreven door

Op 11 februari 2025, tijdens de Europese 112-dag, presenteren Hartpatiënten Nederland en Stichting Stilgezet een baanbrekende nieuwe app die levens kan redden. De app is ontwikkeld in samenwerking met cardiothoracaal chirurg Dr. Ehsan Natour en biedt gebruikers op een toegankelijke manier de kans om te leren reanimeren.

“Door een gaming-app te ontwikkelen, willen wij reanimatievaardigheden op een toegankelijke, interactieve en herhaalbare manier aanleren. Net zoals fietsen of zwemmen kan reanimeren een vaardigheid worden die men nooit meer vergeet”, aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour.

Op een leuke en interactieve manier komen gebruikers te weten hoe ze moeten handelen in een levensbedreigende situatie. Jaarlijks worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand. In 2023 had slechts 21 procent van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat, wat betekent dat veel mensen niet weten hoe ze moeten handelen bij een hartstilstand. De app, ontwikkeld door Goal043, leert je hoe je symptomen kunt herkennen, een AED (Automatische Externe Defibrillator) moet gebruiken en hartmassages en mond-op-mondbeademing kunt geven.

Documentaire

De lancering van de app gaat samen met de documentaire Afslag, die op 4 september 2024 in het Slachtstraat Filmtheater in Utrecht werd vertoond. Deze documentaire, gemaakt door Ruud Voerman, vertelt het verhaal van Ernst Teule. In de zomer van 2022 kreeg hij een hartstilstand. Hij werd gereanimeerd door zijn partner Wendy en lag zes dagen in coma. In deze documentaire wordt niet alleen de medische kant belicht, maar ook de emotionele impact op de patiënt en zijn naasten. Bekijk hier een voorproefje van deze documentaire.

Aanmelden

Donateurs zijn van harte welkom om bij de lancering van de app en vertoning van de documentaire aanwezig te zijn. Dit alles vindt op dinsdag 11 februari om 18.30 uur plaats in het Louis Hartlooper Complex in Utrecht. Aanmelden kan via onderstaand aanmeldformulier.

Let op: er zijn een beperkt aantal plekken beschikbaar, dus wees er snel bij! Uw deelname is pas definitief na bevestiging vanuit Hartpatiënten Nederland.

Wanneer:
Dinsdag 11-02-2025 18.30 – 21.30 uur

Locatie:
Louis Hartlooper Complex
Tolsteegbrug 1
3511 ZN Utrecht

Voor wie:
Donateurs van Hartpatiënten Nederland. Nog geen donateur? Meld u nu aan!

 

Nederigheid

Geschreven door

Nederigheid is een woord dat bij veel verschillende mensen verschillende betekenissen zal hebben. In onze maatschappij heeft het misschien zelfs een overwegend negatieve betekenis. Maar wat bedoel ik met nederigheid?

In ieder geval niet onderdanigheid, want je bent immers niets meer of minder dan een ander. Spiritueel gezien is er geen ander die meer of minder kan zijn dan jij, er is zelfs in feite geen ander. We worden allen geboren met een lichaam en een denkgeest. In het Engels wordt gesproken over de “body-mind”. In onze geest ontwikkelt zich een ego. Dit is eerst een gedachte, namelijk de gedachte dat we afgescheiden individuen zijn. Het kind is eerst éen met de moeder, maar gaat al vroeg in de ontwikkeling denken dat hij of zij afgescheiden is van de moeder alsook van andere personen en objecten. Deze gedachte ontwikkelt zich steeds verder en wordt een hardnekkige overtuiging. Dit ontwikkelende ego blijft in werkelijkheid niets meer of minder dan een gedachte. De gedachte/overtuiging dat de mensheid bestaat uit individuele personen.

Dit leidt tot dualiteit, het ontstaan van Ik en de ander, Ik en de wereld. De onderliggende eenheid (God, het Goddelijke, Bewustzijn, Bron, of welke naam we er ook geven) wordt vergeten. Let wel, het benoemen van die eenheid is al een uiting van dualiteit, maar dat is nu eenmaal zo bij taalgebruik. Ons ego leidt tot onderscheid maken tussen mensen of groepen van mensen. Anderen zijn goed of slecht.

Het ego zorgt ervoor dat we onszelf dus vergelijken met anderen en dat leidt ook tot een (be/ver)oordeling van onszelf ten opzichte van de ander. Vaak denken we dat we minder zijn dan die ander, wat zal leiden tot of wel onderdanigheid (opkijken tegen de ander) of andersom, we stellen ons hoger op dan die ander en denken of zeggen dat die ander helemaal niet zo geweldig is, dat wat hij of zij is of heeft bereikt, niet zoveel voorstelt en dat wij in feite veel meer waard zijn dan die persoon.

Nederigheid, in de spirituele betekenis, is het besef dat dat we deel uitmaken van een groter geheel, waarmee we onlosmakelijk zijn verbonden en dat wij in feite geen invloed hebben op het beloop van het bestaan. We bestaan niet echt als individuen, dat denken we alleen maar, die geweldige prestaties, die we denken te hebben verricht, zijn niet van ons als persoon. Wij zijn de golfjes van de oceaan, die zijn ook niets zonder de oceaan, ze zíjn de oceaan.

Nederigheid is het besef dat je uitvinding niet van jou is, maar door een ingeving (de naam zegt het al) tot je gekomen is. Jij mocht het uitvoeren, maar dat maakt jou niet specialer dan de zogeheten ander. Dokters hebben geleerd hoe ze kunnen helpen met de genezing van anderen, maar waar komt die kennis vandaan? Door individuele ontdekkers van geniale geneeswijzen? De naam ontdekker zegt het ook al. Het was er in feite al, maar de bedekking moest er nog afgehaald worden.

Bij veel beroepen wordt gesproken over een “roeping”. Maar wie is degene die roept? Het grote Bewustzijn is de oceaan van enorme potentiële creativiteit en wij zijn de golfjes die kleine stukjes van die potentie mogen creëren, tot uiting mogen brengen. Zodra we dat beseffen, worden we vanzelf nederig en ervaren we meer geluk dan wanneer we onszelf op de borst slaan met “onze” creatie en ons zorgen maken of iemand anders geen betere of mooiere creatie heeft, of ons afvragen waarom “onze” creatie zo ondergewaardeerd wordt.

