Academie brengt verbetering in zorg voor hartpatiënt

Op initiatief van de Maastrichtse cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia is een academie opgericht die wereldwijd wil werken aan het verbeteren van de hartzorg. De Heart Team Academy wordt gesteund door Hartpatiënten Nederland. “In veel landen is er te weinig samenwerking tussen hartchirurgen en cardiologen”, zegt Jan van Overveld, voorzitter van Hartpatiënten Nederland. “Op initiatief van dokter Sardari Nia is een stichting opgericht die daarin wereldwijd verandering wil brengen.”

De academie werkt aan gespecialiseerde zorg waarbij de hartpatiënt centraal staat, legt Sardari Nia uit. Het idee werd geboren ergens in 2014. “Ik zei toen: we moeten in een hartteam niet alleen samen beslissen, maar ook samen behandelen. Binnen het hartteam bespreken onder meer de interventiecardioloog en de hartchirurg een patiënt. Maar de problemen van een patiënt zijn niet standaard, ze kunnen erg specifiek zijn. Daarvoor heb je binnen het team gespecialiseerde artsen nodig.”

Sardari Nia wijst bijvoorbeeld op het via de lies inplanteren van hartkleppen, een ontwikkeling die sinds tien jaar voortschrijdt. “Je krijgt dan patiënten die zowel door de interventiecardioloog als door de hartchirurg behandeld kunnen worden. Het idee is: niet doen wat jij als specialist vanuit jouw vakgebied wilt, maar overleggen welke beslissing beter is, welke behandeling voor de patiënt het beste is.”

Europese en Amerikaanse vakverenigingen van hartchirurgen en cardiologen hebben de vorming van een hartteam in hun richtlijnen opgenomen. Werken met zo’n team is de beste standaard van behandeling bij hartaandoeningen, aldus deze richtlijn. Maar in veel landen wordt deze richtlijn niet geïmplementeerd, zegt Sardari Nia.

Dat komt ook omdat er soms weerstand is tegen deze samenwerking. “In veel landen is de zorg zo georganiseerd dat de diensten die je aan een patiënt aanbiedt, winstgevend zijn. Hoe meer productie, hoe meer beloning. Dan wordt het moeilijk om zo’n hartteam te implementeren. Je wilt je patiënt niet aan een ander verliezen.”

Volgens Sardari Nia is werken met een hartteam echter een winnende formule. “Als je een team vormt dat goede zorg levert, dan krijg je meer patiënten. Dat is ook winstgevend. Het implementeren van een hartteam in de zorg levert voor iedereen profijt op.” Hij erkent dat het in het begin moeilijk kan zijn om iedereen daarvan te overtuigen.

Om die reden gaat de kersverse Academy ook onderzoek doen, om daarmee het bewijs te leveren dat patiënten er baat bij hebben. “Nu is er slechts een richtlijn, een aanbeveling, dat kun je naast je neerleggen. Hoe meer data wij kunnen aanleveren, des te meer bewijs is er. En is dat bewijs er eenmaal, dan zijn landen verplicht de richtlijn te volgen.”

“Bewijsvoering is heel belangrijk. Maar als niemand zich daarvoor inzet, komt die er niet. Vandaar dat we een structureel onderzoeksprogramma gestart zijn met data van de effecten van de implementatie van de hartzorg, op de kwaliteit van de zorg.”

Sardari Nia nam het initiatief voor de oprichting van de Academy vanwege de ontwikkelingen binnen de cardiovasculaire behandelingen. Die maakten overleg sowieso al nodig. Dat is volgens hem de enige manier om de juiste beslissingen te nemen. Zeker bij een ingreep. Het is niet de bedoeling dat die uitsluitend beïnvloed wordt door het eigen vakgebied van bijvoorbeeld een cardioloog of chirurg of door de industrie, aldus Sardari Nia. “Je moet een platform creëren dat mensen met verschillende expertises samenbrengt. Dat is heel belangrijk voor het verbeteren van de zorg en de kwaliteit daarvan. Plus, we moeten onderzoek naar de samenstelling van zo’n platform promoten, én zorgen dat cardiologen en hartchirurgen getraind worden.“

De Heart Team Academy is gebaseerd op vier pijlers. De eerste pijler is wat Sardari Nia noemt een “dedicated heart team”, dat expertise bij elkaar brengt: mensen samenbrengen die expertise hebben over een specifiek hartprobleem. De tweede pijler is Smart Intervention, want de ene operatie is moeilijker dan de andere, mede afhankelijk van de vraag hoe vaak zo’n operatie al eerder werd uitgevoerd. Het maakt wel wat uit of iemand die ingreep eerder al 100 keer of slechts 5 keer deed. “Je moet patiënten beter selecteren, operaties beter plannen en vooraf simuleren, in oefensituaties”, aldus Sardari. “Al die ontwikkelingen zijn vaak niet door artsen bedacht, maar door wetenschappers, ingenieurs en mathematici op het gebied van technologie. Het idee is om hun inzichten erbij te betrekken, om zodoende meer efficiëntie te ontwikkelen op het gebied van materialen die nodig zijn bij ingrepen en operaties.”

Een derde pijler is educatie. De huidige procedures zijn heel technisch geworden. Dat moet anders, vindt Sardari. “Die educatie moet verder uitgebouwd worden, bijvoorbeeld op het gebied van simulaties.” Tenslotte de vierde pijler, aangewakkerd door de coronacrisis: het digitaliseren van de hartzorg. Ook daarvoor moet meer aandacht komen.

“De Academy is bedoeld om het dedicated heart team te promoten, maar ook de interactie met andere vakgebieden. Je kunt niet alles alleen blijven doen voor de patiënt. Er zijn zoveel specialisaties. Dus je hebt gespecialiseerde programma’s nodig. De academy is daarbij de katalysator.”

Belangrijk is dat de academy niet concurreert met de vakverenigingen van bijvoorbeeld cardiologen en hartchirurgen. Ook belangrijk is de samenwerking met patiënten organisaties, waarbij Hartpatiënten Nederland voorop ging. Deze samenwerking met HPNL is van belang, onder andere omdat zij Heart Team Academy samen wil brengen met andere patiënten belangenorganisaties, ook uit andere landen. HPNL denkt niet in het belang van de beroepsgroep, maar juist in het belang van de patiënt.

“De nu opgezette stichting is opgezet als Global Academy”, zegt Sardari. “Werkt wereldwijd. In die stichting hebben prominente artsen zitting, hartchirurgen en cardiologen uit Europa en de VS. Zij hebben de stichting mede opgericht en vormen ook het wetenschappelijk comité.”

“We gaan nu starten met de onderzoeken: hoe worden de hartteams georganiseerd in andere landen en ziekenhuizen? Naast dit onderzoeksproject zijn er ook plannen voor educatieve projecten.”

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Heart team academy