HARTegroet,

Jan Chin

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Osteopathie voor en na een openhartoperatie

Geschreven door

Bij osteopathie wordt gekeken naar de mens in zijn geheel. Het kan bij allerlei klachten worden ingezet, waaronder hartklachten. Zelfs voor en na een openhartoperatie kan osteopathie van positieve invloed zijn, zegt osteopaat Sander Cremers (35). “Het komt het herstel ten goede als je een patiënt zo gezond en vitaal mogelijk de operatie in laat gaan.”

Osteopathie is een behandelmethode die het lichaam in z’n totaliteit onderzoekt en op zoek gaat naar de oorzaak van klachten. Een osteopaat werkt overigens puur met de handen, niet met medicijnen of apparatuur, legt Sander uit. “Het is voor ons eigenlijk een samenwerking tussen handen, hoofd, hart en buik. We werken met alle zintuigen om patiënten te onderzoeken en behandelen. Het belangrijkste bij osteopathie is het herstellen van bewegingsverlies. Onze handen en vingers zijn erop getraind om dat te herkennen. Wat is normaal? Waar moet aandacht aan worden besteed? Op die manier proberen we de balans in het lichaam en dus ook het zenuwstelstel te beïnvloeden. Zo komt het zelfherstellend vermogen van het lichaam op gang.”

Voor de operatie

Sander ziet mensen met allerlei (chronische) klachten, in de breedste zin van het woord. Hij behandelt ook patiënten die in afwachting zijn van een openhartoperatie. In aanloop naar de operatie kan hij als osteopaat veel betekenen. “Ik behandel in dit geval niet het hart zélf, maar met name de omgeving waarin het hart functioneert. Allereerst het neurologische gedeelte, dus alles wat met de zenuwen te maken heeft. Daarnaast de (bio)mechanica rondom het hart, oftewel het ophangsysteem. Alles moet mobiel zijn, zodat de pompfunctie bijvoorbeeld kan worden gewaarborgd. Er moet altijd een bepaalde balans zijn tussen mobiliteit en stabiliteit. Vervolgens kijk ik naar de bloedsomloop – de aanvoer van zuurstofrijk bloed en afvoer van zuurstofarm bloed – en het lymfatisch systeem. Verder hebben we het metabole en bio-energetische stuk, de stofwisseling van onder andere vitamines en mineralen die gekoppeld zijn aan het hart om het hart optimaal te laten functioneren. Als laatste komen we bij het emotionele gedeelte. Waar gaat het hart sneller van kloppen? Wat gaat mensen aan het hart? Lichaam en geest zijn niet van elkaar te onderscheiden. De geest is sterk en kan lichamelijk dan ook veel beïnvloeden. Dat is vaak voelbaar en uit zich in een bepaalde bewegingsbeperking. Mensen kunnen bijvoor beeld ook bewegings beperkingen ontwikkelen door een trauma.”

Omdat bij een openhartoperatie de borstkas wordt opengemaakt, is het belangrijk dat deze zo beweeglijk mogelijk is. Dat is ook voor de chirurg prettiger werken. Daarnaast kan osteopathie ervoor zorgen dat de patiënt zélf minder stressvol de operatie in gaat. “Er zijn allerlei stressfactoren: mechanische stress, neurologische stress, toxische stress als mensen roken, chemische stress als mensen medicatie gebruiken, metabole stress als mensen een slecht voedings- en leefpatroon hebben en biopsychosociale stress. Osteopathie kan deze vormen van stress verminderen. Beter de operatie in, betekent beter de operatie uit.”

Na de operatie

Tijdens de operatie wordt door heel wat lagen weefsel heen gewerkt. Tussen het hart en borstbeen vind je veel bindweefselverbindingen. Het is belangrijk om daar aandacht aan te besteden in relatie tot de mobiliteit. “Bindweefselherstel na de operatie duurt zes tot acht weken, maar na die weken is er al veel verlittekend en ook een hoop mobiliteit verloren gegaan. Ik behandel daarom het liefst al een week na de operatie. Met rustige bewegingen kan ik dan al wat bewegingsverlies herstellen. Dat heeft allereerst betrekking op de borstkas, die bestaat uit het borstbeen, de ribben, aan de bovenzijde de sleutelbeenderen en aan de achterzijde de borstwervels. Maar ook de bovenkant, de hals, zit met bindweefselverbindingen vast aan het hart. Het is dus niet alleen die borstkas, maar ook de hals, het keel- en nekgebied en de schedel. Naar beneden toe hebben we het middenrif, de primaire ademhalingsspier. Het hart steunt aan de onderzijde met z’n punt op het middenrif. Bij in- en uitademing stijgt en daalt het hart. Het is heel belangrijk dat het hart ook na een hartoperatie goed kan blijven bewegen. Al met al is er dus een heel groot gebied dat moet worden behandeld met betrekking tot het hart. Ook de mobiliteit rondom het littekenweefsel kan overigens met osteopathie worden behandeld.”

Aantal behandelingen

Hoeveel behandelingen er precies nodig zijn, is per persoon verschillend. Het is bijvoorbeeld afhankelijk van leeftijd, maar ook van de medische geschiedenis van een patiënt. Zelfs de levenshouding is bepalend. “Over het algemeen willen we mensen na drie tot vier behandelingen wel hebben waar ze moeten zijn. Deze sessies zijn met een interval van vier, zes of acht weken. Daarom is het belangrijk dat mensen zo’n drie maanden vóór hun operatie al contact opnemen met een osteopaat. Na een eerste sessie kijken we dan wat het resultaat is. Eén sessie kan al tot goede resultaten leiden, maar het kan ook zijn dat het nog niet voldoende effect heeft gehad. Hoe dan ook is en blijft het een samenwerking met andere disciplines. Wij zijn als osteopaten maar een radartje in het geheel. Het is niet alleen een samenwerking met andere zorgprofessionals in het zorglandschap, maar ook met de patiënt zelf. De patiënt is uiteindelijk voor een groot deel verantwoordelijk voor de eigen gezondheid.”   

Ook hartchirurg Ehsan Natour is van mening dat osteopathie een waardevolle aanvulling kan zijn op de reguliere medische zorg voor hartpatiënten. “Na een hartoperatie kunnen bijvoorbeeld de borstkas, ribben en wervelkolom stijf of beperkt in beweging raken, wat pijn kan veroorzaken en het herstel kan vertragen. Osteopathie biedt mogelijkheden om het herstelproces te versnellen en de kwaliteit van leven te verbeteren, door deze klachten te verlichten. Het kan bijdragen aan pijnverlichting, een verbeterde ademhaling, stimulatie van de bloedsomloop en ontspanning van het zenuwstelsel. Osteopathie is geen vervanging voor de reguliere medische zorg, maar kan een waardevolle ondersteunende therapie zijn. Ik kan me voorstellen dat het in het behandeltraject van hartpatiënten een vaste plek krijgt.”

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Sanders Cremers

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Terugblik webinar met Jan van Overveld

Geschreven door

Afgelopen donderdagavond ging Laura van Horik, wellicht bij u bekend als journalist voor Hartbrug Magazine, tijdens een webinar in gesprek met voorzitter Jan van Overveld. Hij werd afgelopen maart geconfronteerd met een openhartoperatie en nam de meer dan honderd kijkers mee in zijn persoonlijke reis.        

Jan vertelde openhartig over onder andere zijn leefstijl rondom de operatie, hoe hij aankeek tegen de operatie zelf, wat de inzet van osteopathie zowel voor als na de operatie voor hem heeft betekend en hoe dit alles zijn kijk op het leven én de zorg heeft veranderd. Voor hem was het belangrijk om zijn ervaringen op deze manier te delen en hiermee ook andere hartpatiënten en naasten een hart onder de riem te steken.

Veel vragen

Alleen al uit de vele vragen die via de live chat werden gesteld, bleek dat er veel belangstelling was voor het verhaal van Jan. Zo wilden de kijkers graag meer weten over zijn voeding, aanpak, medicatie, bijwerkingen en emoties die bij een dergelijke ingrijpende operatie komen kijken.

Hartbrug Magazine

Heeft u het webinar gemist, maar bent u nieuwsgierig naar het verhaal van Jan van Overveld? Ook voor Hartbrug Magazine interviewde Laura van Horik hem. Dit interview is te vinden in de nieuwste uitgave van het magazine.

Ik heb het leven niet voor niks gekregen

Geschreven door

Als voorzitter van Hartpatiënten Nederland zet hij zich al vele jaren in voor hartpatiënten, maar afgelopen jaar werd hij onverwacht zélf geconfronteerd met hartproblemen. In maart onderging Jan van Overveld een openhartoperatie. “Zo’n operatie verandert je kijk op het leven.” 

Jan is een mensenmens. Hij praat graag met mensen en krijgt als voorzitter van de stichting wekelijks heel wat hartverhalen te horen. Toch gaat het verhaal dit keer over Jan zelf. Acht jaar terug nam hij al het heft in eigen handen en koos hij voor een gezonde leefstijl: koolhydraatarm eten en veel bewegen. Dat zorgde ervoor dat hij kon stoppen met alle medicatie die hij slikte voor een hoog cholesterol, een hoge bloeddruk en diabetes type 2. “Ik voelde mijn conditie door alle medicatie enorm achteruitgaan, maar sinds ik mijn leefstijl heb aangepast, ben ik een ander mens. Het zorgde ervoor dat ik me tien jaar jonger voelde.”

Druk op de borst

Vanaf dat moment ging het met zijn gezondheid jaren goed, totdat hij vorig jaar november bij inspanning steeds vaker een lichte druk op de borst ervoer. “Ik ging ermee naar de dokter en kreeg een stoot prednison, maar de druk op de borst bleef aanhouden. Mijn huisarts wilde me naar de longarts sturen, maar doordat mijn vader vroeger meerdere keren een hartinfarct heeft gehad en ik de signalen herkende, dacht ik dat het weleens mijn hart zou kunnen zijn. Daarom ging ik liever naar mijn cardioloog in Roermond. De huisarts stemde daarmee in. Mijn cardioloog weet dat ik niet snel aan de bel trek, dus vond ook dat we moesten onderzoeken waar het vandaan kwam. Als het iets met mijn hart was, moesten we er tenslotte snel bij zijn.”

Ingewikkelde dotter

Uit onderzoek bleek dat er weleens sprake zou kunnen zijn van een vernauwing, omdat Jan aan de onderkant van zijn hart minder zuurstofrijk bloed had. “Ik werd onderzocht in het Maastricht UMC+, een van de ziekenhuizen waarin ik veel vertrouwen heb. Daar werd besloten dat ik zou worden gekatheteriseerd om te kijken wat er precies aan de hand was. Naar alle waarschijnlijkheid konden ze mij meteen dotteren, werd mij verteld, en kon ik daarna weer naar huis. Maar de cardioloog die mij katheteriseerde zei dat hij mij niet zou dotteren, omdat het probleem ingewikkelder bleek te zijn dan hij dacht. Eén van mijn kransslagaderen bleek over een grotere afstand helemaal dichtgeslibt te zijn. Hij kon dat wel met stents oplossen, maar dan moest hij er een aantal achter elkaar zetten en dat was een ingewikkelde dotter. Dit moest hij eerst voorleggen aan het team.”

Opereren

Jan wachtte thuis af en kreeg vervolgens een nieuwe oproep. Hij was er klaar voor om zich te laten dotteren, maar dat liep anders. “De artsen wilden me niet ongerust maken, maar ze hadden mijn gegevens nog eens onder de loep genomen en zagen ook verdachte plekjes in andere vaten. Ik hoopte dat ze na overleg alsnog tot de conclusie zouden komen dat ze me konden dotteren, maar het advies was opereren. Natuurlijk heb ik gelijk gezegd dat ik dat advies zou opvolgen. Deze mensen hebben jarenlang gestudeerd, dus daar vertrouw ik blindelings op. Weer ging ik naar huis, waar ik moest afwachten wanneer ik zou worden geopereerd.”

Complexe bypassoperatie

Eenmaal thuis kwam alles in een stroomversnelling terecht. Jan had gedacht een lang traject in te gaan, maar er bleek toch haast bij te zijn. “Eén van de drie kransslagaderen was voor een gedeelte helemaal verkalkt, de tweede zat verstopt en in de derde en meest belangrijke kransslagader zaten twee vernauwingen. Er was dus een vrij complexe bypassoperatie nodig.” Jan is rasoptimist, maar soms loopt dat optimisme een deuk op. Dit was zo’n moment. “Het was geen forse deuk, zoals wanneer je afscheid neemt van een dierbare, maar het tastte wel even mijn positiviteit aan. Ik zag mijn vader voor me, die op mijn veertiende ook een hartoperatie onderging. Dat was een hele andere tijd, maar ik weet nog dat het een heel proces was. Zes weken lag hij in het ziekenhuis en de operatie had een behoorlijke impact. Gelukkig heb ik mijn positiviteit snel kunnen terugvinden, mede door veel gesprekken te voeren met een goede vriend en tevens oud-cardioloog. Onbewust ben ik me gaan voorbereiden op het ergste.”

Tien kilometer per dag

Jan wilde zo fit mogelijk de operatie in. Daarom is hij vanaf dat moment volop aan zijn conditie gaan werken en nóg beter op zijn voeding gaan letten. “Ik besloot tien kilometer per dag te gaan lopen en ben daar heel serieus mee aan de slag gegaan. Negen accepteer ik niet van mezelf. Uit onderzoek is gebleken dat het goed is om al vóór de operatie te starten met de revalidatie en dit de eerste week na de operatie meteen weer op te pakken. Zelfs op de dag dat ik werd opgenomen, 13 maart, heb ik nog gelopen. Ik ging samen met mijn vrouw en kinderen van tevoren lunchen in het restaurant tegenover het ziekenhuis en ben vanaf daar naar het ziekenhuis gelopen. Zo kon ik tóch nog wat stappen maken.”

Plotseling patiënt

De dag erna, 14 maart, is Jan vervolgens door Peyman Sardari Nia en zijn team geopereerd. De operatie ging gelukkig heel goed. “Toen ik wakker werd, was mijn eerste gedachte: gelukkig, ik ben er nog. Maar ik was ook ineens patiënt. Eerder voelde het alsof ik alles aankon, maar op dat moment realiseerde ik me hoe kwetsbaar we als mens eigenlijk zijn. Ineens was ik afhankelijk. Ik moest uit bed worden geholpen, er moest me een spuugbakje worden aangereikt… Daar had ik moeite mee. Alles moet je uit handen geven. Je kunt helemaal niets als je net na de operatie op de IC ligt. Daarnaast deed de wond ontzettend veel pijn en zag ik op de zaal van alles gebeuren, maar door de tube in mijn mond kon ik me niet uiten. Het is een ingrijpende gebeurtenis.”

Naar huis

De volgende ochtend werd Jan al van de IC naar de gewone afdeling gebracht. Hij was er heilig van overtuigd dat hij in het ziekenhuis niet kon aansterken en dat het echte herstel thuis pas begon. Daarom wilde hij zo snel mogelijk zijn bed uit. “Ik dacht: hoe langer ik blijf liggen, hoe langer het duurt voordat ik weer kan lopen. Ik wilde stappen gaan zetten. Waar een wil is, is een weg, denk ik altijd. Meestal heb ik ook een sterke eigen wil. Als ik ergens voor ga, ga ik er volledig voor.” De eerste dagen probeerde Jan dan ook al wat te lopen en te oefenen. Wonderbaarlijk genoeg mocht hij het ziekenhuis uiteindelijk al na drie dagen verlaten. “Het was voor het ziekenhuis geen makkelijk besluit, want ik was, naar verluidt, de eerste patiënt die na een vergelijkbare forse ingreep zo snel is ontslagen. Mijn vrouw en kinderen geloofden me niet eens toen ik vertelde dat ik al naar huis mocht. Ik zei: kom me nu maar halen, want anders kom ik met de taxi.”

Wandelroutes

Jan kon nog niet lang lopen en was door de operatie erg verzwakt. Daarom had hij allerlei routes voor zichzelf uitgestippeld om in de omgeving te kunnen lopen. “De dag nadat ik het ziekenhuis had verlaten, ben ik ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds naar buiten gegaan om te lopen, ook al waren het kleine stukjes. De eerste week liep mijn vrouw met me mee, vanaf de tweede week liep ik zelf. Natuurlijk lette ik goed op signalen van mijn lichaam, want dat is tenslotte de grootste graadmeter. Zo ben ik langzaamaan mijn conditie weer gaan opbouwen. Mij was verteld dat ik blij mocht zijn als ik tachtig procent terug zou krijgen, maar waarom zou ik niet voor de honderd procent gaan?”

Osteopathie

Hij focuste zich volledig op zijn herstel en liep na vier weken alweer acht kilometer per dag. Toen hij na zes weken op controle kwam bij zijn cardioloog, vroeg deze hem of hij nog steeds niet was geopereerd, vertelt Jan lachend. “Hij was ronduit verbaasd en vond dat ik naar binnen liep alsof er niets aan de hand was. Vóór de operatie ben ik bewust onder behandeling gegaan bij een osteopaat, omdat osteopathie in Frankrijk en Duitsland heel hoog staat aangeschreven. Die behandelingen hebben zeker bijgedragen aan hoe ik de operatie in ging en uit kwam. Ook nu ga ik nog eens in de zes weken naar mijn osteopaat en sport ik. Dat gaat soms nog moeizaam, maar komt naar mijn idee deels door bijwerkingen van de medicijnen. Daar heb ik wel last van, maar ik zie ook het belang van medicatie. Ik heb tegen de artsen gezegd dat ik een jaar lang medicijnen slik zonderte zeuren, daarna praten we verder. Als zij zeggen dat het nu nodig is, vertrouw ik daarop.”

Wilskracht

Jan doet inmiddels weer alles en is volop aan het werk. Af en toe laat zijn geheugen hem nog in de steek en is hij sneller moe. Ook heeft hij soms last van een opgejaagd gevoel, maar daarbuiten maakt hij het goed. “Ik ben altijd bezig. Een dag mag van mij wel zesendertig uur hebben. Ik vind het vaak vervelend en lastig om naar bed te gaan en heb wel drie levens nodig met alles wat ik wil en doe. Eerder kon ik dingen wat makkelijker uitstellen, maar nu heb ik daar meer moeite mee en krijg ik er eerder stress van. Dat is sinds de operatie wel anders.” Niet alleen dat is veranderd, maar ook zijn kijk op het leven en de zorg voor hartpatiënten. “Juist door deze persoonlijke ervaring besef ik alleen maar meer hoe belangrijk het is dat gezondheidszorg voor iedereen beschikbaar is. Ik ben dankbaar dat ik door een heel goed team ben behandeld en een effectieve operatie heb gehad. Ik ben ervan overtuigd dat ik het leven niet voor niks heb gekregen. Ik heb het niet gekregen om verbitterd te raken en thuis achter de geraniums te zitten. Met wilskracht kom je gelukkig een heel eind. Dat heeft me tot nu toe ver gebracht.”

De stichting

Buiten zijn wilskracht hebben ook zijn naasten hem door alles heen geholpen. “Omringd zijn door mensen die om je geven en je steunen is heel fijn, ook als het emotioneel even wat minder gaat. Alle berichtjes die ik heb gekregen, waren hartverwarmend. Het is heel prettig als mensen met je meeleven. De verantwoordelijkheid die ik voelde richting mijn familie, maar ook de stichting, zorgde ervoor dat ik snel weer aan de slag ging. Ik ben hier nog steeds hard nodig en het blijft me veel voldoening geven. In 1988 begon ik bij de stichting met het organiseren van reizen onder medische begeleiding. Mijn vader was dat jaar ervoor na een lang ziekbed overleden. Ik ben nog altijd blij dat ik me vanaf dat moment ben gaan inzetten voor de stichting en nu nog steeds betrokken ben bij de wereld van het hart. Dat voelde ik al zo, maar nu alleen nog maar meer.”

Cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia: “Ik heb Jan geopereerd aan zijn hart, een bypassoperatie. Deze operatie wordt meestal uitgevoerd met aderen uit het been en een borstslagader. Maar bij deze operatie kon ik beide borstslagaderen gebruiken. Dat geeft op de langere termijn betere resultaten, maar is technisch uitdagender. In Europa wordt dit slechts in ongeveer tien procent van de gevallen uitgevoerd. Jan heeft een bijzonder herstel gehad. Dit snelle herstel is te danken aan de succesvolle ingreep, maar ook aan zijn uitstekende conditie vóór de operatie. Ik zeg altijd tegen mijn patiënten: als je een diepe wond op je hand hebt die hechtingen nodig heeft, zijn de hechtingen belangrijk voor het herstel, maar de daadwerkelijke genezing komt van het lichaam zelf. Daarom is het van groot belang om goed voor je lichaam te zorgen, zodat het in staat is om te herstellen wanneer dat nodig is.”

Tekst: Laura van Horik
© Fotografie Jeroen Kuit
© Fotografie Léon Geraedts

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

De nieuwste editie van Hartbrug Magazine is uit!

Geschreven door

Met veel plezier presenteren wij u de digitale versie van Hartbrug Magazine! Dit nummer staat weer boordevol inspirerende verhalen, interessante artikelen en waardevolle informatie over de zorg rondom het hart en HartbrugReizen. We hopen dat u geniet van de inhoud en dat het u helpt om nog beter op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen.

Vraag hier een proefexemplaar van het Hartbrug Magazine aan.

Donateurs ontvangen Hartbrug Magazine elke 2 maanden. Dit magazine ook ontvangen? Word hier donateur. Bij de keuze vriend/vriendin ontvangt u het magazine digitaal, bij abonnee en supporter ontvangt u het op de deurmat.

Dit magazine liever eenmalig per post ontvangen? Dat kost slechts (eenmalig) 5 euro, inclusief portokosten. Mail uw adresgegevens dan naar info@hartpatienten.nl

Met hartelijke groet,

Team Hartpatiënten Nederland

Een zorgwekkende trend

Geschreven door

Volgens recente prognoses zal het percentage Nederlanders met overgewicht tegen 2050 oplopen tot 64%, vergeleken met 50% in 2022. Deze stijging is zichtbaar in alle leeftijdscategorieën, maar de grootste toename doet zich voor bij de groep van 18 tot 44 jaar. Dit blijkt uit de aankomende Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van het RIVM.

Een zorgwekkende trend is dat overgewicht steeds vaker voorkomt op jongere leeftijd. In 1990 had 17% van de 20-29-jarigen overgewicht, maar in 2020 was dit percentage gestegen naar 32%. De VTV wijst erop dat deze ontwikkeling naar verwachting zal voortduren. De impact van mogelijk nieuwe maatregelen, zoals de vergoeding van medicatie voor gewichtsverlies, is in deze prognoses nog niet meegenomen. Zodra iemand met overgewicht te maken heeft, kan het erg moeilijk zijn om dit probleem weer op te lossen, wat kan leiden tot verhoogde gezondheidsrisico’s in de toekomst.

De gegevens zijn afkomstig uit de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024, die elke vier jaar door het RIVM wordt gepresenteerd. Deze verkenning biedt inzicht in de toekomstige ontwikkelingen van de volksgezondheid en zorg tot 2050. Het volledige rapport wordt op 27 november gepubliceerd. Eerder heeft het RIVM al cijfers gedeeld over de verwachte toename van aandoeningen zoals dementie en artrose in 2050.

Voor meer info en een video. Klik hier.

Dokter Google en zuster TikTok

Geschreven door

DAG EN NACHT BESCHIKBAAR

We googlen ons suf naar ziektes en kwaaltjes en worden gebombardeerd met gezondheidsadviezen via Instagram, TikTok en YouTube. Hartstikke nuttig soms, maar ook vaak ronduit gevaarlijk. Want veel van die online informatie is totaal niet wetenschappelijk onderbouwd en zet je op het verkeerde spoor. Hoe zie je door de bomen het bos nog? Tip 1: gebruik je gezond verstand!

Het is zo verleidelijk als je een pijntje voelt: even googelen wat het zou kunnen zijn. We doen het haast allemaal: volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zocht in de eerste helft van 2022 bijna driekwart van alle Nederlanders van 12 jaar en ouder op internet naar informatie over gezondheid en leefstijl. Vrouwen doen dat vaker dan mannen, jongeren vaker dan hun grootouders en chronisch zieken vaker dan gezonde mensen. Dat is ook zo handig: al googlend kun je snel bepalen of je al dan niet naar de dokter moet met je klacht. En als dat inderdaad het geval is, kun je in de spreekkamer een betere gesprekspartner zijn. Je hebt je in de materie verdiept en kunt betere vragen stellen.

Maar ‘even googlen’ heeft ook een andere kant. De kennis die je thuis op de bank naar binnen hengelt, is helaas niet altijd even betrouwbaar en kan in sommige gevallen zelfs gevaarlijk zijn. De informatie is soms achterhaald en regelmatig niet wetenschappelijk onderbouwd. Bovendien kan die een commerciële insteek hebben: er worden oplossingen aangedragen waarvan in ieder geval de eigenaar van de website profiteert, niet per se de eventuele patiënt.

Healthfluencers

De afgelopen paar jaar heeft Dokter Google in toenemende mate het gezicht gekregen van een influencer op TikTok of Instagram. ‘Ga voor natuurlijke anticonceptie in plaats van de pil (want die maakt je onvruchtbaar), gebruik magnesium als voedingssupplement om je spieren en botten sterker te maken, gebruik geen zonnebrandcrème (want die is kankerverwekkend) maar ‘train’ je huid tegen schadelijke invloeden van de zon’. Zomaar wat gezondheidsadviezen van ‘healthfluencers’ die rondwaren op social media. In aantrekkelijke filmpjes vertellen ze hun talloze volgers enthousiast over poedertjes, pilletjes of methodes om je lichaam en geest gezond te houden. Op zich is er natuurlijk niks mis met het aanbevelen van een gezonde leefstijl. Dat verkleint immers het risico op chronische ziektes zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Maar zijn al die gezondheidsadviezen van influencers wel betrouwbaar, volledig en juist?

Aantoonbare onzin

Influencers zijn mensen die geld verdienen met het online aanprijzen van producten en ervaringen die ook voor ons zijn weggelegd, mits we de portemonnee trekken. Officieel telt Nederland zo’n 1800 influencers en het worden er dagelijks meer. Alle influencers zijn wettelijk verplicht om bij hun uitingen te vermelden wanneer ze ervoor betaald worden en ze mogen geen reclame maken voor medische zaken, maar verder kunnen ze op hun account beweren wat ze willen. Niet-medisch geschoolde influencers putten uit persoonlijke ervaringen, halen hun kennis zelf ook online of krijgen die doorgestuurd van het bedrijf waarvoor ze betaald reclame maken. Tussen de goede tips die ze geven (beweeg veel, eet gezond), staat ook veel aantoonbare onzin. En dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Sommige van de influencers die gezondheids- en leefstijladviezen geven zijn Bekende Nederlanders met een groot aantal volgers. Hun boodschappen hebben extra impact. Vooral jongeren zijn gevoelig voor de aanbevelingen van mensen in wie ze zichzelf herkennen of op wie ze graag zouden willen lijken. Maar waarom zou je iemand die goed kan acteren of (de zus van) een beroemd model eerder geloven dan je huisarts of specialist, die zich jarenlang in de materie heeft verdiept?

Gebruik je gezond verstand

Hoe weet je nu of jouw internetvondsten kloppen of dat je met medische desinformatie te maken hebt? Een kwestie van je gezond verstand gebruiken! Als het gaat om influencers: vertrouw echt alleen medisch geschoolde afzenders. Zoals huisartsen en wetenschappers (ja, die zijn ook actief op de social media!). En als het om Google gaat: begrijp hoe het werkt. Wist je bijvoorbeeld dat de eerste mogelijkheden die oppoppen nadat je je vraag in het zoekvenster hebt gesteld, gewoon de eerste sites zijn die het Google-algoritme je voorschotelt? Omdat ze veel worden bekeken (nu ook door jou!) óf omdat ervoor is betaald. Realiseer je ook dat zelfs als de gevonden informatie wèl klopt, daarbij altijd de context ontbreekt. Alleen een arts kan je vertellen wat deze ziekte of aandoening voor jóu betekent. Want bij elke diagnose en elke behandeling van een ziekte of aandoening spelen altijd persoonlijke aspecten en omgevingsfactoren een rol. En Dokter Google weet daar niks van.

En laat je niet gekmaken!

Symptoomsurfen, zoals het online zoeken naar informatie over ziektes, aandoeningen en symptomen wordt genoemd, kan voor veel onnodige onrust zorgen. Welk symptoom je ook in het zoekvenster opvoert, de kans dat het op een zeldzame en/of dodelijke aandoening duidt is groot. Tik maar eens het woord ‘hoofdpijn’ in. Binnen een seconde vullen talloze adviezen, oorzaken en ervaringsverhalen je beeldscherm en voordat je het weet lees je dat hoofdpijn een belangrijk symptoom van een hersentumor is. Help! En dat blijft vervolgens hardnekkig in je toch al zere hoofd rondspoken. Terwijl in werkelijkheid de kans dat jouw hoofdpijn wordt veroorzaakt door een hersentumor enorm klein is, namelijk 0,0116 procent. Laat je niet gekmaken dus. En ga altijd voor advies naar een echte dokter, voordat je voor je gezondheid ingrijpende beslissingen neemt.

WAT ER ZOAL WORDT BEWEERD – Zin en onzin

Anticonceptiepil

• VOLGENS INFLUENCERS: Vanwege de synthetische hormonen die erin zitten zou de pil tot gewichtstoename, afvlakking van emoties en zelfs tot onvruchtbaarheid kunnen leiden. Veel vrouwen tussen de 18 en 28 jaar geven daarom de voorkeur aan ‘natuurlijke anticonceptie’ zoals je temperatuur meten om te bepalen of je vruchtbaar bent.

• WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN: Natuurlijk heeft de pil invloed op je hormoonhuishouding, maar dat wil nog niet zeggen dat hij gif zou zijn, om nog maar te zwijgen over onvruchtbaar maken. Minder dan 10 procent van de gebruiksters heeft last van bijwerkingen, maar hun klachten gaan meestal na een paar maanden voorbij. Het alternatief, de natuurlijke anticonceptiemethode, is behoorlijk onbetrouwbaar. Bij de pil is het risico op een ongewenste zwangerschap 0,3 procent, bij de natuurlijke methode tien maar liefst 20 procent. Er lijkt een direct verband te bestaan tussen de toename van het aantal abortussen in Nederland (in 2022 vonden er 15 procent meer abortussen plaats dan in het jaar daarvoor) en de groeiende populariteit van natuurlijke anticonceptie die door influencers wordt aangeprezen.

Zonnebrandcrème

• VOLGENS INFLUENCERS: Veroorzaakt huidkanker! Niet gebruiken dus.

• WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN: Voorkomt juist huidkanker en is noodzakelijk. ‘Trainen’ van je huid is aantoonbare onzin. Goed smeren is je enige bescherming tegen de zon.

Voedingssupplementen

• VOLGENS INFLUENCERS: Je zou regelmatig een uitgebreid bloedonderzoek moeten laten doen om te kijken welke vitaminen en mineralen je mist. Die tekorten kun je met voedingssupplementen aanvullen. Ook op eigen houtje. Want baat het niet, dan schaadt het niet!

• WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN: Verreweg de meeste mensen krijgen via hun voeding voldoende vitamines en mineralen binnen. Anders waren we als soort allang uitgestorven! Alleen kwetsbare groepen (zoals kinderen, zwangeren, ouderen) kunnen soms wat extra’s gebruiken van bepaalde vitamines. En een teveel aan vitamines kan wel degelijk gevaarlijk voor je gezondheid zijn.


Dr. Arianne Lim, gynaecoloog in het Maastricht UMC+:

‘Influencers hebben een platform waarmee ze veel mensen bereiken, maar nemen niet de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van hun uitspraken en die kunnen groot zijn. Als ze geen medische achtergrond hebben, zouden ze tenminste moeten zeggen dat wat voor hen geldt niet per se voor iedereen opgaat. En ze zouden duidelijk moeten maken waarop ze zich baseren. Ik zie veel patiënten met endometriose, een vervelende chronische ziekte waarbij vrouwen veel pijn kunnen hebben, met name tijdens de menstruaties. De enige behandeling waarvan we zeker weten dat die werkt is die met hormonen. Veel vrouwen zeggen dat ze online hebben gezien dat die niet goed voor hun lijf zijn. Dat je een afweging maakt of je wel of niet eens behandeling wilt, snap ik heel goed, maar ik vind het lastig dat zo’n hormoonbehandeling zonder duidelijke reden al bij voorbaat wordt afgewezen. Dat is niet terecht: bij endometriose doet een hormoonbehandeling vaak meer goed dan kwaad. En er is nauwelijks een alternatief voor: de behandeling met hormonen is de enige waarvan bewezen is dat het de endometriose onderdrukt en het risico dat het terugkomt klein maakt. Zonder behandeling met hormonen blijven vrouwen vaak rondlopen met heel veel klachten. En als je chronische pijn lang laat bestaan, kom je er steeds minder makkelijk vanaf.’

‘We merken dat er steeds meer weerstand komt tegen het gebruik van hormonen’

 

Prof. Dr. Daniel Keszthelyi, maag-darm-lever-arts en hoofd van de afdeling MDL van het Maastricht UMC+:

‘Tegenwoordig ben ik tijden mijn consulten vaak veel tijd kwijt aan het ontkrachten van informatie die van influencers komt. Zo zijn er bijvoorbeeld veel influencers die pleiten voor een glutenvrij dieet. Volgens hen zijn namelijk heel veel mensen onbewust allergisch voor gluten. Wij hebben onderzocht in hoeverre de klachten die mensen over glutenintolerantie bij ons rapporteren te maken hebben met de verwachtingen die ze hebben. We hebben kunnen aantonen dat die verwachting sterk de ervaring kleurt. Mensen die tijdens het onderzoek geen gluten te eten kregen terwijl ze dachten dat het wel zo was, rapporteerden ook klachten. Hun verwachting wordt voor een groot deel gevoed door influencers. Veel influencers beweren van alles en nog wat zonder voldoende medische of wetenschappelijke onderbouwing. En omdat ze veel volgers hebben die hen geloven, bepaalt dat wat mensen gaan doen. Maar glutenvrij eten als dat niet noodzakelijk is, heeft ook nadelen. Het kan tot een eenzijdig eetpatroon leiden waardoor er tekorten aan voedingsstoffen kunnen ontstaan. En het is duurder.
Ik vind dat we de grenzen over wat je online wel of niet mag zeggen beter zouden moeten bewaken. Maar dan dient zich onmiddellijk de vraag aan: hoe ga je dat handhaven? Dat is lastig. Je zou techgiganten als Google en Meta kunnen verplichten tot het zetten van disclaimers bij medische informatie die aantoonbaar onjuist is of afkomstig van iemand die niet medisch is geschoold. Of mensen zich daar iets van aantrekken is een tweede, maar dan heb je in ieder geval geprobeerd om iets tegenover de desinformatie te zetten.’

‘Van influencers komt veel medische desinformatie’

 

De slimme patiënten anno 2024

Dat Dokter Google en zuster TikTok hun slechte kanten hebben, wil nog niet zeggen dat we hen bij het oud vuil moeten zetten. Het is meer dat je als patiënt je kop erbij moet houden. Neem die alle informatie die je online vindt voor waar aan, maar gebruik die om je een beeld te vormen, dat je vervolgens checkt bij je behandelend arts. Vragen die je jezelf tijdens het symptoomsurfen zou kunnen stellen:
– Wie zit er achter de website die je bekijkt? Welke organisatie, wie betaalt de site? Dit soort informatie vind je doorgaans op de pagina ‘Over ons’ of onder ‘Contactgegevens’.
– Wat is het doel van de website? Is het reclame voor een bepaald product of bepaalde dienst?
– Waar komt de informatie die wordt verstrekt vandaan? Is die wetenschappelijk onderbouwd?
– Word je ontmoedigd om de informatie die gegeven wordt te controleren bij je behandelend arts?
– Worden er grote beloftes gedaan? Ook hier geldt de universele onlineregel: klinkt het te mooi om waar te zijn, dan is het dat vaak ook.
– Kom je op de site veel advertenties tegen? Dat wil niet per se zeggen dat er slechte informatie op te vinden is, wel dat het een commerciële site is: men wil iets verkopen. Dus argwaan is op zijn plek.
– Is dit alleen de persoonlijke ervaring van iemand of gaat het om wetenschappelijk onderbouwde kennis?

 

Betrouwbare sites

Over het algemeen kun je ervan uitgaan dat website van universiteiten, ziekenhuizen, beroepsverenigingen en patiëntenverenigingen, en die van de overheid juiste en onafhankelijke informatie bieden. Een aantal betrouwbare sites:
– Thuisarts.nl – de website van het Nederlandse Huisartsen Genootschap; huisartsen verwijzen hier ook naar.
– Hartstichting.nl
– Kwf.nl
– Huidziekten.nl
– Mlds.nl
– Rivm.nl
– Kanker.nl
– Apotheek.nl
– Patientenfederatie.nl
– En natuurlijk: mumc.nl

Bron: Maastricht UMC+

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Canisius Nijmegen neemt maatregelen op cardiologie

Geschreven door

NIJMEGEN – Het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen heeft ingegrepen in de eigen afdeling cardiologie. De leiding van die afdeling valt nu rechtstreeks onder het ziekenhuisbestuur. Dat was nodig. Cardiologie voldeed namelijk niet aan de richtlijnen.

 

“De raad van bestuur van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) Nijmegen neemt maatregelen om de cardiologische zorg in het ziekenhuis toekomstbestendig te maken”, aldus een verklaring van het ziekenhuis. Wat er precies aan de hand was laat het ziekenhuis niet weten. Wel rept het ziekenhuis over “toenemende signalen over de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de cardiologische zorg geleverd door de maatschap cardiologie (MSBC)”. Dat zat het dus niet goed, bleek uit een onderzoek, en een advies van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie NVVC.

 

Vorig jaar al constateerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dat bij de afdeling cardiologie van alles mis was. Met name was er te weinig zicht op betalingen door bedrijven aan artsen. Op die manier deed de afdeling te weinig om ongewenste belangenverstrengeling te voorkomen.

 

De raad van bestuur stelt per direct een interimbestuur aan, bestaande uit een externe cardioloog als medisch manager en een externe manager bedrijfsvoering. “Dit interimbestuur krijgt de dagelijkse leiding binnen de cardiologie en de opdracht om aan de hand van het plan van aanpak, samen met de betrokkenen, concrete acties door te voeren om de toegankelijkheid van de cardiologische zorg te verbeteren, de kwaliteit te waarborgen, over te gaan tot herstructurering van de vakgroep en het verbeteren en bewaken van een veilig werkklimaat”, aldus het ziekenhuis.

Help, mijn medicijn is niet te krijgen

Geschreven door

Kent u dat verschijnsel? Dat je eigen apotheek het door de arts voorgeschreven medicijn niet heeft? Heel wat mensen overkomt dat geregeld. Leuk is anders. Altijd weer hetzelfde gezeur. Het lijkt er sterk op dat de farmaceutische industrie het vertikt om medicijnen naar Nederland te sturen omdat ze er elders meer voor vangen.

De industrie zelf beweert dat het zou gaan om leveringsproblemen. Alsof ze worden getroffen door een ramp waar ze niks aan kunnen doen. Volgens mij proberen ze de Nederlandse overheid en de zorgverzekeraars te dwingen meer te betalen voor hun medicatie.

In andere landen krijgen ze meer geld voor hun pillen en poeders. En zie: daar zijn geen leveringsproblemen. Wat een ongelooflijke harteloosheid!

Ik vind dat niet alleen de zorgverzekeraars, maar ook de farmaceutische industrie een zorgverplichting heeft jegens mensen die medicijnen nodig hebben. Mensen die zich nu vaak gedwongen zien weet ik hoever te gaan reizen om nog ergens hun medicijnen te bemachtigen.

Voor alle betrokkenen gaat hier veel tijd in zitten. Je arts schrijft een medicijn voor omdat je dat medicijn nodig hebt. Je hoort van je eigen apotheek: ‘sorry, hebben we niet, wordt niet geleverd. De voorraad is op’. Dan moet jouw apotheek collegaapothekers in de buurt gaan bellen. Of als je pech hebt, moet je dat zelf doen. Die naburige apotheken moeten gaan zoeken, en zitten vaak met schaarste. Als iemand de benodigde medicijn nog in voorraad heeft, kun je het beste snel in je auto springen en
erheen rijden, vóór het ook daar op is. Er zijn mensen die voor hun medicatie zelfs naar het buitenland gaan, naar België of Duitsland, omdat het betreffende medicijn daar gewoon verkrijgbaar is. Daar is blijkbaar geen leveringsprobleem.

De apothekersassistenten bellen vaak de zorgverlener met de vraag of een alternatief beschikbaar is voor het medicijn in kwestie. Dat soort belletjes belast zowel de agenda van de apotheek als ook die van de voorschrijver. Het kost ergernis en tijd. En tijd is geld. Uiteindelijk wordt de hele zorg onnodig belast en daarvan is de patiënt de dupe. De oorlog tussen zorgverzekeraars enerzijds en de farmaceutische industrie anderzijds wordt over de rug van de patiënt uitgevochten. Onaanvaardbaar, vinden wij. Dat moet anders, en wel snel.

Deze ellende treft niet alleen hartpatiënten, maar teistert iedereen die afhankelijk is van geneesmiddelen. Alles draait om geld. Wij hebben de minister gevraagd maatregelen te treffen zodat er weer voldoende medicijnvoorraad is en tijdelijke tekorten op te vangen. Ook pleiten we voor strengere regulering van farmaceutische bedrijven en zorgverzekeraars, om dit soort stressvolle toestanden te voorkomen. Stress is immers bijzonder slecht voor hart en bloedvaten.

HARTelijke groet,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.